Mooi dat er mensen zijn die dit willen doen!! Hein van Groningen Echt Energie 1
2
29/10/2016 Before the flood 3
En dan dit! 4
i of duurzaam 100 % Elek trisc h? ie g r e n e d ei h m a a rz of ie u u rg??? e Is d n Is e mheid aa z r duu 5
6
Energie impact op alle relevante thema s an a ed rgie o l v r ne e e v e O am alle z r a duu st bijn n op lo me e l b pro 7
Waarom duurzaamheid? Noodzaak Klimaatprobleem, de aarde overleeft, wij niet Grondstoffen- en energieprobleem Stijgend verbruik en toenemende schaarste Geopolitieke afhankelijkheid o.a. China, Rusland en Midden Oosten Fossiele afhankelijkheid en uithollen lokale economie Waarde creatie voor diverse stakeholders uit balans Klantvraag/eis Groeikans: Clean Tech sector, innovatie en ondernemerschap Technologie die er toe doet! Met recht trots kunnen zijn! Betekent: regionale waarde creatie, delen, decentraal, anders doen, bestaande systemen kloppen niet meer, ontstaan van een nieuwe wereld Alleen maar winnaars! 8
am eld a z r g Duu ent is eer em n en m d n re iene d ver Visie op duurzaamheid Omgeving en stakeholder waarde + of Medewerkers Klanten leveranciers Buren, dorp, regio Maatschappij Land, EU, Wereld Ecologische waarde + of Bodem-water-lucht Grondstoffen/energie Biodiversiteit Continuïteit Future proof Organisatie Waarde + of Organisatie zelf Winst of verlies Balans +/- Organisatie fundament: Gedrag Rechtvaardigheid Cultuur Normen en waarden Structuren 9
Zon van NU; energie in overvloed! Sturen van tijd en plaats is uitdaging Als je energie nuttig gebruikt, heeft het waarde 10
Duurzame energie uit de zon 11
Duurzame bronnen investering/opbrengst indicatie Zon op dak Zon op land Wind op dak Wind bij boer 25 m Wind op land 100-150 meter Wind op zee 100 meter Vermogen 300 Wp per paneel 300 Wp per paneel 1 kw 10 kw 3 mw 4 mw kwh/jaar 270 270 800 30.000 8.000.000 17.000.0000 Aantal zelfde opbrengst 1 molen op land 30.000 30.000 10.000 270 1 0,5 Investering voor 1 kwh per jaar 1,00 1,20 10,= 2,80 0,65 0,80 12
Wat kun je met 1 kwh 21 of 23 cent L/H 10 minuten elektrisch koken 20 minuten drogen 30 minuten frituren 30 minuten stofzuigen 30 minuten elektrisch bij verwarmen 30 minuten water koken 1 uur föhnen 6 km auto rijden (3 kwh = 1 liter benzine) 1 x wassen op 40 graden 5 x wassen met hotfill op 40 graden 13
Wat kun je met 1 kwh 21 of 23 cent L/H 3 uur plasma TV 30 uur LED TV 10 uur 100 W gloeilamp 65 uur 15 W LED C label koelkast 6 uur A label koelkast 12 uur 2 dagen vijverpomp 9 dagen sluipverbruik beltrafo van 4 a 5 Watt 10 uur tropisch aquarium 12 uur waterbed 14
Hoeveel gas verbruiken we? 1m3 kost ca 60 cent 65 m3 koken 350 m3 douchen 1250 m3 verwarmen 1 m3 bevat bijna 10 kwh energie In geld is gas veel goedkoper dan stroom 60 cent is 2,30 euro Maar gas is meestal fossiel! En Ventileer! www.milieucentraal.nl 15
Over energiegebruik gesproken. el b r deu en 2 e pes rbruik s o r Eu 's ve trale n o traf lence ko s, e i r epv ast i d uit koelk s e Vle voor u acc spa De b lam arlam este pd ie u p, is e 1 is it is en bes altij! stap par d en!!! 200 1 an ei v n m vla om ee n Ee den. n e gra e kok t 16
gie r e f en o ing de. t s a Bel of bei Kosten van gas Prijs per m3 incl. btw: excl. btw: 0,6205 0,5128 0,3917 0,3237 BTW (over basisprijs en energiebelasting) 0,10769 0,067985 Energie belasting en ODE (2015) 0,26281 0,07374 0,25 Basisprijs gas: Verbruik m3 0 170.000 17
Kosten van stroom Prijs per kwh incl. btw: 0,201 0,166 0,117 BTW (over basisprijs en energiebelasting) 0,142 0,0752 rgie e n fe o ing de.. t s a Bel of bei lend da d n Tre 0,0910 exlc. btw: 0,0349 0,0246 Energie belasting en ODE (2015) 0,1063 0,05696 0,0158 0,015217 0,06 Basisprijs stroom: Verbruik kwh 10.000 50.000 18
ie d i s sub r t s a e Me aat na!!! g SIEL S FO 19
20
ZO(N)mer + WIN(D)ter 21
Smart grid begint bij de mix Mix van bronnen om jaar te middelen (zon en wind) Opgeslagen of gestuurde energie voor etmaal. Zon van de middag als energie in de nacht. Opgeslagen energie voor langere tijd (hout, gas, biomassa) 22
Groene energie wat brengt het op? 23
Waterstof vervangt accu, maar. Elektrisch 100 km = 20 kwh Waterstof 100 km > 50 kwh 15 tot 25 kwh om 100 km te rijden 3 kwh vervangt 1 liter benzine 1 kg waterstof = 100 km rijden Elektrolyse 1 kg waterstof = 50 kwh stroom Opslag onder 500 Bar = energie 24
Durft te veranderen: Energie landschap Landgebruik voor paardenkracht Weerribben door turf winning! Schaliegaslandschap USA Zandverstuiving door houtkap 25
26
Vanaf 2014 27
Wat hebben tot nu toe gedaan en waarom? We vonden dat de verduurzaming in de Achterhoek te langzaam ging! We stelden ons tot doel om in onze gemeente 1000.000 KW/h op te wekken! Hebben tot nu toe op, rond 160 daken zonnepanelen geïnstalleerd! Rond de 100 gezinnen zijn lid van de coöperatie geworden. Tot nu toe hebben we rond 800.000KW/h geïnstalleerd. We hebben aanzet gegeven in de gemeenten Aalten, Montferland, Doetinchem en verder in NL. 28
Zomaar wat mogelijkheden, wat zijn uw wensen? 29
Slimme meter ja of nee? 30
Slimme meter: energiebesparing valt tegen! Van de slimme meter verwachte de overheid een gemiddelde energiebesparing van 3,5 procent. Huishoudens met een slimme meter besparen gemiddeld echter minder dan 1 procent energie! Naar verwachting zijn in 2020 alle huishoudens voorzien van een slimme oftewel digitale meter. Belangrijke motivatie voor deze uitrol is energiebesparing. De slimme meter registreert continu het elektriciteits- en gasverbruik en kan dit met behulp van ICT automatisch en direct terugkoppelen naar de consument. Internationaal onderzoek heeft uitgewezen dat vooral een directe feedback leidt tot een zuiniger energiegedrag en dus bijdraagt aan energiebesparing Besparing valt tegen Inmiddels is in meer dan 25 procent van de woningen de analoge meter vervangen door een digitale. De energiebesparing blijft echter achter bij de verwachting. De besparing blijft steken op gemiddeld nog geen 1 procent. Dit terwijl de verwachting is dat huishoudens minder energie gaan gebruiken als ze inzicht krijgen in hun energieverbruik, en dan vooral in de kosten daarvan. Maar dat blijkt dus in de praktijk vies tegen te vallen, zo blijkt uit het onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). 31
32
Voorbeeld slimmemeterportal.nl jaarweergave 33
Gasverbruik 2015 (uit slimmemeterportal.nl) Gezin 3 kinderen. April houtkachel niet gebruikt, maar CV 2 weken Rest is gas voor Warm water en koken. Koken kost ca 1 m3 per week Hier zie je het effect van een zonneboiler! In de zomer laag verbruik, in de winter hoog. Mei-jun nog maar 10 kuub per maand. In de winter 30 m3 per maand voor douchen Zonneboiler bespaart dus ca 150 m3 gas in deze situatie. 34
Schaduw van een dakkapel van de buren of een boom 35
Turnhal Varsseveld Als vereniging investeren voor minimale kosten en leefbaarheid 36
Gemeenten doen echt wel wat! Wij kregen voor ons plan 5000,00 euro subsidie. 37
Duurzame verbindingen 38
Molens Aaltense Goor 39
40