Hierbij treft u de tiende nieuwsbrief van het Informatiecentrum van de Canadese Begraafplaats (ICB). Op deze manier hopen wij u goed op de hoogte te houden van allerlei wetenswaardigheden en ontwikkelingen. De organisatie van het ICB bestaat, naast het bestuur, uit een aantal commissies waaronder de Personele commissie, de P.R. commissie en de Research commissie. In de nieuwsbrieven geven wij het nieuws en ontwikkelingen per commissie weer. Normaliter wordt dit voorafgegaan door een woord van de voorzitter. In deze nieuwsbrief hebben we echter twee voorwoorden. Eén van de vertrekkend voorzitter en één van de nieuwe voorzitter. Van Albert van de Maat met uitschieters in 2010 en 2015. Een aantal hoogwaardigheidsbekleders brachten ons een bezoek en last but not least hebben we veel schoolklassen en ouders met kinderen mogen ontvangen. Mijn en onze hoop is dat daardoor het verhaal van vrede, bereikt door veel slachtoffers en dat vrede niet iets vanzelfsprekends is, wordt doorverteld. Tot slot wil ik onze vrijwilligers bedanken voor hun inzet en hun open mind richting voorzitter en bestuur. Voorlopig blijf ik nog een periode deel uitmaken van het bestuur, zij het dus niet als voorzitter. Vanaf deze plek wens ik daarom onze nieuwe voorzitter Albert Boode en onze nieuwe secretaris Bas Hoft veel voldoening en plezier toe in het werk voor ons aller ICB. Deze bijdrage aan de nieuwsbrief schrijf ik aan het einde van mijn tien jarig functioneren als voorzitter van de stichting ICB Holten. Terugkijkend ben ik trots op hetgeen we bereikt hebben. Een klus die vijf jaar van voorbereiding vergde en die vijf jaar van oogsten heeft gebracht. Talloze hoogtepunten passeerden, maar er waren ook een paar dieptepunten, waaronder het verlies van Gert Jan van t Holt en Gerrit Oolbekkink. Wij ontvingen gemiddeld bijna 28.000 bezoekers per jaar Van Albert Boode Er is het afgelopen halfjaar veel gebeurd in het ICB. Zowel op het operationele vlak als op bestuurlijk niveau zijn er wijzigingen en uitbreidingen geweest. De elders in deze nieuwsbrief nader omschreven nieuwe geluidsdouche is een grote aanwinst in de expositieruimte. Het ijzeren kruis in de vitrine naast de opgang is een echte blikvanger en een prachtig startpunt van de rondleidingen op de begraafplaats. 1
Het stichtingsbestuur onderging ook enkele wijzigingen. We hebben jullie daar in een eerder stadium al over geïnformeerd. Albert van de Maat, die al vanaf de eerste bijeenkomst in 2006, de gesprekken en brainstormsessies had geleid, deed een stapje terug. Ik heb zijn functie nu overgenomen en ik zal mij tot het uiterste inspannen om deze mooie stichting en het prachtige doel zo goed mogelijk te dienen. Bas Hoft heeft het open gevallen secretariaat op zich genomen. Het bestuur telt daarmee weer negen leden, gelijk aan de periode voordat Gert Jan ons is ontvallen. De omvang van het bestuur is derhalve met één persoon toegenomen en de gemiddelde leeftijd met ruim drie jaar afgenomen. Een betere start kan ik me nauwelijks wensen met de viering van ons eerste lustrum op 11 november in Hoog Holten. Dit is mogelijk geworden door de grote inzet en betrokkenheid van ons hele team van ruim 100 vrijwilligers. Een ieder heel erg bedankt daarvoor en van harte gefeliciteerd met deze mijlpaal. Personele commissie De tekst Het is weer voorbij die mooie (na-) zomer, zoals Gerard Cox ons in een ver verleden toezong, is inmiddels werkelijkheid geworden. De wintertijd is ingegaan, de openingstijden zijn aangepast en de weekschema s zijn overeenkomstig opgesteld. Onze medewerkers, Ben van de Brink en Mariëlle Piek hebben te kennen gegeven, na ruim vijf jaar trouwe dienst het ICB te verlaten en een andere invulling te geven aan de vrij gekomen tijd. Wij willen hen beide heel erg bedanken voor hun inzet en vriendschap voor het ICB. Een nieuw gezicht binnen onze groep gastheren en -vrouwen is Jenneke Traanman. Zij is erg begaan met en betrokken bij oorlogsslachtoffers. Regelmatige bezoeken aan Normandië hebben dit extra versterkt. Jenneke we wensen je veel plezier en succes in dit vrijwilligerswerk. Tijdens de Uutmarkt op 3 september jongstleden hebben we een standje gehad om onder andere belangstellenden voor het ICB te ontmoeten. We hebben enkele namen mogen noteren als kandidaat vrijwilliger. Hopelijk krijgt dit een definitief gevolg. Jo Zeeman en Arie Westerik zijn gelukkig terug na hun ziekzijn. Zij hebben de activiteiten weer kunnen hervatten. Heel erg fijn na zo n vervelende periode. Helaas is Manda Hofenk al een geruime tijd uit de running wegens ernstige rugklachten. Een hernia veroorzaakte veel pijn en beperkte haar mobiliteit. Gelukkig is de pijn, door therapie, nu sterk verminderd maar verder herstel zal nog de nodige tijd vergen. Manda sterkte en beterschap gewenst. Een ieder heeft kennis kunnen nemen van de viering van ons eerste lustrum. We hopen elkaar op 11 november aanstaande te ontmoeten in Hoog Holten. Het wordt vast een mooie avond. 2
Research commissie Digitale dossiers Het scholieren project Geef iedere steen een naam Het scholieren project jaargang 2015-2016 hebben we met tevreden deelnemers kunnen afsluiten, terwijl wij nog druk bezig zijn de aangeleverde biografieën te controleren en geschikt te maken voor opname in ons bestand, hebben de scholen zich al weer gemeld voor het nieuwe cursusjaar 2016-2017. Nieuw dit jaar is het Greijdanus College Zwolle dat met 90 vwo-3 leerlingen gaat deelnemen. Komend schooljaar vindt er ook weer een uitwisseling plaats tussen leerlingen uit Apeldoorn en Burlington, Canada. De 21 leerlingen uit Apeldoorn hebben inmiddels hun Canadees bezoek al weer achter de rug en hebben in Canada, samen met een Canadese partner, een start gemaakt met het opstellen van een biografie of wel soldierprofile. Tijdens het bezoek van de Canadese leerlingen aan ons land zullen op zondag 9 april de geproduceerde biografieën op de Begraafplaats gepresenteerd worden. Tevens is dan de opening van een tijdelijke expositie in het ICB met alle geproduceerde soldierprofiles en de wetenswaardigheden van het project. Als afronding van het project bezoeken de meeste van de deelnemende leerlingen het ICB en het Memory Museum in Nijverdal. Wij hebben deze zomer met de medewerkers van het Memory Museum afspraken gemaakt over een betere afstemming van de inhoud van beide excursies. Sinds begin dit jaar zijn bijna alle Canadese militaire dossiers van de periode 1939 tot 1945, met de persoonlijke dossiers van gesneuvelde militairen, in digitale versie voor een breed publiek via internet te bestuderen. Tot voor kort kon men alleen via National Archives Canada inzicht in een deel van die gegevens krijgen. Voor het research team een enorme uitdaging maar nu komt het uiteindelijk doel bij iedere steen een persoonlijk verhaal in zicht. Het geeft ook de mogelijkheid om de gegevens die via derden binnenkomen nog eens op hun juistheid te checken. U kunt zich voorstellen dat we die uitdaging graag aangaan en driftig gebruik maken van de controle mogelijkheden die deze nieuwe service ons biedt. Tijdelijke sneuvelplaatsen Zoals in de vorige nieuwsbrief vermeldt, kunnen we met behulp van nieuwe informatie van het CWGC van al onze soldaten uitzoeken waar ze tijdelijk begraven waren, voor de stoffelijke resten naar Holten kwamen. Daarnaast is met behulp van de Wardiary van het Regiment af te leiden waar de betreffende eenheid zich bevond. Dus kan ook in de meeste gevallen de plaats of regio bepaald worden waar de militair omgekomen is. We zijn nu een eind op weg en de verwachting is dat we deze winter van nagenoeg alle soldaten in de database ook hun sneuvelplaats kunnen vermelden. 3
Voorbeeld van een herbegrafenis report formulier Samenwerking met de stichting Faces to Graves Een groep betrokkenen bij de Canadese begraafplaats in Groesbeek heeft in 2014 de stichting Faces to Graves opgericht, met het doel de soldaten die op de begraafplaats in Groesbeek liggen een gezicht te geven door middel van een foto en een levensverhaal. Op persoonlijk initiatief was daar al heel veel materiaal verzameld dat nu dus door de stichting wordt beheerd. Gezien de aanwezigheid van het Bevrijdingsmuseum in de directe nabijheid, is een echt informatiecentrum in de vorm van een gebouw, niet haar eerste prioriteit. De stichting richt zich in eerste instantie op een website met een database gevuld met de beschikbare informatie. In de afgelopen tijd is er al regelmatig contact geweest met de mensen van Faces to Graves, ook gezien onze ervaring op het gebied van onderzoek en presentatie. Daar onze doelstellingen deels overeenkomstig zijn, hebben we besloten samen te gaan werken in de vorm van een platform die de taak heeft het realiseren van de online presentatie van al de verzamelde en verwerkte soldierinformatie. We zijn blij verrast dat deze zomer ook initiatiefnemers uit Bergen op Zoom aansluiting hebben gevraagd tot dit platform. Na een tweetal verkennende vergaderingen met leden van alle drie instanties, is de eerste werkbijeenkomst van het platform in november 2016 geagendeerd. Gezien de uitgesproken ambitie en de nodige stappen die nog gezet moeten worden, zal er nog veel inzet van de deelnemers gevraagd worden en ook de nodige financiële middelen gevonden moeten worden. Filmpallet Het heeft even geduurd maar sinds juli is op de achterwand van het centrum een presentatiewand gebouwd met een mega scherm. Het scherm is gekoppeld aan een geluidsdouche die er voor zorgt dat het geluid van de presentatie slechts op enkele vierkante meters voor het scherm hoorbaar is. Deze innovatieve oplossing was nodig om niet nog meer storende geluidsbronnen in het centrum te creëren. En kon gerealiseerd worden door de schenking van Stempher uit Rijssen. De productie van de getoonde documentaires hebben we dit voorjaar kunnen afronden. Het zijn eigen producties samengesteld uit authentiek beeldmateriaal, een documentaire speciaal voor het ICB geproduceerd door Veterans Affairs Canada en een compilatie van de herdenking in 2015. Allen die de afgelopen maanden niet in het centrum geweest zijn, nodig we van harte uit om deze nieuwe aanwinsten te komen bekijken. 4
PR commissie De PR commissie heeft zich de afgelopen periode bezig gehouden met het ontwerpen en aanpassen van diverse publiciteitsartikelen. Zo zijn de welkomstbrieven aangepast, de formulieren voor openbare rondleidingen veranderd en op meer plaatsen in de directe omgeving aangebracht. De uitnodiging voor het eerste lustrum heeft een passend ontwerp gekregen en er zijn twee banners ontworpen. Eén voor het memory-museum met een verwijzing naar het ICB en één voor het ICB met een verwijzing naar het museum in Nijverdal. De relatie met het museum in Nijverdal is versterkt en er staan een paar leuke activiteiten, die we samen gaan uitwerken, op stapel. Het nieuwe presentatiescherm, dat door de Research en Facilitaire commissie ontwikkeld is, is door de PR commissie van een mooie lay-out voorzien. Het bord OPEN is vernieuwd. Overhandigen cheque door Vrienden van Z.V.V. Blauw-Wit 66 De afgelopen tijd mochten we diverse bijdragen in ontvangst nemen onder andere van de Vrienden van Z.V.V. Blauw- Wit 66, Recares en Stempher. Bij deze overhandigingen werden de gulle gevers uitgenodigd en werd er gezorgd voor een mooie publicatie in diverse kranten. Op deze pagina ziet u een foto van de Vrienden van Z.V.V. Blauw-Wit 66 en verderop in de nieuwsbrief staan de foto s van Recares en Stempher. Daarnaast heeft de PR commissie contact gezocht met Regien Klein-Hegeman. Dit heeft een prachtig artikel opgeleverd in de Stentor en Tubantia. Ook West-Twente heeft aandacht aan het ICB besteed. Op de vrijwilligersmarkt op Smidsbelt stonden we ook dit jaar samen met onze vrijwilligers en ook volgend jaar staat het ICB weer vermeld in het magazine Salland 2017. Op dit moment zijn we nog bezig met de inrichting van de buitenpresentatie van de kruisvitrine, het uitwerken van een bijeenkomst met de recreatieondernemers begin 2017, een onderzoek naar een aanpassing van danwel het ontwikkelen van een nieuwe website en het realiseren van een rolpresentatie met daarop onze sponsoren. Wij zullen ook in het nieuwe jaar proberen zoveel mogelijk aan de weg te timmeren. 5
Tot slot Op zondag 13 november 2016 wordt de jaarlijkse ceremonie van de Seaforth Highlanders op de Canadese begraafplaats gehouden, aanvang 10:30 uur. Dit jaar zullen leerlingen en docenten van Scholengemeenschap Canisius uit Tubbergen wederom een belangrijke bijdrage leveren aan de herdenkingsceremonie. We sluiten af met onze welgemeende dank voor uw inzet! Ammerzoden. Uit hun persoonlijke dossiers blijkt dat 15 februari 1945 voor hen beiden de sneuveldatum is. Verder zijn in de dossiers uitgebreide rapportages en verslagen van hun oorlogsmaten te vinden, waarin melding wordt gemaakt van een verkennings-operatie over de Maas waarbij beiden dodelijk door Duits vuur werden getroffen. In de vroege ochtend van 15 februari trok een nachtelijke patrouille van de B- Compagnie van het Lake Superior Regiment over de Maas bij Bokhoven (Betuwe). Op de noordelijke oever die nog in Duitse handen was, viel de groep berijders in handen van een Duitse eenheid. Wist u dat: het zeer aannemelijk is dat in het graf van de onbekende soldaat plot 11 rij H graf 5 het stoffelijk overschot van Arthur Vanance ligt? De naam van Arthur Vanance komt voor op de Memorial wand op de begraafplaats in Groesbeek net zo als de namen van de andere 98 Canadese soldaten die als vermist zijn opgegeven. Echter van Arthur Vannace is bij recent onderzoek een aantal documenten over hem openbaar geworden waaruit af te leiden is dat het wel heel aannemelijk is, dat hij de onbekende soldaat is in graf 11 H 05. Zo is bijvoorbeeld bekend dat deze soldaat tegelijkertijd met Harold Hilderley in Holten werd herbegraven op 25 juli 1946. Harold Hilderley ligt in plot 11 H 06. Beiden waren tijdelijk begraven in Eén Canadees werd direct gedood, dit is waarschijnlijk Hilderley, een ander was ook dood of in ieder geval zwaar gewond. De andere mannen konden zich in veiligheid stellen. Om de slachtoffers, Hilderley en Vanance, op te halen wilden leuitenant Banks en sergeant Earl Carlbom terug gaan naar de gevechtsplek, dit lukte niet. Lieutenant Banks werd gewond maar kon nog terug keren, de verwondingen van Carlbom waren zodanig dat hij de zelfde dag nog in Duitse handen overleed. Hij werd tijdelijk op het naburige Duitse Heldenfriedhof in Zaltbommel begraven. Earl Carlbom ligt naast Hilderley en waarschijnlijk Vanance in plot 11 rij H graf 7. Met kennisneming van alle uitgebreide verslagen is het meer dan aannemelijk dat Vanance de onbekende soldaat is, echter voor volledige duidelijkheid zou een DNA onderzoek zekerheid kunnen bieden. 6
Diverse instanties zijn de afgelopen maanden benaderd met de onderzoekgegevens echter voor een eventueel DNA onderzoek zal nog het nodige in gang gezet moeten worden, wordt vervolgd De graven van vermoedelijke Vanance en Hilderley broederlijk naast elkaar in plot XI rij H graf 5 en 6 Het 125 jarige Stempher ondersteunt het Informatiecentrum Canadese Begraafplaats Holten. In 2015 vierde de Koninklijke Stempher Verpakkingsindustrie haar 125 jarig jubileum. en nog een aanvulling van Stempher kon het project gerealiseerd worden. Om de documentaires inhoudelijk en de presentatie techniek succesvol af te ronden was nog de nodige tijd en inzet gemoeid, maar afgelopen week is de nieuwe presentatiewand volledig in gebruik genomen en vrijdag 7 oktober jl. heeft de officiële afronding plaatsgevonden door de directie van Stempher en het bestuur van het ICB. Op een groot scherm in het zogenaamde filmpallet kunnen bezoekers vanaf nu kennismaken met drie korte documentaires met authentieke filmmateriaal over de bevrijding van het Noorden en Oosten van ons land in de laatste oorlogsmaanden van 1945. Ook een compilatie van de grote herdenking in 2015 maakt onderdeel uit van het nieuwe pallet. Het is een goede gewoonte van het bedrijf om bij bijzondere verjaardagen een project in de gemeente te ondersteunen. Zo werd vorig jaar aan al haar gasten die een activiteit in het kader van het jubileum bezochten, gevraagd om geen cadeaus mee te nemen maar een bedrag te schenken ten gunste van een nieuw project van het ICB. Het ICB had juist een aantal nieuwe documentaires in ontwikkeling en zocht naar mogelijkheden die te presenteren in haar centrum. Daarvoor was een nieuwe presentatie techniek nodig omdat anders de bestaande presentaties gehinderd zouden worden. Met de jubileum bijdrage 7
Gift Recares Onze collega-vrijwilliger en onderzoeker Jan Braakman werd in juni blij verrast toen hij van zijn baas hoorde dat er uit het liefdadigheidsfonds van zijn werkgever Recares een bedrag van 650 euro voor het ICB ter beschikking was gesteld. De financiële bijdrage was eerder door Jan, bij het fonds van het bedrijf, voorgedragen om daarmee de nieuwe buitenvitrine van het ICB, met daarin een oorspronkelijk kruis, te kunnen aankleden en inrichten. Goed voorbeeld doet goed volgen! 8