Cooltoren te Rotterdam Bezonningsonderzoek Rapportnummer O 15736-1-RA-001 d.d. 11 oktober 2016
Cooltoren te Rotterdam Bezonningsonderzoek opdrachtgever Gemeente Rotterdam - Stadsontwikkeling rapportnummer O 15736-1-RA-001 datum 11 oktober 2016 referentie OO/OO//O 15736-1-RA-001 verantwoordelijke O.E. Otten opsteller O.E. Otten +31 24 3570767 o.otten@peutz.nl peutz bv, postbus 66, 6585 zh mook, +31 24 357 07 07, mook@peutz.nl, www.peutz.nl kvk 12028033, opdrachten volgens DNR 2011, lid NLingenieurs, btw NL.004933837B01, ISO-9001:2008 mook zoetermeer groningen düsseldorf dortmund berlijn leuven parijs lyon O 15736-1-RA-001 2
Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 2 Criteria 6 3 Beoordeling op basis van hoogbouwvisie 7 3.1 Resultaten en beoordeling 21 maart 8 3.2 Resultaten en beoordeling 21 april 10 3.3 Resultaten en beoordeling 21 mei 12 3.4 Resultaten en beoordeling 21 juni 14 4 Dakterrassen woningen Schiedamsedijk 16 4.1 Resultaten bezonning dakterrassen 21 maart 17 4.2 Resultaten bezonning dakterrassen 21 april 18 4.3 Resultaten bezonning dakterrassen 21 mei 19 4.4 Resultaten bezonning dakterrassen 21 juni 20 5 Conclusie 21 O 15736-1-RA-001 3
1 Inleiding In opdracht van de gemeente Rotterdam is een onderzoek uitgevoerd naar de bezonningssituatie in de omgeving van het nieuwbouwplan Cooltoren. In voorliggende rapportage wordt verslag gedaan van de bevindingen van het onderzoek. Omdat de toren met een hoogte van circa 150 meter hoger is dan de grenswaarde van 70 meter, dient de schaduwwerking van de hoogbouw getoetst te worden aan eisen zoals geformuleerd in de herziene hoogbouwvisie 2011 van de gemeente Rotterdam. Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van een door de opdrachtgever aangeleverd 3Dmodel van de geplande bebouwingssituatie. De berekeningen zijn uitgevoerd met eigen programmatuur binnen het softwarepakket Radiance. Een omgevingskaart van de geplande toren is opgenomen in figuur 1.1. O 15736-1-RA-001 4
f1.1 BGT-kaart met locatie Cooltoren Cooltoren O 15736-1-RA-001 5
2 Criteria Voor bouwdelen hoger dan 70 meter is de herziene hoogbouwvisie 2011 van de gemeente Rotterdam van toepassing. De eisen voor bezonning in de hoogbouwvisie richten zich de bezonning in gebieden. Er worden plekken aangewezen met een bepaalde kwaliteit. Op de zogenaamde sunspots mag géén verslechtering plaats vinden. Op plekken met een 'specifieke kwaliteit' mag de schaduw maximaal 1 uur toenemen, de overige aangewezen gebieden met een 'basiskwaliteit' mogen maximaal 2 uur extra schaduw krijgen. De maatgevende periode is daarbij van 21 maart t/m 21 september. De vermelde schaduwduur staat los van het effect van bewolking. Zoals te zien in figuur 2.1 is in de omgeving van de Cooltoren géén sunspot geprojecteerd. de gebieden Het Landje, Leuvehaven en de koppen van het Wijnhaveneiland worden als plek met specifieke kwaliteit gekwalificeerd, met maximaal 1 uur extra schaduw. Voor de overige gebieden rond de locatie van de Cooltoren geldt een basiskwaliteit met maximaal 2 uur extra schaduw. f2.1 Uitsnede kaart hoogbouwvisie 2011 en locatie hoogbouw Leuvehaven Het Landje Cooltoren De schaduwwerking van de hoogbouw wordt bezien ten opzichte van de situatie met alleen plintbebouwing / laagbouw op de bouwlocatie. O 15736-1-RA-001 6
3 Beoordeling op basis van hoogbouwvisie In de paragrafen 3.1 t/m 3.4 zijn de rekenresultaten en een beknopte beoordeling opgenomen voor de onderzoeksdata 21 maart, 21 april, 21 mei en 21 juni. Doordat de zonnebaan in de 2 e jaarhelft in omgekeerde volgorde vrijwel overeenkomt met die in de eerste jaarhelft, gelden de resultaten van de maand mei tevens voor juli, van april voor augustus en van maart voor september. De onderzoeksdata komen zo in stappen van een maand overeen met de bezonningsperiode zoals beschreven in de hoogbouwvisie. Op de eerste afbeelding in deze paragrafen (bovenste afbeelding) wordt de potentiële bezonningsduur op maaiveldniveau in het gebied rondom de bouwlocatie middels kleuren aangegeven voor de situatie zonder de Cooltoren. De plintbebouwing van circa 21 meter hoogte en de parkeergarage zijn in deze situatie conform de uitgangspunten van de hoogbouwvisie ter vergelijking wel meegenomen. In de bijbehorende legenda staat de bezonningsduur voor de verschillende kleuren vermeld. Zo komen bijvoorbeeld de kleuren donker blauw, groen en rood overeen met respectievelijk 1, 3 en 6 uren zon. In de tweede afbeelding (onderste afbeelding) wordt de bezonningsduur aangegeven in de geplande situatie met de hoogbouw. De laatste afbeelding (volgende pagina) laat de afname van de bezonningsduur c.q. de schaduwduur ten gevolge van de hoogbouw van het plan zien. Hierbij wordt een andere kleurstelling gehanteerd. De specifieke legenda is in de afbeelding opgenomen. Bij deze afbeeldingen komt bruin overeen met 1 uur afname van de bezonning, rood met 1,5 uur en geel met (circa) 2 uur of meer. Deze afbeeldingen laten onder meer zien dat in een aantal gebieden een schaduw van toren optreedt, die plaatselijk de grenswaarde overschrijdt. In andere delen van deze gebieden is echter geen of een beperkte afname van de bezonning vastgesteld. In deze gebieden is (met enkele honderdduizenden meetpunten) de gemiddelde schaduwduur bepaald en in de afbeeldingen aangegeven. Hier blijkt de gemiddelde afname van de bezonning steeds binnen de betreffende grenswaarde van 1 of 2 uur te blijven. De maximaal vastgestelde gemiddelde afname van de bezonningsduur in de gebieden met een specifieke kwaliteit bedraagt ter plaatse van Het Landje 55 minuten in de maand mei. De schaduwwerking van de hoogbouw voldoet hiermee de normstelling van de hoogbouwvisie 2011. O 15736-1-RA-001 7
3.1 R e s u l t a t e n e n b e o o r d e l i n g 2 1 m a a r t f3.1 Bezonningsduur situatie zonder Cooltoren op 21 maart f3.2 Bezonningsduur situatie met Cooltoren op 21 maart O 15736-1-RA-001 8
f3.3 Afname bezonning ten gevolge van Cooltoren op 21 maart O 15736-1-RA-001 9
3.2 R e s u l t a t e n e n b e o o r d e l i n g 2 1 a p r i l f3.4 Bezonningsduur situatie zonder Cooltoren op 21 april f3.5 Bezonningsduur situatie met Cooltoren op 21 april O 15736-1-RA-001 10
f3.6 Afname bezonning ten gevolge van Cooltoren op 21 april O 15736-1-RA-001 11
3.3 R e s u l t a t e n e n b e o o r d e l i n g 2 1 m e i f3.7 Bezonningsduur situatie zonder Cooltoren op 21 mei f3.8 Bezonningsduur situatie met Cooltoren op 21 mei O 15736-1-RA-001 12
f3.9 Afname bezonning ten gevolge van Cooltoren op 21 mei O 15736-1-RA-001 13
3.4 R e s u l t a t e n e n b e o o r d e l i n g 2 1 j u n i f3.10 Bezonningsduur situatie zonder Cooltoren op 21 jnui f3.11 Bezonningsduur situatie met Cooltoren op 21 juni O 15736-1-RA-001 14
f3.12 Afname bezonning ten gevolge van Cooltoren op 21 juni O 15736-1-RA-001 15
4 Dakterrassen woningen Schiedamsedijk Op verzoek van de opdrachtgever is aanvullend op de toetsing aan de criteria van de hoogbouwvisie de bezonning van de dakterrassen van de nabij gesitueerde woningen aan de Schiedamsedijk inzichtelijk gemaakt. De resultaten zijn opgenomen in de paragrafen 4.1 t/m 4.4, bestaande uit de bezonningsduur zonder toren (alleen plintbebouwing), de bezonningsduur met toren en de afname van de bezonning (extra schaduw) ten gevolge van de toren. De legenda van gehanteerde kleurenrange is bij de afbeeldingen opgenomen, waarbij de afbeeldingen van de afname van de bezonning een maximum kent van 6 uren en de overige afbeeldingen een maximum van 8 uren. Aan de hand van deze gegevens kan worden vastgesteld dat ter plaatse van een deel van de onderzochte dakterrassen ten gevolge van de schaduwwerking van de toren een afname van de bezonning optreedt. Afhankelijk van het moment is bij de dakterrassen ten oosten/noordoosten de grootste invloed vast te stellen, een bezonningsafname van 2 à 3 uren. Bij de meer zuidelijk gesitueerde dakterrassen treedt geen of een beperkte wijziging van de bezonning op en bij de noordelijke dakterrassen gaat het om een bezonningsafname van circa een uur of minder. In absolute zin blijft ondanks een afname gedurende een groot deel van de dag bezonning mogelijk. Het moment waarop schaduw optreedt is derhalve afhankelijk van de positie van het dakterras en het moment in het jaar. Aan de hand van de afbeeldingen van de schaduwwerking zoals opgenomen in bijlage 1 kan per toetsingsmoment het tijdstip van schaduwwerking bij de verschillende dakterrassen nader worden vastgesteld. Globaal kan worden gesteld dat bij de noordelijk gelegen dakterrassen in de loop van de middag schaduw van de toren optreedt, bij de dakterrassen direct ten noordoosten van de toren aan het eind van de middag en aan de oostzijde aan het begin van de avond. Wegens het ontbreken van een specifiek toetsingscriterium kan geen verdere beoordeling van de bezonning worden gegeven. O 15736-1-RA-001 16
4.1 R e s u l t a t e n b e z o n n i n g d a k t e r r a s s e n 2 1 m a a r t f4.1 Bezonningsduur dakterrassen zonder en met toren op 21 maart (links en midden); afname bezonning (rechts) O 15736-1-RA-001 17
4.2 R e s u l t a t e n b e z o n n i n g d a k t e r r a s s e n 2 1 a p r i l f4.2 Bezonningsduur dakterrassen zonder en met toren op 21 april (links en midden); afname bezonning (rechts) O 15736-1-RA-001 18
4.3 R e s u l t a t e n b e z o n n i n g d a k t e r r a s s e n 2 1 m e i 4.3 Bezonningsduur dakterrassen zonder en met toren op 21 mei (links en midden); afname bezonning (rechts) O 15736-1-RA-001 19
4.4 R e s u l t a t e n b e z o n n i n g d a k t e r r a s s e n 2 1 j u n i f4.4 Bezonningsduur dakterrassen zonder en met toren op 21 juni (links en midden); afname bezonning (rechts) O 15736-1-RA-001 20
5 Conclusie In verband met de bouwhoogte van het plan Cooltoren is een beoordeling van de schaduwwerking conform de hoogbouwvisie 2011 noodzakelijk. Aan de hand van de uitgevoerde bezonningssimulaties kan worden geconcludeerd dat voldaan wordt aan de betreffende criteria: De in de hoogbouwvisie aangewezen gebieden met een 'specifieke kwaliteit' zijn van toepassing ter plaatse van Het Landje, Leuvehaven en op de koppen van het Wijnhaveneiland. De schaduwwerking van de hoogbouw bedraagt in deze gebieden gemiddeld minder dan de grenswaarde van 1 uur. Bij de overige straten en gebieden rondom de locatie van de Cooltoren geldt het criterium 'basiskwaliteit'. De schaduwwerking van de hoogbouw blijft hier gemiddeld binnen de grenswaarde van 2 uur. Op verzoek van de opdrachtgever is aanvullend de bezonning bij de aanwezige dakterrassen van de nabij gesitueerde woningen aan de Schiedamsedijk onderzocht. Hiervan kan worden vermeld dat afhankelijk van de situatie een schaduwduur ten gevolge van de toren van 0 tot 3 uur is vastgesteld. De schaduw treedt op in de loop van de middag of aan het begin van de avond. Wegens het ontbreken van een specifiek toetsingscriterium kan geen verdere beoordeling van de bezonning worden gegeven. Mook, Dit rapport bevat 21 pagina's Bijlage 1: afbeeldingen schaduwwerking O 15736-1-RA-001 21
BIJLAGE 1 Schaduwwerking O 15736-1-RA-BY1 1.1
BIJLAGE 1 Schaduwwerking O 15736-1-RA-BY1 1.2
BIJLAGE 1 Schaduwwerking O 15736-1-RA-BY1 1.3
BIJLAGE 1 Schaduwwerking O 15736-1-RA-BY1 1.4
BIJLAGE 1 Schaduwwerking O 15736-1-RA-BY1 1.5
BIJLAGE 1 Schaduwwerking O 15736-1-RA-BY1 1.6
BIJLAGE 1 Schaduwwerking O 15736-1-RA-BY1 1.7
BIJLAGE 1 Schaduwwerking O 15736-1-RA-BY1 1.8
BIJLAGE 1 Schaduwwerking O 15736-1-RA-BY1 1.9
BIJLAGE 1 Schaduwwerking O 15736-1-RA-BY1 1.10
BIJLAGE 1 Schaduwwerking O 15736-1-RA-BY1 1.11
BIJLAGE 1 Schaduwwerking O 15736-1-RA-BY1 1.12