Speciale uitgave in het kader van het 12,5 jaar bestaan van hospice De Regenboog Nieuwsbrief Sint Annaklooster IN DIT NUMMER Hospice De Regenboog geeft kleur aan zorg Pioniers in palliatief terminale zorg Eerste High Care Hospice in Zuidoost-Brabant Meer pijlen op de boog Aandacht voor gasten en hun naasten Memories Vrijwilligers onmisbaar Fijn dat er een Hospice is! Hospice-arts Marlie Spijkers Uitnodiging Take Care!
Persoonlijke noot van Anita Schavemaker, algemeen directeur/bestuurder Iedere dag krijgen we complimenten over de geweldige zorg en de toegankelijkheid van het hospiceteam. Traditiegetrouw vindt in oktober de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg plaats. Dit jaar is dat op 12 oktober. Een mooi moment voor Sint Annaklooster om aandacht en bekendheid te geven aan palliatieve zorg, vooral ook omdat hospice De Regenboog 12,5 jaar bestaat. Deze editie van Uitgelicht staat dan ook in het teken van de palliatieve zorg die we vanuit De Regenboog bieden. We zijn trots op wat hospice De Regenboog heeft bereikt in de afgelopen 12,5 jaar. En we werken er voortdurend aan om de kwaliteit van zorg te verbeteren en ook nieuwe paden te bewandelen. Iedere dag krijgen we complimenten over de geweldige zorg en de toegankelijkheid van het hospiceteam, over de snelheid waarmee een opname geregeld wordt en de prachtige locatie. We zien het als een opsteker dat De Regenboog een begrip is tot ver buiten de regio en dat veel mensen hier terechtkomen via mond-tot-mondreclame. En natuurlijk zijn we dankbaar voor de prettige, open en eerlijke samenwerking met huisartsen en regionale ziekenhuizen. Mijn dank gaat daarnaast natuurlijk uit naar het team van vrijwilligers en medewerkers die, onder leiding van Mirjam Struyk, altijd hun volledige aandacht geven aan de gasten. In deze Uitgelicht leest u verhalen van diverse andere mensen die onmisbaar zijn voor De Regenboog. Laat u verrassen door hun warmte en hun ambities. En lees vooral ook de uitnodiging voor Take Care : een bijzondere netwerkbijeenkomst waar we u graag verwelkomen. U vindt de uitnodiging achterin deze nieuwsbrief. Hospice De Regenboog geeft kleur aan zorg Hospice De Regenboog is de concretisering van de oorspronkelijke inspiratie van de Zusters van Liefde van Jezus en Maria en de Broeders van Liefde. Vanuit hun gedachtegoed willen beide congregaties zorgen voor hen die dat het meest nodig hebben. De naam hospice De Regenboog is bedacht door de toenmalige manager, Jacqueline Wolbrink. De variëteit aan kleuren in de regenboog geeft aan dat de hospice er voor alle mensen wil zijn, ongeacht huidskleur, geslacht, afkomst of religie. Kortom, bij De Regenboog is iedereen van harte welkom.
Pioniers in palliatief terminale zorg Hospice op de Boschdijk Toen Sint Annaklooster eind 1999 ook zorg ging verlenen in het Broederhuis Dommeldal aan de Nuenenseweg, was dit een uitgelezen kans om hier een hospice te starten. In overleg met Broeders van Liefde nam het Annaklooster hiervoor twee leegstaande appartementen in gebruik. De Zusters van Liefde van Jezus en Maria zorgden voor ondersteuning bij de ontwikkeling van de hospice en de financiering ervan. De noden van de tijd De stichter van onze congregatie, vader Triest, vond dat wij de noden van de tijd moesten zien en daar moesten beginnen met het verlenen van zorg, licht zuster Ingrid toe. Het was een grote nood dat er een hospice kwam, daar gingen ze dus mee aan de slag. Dat was voor die tijd heel vooruitstrevend; er was nog maar een handjevol hospices in heel Nederland en veel mensen overleden in een ziekenhuis. Toch liep het meteen aardig goed. De zusters verleenden morele steun en Sint Annaklooster ontwikkelde allerlei zorgactiviteiten die pasten bij het gedachtegoed van de congregatie. Zuster Ingrid en zuster Dymphna kwamen heel vaak kijken en verleenden hand- en spandiensten als dat nodig was. Sommige zusters draaiden zelfs wel eens nachtdiensten als er niet voldoende personeel was. Houtje-touwtje Omdat het broederhuis Dommeldal verkocht was, moest Sint Annaklooster al vrij snel op zoek naar een nieuwe locatie voor de hospice. Een villa op de Boschdijk bood tijdelijk uitkomst en een periode van pionieren brak aan. De kamers lagen op de eerste etage en sommige gasten konden niet op een brancard via de trap naar boven vervoerd worden. Het was een geweldige tijd. Het was ook een spannende tijd, herinnert zuster Dymphna zich. We hebben meegemaakt dat mensen door de brandweer, in een zogenaamde bananenschil, via het slaapkamerraam naar binnen werden gebracht. Lees verder >>
Met houtje-touwtjeswerk kwam het project van de grond: met zo min mogelijk middelen en toch met een hoge kwaliteit van zorg. Kwaliteit was er direct. De hospice kreeg dan ook veel publiciteit en werd gezien als een voorbeeld voor andere instellingen. Zuster Dymphna: Het heeft veel gevraagd van de medewerkers, maar dat was allemaal de moeite waard. Prachtig werk Na anderhalf jaar kwam er een paviljoen vrij op het terrein van de Broeders van Liefde. De zusters financierden de inrichting. Er was plaats voor zes bedden, alle kamers werden voorzien van een eigen kitchenette en badkamer, er was zelfs ruimte voor een familiekamer en een stilteruimte. Allerlei wensen konden worden ingevuld. In vergelijking met de locatie op de Boschdijk was dat super-de-luxe, aldus de zusters. Sinds 2009 beschikt hospice De Regenboog over tien mooie kamers en alle faciliteiten om gasten een zo goed mogelijk verblijf te bieden. Uiteraard is er ook een lift geïnstalleerd toen er kamers op de eerste verdieping kwamen. De gasten zijn altijd heel tevreden geweest en hun familie ook. Vooral vanwege de rust, vertelt zuster Ingrid. Het is een prachtig werk. Toen Nico Lintermans in 2009 afscheid nam als directeur van het Sint Annaklooster stond er in hospice De Regenboog misschien wel het meest professionele hospiceteam van het land. Dankzij dat team hadden toen al ruim achthonderd mensen hun leven op comfortabele wijze kunnen afronden. Nico Lintermans: In 1999 was palliatief terminale zorg nog vrij ingewikkeld. Vooral omdat veel zorginstellingen de financiering voor dit soort zorg niet konden opbrengen. We zijn met vrijwel niets begonnen en hebben veel moeten overwinnen. We zijn er best trots op dat alle inspanningen hebben geresulteerd in wat er nu is. Nico is als voorzitter van de Stichting Vrienden van hospice De Regenboog nog steeds heel nauw betrokken bij de inspanningen van het hospiceteam. Ook u kunt uw steun geven aan De Regenboog. Met uw hulp kan de hospice persoonlijke wensen van gasten in vervulling laten gaan. Kijk voor meer informatie op: www.vriendenhospicederegenboog.nl Vrijwilligers onmisbaar Er zijn voor een ander, dat is wat het vrijwilligerswerk in hospice De Regenboog kenmerkt. Vanuit een grote betrokkenheid en empathie ondersteunen 35 vrijwilligers het zorgteam bij hospice De Regenboog, zonder er iets voor terug te hoeven ontvangen. Ze zijn onmisbaar in het hospiceteam. De Regenboog biedt vrijwilligers de mogelijkheid om werkzaamheden te verrichten die voldoening geven en waardering opleveren. De werkzaamheden bestaan uit het helpen bij de zorg, het verzorgen van broodmaaltijden en lekkernijen tussendoor en het verrichten van noodzakelijke huishoudelijke taken rondom de zorg voor de gasten. De aandacht en betrokkenheid van vrijwilligers dragen wezenlijk bij aan het welzijn van de gasten en hun naasten. Een luisterend oor kan vaak helpen, evenals een arm om een schouder. Sint Annaklooster is voortdurend op zoek naar enthousiaste vrijwilligers. Bent of kent u een geschikte kandidaat? Neem dan contact op met Marion van den Heuvel, mvdh@ sintannaklooster.nl of (040) 294 54 00.
High Care In november 2008 is hospice De Regenboog als eerste hospice in de regio gecertificeerd als High Care Hospice en opgenomen in het keurmerkregister Palliatieve zorg van Perspekt. In de afgelopen 12,5 jaar heeft hospice De Regenboog een grote kwaliteitsslag gemaakt. De hospice is gegroeid en de zorg geprofessionaliseerd. Hierdoor is De Regenboog een interessante partij voor ketenpartners als de GGzE, die gebruikmaken van de consultatie van de professionals van Sint Annaklooster. Hospice De Regenboog wordt meer en meer een expertise-centrum, van waaruit deskundigen hun kennis delen. Indrukwekkend Tijdens de externe audit gaf het auditteam van Perspekt aan zelf onder de indruk te zijn geraakt van de professionele, liefdevolle aandacht en zorg die gegeven wordt. Het team concludeerde dat hospice De Regenboog werkt volgens de landelijke richtlijnen voor palliatieve zorg en voldoet aan het toetsingskader voor High Care Hospices. Ook palliatieve consultatie Het bericht dat genezing niet meer mogelijk is, komt vaak onverwacht. De manier waarop iemand met dit bericht omgaat, is heel persoonlijk. Gevoelens van ongeloof, machteloosheid, woede of intens verdriet komen naar boven. Daarom heeft Sint Annaklooster het aanbod aan palliatieve zorg verder uitgebreid en ontwikkeld door het bieden van palliatieve consultatie in een vroeg stadium van het ziekteproces. Naast palliatieve zorg bij Hospice De Regenboog biedt Sint Annaklooster ook hospicezorg bij Logeerhuis en Hospice In Via en in Helmond bij Hospice en Logeerhuis Valkenhagehe. Sint Annaklooster ontwikkelt zich tot een kenniscentrum palliatieve zorg. Palliatieve consultatie wordt verzorgd door een verpleegkundige palliatieve zorg die bij de cliënt thuis komt op diens verzoek of op verzoek van diens naaste. Het consult is in samenspraak met de huisarts en in overleg met het consultatieteam. Palliatieve consultatie kan dan helpen om de regie over het eigen leven te behouden of terug te vinden. Het consultatieteam bestaat uit palliatief deskundige verpleegkundigen, artsen, geestelijk verzorgers en een fysiotherapeut met jarenlange ervaring in de palliatieve zorg. Samen bieden zij op respectvolle en professionele wijze ondersteuning en advies. Het consultatieteam biedt ook aan verwijzers en collega hulpverleners advies en informatie ten aanzien van palliatieve zorg. Fijn dat er een Hospice is! De zorg voor mijn moeder werd me te zwaar. Mijn moeder woonde alleen. Zo veel mogelijk was ik bij haar, maar ik had daarnaast ook een gezin draaiende te houden. Thuis bij mijn gezin was ik erg ongerust over mijn moeder. In de hospice kon ik de zorg aan een professioneel team overlaten en kon ik weer dochter zijn. Ik werd weer meer ontspannen en we konden samen lachen en mooie herinneringen ophalen. Gezellig met mijn moeder in de middag de zelfgemaakte soep van De Regenoog eten: kleine dingen die dan heel bijzonder zijn. Al drie jaar zorgde ik voor mijn man, maar dit werd steeds zwaarder. Toen we te horen kregen dat mijn man terminaal was, hebben we de keuze gemaakt om naar De Regenboog te gaan. Hier kon ik ook voor mijn man zorgen. Dat moest niet, het mocht. Daardoor kreeg ik meer tijd om er écht voor mijn man te zijn. We gingen zelfs af en toe wandelen op het landgoed van Eikenburg, als mijn man de energie ervoor had en het weer goed was; genieten van de prachtige natuur en de fluitende vogels.
Aandacht voor gasten en hun naasten Ella Girigori (eerste zorghulp) en Nel Peerlings (verpleegkundige) werken allebei al ongeveer twaalf jaar bij hospice De Regenboog. Het is zo bijzonder om dichtbij te mogen zijn in het laatste deel van iemands leven, vindt Nel. We kunnen heel veel betekenen. Niet alleen voor de gasten, maar ook voor hun naasten. Ella is het volledig met Nel eens: Het is dankbaar werk en iedereen is vol lof over hoe het er hier aan toe gaat. Het werk inspireert mij om positief te zijn en de dag te plukken. Ella en Nel begonnen allebei op de locatie aan de Boschdijk, die ze zich herinneren als fijn en kleinschalig. Het was een mooi herenhuis waar heel veel gebeurde, vertelt Nel. We konden er vier gasten huisvesten en we hadden een centrale keuken. Daar werd gehuild en gelachen en het was er zo knus! Heel huiselijk en warm. Ruimte en rust In de loop van de jaren hebben Ella en Nel alle veranderingen in de palliatief terminale zorg van dichtbij meegemaakt. Een grote verandering was de verhuizing van hospice De Regenboog in 2003, naar het terrein van Eikenburg bij de Broeders van Liefde. Het is hier grootschaliger en ruimer en dat was wel wennen voor ons, erkent Nel. Toch merkten we snel dat we ook hier de aandacht voor de gasten centraal konden blijven stellen. Ella: Het is hier zo rustig. Dat ervaren de mensen die hier komen ook. Het is anders dan in een ziekenhuis en dat betekent veel voor mensen. Papierkraam Ook is er veel extra papierwerk geslopen in het werk van Nel en Ella. Ze moeten bijvoorbeeld zorgdossiers bijhouden en evaluatieformulieren invullen met nabestaanden. Dat is nodig en goed, vindt Ella. Daardoor kunnen we altijd informatie terugvinden en goed overdragen. Nel en Ella verliezen de aandacht voor de gasten niet uit het oog. Nel: Het leven hier en de zorg aan het bed vinden we belangrijker dan de papierkraam. Voor het leven Nog steeds doen Ella en Nel hun werk met veel liefde en plezier. Vanaf dag één zeg ik dat dit de zorg is die ik kan en wil blijven geven, stelt Nel. Het stervensproces staat niet op de voorgrond; vooral het leven wil ik op alle fronten nog zo fijn en comfortabel mogelijk maken. Ik heb hier geleerd dat doodgaan heel mooi kan zijn en dat iedereen dat op zijn eigen manier doet. Dat houdt mij met beide benen op de grond. Memories Nel: Een vrouw was al een paar dagen niet bij kennis voordat ze overleed. Haar moeder zou nog op bezoek komen, van ver. Ik vertelde dat steeds aan de vrouw, al gaf ze geen enkele reactie. Op het moment dat de moeder kwam en ik haar begeleidde naar onze gast, opende de vrouw haar ogen. Ze keek naar haar moeder, er kwam een traan en ze overleed. Dat vond ik heel bijzonder. Ella: Ik herinner me een vrouw die het erg benauwd had. Ze ging dan - hartje winter - buiten zitten breien. Zo heeft ze sjaaltjes gebreid voor iedereen van Sint Annaklooster. We zijn met tien collega s naar haar begrafenis gegaan en allemaal hadden we onze sjaal om. Later hoorden we van de nabestaanden hoe mooi en indrukwekkend ze dat vonden.
Hospice-arts Marlie Spijkers: Ik kan me geen mooiere baan voorstellen Dokter Marlie Spijkers is ruim tien jaar als hospice-arts verbonden aan hospice De Regenboog. Nadat ze eerst vijftien jaar als huisarts had gewerkt, ging ze zich specialiseren in de ouderengeneeskunde en de palliatieve zorg. In de huisartsenpraktijk vond ik het werken met mensen in de laatste fase van hun leven het meest boeiende. Ik ben daar mijn werk van gaan maken. Samen met dokter Anneke Witziers, verpleegkundigen, geestelijk verzorgers en vrijwilligers probeert dokter Spijkers de laatste fase voor mensen zo goed mogelijk te laten verlopen. We werken aan goede symptoombestrijding en goede ondersteuning voor zowel de gasten als hun naasten. Wij spreken van multidimensionele zorg. Daaronder valt aandacht voor de somatische, psychosociale en spirituele aspecten. Dat doen we met het team. Daarnaast voert dokter Spijkers overleg met de apotheker, verzorgt ze indicaties op verzoek van huisartsen, is ze betrokken bij het kwaliteitsbeleid van de organisatie, is ze medisch adviseur van het Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Brabant en is ze werkzaam in een verpleeghuis. Ze verzorgt met haar collega-arts scholingen aan huisartsen, specialisten en verpleegkundigen. Ik kan me alles bij elkaar geen mooiere baan voorstellen. Ontmoetingen Het zijn de ontmoetingen met mensen in deze bijzondere fase in hun leven die het werk voor een hospice-arts zo interessant maken. Deze patiënten kijken terug op hun leven, moeten hun leven afronden en afscheid nemen. Ik kan iets betekenen voor mensen in deze kwetsbare periode. Ik voel het als mijn missie ruimte te creëren, zodat zij op een goede manier hun leven kunnen afronden. En ik wil er mijn bijdrage aan leveren dat ook de naasten op een goede manier afscheid kunnen nemen. Dat is belangrijk voor de rouwverwerking. Daarvoor wil ik met het team de voorwaarden scheppen. Vaak omschrijven mensen hun verblijf bij hospice De Regenboog als een mooie fase in hun leven, in een veilige omgeving met alle liefdevolle en deskundige zorg van mensen om hen heen. Naar buiten treden Dokter Spijkers ziet een opname in de hospice tot aan het overlijden als een van de mogelijkheden van het totale aanbod van palliatieve zorg. Ook een tijdelijke opname voor symptoombestrijding, het in beeld brengen van de benodigde zorg en het ontlasten van de mantelzorg behoren tot de mogelijkheden. En er is een palliatief mobiel team, dat zorg kan bieden in de thuissituatie bij complexe situaties. We willen dit uiteraard doen in samenwerking met de huisartsen, de thuiszorg en de ziekenhuizen. Ik denk dat dat bijdraagt aan de kwaliteit van de zorg.
uitnodiging Take Care! Bijzondere netwerkbijeenkomsten rondom palliatieve zorg In het kader van de Dag van de Palliatieve Zorg en het 12,5-jarig bestaan van hospice De Regenboog organiseert Sint Annaklooster: Take Care! De bijeenkomsten vinden plaats op donderdag 10 oktober 2013 (20.00-22.00 uur) en op zaterdag 12 oktober 2013 (14.30-16.30 uur). Met Take Care delen we onze kennis met u, staan we stil bij palliatieve zorg en vieren we het 12,5-jarig bestaan van hospice De Regenboog. Dit doen we op een schitterende locatie in Park Glorieux: het auditorium van bezinnings- en ontmoetingscentrum St. Joseph in Eindhoven. Twee indrukwekkende filmfragmenten zijn de basisingrediënten voor een boeiende bijeenkomst. Betty Morel (geestelijk verzorgende) leidt de films in en interviewt mensen die de zorg in De Regenboog van dichtbij hebben meegemaakt. Na afloop van het officiële gedeelte kunt u kennismaken met onze andere gasten en napraten onder het genot van een hapje en een drankje. U komt toch ook? Aanmelden kan tot uiterlijk 25 september door een e-mail te sturen naar wh@sintannaklooster.nl of te bellen naar (040) 294 54 00. Vergeet niet de datum van uw keuze door te geven. Deelname is kosteloos. Graag tot 10 of 12 oktober! Meer pijlen op de boog Colofon Redactie: Sint Annaklooster Fotocredits: Marcus Peters (p6 en 7) Bram Saeys (p1, 4, 5 en 8), Verse Beeldwaren (P2) Adres Sint Annaklooster Aalsterweg 285c 5644 RE Eindhoven T 040 294 54 00 F 040 294 54 01 E info@sintannaklooster.nl I www.sintannaklooster.nl Behalve bij hospice De Regenboog, kunnen mensen voor de palliatief terminale zorg en consultatie ook terecht bij logeerhuis en hospice In Via (Eindhoven) en hospice en logeerhuis Valkenhaeghe (Helmond). Daarnaast biedt Sint Annaklooster ambulante palliatief terminale zorg in de wijk. www.sintannaklooster.nl