BRUSSEL VOOR ALLEN NEDERL ANDS FRANÇ AIS ENGLISH NEDERL ANDS FRANÇ AIS ENGLISH T O E R I S T I S C H E G I D S V O O R D E R E I Z I G E R S M E T B E P E R K T E M O B I L I T E I T
BRUSSEL VOOR ALLEN T o e r i s t i s c h e g i d s voor de reizigers met beperkte mobiliteit w w w. b r u s s e l v o o r a l l e n. b e Toegang en Mobiliteit voor Allen vzw A. Renoirstraat 5/4 B-1140 Evere i n f o @ b r u s s e l v o o r a l l e n. b e heeft deze gids gemaakt met de steun van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, de Franse Gemeenschapscommissie belast met Toerisme, de Franse Gemeenschapscommissie, voor Bijstand aan personen met een handicap, en VisitBrussels
Wanneer een toerist in Brussel strandt, lijkt hij over alles te kunnen beschikken om de stad op een aangename wijze te ontdekken. Voor een toerist met een beperkte mobiliteit is dit niet zo evident, aangezien de stad hem niet altijd dezelfde mogelijkheden biedt. Zo bestaan er nog steeds verschillende lacunes die moeten worden opgevuld om de verschillende toeristische plaatsen volledig toegankelijk te maken voor deze personen. Daarnaast, is het voor hen uiteraard volstrekt legitiem om toegang te krijgen tot de brede waaier aan restaurants, hotels, culturele activiteiten en andere vrije-tijd-faciliteiten die Brussel biedt. Dit is meteen ook de reden waarom ik in samenwerking met de sector en met VISITBRUSSELS de levendige wens koester om de nodige voorwaarden te creëren voor een ruimere toegang voor personen met een handicap. Het is dus van essentieel belang om op de eerste plaats alle politieke verantwoordelijken, gewestelijke en gemeentelijke functionarissen en promotors te sensibiliseren voor een betere toegang tot de ruimten en gebouwen voor personen met een beperkte mobiliteit (PBM s). Het is belangrijk om een toerisme voor allen te ontwikkelen en de sector de mogelijkheid te bieden om hier op in te spelen met het nodige enthousiasme, gezonde verstand en professionalisme. Het komt er dus op aan ervoor te zorgen dat de plaatsen die beantwoorden aan de PBM-criteria worden geïdentificeerd en gerepertorieerd en dat zij algeheel bekend raken. De drietalige editie 2012 van Brussel voor allen maakt het mogelijk om personen met een beperkte mobiliteit beter te informeren over de verschillende toegankelijke toeristische plaatsen en bezienswaardigheden en een breder publiek te sensibiliseren. Deze gids is eveneens een efficiënt instrument voor reisagentschappen en -organisatoren en aanbieders van vervoersdiensten of overnachtingen. Daarnaast, is het van essentieel belang om alle mogelijke initiatieven aan te moedigen en pistes aan te bieden om de expertise verder te laten reiken dan het uitsluitend repertoriëren van de toegankelijke plaatsen. Daarom ondersteun ik ook in het bijzonder de initiatieven van de vzw TMA CONCEPT (Toegang en Mobiliteit voor Allen), die sinds meerdere jaren alles in het werk stelt om het toerisme en de vrije tijdsbesteding in Brussel voor iedereen toegankelijk te maken en dit door de toegankelijkheid van de Brusselse hotels, restaurants en musea te analyseren. Op middellange en lange termijn, moeten de toeristische plaatsen op zodanige wijze worden ingericht dat zij het voor iedereen mogelijk maken om toegang te krijgen tot alle facetten van het Brussels leven. De Minister-Voorzitter van de Franse Gemeenschapscommissie, belast met Toerisme. 2 meer informatie op www.brusselvoorallen.be
Slechte toegankelijkheid van de openbare ruimte, onaangepaste informatie, beperkte keuze in plaatsen om te leven, te wonen, naar school te gaan, zich te ontspannen, Al deze factoren dragen ertoe bij dat mensen met een handicap opgesloten raken in een getto! Met deze nieuwe gids Brussel voor iedereen heb ik de ambitie om het begrip toegankelijkheid echt gestalte te geven. De gids is een hulpmiddel voor mensen met een handicap of met een beperkte mobiliteit om optimaal te kunnen deelnemen aan het gemeenschapsleven. Hiermee bieden we een antwoord en dat moeten we toch even onderstrepen - aan een derde van de Belgische bevolking, en zelfs meer als we ook rekening houden met de entourage van mensen die mobiliteitsproblemen hebben. De activiteiten die de gids vermeldt, kun je dan ook in gezinsverband beleven. Alle initiatieven om toegankelijkheid in de brede zin van het woord te stimuleren, moeten mensen met een handicap in staat stellen om, net zoals valide mensen, zelfstandig te participeren aan het sociale, economische, politieke en culturele leven. Het is een manier om hen zo goed mogelijk op te nemen in de samenleving. Dit vraagstuk krijgt mijn grootste aandacht. Sinds vele jaren geef ik financiële hulp aan verscheidene verenigingen om acties te ondersteunen zoals de toegankelijkheid tot festivals, waaronder Couleur Café, de realisatie van de gids Brussel voor iedereen of het koninklijk besluit toegankelijkheid, wat het mogelijk maakte om vier diensten te erkennen die gespecialiseerd zijn in toegankelijkheidsproblemen. Daarnaast steun ik acties om het grote publiek bewust te maken, zoals het sensibiliseringsparcours van AMT Concept voor mensen met een beperkte mobiliteit. De dienst Phare stelt dit parcours gratis ter beschikking. In een rolstoel of met een blinddoek voor de ogen besef je al snel hoe moeilijk deze mensen het elke dag hebben om zich te verplaatsen. Ik heb het ervaren en, geloof me, dit vergeet je niet snel! Als Brussels minister voor Leefmilieu steun ik onder meer ook Leefmilieu Brussel bij alle initiatieven om de talrijke groenzones van ons gewest toegankelijk te maken. Leefmilieu Brussel beschikt over een inventaris van de maatregelen die al werden genomen in het kader van toegankelijkheid voor mensen met beperkte mobiliteit. Het gaat onder andere over het verlagen van stoepranden, aangepaste parkings en rustplaatsen, het plaatsen van lineaire geleiding voor blinden en slechtzienden, het aanpassen van wegen, het aanleggen van een helling als alternatief voor trappen of het plaatsen van aangepaste speeltoestellen. De terechte vraag naar aangepast toerisme voor mensen met beperkte mobiliteit vindt heel wat weerklank. Ik hoop dat deze nieuwe uitgave zal bijdragen tot een betere toegankelijkheid en deze doelgroep de informatie zal aanreiken die ze nodig heeft om zich maximaal te kunnen ontplooien. Brussels minister voor Bijstand aan personen met een handicap. meer informatie op www.brusselvoorallen.be 3
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voert een actief beleid ten gunste van de integratie en de toegang tot meer autonomie voor personen met beperkte mobiliteit (PBM) zowel voor Brusselaars als voor bezoekers die onze hoofdstad willen ontdekken. Naast de sociale hulp die wordt toegekend aan personen met een handicap, verbetert het Gewest dag na dag de toegang tot vervoer, diensten, ontspanning, huisvesting en onderwijs. Het spreekt vanzelf dat Brussel, hoofdstad van 500 miljoen Europeanen, meer moet doen dan andere steden om in dit domein het goede voorbeeld te geven. Sinds een paar jaar stelt VISITBRUSSELS, het agentschap voor communicatie en toerisme van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, alles in het werk om een toeristisch aanbod te ontwikkelen dat aangepast is aan mindervaliden. Op de website van VISITBRUSSELS staat trouwens een pagina met plaatsen die toegankelijk zijn voor personen met beperkte mobiliteit : www.visitbrussels.be/pbm. Met het oog op een betere diagnose van de toegankelijkheid voor personen met beperkte mobiliteit, werkt VISITBRUSSELS nu samen met AMT Concept via de installatie van een link tussen de twee websites : www.brusselvoorallen.be en www.visitbrussels.be Dankzij de doorstroming van gegevens tussen de twee sites kan het PBM-profiel van de website van VISITBRUSSELS voortaan duidelijk worden gemeten, meer bepaald het type toegankelijkheid van elke toeristische locatie in het gegevensbestand : logiesinfrastructuur, hotels, restaurants, musea, winkel-, sport- en vrijetijdscentra. Behalve op zijn website vermeldt VISITBRUSSELS de plaatsen die toegankelijk zijn voor personen met beperkte mobiliteit ook in de meeste van zijn brochures. Daarom, voor de coherentie en om deze informatie te vervolledigen, hebben wij er prijs op gesteld deze papieren editie van de gids «Brussel voor Allen» te steunen. Het belang van de toegankelijkheid van de toeristische locaties en van een goede reisvoorbereiding zijn essentieel voor een geslaagd verblijf. Talrijke toeristische infrastructuren zijn zich bewust dat toegankelijkheid integraal deel moet uitmaken van het promotiebeleid. VISITBRUSSELS wil de reeds genomen en de toekomstige initiatieven promoten en aanmoedigen in het kader van een nog sterkere profilering van Brussel als duurzame bestemming. Patrick Bontinck Gedelegeerd Bestuurder van VISITBRUSSELS 4 meer informatie op www.brusselvoorallen.be
Toerisme voor iedereen is het doel dat de vzw TMA CONCEPT voor ogen heeft met hun gidsboek en website «Brussel voor Allen». Deze gids biedt de personen met beperkte mobiliteit als het ware een toegankelijkheidsdiagnose. Behalve in de gedrukte gids kunt u ook veel meer informatie op de website terug vinden. Op de website staan informatieve fiches over logies, restaurants, musea, shopping- en sportcentra,... Elke fiche op de website verschaft praktische, gedetailleerde maar tevens zeer specifieke informatie en opmerkingen over een plaats die bezocht werd door het team van TMA Concept. De gids «Brussel voor Allen» dient voor zowel de reisagentschappen, de dienstverleners, de vervoersmaatschappijen en het hotelwezen. Het lijdt geen twijfel dat pas van «toerisme voor allen» kan worden gesproken wanneer ook de bouwkundige belemmeringen en gedragsbarrières worden weggewerkt. TMA Concept geeft al 10 jaar lang tips om de gedragsbarrières en de bouwkundige belemmeringen, die het voor toeristen met een handicap moeilijk maken om veilig te reizen, te verminderen. Op dit ogenblik vormen het gebrek aan informatie, aan aangepaste voorzieningen en aan begrip vanwege de professionele toeristische sector, een echte hinderpaal voor de ontwikkeling van een toerisme zonder discriminatie. Een van de basisvoorwaarden van elke reis is dat reizigers over betrouwbare en gedetailleerde informatie beschikken over de plaats die zij willen bezoeken. Een trede die moet worden overbrugd, een slecht berekende deurbreedte of een verkeerd geplaatste bloembak kunnen het voor reizigers met een handicap en hun begeleiders extra moeilijk maken. De voorbije jaren werden er in Brussel aanzienlijke verbeteringen aangebracht. Niettemin is de toegankelijkheid tot de toeristische bezienswaardigheden nog niet bepaald vriendelijk, o.a. betreffende het openbaar vervoer, de openbare gebouwen, de winkels, de restaurants en de vrijetijdsruimten. Bij onze nieuwe bezoeken hebben wij kunnen vaststellen dat sommige hotels en restaurants verbouwingen hebben uitgevoerd om gehandicapte toeristen beter van dienst te zijn. In verschillende nieuwe hotels is de toegankelijkheid voor reizigers met een handicap optimaal. Er mag ook niet vergeten worden dat verschillende Brusselse gemeenten evenals het Brusselse gewest verschillende plannen (wegennet en vervoer) hebben uitgewerkt om de huidige toestand te verbeteren. Tot slot nog even vermelden dat deze gids op zich zeker niet volstaat om Brussel te ontdekken. Hij vormt een aanvulling op andere traditionele toeristische gidsen die onontbeerlijk blijven om ten volle te kunnen genieten van de talloze culturele en vrijetijdsactiviteiten in onze hoofdstad. Miguel GEREZ Gedelegeerd bestuurder TMA Concept vzw (Toegang en Mobiliteit voor Allen) meer informatie op www.brusselvoorallen.be 5
Inhoud INLEIDING pagina 2-5 Inhoud pagina 6 Pictogrammen pagina 7 Vervoer pagina 8 Vliegtuig pagina 8 Trein pagina 9 Bus - Metro - Tram pagina 10 Taxi pagina 11 Auto pagina 12 Toerisme pagina 12 Vrije tijd / Cultuur pagina 13 Bioscopen pagina 13 Musea pagina 14 Theater en Spektakelzalen pagina 18 Tentoonstellings & confer. pagina 20 Parken pagina 21 Sport / Zwembaden pagina 23 Logies pagina 24 Bars & restaurants pagina 32 Handelszaken pagina 41 Praktisch / Diensten pagina 42 Geld pagina 42 Toiletten pagina 42 Verenigingen pagina 43 Cultusoorden pagina 44 Politie pagina 44 Post pagina 45 Gezondheid pagina 45 TMA Concept pagina 46 Geleide Bezoeken pagina 49 Kleine handleiding pagina 50 Met dank pagina 54 U vindt dezelfde strucure van inhoud op onze website www.brusselvoorallen.be waar u terecht kunt voor meer uitvoerige en volledige informatie. English version : turn upside down (p.59) Version française : tête-bêche (p.1) Medewerkers : Deze publicatie is opgesteld door de wzw TMA Concept (Toegang en Mobiliteit voor Allen). Project Director: Miguel GEREZ Meetwaarden en redactie: Salvatore Vilardo, Ivana LA ROSA, Andre MOONS en Miguel GEREZ. Grafisch ontwerp, lay-out en productie: A.MOONS-Seraphine Graphics bvba Technisch tekenen en het symbool: Anne-Sophie Petit, architect Secretariaat: Eleanor NAZARYAN Modellen: Anne Delvaux, Pierrot GIRASA, Miguel GEREZ, Veronique LONCIN en Fabrice FRANCOIS Foto s: Salvatore Vilardo, Andre Moons, Miguel GEREZ, Michel Mernier, VISITBRUSSELS en WBT. TMA Concept a.s.b.l., Brussel 2012 Elke reproductie, zelfs gedeeltelijk, van enig onderdeel van deze gids, op welke manier is verboden zonder schriftelijke toestemming van TMA Concept vzw. Gratis, mag niet worden verkocht. 6 meer informatie op www.brusselvoorallen.be
Pictogrammen Hieronder vindt u de pictogrammen die in deze gids gehanteerd worden. Elke categorie heeft een kleur: GROEN Toegankelijk Type I : de gebouwen zijn toegankelijk voor personen met beperkte mobiliteit, de ideale situatie voor een autonoom actief leven. ORANJE Min of meer toegankelijk Type II : de gebouwen zijn zonder hulp van een derde persoon niet toegankelijk; ze zouden echter wel toegankelijk kunnen zijn mits een aantal eenvoudige en zelfs niet zo dure werken : pas daarna is een autonoom leven mogelijk. Toegankelijk Toegankelijke parking Voorzieningen voor blinden en slechtzienden Toegankelijk voor personen met een verstandelijke beperking Toegankelijk mits assistentie Parking mits assistentie Blinde personen en slechtzienden met assistentie Toegankelijk met hulp voor personen met een verstandelijke beperking Aangepast toilet Voetgangers met hulpmiddelen Voorzieningen voor doven en slechthorenden Geluidsversterkende apparatuur Toilet mits assistentie Voetgangers met hulpmiddelen mits assistentie Doven en slechthorenden mits assistentie Assistentiehonden De wet van 10 mei 2007 om te strijden tegen discriminatie, beschouwt de hulphond als een onmisbare steun voor de blinden. De wetgever heeft er dus een uitzondering gemaakt voor geleidehonden, ze moeten worden aanvaard in een openbare plaats, met inbegrip van bars en restaurants. assistentiehonden is een verzamelnaam voor alle speciaal getrainde honden om mensen te helpen met een handicap en daarmee de autonomie van deze personen te vergroten. Er zijn verschillende soorten hulphonden: honden (ook wel blindengeleidehond ) voor de blinden en slechtzienden; honden getraind om bepaalde klanken te herkennen en voor doven en slechthorenden; getrainde honden om mensen te helpen met mobiliteitsproblemen; honden voor mensen met epilepsie, diabetes of de ziekte van Alzheimer meer informatie op www.brusselvoorallen.be 7
Vervoer Eens in Brussel aangekomen, per trein of vliegtuig, nemen de meesten onder ons het openbaar vervoer en de taxis om zich te verplaatsen in de stad. Voor de personen met beperkte mobiliteit is het echter niet aangeraden te rekenen op het openbaar vervoer. Het merendeel van de infrastructuren werden ontworpen toen mobiliteit voor personen met een handicap niet aan de orde was. De MIVB (Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer) ontwikkelt een toegankelijkheidsplan dat elke dag meer en meer resultaten geeft. In januari 2012 beschikt een derde van de metrostations over een lift. Elk van deze stations heeft ook een veiligheidsstreep die op de grond is MIVB aangebracht. Alle stations hebben tactiele tegels aan de perronranden, geleidelijnen op de grond die leiden tot borden in Braille. Visuele en auditieve aankondigingen zijn operationeel in alle metrostellen. Er zijn verschillende aanpassingsprojecten van stations reeds bezig (zie Bruxellesespacespublics.be). Alle buslijnen zijn uitgerust met een lage vloer. Lijn 71 wordt in januari 2012 als de enige bus beschouwd die volledig toegankelijk is. De nieuwe tramstellen van het type T3000 en T4000 hebben binnenin een aangepaste en ingerichte plaats. De auditieve aankondiging is ook op deze voertuigen operationeel. Er zijn ook andere aangepaste diensten die in het Brussels Gewest een belangrijke ontwikkeling kennen (www.bruxellessocial.irisnet.be). Bovendien zijn een honderdtal Brusselse taxis uitgerust voor het vervoeren van rolstoelgebruikers.. Vliegtuig Als u een vliegtuigreis wil maken, moet u bij de reservering in uw reisbureau zeker vermelden dat u een handicap hebt en aangeven welke uw noden zijn. Zo krijgt u tijdens de hele reis de nodige bijzondere aandacht: assistentie op de grond, hulp bij het instappen, uitstappen en overstappen. De formaliteiten voor passagiers met met een handicap worden door de diverse luchtvaartmaatschappijen steeds meer gestandaardiseerd. Toch kunnen ze van maatschappij tot maatschappij nog altijd aanzienlijk verschillen, zeker als het om chartervluchten gaat. Voor de maatschappijen waarvoor SN Brussels Airlines de diensten verzekert, moeten de volgende formaliteiten worden vervuld: - Een vragenlijst invullen waarop uw behoeften qua medische assistentie nader worden bepaald (ondertekend door uw dokter als uw handicap van recente datum is, dus minder dan één jaar) - Technische vragen beantwoorden over het type rolstoel dat u gebruikt: manueel of elektrisch (natte batterijen moeten worden verpakt in een hermetische doos die u op de luchthaven kunt kopen), opplooibaar frame of niet, afmetingen enz. Aan uw dossier zal een codenummer worden toegekend, dat aangeeft welke hulp u nodig hebt. Bied u op de dag van uw vertrek ruim op voorhand aan bij de incheckbalie van de luchtvaartmaatschappij waarmee u reist (minstens 2 uur voor het vertrek). Het personeel van die balie zal contact nemen met de Vervoer 8 meer informatie op www.brusselvoorallen.be
hulpdienst, die u zal begeleiden tot u in het vliegtuig bent gestapt. Het is mogelijk dat u zich moet aanbieden aan een instappoort (of boarding gate) die speciaal is voorbehouden voor rolstoelgebruikers, dat u als eerste aan boord van het vliegtuig moet gaan, of dat u bij tussenlandingen uw plaats niet mag verlaten enz. Voor reizigers die vanuit Zaventem vertrekken biedt HAC (Home Advanced Check-in) de mogelijkheid om de bagage thuis af te halen en de tickets de avond voor het vertrek al te overhandigen. Dit is een regeling in afspraak met SN Brussels Airlines waardoor de reiziger onmiddellijk naar de instappoorten kan gaan en niet meer aan de incheckbalie van de bagage hoeft aan te schuiven. Hoewel de reizigers dankzij deze service nog amper 45 minuten vóór het vertrek in de luchthaven aanwezig moeten zijn, raden we u toch aan om er minstens anderhalf uur op voorhand te zijn, zodat u rustig de tijd hebt om alle vereiste formaliteiten te vervullen. LUCHTHAVEN BRUSSEL NATIONAAL - algemene informatie : 0900/70 000 - of website : www.brusselsairport.be - Hulpdienst SN Brussels Airline : www.biac.be AVIA PARTNER : 02/723 06 66 GLOBE GROUND : 02/723 30 51 -Parking: een aantal voorbehouden parkeerplaatsen vóór de ingang van de vertrek- en de aankomsthal. Het is ook mogelijk om uw wagen voor de duur van uw reis in de parking van Front Park 1, 2 en Lock Park achter te laten (info: 02/715.21.10) In het luchthavengebouw: gemakkelijke verplaatsingen, liften op elke verdieping, talrijke toegankelijke restaurants.. Trein Reizen in België NMBS Mobility biedt personen met beperkte mobiliteit een gratis dienstverlening aan, speciaal ontworpen om treinreizen te vergemakkelijken vanaf het vertrekstation tot het bestemmingsstation. In 131 Belgische stations wordt een aangepaste dienstverlening aan personen met beperkte mobiliteit voorzien, van de eerste tot de laatste trein en dit 7 dagen op 7. 114 stations zijn toegankelijk met of zonder rolstoel en 17 stations werken samen met taxi-bedrijven die afgestemd zijn op het vervoer van personen met een rolstoel. Het betreft het vervoeren van personen met een rolstoel van een station zonder dienstverlening naar een station met dienstverlening. Raadpleeg de lijst met toegankelijke stations: : http://www.b-rail.be/nat/f/practical/limitedmobility/station/index.php Gebruik de reisplanner om uw reis voor te bereiden: realtime dienstregelingen, informatie over uw reisweg van deur tot deur, SMS 2828, My Train Info enz. Voor meer info: www.b-rail. be/nat/f/timetables/realtime/index.php Reserveer uw assistentie Om van onze aangepaste dienstverlening te genieten, is het noodzakelijk dat u ons minstens 24 u. voor uw vertrek op de hoogte brengt: * Via het Call Center op 02/528.28.28, elke dag bereikbaar van 7 u. tot 21 u. * Via het online formulier: http://pmr.b-rail.be/ pbm_prd/webform1.aspx?lang=nl U zult bevestiging krijgen over: - de assistentie in uw vertrek-, overstap-, en bestemmingsstation; - de beschikbare plaatsen aanwezig in de trein; - de aanwezige hulp bij het in- en uitstappen, met een mobiele laadbrug indien nodig. Gelieve u op de dag zelf minstens 15 minuten voor het vertrek van uw trein aan te melden in het station aan het afgesproken ontmoetingspunt, vastgelegd bij uw reservering, voorzien van uw vervoersbewijs. meer informatie op www.brusselvoorallen.be 9 Vervoer
Algemene informatie NMBS : 02/528.28.28 of www.nmbs.be Voor folder in brailleschrift richt je vraag tot: braille@nmbs.be Brussel-Zuid - Toegang: via de Fonsnylaan of de Frankrijkstraat - Parking : ondergrondse parking Q-Park, 24u/24 open. Ingang Frankrijkstraat 40. - Taxi s: overdekte straat; toegang aangegeven van aan de hoofdgang; een trottoirband te overschrijden. - Loketten: verlaagde loketten: 1 langs kant internationale voorverkoop, 1 langs kant van binnenlands verkeer, 1 langs kant onmiddellijk vertrek en 2 aan de desk toeristische informatie. - Toiletten: meerdere speciaal ingerichte toiletten; de meest geschikte bevinden zich vlakbij de toegang naar perron nr. 3; 2 aangepaste toiletten in de Eurostar-ruimte. * Faciliteiten voor reizigers met beperkte mobiliteit * Gratis rolstoel ter beschikking * Mobiele oprijhelling * Toiletten voor personen met beperkte mobiliteit * Onthaalpunt Bus - metro - tram De rolstoelgebruiker zal zich uiterst moeilijk kunnen verplaatsen met het openbaar vervoer in Brussel. De MIVB en het Gewest doen er echter alles aan om dagelijks de toegankelijkheid van de stad te verbeteren. Heden zijn er 23 stations toegankelijk. De ruimte tussen het perron en de metrostellen blijft echter een grote hindernis. Daarom heeft de MIVB in een beleidingsdienst voorzien -> www.stib.be/pmr-pbm-metro.html?l=nl De personen met een handicap voor wie het onmogelijk is zich te verplaatsen met het openbaar vervoer kunnen, in functie van het erkenningsniveau van hun handicap gebruik maken van de deur-tot-deur vervoerdienst aangeboden door de dienst Minibus van de MIVB. - 02/515.23.65 - www.stib.be/minibus.html Algemene informaties betreffende het openbaar vervoer in Brussel : STIB- metro, tramway and bus - web : www.stib.irisnet.be - 02/515.20.00 - fax 02/515.32.85 - email: contact.centre@stib.irisnet.be - web: www.stib.irisnet.be - Betreffende Tec / De Lijn - bus. - de Lijn: Tel. : 02/515.28.28 - Website: www.delijn.be - TEC: INFO-TEC : 010/23.53.53 - Tel. : 010/23.53.11 - Fax : 010/23.53.10 - Website: www.tec-wl.be Vervoer 10 meer informatie op www.brusselvoorallen.be
Tax i Tussen 2002 en 2008 heeft het bedrijf Taxis Verts 59 voertuigen in gebruik genomen die speciaal aangepast zijn voor rolstoelen. De theoretische wachttijd bedraagt een kwartier na de telefonische oproep, maar het is aangeraden om een uur te voorzien. Taxis Verts PBM - Tel. : 02/ 349 45 45 - Rijdt in Brussel en omgeving. Reservatie mogelijk de dag zelf, tarief per afgelegde km. Bruxelles home services - Tel. : 02/527.16.72 - Rijdt in Brussel en naar andere grote steden van het land. De reservatie kan op de dag zelf gebeuren. Forfaitaire prijzen. Speciale vaste prijs tussen de luchthaven en Brussel. Dienst Aangepast Vervoer (DAV) - Tel. 02/270.94.36 (9.00-13.00) - Rijdt in het noorden van Brussel; één tot twee weken op voorhand reserveren; tarief per km te rekenen vanaf Grimbergen. Taxi Hendriks - Tel. : 02/752.98.00 (6.00-19.00) - Fax : 02/752.98.01 - Email : info.melsbroek@hendriks.be - Web : www.hendriks.be - Rijdt in het hele land; 24 u vooraf reserveren; vervoer buiten spitsuur : reservatie zelfde dag mogelijk; forfaitaire prijs; speciale vaste prijs tussen de luchthaven en Brussel; erkend dienstencheque bedrijf; begeleid vervoer van kamer tot kamer (bijhuizen te Gent, Antwerpen, Charleroi, Limburg) Sociaal Vervoer Brussel - Tel. : 02/544.12.44 (9.00-12.00) - Rijdt in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest, 7 dagen op 7; 2 dagen op voorhand reserveren. - Gunstig tarief per afgelegde km Unitax - Tél. : 02/720.02.02 (9.00-19.00) - Rijdt in Brussel en omgeving; reservering mogelijk op de dag zelf; tarief per afgelegde km vanaf Zaventem.. ContrePied vzw Vervoer en begeleiding van minder mobiele personen : - 02/763.19.04 / 0474.54.65.36 - www.contrepied.be - info@contrepied.be ContrePied is een vzw die actief is op het vlak van vervoer en bijstand aan personen voor wie verplaatsingen, boodschappen of andere dagelijkse handelingen een hindernis vormen. Transport & Vie, vzw - 02./612.72.93 transportetvie@hotmail.com - Onze doelgroep bestaat hoofdzakelijk uit personen met een handicap en bejaarden. Onze acties zijn : terbeschikkingstelling van een minibus die is aangepast aan de personen met beperkte mobiliteit, begeleiding bij administratieve formaliteiten, individuele begeleiding privé of medisch, uitvoering van huishoudelijke taken, organisatie van culturele activiteiten of uitjes, begeleiding bij herinschakeling in het beroepsleven. Association Espoir vzw - 02/428 24 01 www.associationespoir.be M.B.T. Taxis - www.mbt.be Taxis-services mixtes - 0487 982 982, E-mail : scbi@live.be - www.taxis-services.sitew.com - Personalised service : airports, Eurostar, Railwaystations, Hotels... - Cars for 4 persons and PRM. meer informatie op www.brusselvoorallen.be 11 Vervoer
Miguel Gerez Au to Indien u met uw eigen wagen reist, dan kan de volgende informatie nuttig zijn : Koninklijke Automobielclub van België Pechverhelping (members only) : 078/15.20.00 Touring Club van België - informatie : 02/286 3384 Touring Wegenhulp : 02/287 09 00 070/34.47.77 Toerisme Enkele nuttige adressen voor uw vertrek of tijdens uw verblijf. Toerisme anders E-mail : info@tourisme-autrement.be - Tel. : 02/646 66 51 - Fax : 02/646 36 11 - www.tourisme-autrement.be Infopunt Toegankelijk Reizen Het Infopunt Toegankelijk Reizen is een dienst van Toerisme Vlaanderen. - Grasmarkt 61-1000 Brussel - Tel. +32 (0)70 23 30 50 - Fax +32 (0)70 23 30 51 - E-Mail : post@accessinfo.be - Web : www.accessinfo.be Wallonia-Brussels Tourism (WBT) - Rue Saint-Bernard, 30 B-1060 Bruxelles - www.belgique-tourisme.be - info@opt.be VISITBRUSSELS - Brussels Info Place (BIP) - Koningstraat 2-1000 Brussel - Tel. + 32 (0)2 513 89 40 - e-mail : info@visitbrussels.be - Open dagelijks van 10 u tot 18 u - Gesloten op 25/12 en 1/1 VISITBRUSSELS - Stadhuis van Brussel - Grote Markt - 1000 Brussel VISITBRUSSELS - Aankomst per trein - Zuidstation - Open dagelijks van 10 u tot 18 u - Gesloten op 25/12 en 1/1 VISITBRUSSELS - Aankomst per vliegtuig - Brussels Airport - Toerist Information Office - Aankomsthall - 7/7, van 8 tot 21 u. - Gesloten op 25/12 en 1/1 Web : www.visitbrussels.be
Vrije tijd / Cultuur Voor diegenen die houden van een activiteit overdag hebben we enkele toegankelijke zwembaden uitgezocht en ook parken die vast en zeker een aangename ontspanning zullen bieden. Verscheidene parken werden aangepast en toegankelijk gemaakt voor de PBM s : Pedepark te Anderlecht ; Koningpark te Jette ; Hallepoortpark te Brussel ; Abdij van Terkameren te Elsene ; Scheutbospark te Sint-Jans-Molenbeek, Elisabethpark te Koekelberg. In de directe omgeving van het Atomium, in het Ossegempark, treft u een gezondheidsparcours voor PBM s aan. Ze werden speciaal ingericht naar de behoeften van de personen met beperkte mobiliteit (PBM) en maken van de parken, groene ruimtes voor iedereen. Kleine Zavel plaats : André Moons B i o s co p e n In Brussel zijn er een groot aantal bioscoopzalen. Slechts heel weinig zalen zijn echter toegankelijk voor rolstoelgebruikers. De meeste hebben trappen en meestal is de ingang aan de kant van het scherm. Zonder hulp zult u de film moeten volgen met uw neus tegen het doek. Wij vermelden als toegankelijke zalen alleen de gelijkvloerse zalen en de zalen waarvan de afstand tussen de ingang en het scherm ons redelijk lijkt. In de lijst hebben we geen bioscopen opgenomen die aan geen van die criteria beantwoorden en ook geen bioscopen waar u eerst een aantal trappen moet doen alvorens in de zaal binnen te kunnen. Het is spijtig dat geen enkele Brusselse bioscoop in zijn programma s het zaalnummer van de getoonde film vermeldt, aangezien het mogelijk is dat de exploitant de programmering van de zalen in allerlaatste instantie moet wijzigen. CINEMATEK - filmmuseum Galeries cinéma Baron-Hortastraat 9 1000 Brussels Tel. : 02/551 19 19 info@cinematek.be Web : www.cinematek.be Flagey Koninginnengalerij, 26 1000 Brussel Tel. : 02/ 514.74.98 contact@galeries.be Web : www.galeries.be Kinepolis (24 zalen + 1 IMAX-zaal) Heilig Kruisplein 1050 Brussel Tel. : 02/627.16.40 soc.flagey@skynet.be Web : www.flagey.be meer informatie op www.brusselvoorallen.be Eeuwfeestlaan 20 1020 Brussel Tel. : 02/474.26.00 Web : www.kinepolis.com 13 Bi o s c o p e n
Movy-Club (1 zaal) UGC De Brouckère (12 zalen) Monnikenstraat 21 1190 Brussel Tel. : 02/537.69.54 Web : www.movyclub.cinenews.be Nova (1 zaal) Brouckèreplein 38 1000 Brussel Tel. : 02/218.57.25 Web : www.ugc.be UGC Toison d Or (14 zalen) Arenbergstraat 3 1000 Brussel Tel. : 02/502.32.83 Voir en ligne : www.nova-cinema.org Studio 5 Guldenvlieslaan 8 1050 Brussel Tel. : 0900 10 440 Web : www.ugc.be Le Vendôme ( 7 zalen) Heilig Kruisplein 1050 Brussel Tel. : 02/641.10.20 Web : www.flagey.be Waversesteenweg 18 1050 Brussel Tel. : 02/502.37.00 Web : www.cinema-vendome.be M u s e a De meer dan 80 musea in Brussel getuigen van de culturele rijkdom van de hoofdstad van Europa. Spijtig genoeg zijn ze niet allemaal toegankelijk. In de gids Brussel voor allen hebben wij een brede waaier van musea beschreven die wel toegankelijk zijn. Tijdens uw bezoek hebt u de gelegenheid om een deel van het erfgoed en het culturele verleden van België te ontdekken in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, het Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis, het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren enz. U kunt ook meer folkloristische aspecten van het land leren kennen in het Museum van de Gueuze of het Museum voor het Kostuum en de Kant of een museum bezoeken dat gewijd is aan een kunstvorm waar we in België terecht heel trots op zijn, namelijk het stripverhaal: het Belgisch Centrum van het Beeldverhaal. Wie met kinderen naar Brussel komt, raden wij het Kindermuseum, het Internationaal Marionettenmuseum of het Museum voor Natuurwetenschappen aan. Wij wensen u veel plezier! Autoworld Begijnhof van Anderlecht Jubelpark 11 1000 Brussel Tel. : 02/736.41.65 info@autoworld.be Web : www.autoworld.be Kapelaansstraat 8 1070 Brussel Tel 02/527.13.83 info@erasmushouse.museum Web : www.erasmushouse.museum bioscopen 14 meer informatie op www.brusselvoorallen.be
Koninklijke Bibliotheek van België Erasmushuis, Filosofische en Kruidentuin Museum voor Drukkerij en Literatuur 4, Keizerslaan 1000 Brussel Tel. : 02/519 53 11 musimp@kbr.be Web : www.kbr.be Sint Michels en Sint Goedele Kathedraal Kapittelstraat 1070 Brussel Tel. 02/521 13 83 info@erasmushouse.museum Web : www.erasmushouse.museum Belgisch Museum voor Radiologi Voorplein Sint-Goedele 1000 Brussel Tel. : 02/217.83.45 Web : www.cathedralestmichel.be Belgisch Stripcentrum Militair Hosp. K. Astrid, Bruynstraat 2 1120 Br. Tel. : 02/519 53 11 info@radiology-museum.be Web : www.radiology-museum.be BELvue Museum Zandstraat 20 1000 Brussel Tel. : 02/219.19.80 visit@cbbd.be Web : www.cbbd.be Internationaal Centrum voor Stad, Architectuur en Landschap (ICSAL / CIVA) Paleizenplein, 7 1000 Bxl Tel. : 02/502 46 23 info@belvue.be Web : www.musbellevue.be Braillemuseum Kluisstraat 55 1050 Brussel Tel. : 02/642.24.50 Web : www.civa.be Stadhuis van Brussel Engelandstraat 57 1060 Brussel Tel. : 02/533 32 11 info@braille.be Web : www.braille.be Brussels Museum van de Gueuze Grote Markt 1000 Brussel Tel. : 02/279.43.65 Web : www.brucity.be Brouwerij Cantillon, Gheudestraat 56 1070 Br. Tel. : 02/521 49 28 info@cantillon.be Web : www.cantillon.be André Moons meer informatie op www.brusselvoorallen.be 15 M u s e a
Museum voor Schone Kunsten van Elsene Jean Van Volsemstraat 71 1050 Brussel Tel. : 02/515.64.21 museum@elsene.be Web : www.museedixelles.be Museum van Geneeskunde Muziekinstrumentenmuseum Campus Erasmus (U.L.B.) Lenniksebaan 808 1070 Brussel Tel. : 02/555.34.31 museemed@ulb.ac.be Web : www.medicmuseum.org Museum van de geïntegreerde politie Hofberg 2 1000 Brussel Tel. : 02/545.01.53 info@mim.fgov.be Web : www.mim.fgov.be Museum van Geneeskrachtige Planten en Farmacie Luchtmachtlaan 33 1040 Brussel Tel. : 02/642.69.29 museum@polfed.be Web : http://www.polfed-fedpol.be/org/ org_histo_museum_fr.php Zoölogiemuseum (ULB) U.L.B. Institut de Pharmacie Triomflaan 4 1050 Brussel Tel. 02/650.52.7 vanhaele@ulb-ac.be Web : http://www.ulb.ac.be//musees/mpmp/ Cinematek Filmmuseum Auguste Lameere ULB CP160/15 F.D.Rooseveltlaan 50 1050 Brussel Tel. : 02/650.36.78 vdesmet@ulb.ac.be Web : www.ulb.ac.be/sites/musees/zoologie/ presentation.html Museum van Mineralogie en Geologie Depagestraat 30 1050 Brussel Tel. : 02/650.22.36 mspronck@ulb.ac.be Kindermuseum Baron Hortastraat 9 1000 Brussel Tel. : 02/551 19 19 info@cinematek.be Web : www.cinematheque.be Museum van het Kostuum en de Kant Museum of the city of Brussels Violetstraat 6 1000 Brussel Tel. : 02/213 44 50 Tel. : 02/213 44 58 (serv. éducatif) Web : http://brusselsmuseums.be/ Brussels Trammuseum Burgemeesterstraat 15 1050 Brussel Tel. : 02/640.01.07 info@childrenmuseum.be Web : www.museedesenfants.be Tervurenlaan 364 bis 1150 Brussel Tel. : 02/515.31.08 info@mtub.be Web : www.trammuseumbrussels.be M u s e a 16 meer informatie op www.brusselvoorallen.be
Internationaal marionettenmuseum Théâtre du perruchet Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België Théâtre du Perruchet Woudlaan 50 1050 Brussel Tel. : 02/673.87.30 info@theatreperuchet.be Web : www.theatreperuchet.be Regentschapsstraat 3 1000 Brussel Tel. : 02/508.32.11 info@fine-arts-museum.be Tel. : 02/508.33.50 (educatieve dienst) Web : www.fine-arts-museum.be Koninklijk Museum voor Midden-Afrika Leuvensesteenweg 13 3080 Tervuren Tel. : 02/769.52.11 info@africamuseum.be Tel. : 02/769.52.00 (visites guidées) Web : www.africamuseum.be Koninklijk Museum van het leger en de Krijgsgeschidenis Museum voor Natuur Wetenschappen Jubelpark 3 1000 Brussel Tel. : 02/737.78.33 infocom@klm-mra.be Tel. : 02/737.79.07 (bezoeken) Web : www.klm-mra.be Museum van het Belgisch Bier Vautierstraat 29 1000 Brussel Tel. : 02/627.42.38 info@sciencesnaturelles.be Web : www.natuurwetenschappen.be Brussels Museum van de Molen en van de Voeding Louis Bertrandlaan 33/35 1030 Brussel Tel. : 02/241.56.27 muschaerbiere@yahoo.fr Web : http://users.skynet.be/museedelabiere Koninklijke Musea voor Kunsten en Geschidenis Windmolenstraat 21 1140 Evere Tel. 02/245 37 79 cdumoulin@evere.irisnet.be Web : www.moulindevere.be Magritte Museum Jubelpark 10 1000 Brussel Tel. : 02/741.72.11 info@kmkg-mrah.be Tel. : 02/741.72.15 (educatieve dienst) Web : www.kmkg-mrah.be Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België Regentschapsstraat 3 1000 Brussel Tel. : 02/508 32 11 info@kmkg-mrah.be Web : www.musee-magritte-museum.be meer informatie op www.brusselvoorallen.be 17 M u s e a
Theater en Spektakelzalen Brussel heeft als hoofdstad een gevarieerd aanbod aan spektakelzalen, danszalen en zang en muziekzalen. Zoals dit het geval is voor de andere hoofdstukken van de gids Brussel voor Allen hebben we ervoor gekozen de spektakelzalen te beschrijven om slechte verrassingen te vermijden. De plaatsen waar een of meerdere trappenhallen zijn, hebben we er wijselijk uitgelaten. Het is echter aangeraden wanneer u reserveert, te vermelden of u een passen kan zetten, of u uit uw rolstoel kan of niet,... teneinde de meest geschikte en meest toegankelijke plaatsen te krijgen. Ancienne Belgique Anspachlaan 110 1000 Brussel Tel. : 02/548.24.24 Web : www.abconcerts.be Beursschouwburg 20-28, A. Ortsstraat 1000 Brussel Tel. 02/550 03 50 tickets@beursschouwburg.be Web : www.beursschouwburg.be Kruidtuin Koningsstraat 236 1210 Brussel Tel : 02/226.12.11 botanique@arcasdis.be Web : www.ais.be/botanique Koninklijk Circus Onderrichtsstraat 81 1000 Brussel Tel. : 02/218.20.15 Web : www.cirque-royal.org Vorst Nationaal Globelaan 36 1190 Brussel Tel : 0900-69 500 - tickets (50 cent/ minute) Tel. int : +32 70 25 20 20 - tickets (30 cent/ min.) Web : www.vorstnationaal.be Hallen van Schaarbeek Koninklijke Ste-Mariastraat 22A 1210 Brussel Tel. : 02/218.21.07 Web : www.halles.be Munt (de) Leopoldstraat 4 1000 Brussel Tel. : 070/23.39.39 Web : www.demunt.be Rideau de Bruxelles (theater) Paleis voor Schone Kunsten Ravensteinstraat 23 1000 Brussel Tel. : 02/507.83.60 rideaubxl@gate71.be Web : www.rideaudebruxelles.be Théâtre des Martyrs Martelaarsplein 22 1000 Brussel Tel. 02/223.32.08 heatre.martyrs@busmail.net Web : www.theatredesmartyrs.be T h e at e r s 18 meer informatie op www.brusselvoorallen.be
Théâtre National 111-115, Jacqmainlaan 1000 Brussel Tel. 02/203 41 55 theatrenational@theatrenational.be Web : www.theatrenational.be Koninklijk Parktheater Wetstraat, 3 1000 Brussel Tel. 02/505.30.30 theatre.royal.du.parc@skynet.be Web : www.parc.belgonet.com KVS Cultureel centrum Jacques Franck Parktheater K. Clerckx KVS_BOL & KVS_TOP Lakensestraat 146 1000 Brussel Tel. : 02/210 11 12 tickets@kvs.be Infos & Administratie : 9 Arduinkaai 9 1000 Brussel Tel. : 02/210 11 00 Théâtre Varia Skepterstraat 78 1050 Brussel Tel. : 02/640.82.58 reservation@varia.be Web : www.varia.be Thurn & Taxis Havenlaan 86c 1000 Brussel Tel : 02/ 424.22.98 tt@tour-taxis.com Web : www.tourtaxis.com 94, Waterlosesteenweg 1060 Brussel Tel. : 02/538 90 20 richard.joukovsky@lejacquesfranck.be Web : www.leacquesfranck.be Galeries Cinéma - Koninginnengalerij Koninginnegalerij 26 1000 Brussel Tel. : 02/514.74.98 contact@galeries.be Web : www.galeries.be Theater les Tanneurs Huidevettersstraat 75-77 1000 Brussel Tel. : 02/502 37 43 Reservaties : 02/512 17 84 info@lestanneurs.be Web : www.lestanneurs.be meer informatie op www.brusselvoorallen.be 19 T h e at e r s