Werkblad Landschappelijke elementen Concept!!! Dit is een voorblad van een werkblad waaraan nog gewerkt wordt. Sommige onderdelen zijn goed uitgewerkt, andere minder. Alterra-WERKBLADLandschappelijkeElementen.doc 1
Toelichting: Algemeen Alterra geeft eens per twee jaar een nieuw normenboek uit. In dit normenboek staan o.a. tijdnormen voor beheer- en inrichtingsmaatregelen die in natuur, bos en landschap worden uitgevoerd. Een tijdnorm geeft aan hoelang een bepaalde activiteit duurt. Belangrijk voor de waarde van een norm is de manier waarop de activiteit wordt uitgevoerd (werkmethode) en onder welke omstandigheden de activiteit wordt uitgevoerd (invloedsfactoren). Voor elke combinatie activiteit-werkmethode-invloedsfactoren wordt een tijdnorm vastgesteld. Regelmatig stelt Alterra nieuwe normen vast. Daartoe worden werkbladen opgesteld. In een werkblad is voor één cluster (een groep gelijksoortige activiteiten) schematisch aangegeven welke normen we in het nieuwe normenboek willen opnemen ofwel welke combinaties activiteiten-werkmethodeninvloedsfactoren we willen onderscheiden. Per activiteit is een tabel opgenomen met alle relevant geachte werkmethoden en invloedsfactoren. Voor elke mogelijke combinatie van werkmethoden en invloedsfactoren worden normen vastgesteld! Voorbeeld tabel: Vellen vrijstaande bomen langs wegen 1 [eenheid: stuk] 2 WM1: Medewerker, motorkettingzaag Vellen, inclusief uitsnoeien en korten 3 WM2: Twee Medewerkers, motorkettingzaag, hoogwerker Vellen, inclusief uitsnoeien en korten 3 Soort 4 wilg, populier, els 4 DBH 4 20 4 30 4 1 de activiteit 2 de eenheid waarin de norm wordt vastgesteld 3 de werkmethode (gebruikte productiemiddelen en wijze van werken) 4 de normbepalende factoren; de factoren die hoofdzakelijk bepalen (naast de werkmethode) hoelang het uitvoeren van een activiteit kost; voor elke factor is aangegeven voor welke waarden de normen worden bepaald. 5 de prioriteit van de activiteit (in te vullen door projectteam op basis van de prioriteitenlijst (vestgesteld door begeleidingscommissie) en in samenspraak met de gebruikersgroep). In het voorbeeld worden er normen vastgesteld voor: WM1 wilg/populier/els dbh: 20 WM1 wilg/populier/els dbh: 30 WM2 wilg/populier/els dbh: 20 WM2 wilg/populier/els dbh: 30 In het werkblad staan alle activiteiten die binnen een bepaald cluster vallen. Voor veel van die activiteiten bestaan al goede normen. Deze normen worden niet opnieuw vastgesteld. Activiteiten waar al goede normen voor bestaan, zijn in grijs weergegeven.
Werkblad Landschappelijke elementen Afzetten doorgeschoten meidoornhaag [eenheid: 100 m] WM: Twee medewerkers, motorzaag (middelzwaar), haak, Doorgeschoten meidoornheggen op borsthoogte afzetten, takken op rillen leggen Leeftijd 10 jaar 1 2 3 Snoeien meidoornhaag, heg knippen [eenheid: 100 m] WM: Medewerker, motorheggenschaar, 0,9 kw - Takdikte maximaal 2 cm Hoogte voor snoeien 2,5 m Hoogte na snoeien 1,4 m Breedte voor snoeien 2,0 m Breedte na snoeien 0,6 m Snoeien meidoornhaag inclusief klepelen kruiden [eenheid: 100 m] WM: Medewerker, trekker 45-55 kw met klepelmaaier - Snoeien d.m.v. klepelen, incl. aan twee kanten 1 m ruigte klepelen Hoogte voor snoeien 2,0 m Hoogte na snoeien 1,4 m Breedte voor snoeien 1,2 m Breedte na snoeien 0,8 m Snoeien (scheren) heg [eenheid: 100 m] WM: Medewerker, trekker, maaibalk aan arm - Scheuten max. twee jaar oud Hoogte voor snoeien 1,8 m Hoogte na snoeien 1,2 m Breedte voor snoeien 1,5 m Breedte na snoeien 0,6 m Snoeihout meidoornhaag ruimen en branden [eenheid: 100m] WM: Medewerker, trekker 45-55 kw met takkenschuif - Takken liggen op rillen, meerdere vuurhaarden, 300 m van elkaar Leeftijd 10-3 Op hoopjes zetten snoeihout (meidoornhaag) [eenheid: 100 m] WM: Medewerker, handgereedschap - Op hoopjes zetten van snoeihout van meidoornhaag met hooivork Hoogte voor snoeien 2,5 m Hoogte na snoeien 1,4 m Breedte voor snoeien 2,0 m Breedte na snoeien 0,6 m Afvoeren hout uit hakhout of houtwal [eenheid: ha] WM: Medewerker, motorzaag (middelzwaar), 3,4 kw - Percelen of houtwallen, oogstbaar hout uitsnoeien, korten en uitdragen DBH 6-10 cm m3 per ha 25 50 Vellen houtwal WM: [eenheid: ha] Medewerker, motorzaag (middelzwaar), 3,4 kw - Houtwallen, breedte tot 6 m, gemengd plantsoen, vellen en neerdrukken DBH 6-10 cm Aantal loten per ha 5000 7500 12500 Takken schuiven (van hakhout) [eenheid: ha] WM: Medewerker, trekker 45-55 kw met takkenschuif - Takken van houtwallen op grote hopen schuiven n.v.t. Toevoegen invloedsfactoren: aantal loten per ha, diameter Alterra-WERKBLADLandschappelijkeElementen.doc 3
Verbranden takken (van hakhout) [eenheid: ha] WM: Medewerker, handgereedschap - Houtwallen, gemengd plantsoen, breedte tot 6 m, uitdragen en verbranden DBH 6-10 cm Aantal loten per ha 5000 7500 12500 Verbranden takken (van hakhout) [eenheid: ha] WM: Medewerker, handgereedschap - Hakhoutpercelen, DBH 6-10 cm naar vuur dragen en verbranden op brandplaatsen op het perceel Aantal loten per ha 6000 Afzetten singel, smal ( enkele bomenrij) [eenheid: 100 m] WM: Medewerker, kettingzaag - Afzetten smalle singels (bijvoorbeeld elzensingels), enkele bomenrij Soort? Aantal stammen per 100 m? Diameter? Afzetten singel, breed [eenheid: ha] WM1: Medewerker, kettingzaag - Afzetten opgaande beplanting, breder dan 1 rij bomen / breder dan 1 m WM2: Medewerker, houtoogstmachine - Afzetten opgaande beplanting, breder dan 1 rij bomen / breder dan 1 m Diameter < 10 cm Aantal stammen per ha? 10-15 cm 15-20 cm Snoeien randen loofhoutbeplanting [eenheid: 100 m] WM: Medewerker, handgereedschap - Afzagen takken tot 2 m hoog, takken in beplanting trekken Aantal takken per 100 m 50 Dikte? takken 100 150 Knotten en hout versnipperen [eenheid: boom] WM: Medewerker, trekker 65-75 kw met versnipperaar - Knothoogte 1,75-2,00 m, leeftijd 5-20 jaar Leeftijd afkomend knothout 3 jaar 6 jaar > 6 jaar Knotten en hout afvoeren [eenheid: boom] WM: Medewerker, trekker 45-55 kw met takkenschuif - Knothoogte 1,75-2,00 m, leeftijd 5-20 jaar Leeftijd afkomend knothout 3 jaar 6 jaar > 6 jaar opm. knotten en houtafvoeren apart houden Knotten - boom ouder dan 20 jaar [eenheid: boom] WM: Medewerker, motorzaag - Knothoogte 1.75-2.00 m, leeftijd 20 en ouder jaar Leeftijd afkomend knothout 3 jaar 6 jaar > 6 jaar
Versnipperen hout knotbomen, bomen ouder dan 20 jaar [eenheid: boom] WM: Medewerker, trekker 65-75 kw met versnipperaar - Knothoogte 1,75-2,00 m, leeftijd meer dan 20 jaar Aantal takken per stam 20 Diameter takhout 4 cm Aantal takken per stam 30 Diameter takhout 6 cm Aantal takken per stam 40 Diameter takhout 8 cm Hout uitrijden van knotbomen, bomen ouder dan 20 jaar [eenheid: boom] WM: Medewerker, trekker 65-75 kw met wagen - Knothoogte 1,75-2,00 m, leeftijd meer dan 20 jaar Leeftijd afkomend 3 jaar knothout Vellen bomen [eenheid: boom] WM1: Medewerker, kettingzaag - Vellen, inclusief uitsnoeien en korten WM2: Twee medewerkers, kettingzaag, hoogwerker - Vellen, inclusief uitsnoeien en korten Positie vrijstaand Locatie in het veld Soort wilg, populier, els Diameter 20 cm in bomenrij langs wegen eik, beuk, es, iep 30 cm 40 cm Opsnoeien populier dijk- en wegbeplantingen [eenheid: 100 bomen] WM1: Medewerker, handgereedschap - Dijk- en wegbeplantingen, opsnoeien uit houtteeltkundig oogpunt, norm incl. takken verzamelen en stapelen WM2: Medewerker, hoogsnoeier - Dijk- en wegbeplantingen, opsnoeien uit houtteeltkundig oogpunt, norm incl. takken verzamelen en stapelen Diameter 6 cm Snoeihoogte 0-2 m Diameter 13 cm Snoeihoogte 2-4 m Diameter 18 cm Snoeihoogte 4-6 m Hoog snoeien [eenheid: boom] WM: Drie medewerkers, hoogwerker, twee motorzagen (middelzwaar) Hoogte 10-25 m Aantal takken / stam 1-10 11-15 16-20 21-25 > 26 Opsnoeien loofbomen [eenheid: boom] WM1: Medewerker, handgereedschap - incl. takken verzamelen en stapelen WM2: Medewerker, hoogsnoeier (0.9 kw) - incl. takken verzamelen en stapelen Positie vrijstaand Soort wilg, populier, els Diameter 6 cm Snoeihoogte 0-2 m in bomenrij eik, beuk, es, iep 13 cm 2-4 m 18 cm 4-6 m Waterlot snoeien [eenheid: 100 bomen] WM: Medewerker, handgereedschap - Dijk- en wegbeplanting populier, 1- en 2-jarige twijgen Aantal takken per stam 1-10 10-20 Versnipperen snoeihout van loofbomen [eenheid: boom] WM: Twee medewerkers, trekker 35-45 kw met houtversnipperaar Aantal takken per stam 1-10 11-15 16-20 21-25 > 26 Alterra-WERKBLADLandschappelijkeElementen.doc 5
Versnipperen snoeihout met kraaningevoerde versnipperaar en zuigcombinatie [eenheid: m3] WM: Twee medewerkers, trekker XX kw, versnipperaar, zuigcombinatie - Versnipperen van takhout. Ca. xx ton snippers per m3 Diameter?? Laden en afvoeren snoeihout van bomen [eenheid: 100 bomen] WM: Medewerker, trekker 35-45 kw met landbouwwagen (5 ton) - Laden en afvoeren snoeihout van dijk- en wegbeplantingen Breedte smal Diameter < 10 cm Aantal takken? singels stammen per boom breed > 10 cm Verspanen loofbomen bij dunning [eenheid: ha] WM: Twee medewerkers, trekker 35-45 kw met houtversnipperaar tot 14 cm dik - Verspanen hele bomen bij dunning van smalle singels, stamtal van de ingreep 1.400 st/ha DBH 8 cm Andere diameters toevoegen Verspanen loofbomen bij kaalkap [eenheid: ha] WM: Twee medewerkers, trekker 35-45 kw met houtversnipperaar tot 14 cm dik - Verspanen hele bomen bij kaalkap van smalle singels, stamtal van de ingreep 5000 st/ha DBH 4 cm 6 cm 8 cm 10 cm Transporteren van houtsnippers [eenheid: 100 m] WM1: Medewerker, trekker 35-45 kw met container - Transport door het terrein, xx m3 per vracht WM2: Medewerker, trekker 35-45 kw met landbouwwagen (5 ton) - Transport door het terrein. XX m3 / ton per vracht DBH 6-10 cm m3 per ha 25 50 Opruimen stobben - begraven [eenheid: 10 stobben] WM: Medewerker, graafmachine met bak 700 l. - Stobben rooien en ter plaatse begraven en terugzetten ontgraven grond, dekking min. 1 m Diameter stobbe 10 cm 20 cm 35 cm 50 cm Opruimen stobben - deponeren in depot [eenheid: 10 stobben] WM: Twee medewerkers, graafmachine met bak 700 l. en vrachtwagen 8-10 ton - Stobben rooien, laden en deponeren in depot Diameter stobbe 10 cm 20 cm 35 cm 50 cm Insmeren stobben loofhout [eenheid: 100 stobben] WM: Medewerker, handgereedschap - Stobben insmeren met 5% glyfosaat, incl. aankoop glyfosaat Diameter stobbe 5 cm 10 cm 20 cm 35 cm 50 cm
Stobben frezen [eenheid: 100 stobben] WM: Medewerker, trekker 75-90 kw met stobbenfrees Boomsoort eik/beuk Diameter stobbe 40 cm 60 cm 80 cm 100 cm 120 cm Bijwerken wallichaam van houtwal [eenheid: 100 m] WM: Medewerker, handgereedschap - Grond vanuit de greppel op wal aanbrengen Hoeveelheid grond 1 m3 2 m3 3 m3 Herstellen wallichaam van houtwal [eenheid: 100 m] WM: Medewerker, wielkraan, bak 700 l - Grond vanuit de greppel op wal aanbrengen Hoeveelheid grond 5 m3 10 m3 Loshalen raster [eenheid: 100 m] WM: Medewerker, handgereedschap - Losmaken raster ten behoeve van afzetten landschapselementen Soort raster veeraster jongveeraster schapenraster Loshalen raster [eenheid: 100 m] WM: Medewerker, handgereedschap - Herplaatsen raster na loshalen Soort raster veeraster jongveeraster schapenraster Alterra-WERKBLADLandschappelijkeElementen.doc 7