rv 126 Dienst Sociale zaken en Werkgelegenheidsprojecten BSW/2012.129 RIS 254101_121211 Gemeente Den Haag Voorstel van het college inzake aanpassing verordening langdurigheidstoeslag 2012 ten gevolge van vervallen huishoudtoets. Inleiding In het Begrotingsakkoord 2013 is afgesproken dat de huishoudinkomenstoets in de Wet werk en bijstand (WWB) komt te vervallen. De vereiste wetswijziging die erin voorziet de huishoudinkomenstoets per 1 januari 2012 met terugwerkende kracht af te schaffen is op 18 juli 2012 aangenomen. Ten gevolge van deze wetswijziging dient de huidige verordening langdurigheidstoeslag gemeente Den Haag 2012 aangepast te worden. Verder wordt de verordening naar aanleiding van recente jurisprudentie gewijzigd met betrekking tot de uitsluitingsgrond voor personen die langer dan 26 weken gedurende de referteperiode van 3 jaar niet ingeschreven hebben gestaan in de gemeentelijke basisadministratie. Wijzigingen naar aanleiding van wetswijziging WWB Gehuwden: omdat het recht op langdurigheidstoeslag niet meer gekoppeld is aan gezin maar aan gehuwden dient het begrip gezin vervangen te worden door gehuwden Deze wijziging is gelegen in het feit dat er een onderscheid wordt gemaakt in de verordening tussen alleenstaande ouders en gehuwden of daarmee in de Wet werk en bijstand gelijkgestelden. Overige wijzigingen De uitsluitingsgrond voor personen die langer dan 26 weken gedurende de referteperiode van 3 jaar niet ingeschreven hebben gestaan in de gemeentelijke basisadministratie wordt verwijderd. Wel zal een aanvrager die een tijd niet ingeschreven heeft gestaan, bijvoorbeeld wegens langdurig verblijf in het buitenland, ook over deze periode inkomensgegevens dienen te verstrekken om het recht op de langdurigheidstoeslag vast te kunnen stellen. Tevens wordt er ter verduidelijking in de verordening opgenomen dat aanvragers die gedurende de referteperiode een opleiding volgden als bedoeld in de WTOS, dan wel een studie volgden als genoemd in de WSF 2000 worden uitgesloten van langdurigheidstoeslag. Algemene toelichting Door het vervallen van de huishoudtoets binnen de Wet werk en bijstand is aanpassing van de verordening langdurigheidstoeslag noodzakelijk. Op grond van artikel 8, lid 1, onder d, en lid 2, onder b, van de Wet werk en bijstand dient de gemeenteraad bij verordening regels vast te leggen met betrekking tot het verlenen van een langdurigheidstoeslag. In ieder geval dient hierin te worden bepaald de hoogte van de langdurigheidstoeslag, wat langdurig is en wat een laag inkomen is. Hiermee is beoogd te bewerkstelligen, dat de langdurigheidstoeslag zoveel mogelijk een gemeentelijke verantwoordelijkheid wordt. De rechtvaardiging van de langdurigheidstoeslag is dat mensen die langdurig van het sociaal minimum afhankelijk zijn, over het algemeen geen mogelijkheden meer hebben om te reserveren voor (onverwachte) hoge kosten, zoals voor vervangingsuitgaven die na verloop van tijd onvermijdelijk zijn. Hiermee treedt ten aanzien van de positiebepaling van de langdurigheidstoeslag in het inkomensbeleid geen wijziging op. Bij de invoering van de Wet werk en bijstand is die als volgt omschreven: Om deze reden wordt de langdurigheidstoeslag voor één jaar toegekend en in één belastingvrij bedrag uitbetaald. Hiermee wordt bereikt dat er op het moment van uitbetaling ruimte ontstaat binnen het budget waaruit hogere kosten kunnen worden voldaan, bijvoorbeeld voor vervangingsuitgaven. De langdurigheidstoeslag is een bijzondere vorm van (categoriale) bijzondere bijstand. Bijzonder, omdat gemeenten in tegenstelling tot de normale (categoriale) bijzondere bijstand, gehouden zijn het gemeentelijk beleid ten aanzien van de langdurigheidstoeslag in een verordening vast te leggen. Voorts bijzonder, omdat gemeenten gehouden zijn de langdurigheidstoeslag te verstrekken indien de aanvrager aan de gestelde voorwaarden voldoet. Deze bijzondere categoriale voorziening staat in beginsel open voor iedereen met een minimum inkomen, dus ook voor werkenden. De voorwaarden om voor een langdurigheidstoeslag in aanmerking te komen, staan vermeld in artikel 36 van de Wet werk en bijstand. Het college verleent de langdurigheidstoeslag op aanvraag. Dit sluit de mogelijkheid voor ambtshalve toekenning uit. Raadsvoorstellen 2012 1
Het kabinet geeft hierbij aan, dat het gaat om een vorm van bijzondere bijstand, waarbij geldt dat voor elk individueel geval beoordeeld moet worden of er een recht bestaat. Door de zinsnede in de wet geen uitzicht heeft op inkomensverbetering wordt gewaarborgd dat bepaalde groepen met een goed arbeidsmarktperspectief, zoals studenten, niet in aanmerking komen voor de langdurigheidstoeslag. Verder is de ondergrens voor aanvragers van de langdurigheidstoeslag bepaald op 21 jaar, omdat dit de leeftijd is waarop de ouderlijke onderhoudsplicht vervalt. Hiermee blijft de langdurigheidstoeslag aansluiten op het systeem van de wet ten aanzien van personen jonger dan 21 jaar. Personen van 65 jaar en ouder zijn uitgesloten van het recht op een langdurigheidstoeslag. Als gevolg van de al gerealiseerde inkomensverbetering voor personen van 65 jaar en ouder (hogere norm) blijft deze doelgroep buiten het bereik van de regeling. Gemeenten kunnen zelf bepalen wat zij onder de termen langdurig en laag inkomen verstaan. Bepaald is, dat een persoon ten hoogste éénmaal binnen 12 maanden in aanmerking komt voor een langdurigheidstoeslag. De verstrekking is echter niet gebonden aan die periode van 12 maanden. Het kan zijn dat per 12 maanden meerdere malen langdurigheidstoeslag wordt verstrekt, indien de verstrekking ziet op een recht dat in een voorgaand jaar is ontstaan, maar pas later is aangevraagd. Artikelgewijze toelichting Artikel 1. In dit artikel worden definities gegeven van begrippen die in de verordening voorkomen en waarvan het van belang is dat er telkens hetzelfde onder wordt verstaan. In een aantal gevallen wordt verwezen naar definities in de wet om ervoor te zorgen, dat er zoveel mogelijk aansluiting blijft bij de wetgeving die van toepassing is. Gekozen is om de referteperiode vast te stellen op 36 maanden voorafgaand aan de peildatum. Hiermee is meteen invulling gegeven aan het begrip langdurig. Dus over de duur van de referteperiode wordt bepaald of iemand langdurig een laag inkomen heeft. In de verordening wordt het begrip belanghebbende gebruikt. Dit begrip wordt in artikel 1:2 van de Algemene wet bestuursrecht omschreven als degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken. Artikel 2. De doelgroep is in feite iedereen die aan de criteria voldoet welke in deze verordening nader zijn ingevuld. Door de zinsnede geen uitzicht heeft op inkomensverbetering in het wetsartikel wordt gewaarborgd dat bepaalde groepen met een goed arbeidsmarktperspectief niet in aanmerking komen voor de langdurigheidstoeslag. Bij studenten die studiefinanciering ontvangen wordt ervan uitgegaan, dat zij arbeidsmarktperspectief hebben. Artikel 3. Zoals eerder gesteld, wordt onder langdurig verstaan een termijn van 36 maanden. Nadat betrokkene 3 jaar op een minimum inkomen is aangewezen, is er over het algemeen niet veel reserveringsruimte over. Onder een laag inkomen wordt verstaan een (gezamenlijk) inkomen dat gemiddeld niet hoger is dan 110 % van de van toepassing zijnde bijstandsnorm. Onder de bijstandsnorm wordt verstaan de wettelijke norm inclusief de gemeentelijke toeslag of verlaging en de vakantietoeslag. Voor het recht op een langdurigheidstoeslag wordt geen andere invulling aan het begrip inkomen gegeven dan voor het recht op algemene bijstand. Dit betekent, dat de vrijgelaten middelen als bedoeld in artikel 31, lid 2, van de Wet werk en bijstand eveneens buiten beschouwing moeten blijven bij het recht op een langdurigheidstoeslag. Marginale overschrijdingen van deze 110 % grens dienen genegeerd te worden (zie de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep d.d. 19 aug. 2008, LJN: BE8918 en d.d. 15 febr. 2011, LJN: BP5532). Het enkele feit dat het netto inkomen van een belanghebbende met een inkomensvoorziening op minimumniveau, in bepaalde maanden binnen de referteperiode - uitsluitend als gevolg van een technisch verschil in berekeningswijze in het bruto/netto traject -enkele euro's hoger uitvalt dan de van toepassing zijnde bijstandsnorm, staat toekenning van een langdurigheidstoeslag niet in de weg. Artikel 4. Dit artikel maakt het mogelijk wanneer een partner na langdurig verblijf in het buitenland of na langdurige detentie zich bij het gezin voegt, dat de al thuiswonende partner individueel recht op langdurigheidstoeslag behoudt. Artikel 5. Tijdens de referteperiode mag er in totaal niet langer dan 26 weken een onderbreking van het inkomen zijn. Door het uitsluiten van langdurigheidtoeslag bij onderbreking van het inkomen wordt voorkomen dat een belanghebbende met niet traceerbare inkomsten, bijvoorbeeld uit criminele activiteiten of zwart werk, in aanmerking komt. Raadsvoorstellen 2012 2
Artikel 6. De hoogte van de langdurigheidstoeslag is afhankelijk van de gezinssituatie. In dit artikel wordt aangegeven dat een langdurigheidstoeslag wordt toegekend aan gehuwden, een alleenstaande ouder of aan een alleenstaande. De hoogte van de langdurigheidstoeslag wordt berekend naar een vast percentage van de basisnorm bijstandsnorm plus de volledige gemeentelijke toeslag per maand, inclusief vakantiegeldreservering. Het bedrag wat uit deze berekening volgt wordt naar beneden afgerond op hele tientallen euro s. Voor de berekening van het nieuwe jaar wordt gebruik gemaakt van het normniveau van juli van het jaar daaraan voorafgaand. Artikel 7. De langdurigheidstoeslag is met name bedoeld voor grote noodzakelijke uitgaven en wordt gezien als draagkracht bij individuele bijzondere bijstand. Artikel 8. Dit artikel behoeft geen nadere toelichting. Artikel 9. Dit artikel behoeft geen nadere toelichting. Artikel 10. Dit artikel behoeft geen toelichting. Besluitvorming Gezien het vorenstaande stelt het college de raad voor het volgende besluit te nemen: De raad van de gemeente Den Haag, Gezien het voorstel van het college van 20 november 2012; Gelet op artikel 8 en 8a van de Wet werk en bijstand; Gelet op artikel 36 van de Wet werk en bijstand; Besluit: I. in te trekken, ingaande 1 januari 2013 de volgende verordening: VERORDENING langdurigheidstoeslag gemeente Den Haag 2012 (rv 8, 2012) II. vast te stellen de volgende verordening per 1 januari 2013: VERORDENING langdurigheidstoeslag gemeente Den Haag 2013 Artikel 1 Begripsbepalingen In deze verordening wordt verstaan onder: a. College: het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Den Haag; b. Wet: de Wet werk en bijstand; c. WTOS: Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten; d. WSF 2000: Wet Studiefinanciering; e. Referteperiode: de 36 maanden direct voorafgaand aan de peildatum waarbij de periode dat de belanghebbende een opleiding volgt als bedoeld in de WTOS, dan wel een studie volgt als genoemd in de WSF 2000 buiten beschouwing blijft; f. Bijstandsnorm: de op grond van paragraaf 3.2 van de wet, op de belanghebbende van toepassing zijnde norm, vermeerderd of verminderd met de op grond van paragraaf 3.3 van de wet, door het college vastgestelde verhoging of verlaging. g. Peildatum: de eerste dag van het kalenderjaar waarin de aanvraag langdurigheidstoeslag is ingediend; h. Alleenstaande: de alleenstaande zoals bedoeld in artikel 4 van de wet i. Alleenstaande ouder: de alleenstaande ouder zoals bedoeld in artikel 4 van de wet j. Gehuwden: de gehuwden, zoals bedoeld in artikel 3 van de wet, tezamen of de gehuwden en de tot hun te laste komende kinderen. Raadsvoorstellen 2012 3
Artikel 2 Doelgroep Tot de doelgroep behoren personen als bedoeld in artikel 36, eerste lid van de wet die ten tijde van de aanvraag in de gemeente Den Haag woonachtig zijn. Artikel 3 Voorwaarden In aanmerking voor de langdurigheidstoeslag komt de belanghebbende die op de peildatum gedurende de referteperiode aangewezen is geweest op een inkomen dat niet hoger is dan 110% van de van toepassing zijnde bijstandsnorm. Voor de belanghebbende die aan een traject van schuldbemiddeling of schuldsanering deelneemt via een erkend schuldhulpverlener geldt, dat het inkomen gedurende het traject gelijkgesteld wordt met een inkomen lager dan 110% van de van toepassingzijnde bijstandsnorm. Artikel 4 Voorwaarden individueel recht langdurigheidstoeslag 1. Wanneer van de gehuwden zoals bedoeld in artikel 3 van de wet, het inkomen in de referteperiode, meer dan 110 % van de van toepassing zijnde bijstandsnorm bedraagt, en gehuwden in deze periode niet ononderbroken gezamenlijk op hetzelfde adres bij Gemeentelijke Basisadministratie ingeschreven hebben gestaan, kan het recht voor ieder van de gehuwden individueel getoetst worden, waarbij er op geen enkel moment tijdens de referteperiode sprake mag zijn van een inkomen hoger dan 110% van de op dat moment van toepassing zijnde bijstandsnorm. Gezamenlijk kan het bedrag waarop de gehuwden aanspraak maken niet hoger zijn dan het recht op langdurigheidstoeslag voor gehuwden. 2. Wanneer één van de gezinsleden zoals bedoeld in artikel 4 van de wet, niet aan de voorwaarden voldoet zoals bedoeld in artikel 3 van de verordening of is uitgesloten zoals bedoeld in artikel 5 van de verordening, en de gehuwden in de referteperiode niet ononderbroken gezamenlijk op hetzelfde adres bij Gemeentelijke Basisadministratie ingeschreven hebben gestaan of daar niet ononderbroken gezamenlijk hun woonplaats hebben gehad zoals bedoeld in artikel 40 van de wet, kan het recht voor ieder van de gehuwden individueel getoetst worden waarbij er op geen enkel moment tijdens de referteperiode sprake mag zijn van een inkomen hoger dan 110% van de op dat moment van toepassing zijnde bijstandsnorm. Gezamenlijk kan het bedrag waarop de gehuwden aanspraak maken niet hoger zijn dan het recht op langdurigheidstoeslag voor gehuwden. Artikel 5 Uitsluitingen 1. Niet voor de langdurigheidstoeslag komt in aanmerking de belanghebbende die: a. een opleiding volgde als bedoeld in de WTOS, dan wel een studie volgde als genoemd in de WSF 2000, of deze volgde in de 3 jaar die voorafgaand aan de peildatum b. gedurende de referteperiode in totaal meer dan 26 weken een onderbreking van het inkomen heeft gehad; 2. De referteperiode mag niet beginnen met deze uitsluitingsgronden. Ook als deze korter heeft geduurd dan 26 weken. Artikel 6 Toekenning en hoogte van de toeslag De toeslag wordt toegekend aan gehuwden, een alleenstaande ouder of een alleenstaande met de volgende bedragen: Alleenstaande: Alleenstaande ouder: Gehuwden: 40% van de van toepassing zijnde bijstandsnorm 40% van de van toepassing zijnde bijstandsnorm 43,5% van de van toepassing zijnde bijstandsnorm. Het verkregen bedrag wordt naar beneden afgerond op hele tientallen. Artikel 7 Doelstelling van de toeslag In het kalenderjaar waarin de langdurigheidstoeslag wordt verleend, worden de middelen daarvan in aanmerking genomen bij het toekennen van bijzondere bijstand duurzame gebruiksgoederen. Artikel 8 Onvoorziene gevallen In gevallen waarin deze regeling niet voorziet, beslist het college. Artikel 9 Inwerkingtreding Deze verordening treedt in werking op 1 januari 2013 Artikel 10 Citeertitel Deze verordening kan aangehaald worden als: Raadsvoorstellen 2012 4
Verordening Langdurigheidstoeslag gemeente Den Haag 2013. Aldus besloten in de openbare raadsvergadering van De griffier. De voorzitter. Raadsvoorstellen 2012 5