Preek over 1 Koningen 8 Niemand van ons heeft ooit God gezien. Sterker nog: in de wereld waarin wij leven, is God zo goed als verdwenen. Er zijn veel mensen die zeker weten dat er geen God bestaat. Maar ook christenen leven vaak alsof God niet bestaat. Als dat zo is dan hebben wij God opgesloten in de hemel, en we stellen nuchter vast dat Hij met ons dagelijkse leven niets te maken heeft. Wij leven hier, wij leven nu, en áls er een God bestaat, dan heeft hij met deze wereld niks te maken. Wat we zien, dat bestaat. En wat we niet zien, dat is er niet. Dit is het. Dat is de ene kant. Maar tegelijk is er aan de andere kant tegenwoordig weer meer dan vroeger aandacht voor dat, wat je juist níet kunt zien. Steeds meer mensen wijzen op de realiteit van machten en geesten. Deze onzichtbare krachten beïnvloeden ons leven op een mystieke manier. Deze verborgen werkelijkheid is niet ver weg, maar dichtbij. In de natuur, en in onszelf. En, als we weten hoe, kunnen we deze krachten gebruiken (dat is manipuleren) in ons voordeel. Ik denk aan bijvoorbeeld the secret, de nieuwste hype waar nogal wat mensen mee weglopen, waaronder bijvoorbeeld Oprah Winfrey. God is volgens de bedenkers van deze hype een codewoord: (quote) want we bedoelen er verschillende dingen mee: vader, herder, licht, universele kracht of geest, energie, schepper of alwetende. Eigenlijk bestaat niet alleen God maar alles uit energie, en door je iets voor te stellen en er sterk naar te verlangen kun je iets werkelijkheid laten worden. Je moet alleen afstemmen op de juiste energiefrequentie. Bijv. de frequentie van geluk, gezondheid of geld. Manipulatie van goddelijke energieën door je verbeeldingskracht.
Broers en zussen, en iedereen die meeluistert, midden in deze wereld met al die verschillende ideeën heeft de Bijbel een boodschap. Er is een God, schepper van hemel en aarde, van alle zichtbare en onzichtbare dingen. Deze God woont in een ontoegankelijk licht, Hij gaat ons verstand ver te boven. Toch is hij ook op jou en mij betrokken, en bereikbaar. Niemand heeft ooit God gezien. Toch is mijn boodschap vandaag: Thema: er ís een God, en er is niemand zoals Hij. Drie dingen: 1. deze God is groot. 2. deze God is betrokken. 3. deze God is bereikbaar. 1. Deze God is groot. Dat ontdekken we als we de bijbel lezen. We stappen in de wereld van Salomo. Salomo heeft het helemaal gemaakt! Hij is een rijke, oosterse koning die zijn land goed bestuurt. Hij staat zelfs bekend om zijn wijsheid. Er is genoeg te eten en te drinken. De bevolking is gelukkig, staat in hoofdstuk 4 vers 20. Er stonden prachtige paleizen en gebouwen. Met Salomo bevinden we ons op de absolute top van de geschiedenis van Israël. Gods bedoeling lijkt goed te lukken: door dit volk Israël de hele wereld laten zien wie Hij is. Het lijkt wel alsof het vanaf hier alleen maar slechter kan.
Maar weet je, het mooiste hieraan is misschien nog wel dit. Op het hoogtepunt van al zijn macht, en in al zijn plannen speelt God een hoofdrol. Salomo vergeet God niet. Sterker nog, het plan om voor God een tempel te bouwen speelt een belangrijke rol in Salomo s politiek. Iedereen zou het zo moeten kunnen zien: niet de koning, maar de God van Israël is de belangrijkste figuur in deze machtige stad. De échte koning die hier woont is God. Deze échte koning, de God van Israël, neemt nu zijn intrek in deze prachtige tempel die Salomo heeft laten bouwen. Als de ark van God in het allerheiligste wordt gezet dan vult een wolk de tempel. Het was onmogelijk voor de priesters om nog langer hun dienst te verrichten, want de majesteit van God vulde de tempel. Dan, terwijl deze zichtbare wolk nog in de tempel hangt, bidt Salomo. Hij zit geknield en met zijn handen richting hemel. En Hij prijst God. Heer, God van Israël, er is geen god als U, niet in de hemel daarboven, en ook niet op de aarde hier beneden. Dat is één. God is dus onvergelijkelijk. Hij valt niet samen met wat ook maar in de hemel of op aarde. Of onder de aarde. Wij kunnen niet uit onszelf afstemmen op zijn energiefrequentie. Daarvoor is Hij te groot. Maar dan bidt Salomo verder, en hij vraag zich hardop af (let op: terwijl de wolk nog zichtbaar in de tempel hangt): zou God werkelijk op áárde kunnen wonen? zou God werkelijk op áárde kunnen wonen? Hallo Salomo! Pardon? waar is je geloof? Of God op aarde kan wonen? Dat zie je toch? Dáár, in die wolk. Daar is Hij, zichtbaar, voelbaar en bijna tastbaar. Hier, in deze tempel. Hier, op aarde. Is het voor Salomo niet duidelijk genoeg dat God op aarde woont? Hier, op deze plaats, in deze nieuwe tempel? Salomo, waar is je geloof?
Maar is Salomo ongelovig? Ik denk het niet. Uit zijn gebed blijkt juist een diep geloof. Hij weet wie God is. Salomo is wijs, en dat blijkt ook hier. God is zo groot, zo vol heerlijkheid en majesteit, dat Hij niet is op te sluiten in een gebouw. Er staat dat zelfs de hoogste hemel kan hem niet bevatten, niet kan opsluiten. In de hoofdstukken hiervóór kun je lezen dat het hele gebied rond Jeruzalem en Israël in Salomo s onderhoud voorzag. Dat ging door middel van belastingen in natura: hout, voedsel, goud en olie. Alles werd afgedragen aan Salomo, om in zijn behoeften te voorzien. Maar van God wordt nu gezegd: Hij is zo machtig dat zelfs de hoogste hemel niet kan voorzien in wat Hij nodig heeft. Zo groot. Zo machtig. Zo is God! God is zo groot, dat Hij niet kan worden opgesloten. Salomo weet, dat hij niet over God kan beschikken. Er zit geen handvat aan God. In de andere tempels, in de landen rondom Israël, stonden beelden. De goden van die volken waren zeg maar opgesloten in hun tempels. Zij waren hanteerbaar gemaakt in een beeld. En hanteerbaar is ook: manipuleerbaar. Met een beeld, opgesloten in een tempel, kun je alles doen. Via het beeld heb jij hebt controle over jouw God. We kunnen dan zeggen; Als ík dit, God, dan moet ú God opsluiten in een tempel betekent dan: hij woont onder ons. Nu hébben wij hem. Nu móet hij ons wel helpen Maar zo niet bij Salomo. Hij weet: onze God laat zich niet opsluiten. Onze God laat zich niet hanteren op ons commando. Hij laat zich niet vangen in een huis. Of dit nu een tempel is of een kerkgebouw. Niemand heeft God. Ook voor christenen geldt: God laat zich niet vangen. Hij is niet manipuleerbaar. Niet door middel van ernergiegolven die wij met onze voorstelling sturen. Maar ook
niet in de naam van Christus. Zouden we de naam van Jezus gebruiken om God te manipuleren? In Jezus naam bidden met een houding van: God, beste vriend nu moet U wel kom nu toch? Er ís een God, en er is niemand zoals Hij. Hij laat zich niet manipuleren, Hij is groot. 2. deze God is betrokken. Er ís een God, en er is niemand zoals Hij. Deze God is groot. Én deze God is betrokken. Tja ik heb nu wel een probleem. En dit probleem is denk ik voor veel mensen herkenbaar. Als God zo groot is, zo ver weg, zo machtig, zo, ongelofelijk en vol majesteit, ja wat dán? ja, de vraag is dan: hoe kom in contact met deze God? Het probleem is duidelijk: als we wel wíllen geloven in de God van de Bijbel maar Hij is zo ver weg, en zo groot; hoe kom ik dan met Hem in contact? Als je wel gelooft in een god, maar er tegelijk ten diepste van overtuigd bent dat er geen contact mogelijk is, dan blijft God vaag en ver weg. Opgesloten in de hemel. Hoe kom ik met Hem in contact? Is er een link tussen mijn bestaan en dat van Hem? Heb ik iets met God te maken en Hij met mij? Als je de Bijbel leest ontdek je dat God bestaat. Deze God heeft hemel en aarde gemaakt en is zo oorsprong van alles wat leeft. Van u en mij. Van iedereen. Maar je ontdekt ook dat deze God ons opzoekt. Dat Hijzelf contact legt. In de tijd van het Oude Testament ging zijn liefde in het bijzonder uit naar het volk Israël. God wilde dat iedereen zou zien wie Hij was, machtig in de bevrijding uit Egypte.
Machtig, wijs en rechtvaardig en zichtbaar in de regering van Salomo. Hij wilde dat jij en ik zouden zeggen: inderdaad, wat een God. Deze God heeft het voor het zeggen. Ook nu zoekt deze God nog mensen op. God is dus betrokken op mensen. Inderdaad, Hij is machtig, hij is niet te manipuleren, maar Hij wil wel contact. Hij wil erkenning. Hij wil ook jouw leven leiden en zo ook jouw God zijn in álles. Zodat je het ook inderdaad in alles verwacht van Hem. Je kunt alles aan Hem vragen. Lees het vervolg van het gebed van Salomo maar. Vers 37 bijvoorbeeld: wanneer het volk in eigen land door vijanden bedreigd wordt, wanneer er kortom bij enige ramp of ziekte ook maar iemand van uw volk Israël een smeekgebed tot u richt en zijn handen heft in de richting van deze tempel ieder onder de druk van het leed dat hem persoonlijk treft, aanhoor hem dan vanuit de hemel, uw woonplaats, en vergeef hem. Grijp in en geef hem wat hem toekomt, want u weet wat er in hem omgaat. Want U alleen kunt de mens doorgronden. Indrukwekkend. Er is geen probleem dat je niet aan God kunt voorleggen. Salomo laat zien dat je met alle nood, en elke dringende vraag bij God terecht kunt. Er ís een link tussen zijn bestaan en dat van jou. Salomo bouwt een tempel. Die tempel was als het ware de link tussen God en zijn volk Israël. Die tempel was de verbinding tussen hemel en aarde. In die tempel kwamen hemel en aarde bij elkaar. Die tempel, dat was genade van God. Die tempel, dat was niet vanzelfsprekend! Dat Hij zo dichtbij ons komt en dat geldt ook voor kerst, dat is heel spannend en bijzonder! dat God nam als het ware het risico dat het volk Israël, net als de andere volken, zou gaan denken: ha, nu hebben wij Hem. Hier, in onze tempel. Maar God beloofde toch: dáár, op die tastbare plaats zal mijn naam wonen.
Bouw daar maar een tempel. Mijn naam is JaHWHe: IK BEN. Ik ben bij jullie. Ik wíl bij jullie zijn. Dat betekent dus: dáár in die tempel ben ik voortaan bij jullie. Via die tempel ben ik op jullie betrokken. Ik ben niet de grote onbewogene/grote energie, maar ik ben bij jullie. Mijn naam is Ik ben erbij. Zo lijkt het leven weer op het paradijs. God, en mens samen in een relatie van aandacht, liefde en erkenning. De tempel was dus de plaats waar hemel en aarde samenkomen. Er staat in vers 29 dat Salomo bidt: wees dag en nacht opmerkzaam op wat er gebeurt in deze tempel. Dag en nacht konden mensen bidden en smeken in, of in de richting van deze tempel. En God had beloofd altijd te luisteren! Nooit zou zijn aandacht verslappen! De poort naar de hemel stond via de tempel open voor alle mensen, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. God is groot. God is betrokken. Nu is er alleen één probleempje. De tempel is niet meer. De tempelberg is bepaald geen ontmoetingsplek meer tussen hemel en aarde. de tempelberg is nu symbool van gewelddadige conflicten tussen mensen. Conflict in plaats van gebedshuis voor de volken. Heeft God zich weer teruggetrokken zijn woonplaats? Let op, wij kerkmensen weten wel van Jezus Christus. Dat in Hem God bij ons kwam. Maar is dit vanzelfsprekend? God had zijn naam (Ik Ben) heel speciaal verbonden aan die plek. Die tempel. Maar het project tempel is mislukt! Zo mogen we dat denk ik wel zeggen. Het project tempel is mislukt. We hebben in Matteüs gelezen hoe de mensen uiteindelijk met de tempel omgingen. Het was een huis geworden om God hanteerbaar te maken. Laat God zich manipuleren?
Zeker niet. En het gevolg was uiteindelijk de vernietiging van de tempel. De profeten hadden het al gezegd: ik zal met mijn huis, waarop jullie je vertrouwen zetten, doen zoals ik met Silo heb gedaan. Jer. 7:14. En nu? Geen tempel, geen toegang? God zij dank weten wij van het evangelie van Jezus Christus. Jezus sprak over zijn eigen lichaam als een tempel. Mensen hebben geprobeerd deze tempel te vernietigen aan het kruis. Maar ook dit project is mislukt. Jezus leeft en zijn verrezen lichaam is een levende tempel bij God. In Hem komen hemel en aarde bij elkaar. Als wij bidden in de naam van Jezus dan zal God naar ons luisteren. Dag en nacht zal Hij bijzonder letten op wat er in Jezus naam gebeurt. Er ís een God, en er is niemand zoals Hij. Hij is groot. En Hij is betrokken. 3. deze God is bereikbaar. In Jezus naam mag je bidden, smeken. In zijn naam mogen wij alles aan God vragen. Want zijn naam is IK BEN. HIJ IS in Jezus Christus bij ons geweest. En hij verbindt ons nóg door zijn Geest met Jezus, en via Jezus met zichzelf. Let wel op, ik heb het al een paar keer gezegd: het is zeker niet vanzelfsprekend dat God zó dicht bij ons wil wonen. Hij wil zelfs in ons hart wonen, zegt Paulus ergens (1 Kor. 3:16) In de tijd van Salomo was het niet logisch dat hij in een tempel wilde wonen, zo dichtbij. De tempel was genade. En zo is ook de nieuwe tempel genade. God heeft nog steeds geen handvat. Alsof wij omdat wij naar de kerk gaan, geld geven en bidden, God kunnen bedienen met de afstandsbediening van het gebed in Jezus naam. Dat is de ene kant. Geen vanzelfsprekendheid.
De andere kant is dit. God ís wel betrokken. En Hij ís bereikbaar als wij bidden in de naam van Jezus. Zijn naam is echt IK BEN. Salomo ligt op zijn knieën met de handen omhoog. Hij smeekt. Hij bidt vol emotie. Hij roept het uit voor het aangezicht van God. Hij maakt volop gebruik van de toegangspoort tot God. Doet u dit ook? Verwacht u alles van Hem, die u gemaakt heeft? Is er verdriet of eenzaamheid? Stort je je hart dan ook zo uit bij God. Is er geluk, overvloed? Dank je God dan ook zo op je knieën voor zijn goede gaven? Is er zonde? Ga je ermee naar God toe? Durf je je zonden te benoemen en smeek je God om vergeving? Salomo wist al dat ieder mens vergeving nodig heeft. Maak je dagelijks gebruik van de toegangspoort naar God? God is betrokken, ook op jouw leven. En er ís een link tussen zijn bestaan en dat van jou. Die link is Jezus. En God wacht, dag en nacht op jou totdat je je leven weer opnieuw toevertrouwt aan Hem. Nader tot Hem, en Hij zal tot u naderen. Amen.