NPT Informatie voor instellingen Juli 2016
Inhoudsopgave Algemene informatie... 4 Informatie rondom aanmelden of afmelden medewerkers instelling... 5 Aanmelden nieuwe medewerker... 5 Afmelden medewerker... 5 Informatie rondom controle trombosedienstpatiënt... 6 (Her)aanmelding patiënt... 6 Hercontrole patiënt... 7 Therapietrouw... 7 LMW-heparine... 7 Vitamine K (Konakion)... 8 Hoge INR... 8 Klachten, ziekten en aandoeningen... 8 Bloedingen... 8 Trombo-embolie... 9 Ingrepen en/of injecties... 9 Ziekenhuisopname... 9 Medicijnen... 9 Wijziging van dosering... 9 Patiënt te laat... 10 Zwangerschap... 10 (tijdelijke) Stopdatum... 10 Vakantie... 10 Sociale gegevens... 10 Dosering op dag van controle... 11 Coaguchek XS en hulpmiddelen... 12 Apparatuur... 12 Teststrip... 12 Codechip... 14 Het plaatsen van de codechip... 14 2
Instellen Coaguchek XS... 15 Analysemonster... 15 Monstermateriaal... 15 Storende factoren... 15 Voorbereiding... 15 Uitvoering... 16 Beschrijving Apparaat... 16 Uitvoering PT-INR... 17 Meetbereik en verdunning... 18 Foutmeldingen en storingen... 19 Onderhoud Coaguchek XS... 20 Buitenzijde schoonmaken... 20 Reinigen van de geleider (indien nodig)... 20 Batterij vervangen (indien nodig)... 21 Afval 21 3
Algemene informatie Algemeen telefoonnummer Certe op werkdagen bereikbaar tussen 08.00 17.30 uur: 088-2370100 Algemeen telefoonnummer Certe Trombosedienst op werkdagen bereikbaar tussen 07.30-19.00 uur : 088-2370150 Voor dringende zaken buiten kantooruren is de trombosedienst bereikbaar op telefoonnummer: 088-2370150 Adres Certe vestiging Damsterdiep: Damsterdiep 191 9713 EC Groningen Postadres trombosedienst: Postbus 909 t.a.v. trombosedienst 9700AX Groningen Fax: 088-2370155 Graag naam zorginstelling en NPT op faxbericht vermelden Website: www.certe.nl Via de mailbox in Portavita kunnen berichten aan de trombosedienst verstuurd worden. Voor technische vragen is Portavita service center op werkdagen bereikbaar tussen 09.00-17.00 uur op telefoonnummer 0900-20 20 001 4
Informatie rondom aanmelden of afmelden medewerkers instelling Aanmelden nieuwe medewerker Medewerkers die gebruik willen maken van Near patiënt testing, moeten eerst worden aangemeld bij de Trombosedienst Groningen. In Portavita kunnen diverse rollen aan een medewerker worden toegekend, waardoor de bevoegdheden beperkt of uitgebreid kunnen worden. Geef aan Trombosedienst Groningen door: voor- en achternaam geslacht geboortedatum e-mailadres geef aan wat het gebruik van de medewerker zal zijn, zoals inkijk- of invoerfunctie De medewerker ontvangt een e-mail met een wachtwoord. De gebruikersnaam is het e-mailadres van de medewerker. Het toegestuurde wachtwoord moet door de medewerker veranderd worden naar een definitief wachtwoord. Afmelden medewerker Een medewerker die geen gebruik meer zal maken van Near patient testing, moet worden afgemeld bij de Trombosedienst Groningen. Hierna zal de medewerker uit Portavita worden uitgeschreven. Geef aan Trombosedienst Groningen door: voor- en achternaam geslacht geboortedatum e-mailadres 5
Informatie rondom controle trombosedienstpatiënt (Her)aanmelding patiënt Een nieuwe patiënt moet door middel van een volledig ingevuld (her)aanmeldingsformulier bij de trombosedienst worden aangemeld, waarna de patiënt in Portavita wordt ingeschreven. Tevens na opname of langdurig staken moet de patiënt door middel van een volledig ingevuld (her)aanmeldingsformulier worden aangemeld bij de trombosedienst. Als het (her)aanmeldingsformulier is ingevuld door een andere aanvrager als de betreffende instelling, dan mogen er aan de voorkant geen aantekeningen of opmerkingen genoteerd worden. De aantekeningen moeten aan de achterkant worden genoteerd in het vak Opmerkingen medewerker. Het (her)aanmeldingsformulier kan per mail of fax naar de trombosedienst verstuurd worden. Pas als de patiënt is ingeschreven in Portavita, kan er gebruik gemaakt worden van Near Patiënt Testing. Het (her)aanmeldingsformulier moet altijd voorzien zijn van een NPT sticker in de rechter bovenhoek. Bij (her)aanmelding kan de INR niet direct worden ingevoerd, aangezien de patiënt nog niet is geactiveerd in Portavita. De INR moet aan de trombosedienst worden doorgegeven via het (her)aanmeldingsformulier. Noteer de INR bepaald met de Coaguchek XS op de NPT sticker. Telefonisch doorgeven is ook een mogelijkheid. Bij het controleren en aanvullen van het (her)aanmeldingsformulier moet er gelet worden op: geboortedatum begindatum van de antistollingsbehandeling het soort coumarine naam ziekenhuis/instelling en behandelend arts huisarts indicatie antistollingsbehandeling (eventuele) risicoverhogende factoren (eventueel) afwijkend streefgebied reden opname dosering van de afgelopen 7 dagen (minimaal 4), zo mogelijk met INR waarden noteer alle medicijnen die de patiënt gebruikt, na controle van de medicijnverpakking. Van elk medicijn de begindatum en indien bekend de einddatum noteren. Noteer ook eventueel LMW heparinegebruik klachten, ingrepen, bloedingen, cardioversie, koorts, braken en diarree Let op: de anticonceptie-pil, pijnstillers en Nutridrink vallen onder medicijngebruik. 6
Hercontrole patiënt Van elke patiënt moet worden nagegaan of er na de laatste controledatum wijzigingen zijn geweest. Het betreft: wijziging van algemene niet medische gegevens therapietrouw en inname LMW-heparine vit K (vitamine K) hoge INR klachten, ziekten en aandoeningen bloedingen ingrepen en/of injecties ziekenhuisopname medicijnen wijziging van dosering zwangerschap (tijdelijke) stopdatum vakantie sociale gegevens Alle wijzigingen en veranderingen moeten direct aan de trombosedienst worden doorgegeven via Portavita. Ook als er tussen de hercontrole door wijzigingen zijn dan moet dit direct worden doorgegeven. Therapietrouw Indien vanuit de trombosedienst gevraagd wordt of de coumarine goed ingenomen wordt, controleer dan de inname vraag: vergeet u wel eens uw trombosetabletten in te nemen? regelmaat van inname inname juiste coumarine neemt de patiënt goed in, ga dan na of er verandering van medicijnen of andere wijzigingen zijn LMW-heparine Er zijn verschillende soorten heparine: Clexane (enoxoparine), Fragmin (dalterapine), Fraxiparine (nadroparine), Fraxodi of Innohep (tinzoparine). De toediening van deze preparaten kan 1 of 2 x daags subcutaan zijn. Controleer: soort heparine aantal ml heparine aantal spuiten per dag De zorginstelling van patiënten die een van deze preparaten gebruiken worden op de controledag door de trombosedienst gebeld. 7
Vitamine K (Konakion) Indien er aan de patiënt vit K is voorgeschreven controleer: vit K inname en juiste hoeveelheid of patiënt wel/geen acenocoumarol, fenprocoumon heeft gehad Hoge INR Indien de patiënt een hoge INR uitslag heeft controleer: inname volgens doseeradvies verandering medicijnen andere wijzigingen of mededelingen Klachten, ziekten en aandoeningen Indien de patiënt klachten, ziekten of aandoeningen meldt, noteer: begin- en einddatum klacht, ziekte of aandoening (eventueel) afwijkende dosering contact huisarts/specialist ouderengeneeskunde Intercurrente ziekten kunnen zijn: koorts braken diarree Bij klachten die kunnen wijzen op trombo-embolieën of cerebrovasculaire accidenten (CVA/TIA) contact opnemen met de huisarts/instellingsarts/specialist ouderengeneeskunde. Bloedingen Als de patiënt een bloeding meldt, controleer en geef onderstaande door: begin- en einddatum soort bloeding trauma/spontaan locatie hoe lang en uitgebreid bestaat de bloeding nog steeds contact huisarts/instellingsarts/specialist ouderengeneeskunde behandeling doseringsverandering acenocoumarol/fenprocoumon Bij ernstige bloedingen de patiënt adviseren contact op te nemen met de huisarts/instellingsarts//specialist ouderengeneeskunde. 8
Trombo-embolie Als de patiënt een trombo-embolie meldt, vraag welke arts de diagnose gesteld heeft. Controleer en noteer vervolgens: begin- en einddatum soort trombo-embolie locatie diagnose gesteld door: naam (huis)arts ziekenhuis en afdeling advies Ingrepen en/of injecties Indien de patiënt een ingreep en/of een injectie meldt, noteer: datum ingreep/injectie soort ingreep advies behandelend arts behandelend arts Als een patiënt een ingreep heeft ondergaan, noteer: datum ingreep soort ingreep inname rondom ingreep Ziekenhuisopname Als de patiënt elders opgenomen is geweest, dan moet de patiënt eerst bij de trombosedienst worden aangemeld, voordat er gebruik gemaakt kan worden van Near Patiënt Testing (zie 3.1) Noteer op de achterkant van het (her)aanmeldingsformulier : reden opname indicatie antistollingsbehandeling ziekenhuis en specialist dosering laatste 7 dagen en datum Medicijnen Bij wijziging van medicatie, noteer: begindatum en indien bekend de einddatum naam medicijn Wijziging van dosering Bij wijzigingen of het vergeten van de dosering, noteer: reden door wie datum wijziging gebruikte dosering LET OP! Co-trimoxazol is een sterk interfererend medicijn. Geef het gebruik hiervan zo spoedig mogelijk door, bij voorkeur voordat ermee gestart wordt. 9
Patiënt te laat Als de patiënt te laat is voor hercontrole, noteer: de dosering van de laatste 4-7 dagen + datum Zwangerschap Indien patiënte meldt dat ze zwanger is, noteer: datum laatste menstruatie contact huisarts of gynaecoloog geweest patiënte wordt gebeld adviseren contact op te nemen met de huisarts NB. Een zwangerschap direct melden aan de doseerarts van de trombosedienst. (tijdelijke) Stopdatum Indien een patiënt meldt (tijdelijk) te mogen stoppen, noteer: datum tijdelijk of definitief als tijdelijk, wanneer herstarten reden adviserend huisarts of specialist Vakantie Noteer: begin- en einddatum bestemming vakantiebrief en taal Sociale gegevens Noteer: gebeurtenis of omstandigheden datum 10
Dosering op dag van controle Op de dag dat de INR aan de trombosedienst is doorgegeven, kan het voorkomen dat de dosering voor dezelfde dag is gewijzigd. Tevens wordt er bij (her)aanmelding een nieuwe dosering afgegeven voor dezelfde dag. Controleer de dosering in Portavita aan het eind van de dag en pas zonodig de doseringen aan. Wij nemen telefonisch contact op bij een hoge INR, vitamine K advies of het stoppen van LMWH. Bij een verpleeghuis of zorginstelling zijn wij verplicht een INR > 8.0 en/of vitamine K advies aan een specialist ouderenzorg door te geven. Is dat bezwaarlijk dan kan dit schriftelijk aan ons doorgegeven worden, met vermelding van de afdeling/medewerker waar dit aan moet worden gemeld. 11
Coaguchek XS en hulpmiddelen Apparatuur Naam Type Identificatiecode CoaguChek van Roche diagnostics CoaguChek XS 45.39.11.30/0xx Voeding vier AAA Alkaline batterijen van 1.5 Volt, gaan ongeveer 60 tests mee Temperatuurbereik 18 32 C Rel.luchtvochtigheid 10 tot 85% (zonder condensatie) Geheugencapaciteit 100 meetwaarden met datum en tijd Apparaat in de draagtas bewaren. Apparaat niet vervoeren of bewaren bij temperaturen lager dan 20 C of hoger dan 70 C Teststrip Naam CoaguChek XS PT test Fabrikant Roche Artikelnummer 4625358 Houdbaarheid 2 30 C tot houdbaarheidsdatum Let op! Nooit langer bewaren dan de aangegeven houdbaarheidsdatum Op de teststrip zit een geïntegreerde kwaliteitscontrole. Het geeft aan of de teststrip op de juiste wijze is bewaard. Na het opbrengen van het bloed wordt deze controle uitgevoerd. Indien deze controle goedgekeurd wordt, vindt de eigenlijke meting plaats. 12
Figuur 1. Achterkant teststrip CoaguChek XS. (1) Identificatie van de strip (2) working electrode (3) counter electrode (4) Zone voor de stollingsreagentia (5) Ag/AgCl zone Figuur 2. Bovenkant teststrip Bloed kan zowel op bovenop aangebracht worden( 1) of aan een van de zijkanten (2). De CoaguChek XS kan met strip naar de vinger toe bewogen worden. Even aantikken en de opbrengplaats vult zich met bloed. In de teststrip zit onder meer tromboplastine en een peptidensubstraat dat gevoelig is voor trombine. Zodra bloed op de strip is opgebracht, begint de stollingscascade te lopen, wat resulteert in de vorming van trombine. Trombine splitst vervolgens de peptidensubstraat in een peptide en een elektrochemisch actieve stof phenylenediamine. Indien voldoende phenylenediamine is gevormd, ontstaat een electronisch signaal. Dit is het moment dat de meting stopt. Er bestaat een relatie tussen vorming voldoende phenylenediamine tot het stoppen van de meting en hoeveelheid actieve trombine. 13
Codechip De codechip levert informatie met behulp waarvan de CoaguChek de bepaling kan uitvoeren. De chip bevat programmeerinformatie over het type van de bepaling, lotnummer en vervaldatum. Elke nieuwe teststrookverpakking bevat een nieuwe codechip, die specifiek is bestemd voor dat lotnummer teststroken. De codechip alleen voor de teststrookjes in die betreffende teststrookverpakking gebruiken. De cijfers op de codechip moeten overeenstemmen met de codenummer op de teststrookverpakking. De codechip mag niet worden blootgesteld aan vochtigheid of aan apparatuur die een magnetisch veld (kunnen) veroorzaken. Het plaatsen van de codechip schakel de monitor uit alvorens de codechip te plaatsen of te verwijderen verwijder, indien aanwezig de oude codechip controleer of het nummer op de nieuwe codechip overeenkomt met het lotnummer op de teststrookverpakking Schuif de nieuwe codechip erin tot een duidelijke klik wordt gevoeld. Let op: plaats de codechip met het codenummer aan de bovenkant. gooi de oude codechip weg 14
Instellen Coaguchek XS Druk op de SET-toets aan de linkerkant van de meter Druk op de SET-toets totdat de instelling die gewijzigd moet worden in het display verschijnt De datum moet worden weergegeven als DD-MM-JJ. Dit is belangrijk aangezien deze datum wordt gebruikt voor de controle van de strips De eenheid waarop de Coaguchek moet worden ingesteld is INR. Is de Coaguchek in sec. of %Q ingesteld dan is de uitslag niet bruikbaar in Portavita Druk op de M-toets om de knipperende instelling in het display te wijzigen. Instellingen met slechts 2 keuzemogelijkheden worden met de M-toets in- of uitgeschakeld Druk op de SET-toets om de instelling te bevestigen Analysemonster Monstermateriaal gebruik alleen de eerste druppel vers capillair bloed, zonder toevoeging van anticoagulantia gebruik geen (heparine)capillairen Storende factoren Het testresultaat kan worden beïnvloed door: Hematocrietwaarden <20 % of > 55 % Bilirubine >513 umol/l Hemolyse > 0,31 mmol/l Triglyceriden >11,4 mmol/l Heparine >1,0 U/ml Laagmoleculairgewicht heparines tot anti-factor Xa-activiteit van 2 IU/ml Voorbereiding Locatie: plaats de monitor voor gebruik op een vlakke trillingsvrije ondergrond of houd de meter horizontaal in de hand vermijd scherp direct zonlicht, hierdoor verschijnt een foutmelding vermijd magnetische velden, zoals mobilofoons en magnetronovens Reagentia: open de verpakking en voer de test uit wanneer het apparaat dit aangeeft Patiënt: controleer of de handen van de patient warm en schoon zijn. Is dit niet het geval laat dan de patiënt de handen wassen met warm water en zeep, daarna goed afdrogen ontsmet de vinger niet met hibitane 15
Uitvoering Beschrijving Apparaat Figuur 1: Coaguchek XS-meter. A. Display. B. Memory toets C. Aan/Uit-toets D. Klep van de meetkamer. E. Teststrokegeleider F. Deksel van het batterijencompartiment. G. Uitsparing voor de codechip H. Set-toets. I. Infraroodvenster. 16
Uitvoering PT-INR patiënt moet de handen goed gedroogd hebben na het handen gewassen hebben zet de meter aan met de aan/uit-toets controleer of alle symbolen correct op de display worden weergegeven om onjuiste aflezingen te voorkomen. Zie hoofdstuk 5.4.1 figuur 1. A na opstarten meter knippert het teststrokensymbool. Pak een teststrook uit de flacon en sluit direct daarna de teststrokenflacon houd de teststrook vast met de opgedrukte belettering CoaguChek XS PT naar boven schuif de teststrook in de richting van de opgedrukte pijlen in de teststrokengeleider tot de aanslag. De meter geeft met een akoestisch signaal aan, dat de meter de teststrook heeft gedetecteerd Op de display wordt nu het codenummer van de codechip knipperend weergegeven. Dit nummer moet overeenkomen met de codenummer op de gebruikte teststrokenflacon. Indien dit niet overeenkomt, de meting niet uitvoeren! Codechip in de meter en codenummer teststrokenflacon moeten overeenkomen. Druk op de M-toets, de geplaatste teststrook wordt opgewarmd. Een zandloper verschijnt in de display. Na opwarmen klinkt een akoestisch signaal en het bloed kan opgebracht worden. Op de display staat het bloeddruppelsymbool en de opbrengzone te knipperen. Gelijktijdig begint de meter van 179 seconden naar nul terug te tellen. Indien het bloed niet binnen 179 seconden is opgebracht, verschijnt op de display error en de waarde 000. Begin dan opnieuw, ook met een nieuwe vingerprik. verricht een vingerprik aan de zijkant van een vingertop. De bloeddruppel moet zich vormen, waarbij de vinger slechts zacht gemasseerd mag worden in de richting van de vingertop, niet door drukken of knijpen breng de eerste bloeddruppel op de halfronde, doorzichtige monsteropbrengzone van de teststrook op Dit kan op twee manieren. Of van bovenaf in het midden, de doorzichtige zone moet dan volledig met bloed bedekt zijn, of om de bloeddruppel tegen de zijkant van de opbrengzone te houden, zolang tot het knipperende bloeddruppelsymbool van het display is verdwenen en er een akoestisch signaal klinkt. Slechts bij hoge uitzondering mag er een bloeddruppel met een capillair opgebracht worden. Zie ook hoofdstuk 4.2 principe CoaguChek XS figuur 2. Het bloed moet binnen 15 seconden na vorming bloeddruppel opgebracht zijn, anders opnieuw de meting vanaf het begin uitvoeren. De meter controleert na opbrengen van het bloed of de teststrook van goede kwaliteit is, er verschijnt op de display een vinkje achter de letters QC. Indien de teststrook niet goed is, moet de meting herhaald worden met een nieuwe teststrook. 17
De zandloper knippert in de display en de eigenlijke meting wordt uitgevoerd. noteer het resultaat in INR op de prikkalender of voer deze direct in in Portavita verwijder de teststrook uit de meetkamer. schakel de monitor uit Na gebruik, lancet en teststrook in de naaldencontainer doen. Meetbereik en verdunning Meetbereik: 0,8 8,0 INR. 18
Foutmeldingen en storingen Foutmelding Teststrook symbool knippert Oorzaak en oplossing De teststrook is defect of het is geen CoaguChek XS PT-teststrook. Verwijder de teststrook en herhaal de meting met een nieuwe CoaguChek XS PT-teststrook. Batterijsymbool knippert en geeft volledig leeg (lege huls) aan Batterijen zijn leeg. Vervang de batterijen. Het advies is de batterijen bij 2 streepjes te vervangen. Temperatuursymbool knippert Dekselsymbool knippert. QC-symbool knippert QC Code-symbool knippert Code Error 3 Error 000 Error 5 Error 6 Error 7 Error 8 De omgevingstemperatuur ligt buiten het bereik van de monitor. schakel de monitor uit breng de monitor naar een ruimte met een temperatuur van 18 tot 32 C Het kan wel 30 minuten duren voor de monitor op temperatuur komt. Klep van de meetkamer is open. Doe de klep van de meetkamer goed dicht. Teststrook is defect. Gebruik een nieuwe teststrook Als deze foutmelding opnieuw verschijnt, is de meter waarschijnlijk stuk. Meldt dit bij het inleveren van de CoaguChek. De codechip ontbreekt, is verkeerd in de meter geplaatst of is beschadigd. De codechip plaatsen resp. verwijderen en opnieuw plaatsen. De vervaldatum van het teststrookje ligt voor de datum die wordt aangegeven. Controleer of de datum goed ingesteld staat. Indien de teststrookjes inderdaad over datum zijn, moeten deze worden weggegooid, gebruik nieuwe teststrookjes met bijbehorende codechip Indien de datum van de monitor niet juist is, moet de datum worden aangepast m.b.v. de setknop. De maximale tijd voor het opbrengen van bloed (179 seconden) is overschreden. Herhaal de meting. De teststrook kan opnieuw gebruikt worden. Fout bij het opbrengen van het bloed op de teststrook. Of er is te weinig bloed aangebracht. Herhaal de meting met een nieuwe teststrook. Bij een 2 e foutmelding, neem contact op met de trombosedienst. Fout bij de meetprocedure. Herhaal de meting met een nieuwe teststrook. Bij een 2 e foutmelding, neem direct contact op met de trombosedienst. De INR kan hoog zijn Fout bij de meetprocedure, veroorzaakt door het opgebrachte monster. Herhaal de meting met een nieuwe teststrook. Bij een 2 e foutmelding, neem direct contact op met de trombosedienst. De INR kan hoog zijn. Fout bij de interne functietest van de meter. Zoek contact met de trombosedienst 19
Onderhoud Coaguchek XS Buitenzijde schoonmaken Het apparaat mag niet met een middel dat alcohol bevat worden schoongemaakt. gebruik een licht bevochtigd doekje met extranoplossing 2% of zachte zeepoplossing en maak de monitor schoon en zorg dat de CoaguChek XS niet te nat wordt droog de CoaguChek XS met een doek goed af Reinigen van de geleider (indien nodig) zet de monitor uit verwijder de klep van de meetkamer door de voorkant omhoog te drukken reinig de teststrokengeleider aan de onderkant van de klep en de witte delen met een niet pluizende depper of met een vochtig wattenstaafje (extran 2%) 20
droog de geleider van de teststrook na met een niet pluizende depper laat de geleider 10 minuten nadrogen alvorens de klep weer aan te brengen Batterij vervangen (indien nodig) Gebruik voor het apparaat alleen alkaline batterijen. Bij het vervangen van batterijen dienen de nieuwe binnen 2 minuten na het uitnemen van de oude batterijen te worden geplaatst aangezien anders geheugen, datum en tijd worden gewist. verwijder de dekplaat van de batterijen plaats de batterijen volgens het schema dat is aangebracht aan de binnenzijde van de batterijenbehuizing breng de dekplaat weer aan controleer de werking van de batterijen door de CoaguChek aan te zetten gebruikte batterijen bij het klein chemisch afval deponeren. Afval Strip en lancet moeten na gebruik in de naaldencontainer gegooid worden. 21