Nierscintigrafie (MAG3)
In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten een MAG3 nierscintigrafie (nierscan) te laten verrichten op de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het Radboudumc te Nijmegen. In deze folder wordt in grote lijnen uitleg gegeven over de gang van zaken voor, tijdens en na het onderzoek. Inleiding De nieren hebben de opdracht de samenstelling van het bloed gelijk te houden. Hiervoor verwijderen ze onder andere afvalstoffen uit het lichaam. Via de urine kunnen deze stoffen het lichaam verlaten. Met dit onderzoek wordt gekeken naar de functie per nier afzonderlijk en wordt de urineafvoer in beeld gebracht. Op deze manier kan er gekeken worden of er een functieverschil is tussen beide nieren en/ of de urineafvoer wordt geblokkeerd. Zwangerschap Het ongeboren kind mag niet worden blootgesteld aan straling. Als u zwanger bent of denkt te zijn, neemt u dan meteen contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde. U moet stoppen met het geven van borstvoeding tot vier uur na het onderzoek. U wordt geadviseerd de melk af te kolven en weg te gooien, zodat u na vier uur de borstvoeding weer kunt hervatten. Voorbereiding U hoeft zich voor dit onderzoek niet speciaal voor te bereiden. Kinderen van vier jaar en jonger, die dit onderzoek ondergaan, hebben voorafgaand een afspraak bij de kinderafdeling voor het inbrengen van een infuus. Medicijnen Als u medicijnen gebruikt, kunt u deze innemen op de gebruikelijke manier. Kleding Normaliter is het niet noodzakelijk om kleding uit te trekken voor dit onderzoek. Wanneer u een transplantatienier heeft, ligt deze rond het liesgebied. Wees er alstublieft op bedacht dat een kledingstuk met (metalen) knopen en/of rits rond het 1
bekken/liesgebied uit moet voor het onderzoek. U kunt geschikte kleding zonder deze onderdelen aantrekken vanuit thuis, zodat u zich niet uit hoeft te kleden. U kunt ook geschikte kleding meenemen, zodat u zich omkleedt voor het onderzoek. Onderzoek Allereerst spreekt u de nucleair geneeskundige (arts/specialist van de afdeling Nucleaire Geneeskunde) voor een inleidend gesprek. U krijgt vervolgens een halve liter kraanwater te drinken als voorbereiding op het onderzoek. Dit water stimuleert namelijk de urineproductie. Vervolgens wordt u opgehaald door de Medisch Beeldvormings- en Bestralingsdeskundige (MBB er; persoon die het onderzoek uitvoert). U wordt gevraagd naar het toilet te gaan voor de start van het onderzoek, zodat de blaas zo leeg mogelijk is. Tijdens het onderzoek ligt u op uw rug op een scanbed. Het is belangrijk dat u goed stil ligt tijdens het onderzoek. De camera bevindt zich alleen onder het scanbed; boven u staat de camera op afstand, omdat deze tijdens dit onderzoek niet wordt gebruikt (foto 1). Wanneer een baby of klein kind dit onderzoek ondergaat, zal er een speciaal inpakmatras worden gebruikt om beweging en moeilijk stilliggen tegen te gaan. Tijdens het liggen in het inpakmatras kan warmte ontstaan, waardoor het beter is alvorens enkele kledingstukken uit te trekken. Het inpakmatras is verder pijnloos; het geeft een soort inbakergevoel. Wanneer u een transplantatienier heeft, bevindt deze zich in het liesgebied. In dit geval wordt juist de camera boven u gebruikt in plaats van de camera onder het scanbed. De camera komt vervolgens vlak boven uw lichaam tot stilstand, zodat deze de minimale straling van de radioactieve vloeistof goed op kan vangen. Met een kleine naald wordt een bloedvat aangeprikt en hierna wordt bij u een plasmiddel toegediend, zodat de nieren sneller gaan werken. Daarna wordt de radioactieve vloeistof toegediend en aansluitend wordt gedurende 30 minuten een serie foto s gemaakt. Als het onderzoek klaar is, wordt gekeken of het onderzoek goed beoordeelbaar is. Het kan nodig zijn dat na verloop van tijd (ongeveer 15-45 minuten) een extra foto noodzakelijk is. Deze foto duurt drie minuten. Hiervoor is geen nieuwe prik 2
en/of radioactieve toediening nodig. Er wordt wel aan u gevraagd alvorens nog naar het toilet te gaan. Foto 1: De (gamma)camera; bij u staat alleen de camera onder het scanbed kort bij. De bovenste camera staat op afstand. Wanneer u een transplantatienier heeft, is de plaatsing van de camera s zoals de foto laat zien. Duur van het onderzoek De totale duur van het onderzoek is maximaal één uur. Wanneer een extra opname noodzakelijk is, wat vooraf niet te zeggen is, kan het onderzoek (inclusief wachttijd) maximaal anderhalf uur duren. Radioactieve stof De radioactieve vloeistof is Technetium-99m-MAG3. Dit wordt door uw nieren opgenomen en uitgescheiden via de urine. Omdat de radioactieve vloeistof in een minimale hoeveelheid wordt gebruikt tijdens dit onderzoek, levert dit geen gevaar voor uw of andermans gezondheid. 3
Bijwerkingen De radioactieve vloeistof heeft geen bijwerkingen. Er is geen sprake van allergische reacties. Na het onderzoek Wanneer het onderzoek geheel is afgerond, hoort u van de MBB er dat u kunt gaan. Als u de rest van de dag wat extra drinkt, bent u de radioactieve vloeistof sneller kwijt. Resultaten De nucleair geneeskundige maakt op een later tijdstip een verslag van het onderzoek. Uw behandelend arts wordt schriftellijk op de hoogte gesteld van de uitslag en zal u hierover informeren. Voor een afspraak kunt u de secretaresse van uw behandelend arts bellen. Begeleiding Het is toegestaan om een (volwassen) begeleider mee te nemen tijdens het onderzoek. De begeleider mag in de onderzoeksruimte aanwezig zijn. U wordt gevraagd geen kinderen en/of zwangere vrouwen als begeleiding mee te nemen in verband met de straling. Handicap Wilt u vooraf melden als u een handicap heeft en verwacht dat het onderzoek hierdoor meer tijd en aandacht vraagt? U kunt dit doen door contact op te nemen met de afdeling Nucleaire Geneeskunde. Er wordt geprobeerd hier zoveel mogelijk rekening mee te houden. Verhindering/afspraak verzetten De radioactieve vloeistof wordt speciaal voor u vóór uw komst gemaakt en is naast kostbaar helaas maar kort houdbaar. Mocht het zijn dat u uw afspraak niet na kunt komen, informeer de afdeling Nucleaire Geneeskunde minimaal één dag van tevoren. Er kan meteen een nieuwe afspraak met u worden gemaakt. 4
Voorbehoud De informatie in deze folder is algemeen van aard. Dat wil zeggen dat het onderzoek is beschreven, zoals dit meestal zal verlopen. Dit kan aan uw situatie worden aangepast. Tot slot Heeft u na het lezen van deze folder (dringende) vragen, dan kunt u contact opnemen met de afdeling Nucleaire Geneeskunde middels: Telefoon: 024-361 45 10 (ma t/m vr tussen 8.15-16.15 uur) Mail: info.ng@radboudumc.nl (wordt beantwoord binnen twee werkdagen) Als het geen dringende vragen zijn, kunt u uw vragen ook stellen tijdens uw afspraak aan de nucleair geneeskundige of de MBB er. Website Wilt u meer informatie over de afdeling Nucleaire Geneeskunde? Kijkt u daarvoor op www.radboudumc.nl/ng.
04-2014-1498 Adres Afdeling Nucleaire Geneeskunde Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10 6525 GA Nijmegen Volg route 757, zone D-1 Postadres Radboudumc 757 Nucleaire Geneeskunde Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Contact 024-361 45 10 info.ng@radboudumc.nl Radboud universitair medisch centrum