Vaatcentrum Patiënteninformatie De behandeling van spataderen U ontvangt deze informatie, omdat u spataderen heeft. Hierin kunt u lezen wat spataderen precies zijn en wat de verschijnselen hiervan zijn. Ook staat het onderzoek en de verschillende behandelingen beschreven. Met deze informatie krijgt u een algemeen beeld van het verloop van de behandelingen van spataderen. Het kan zijn dat uw behandeling anders verloopt dan hier beschreven. Alle behandelingen vinden plaats in het vaatcentrum van Reinier de Graaf in Diaconessenhuis Voorburg. Wat zijn spataderen? Slagaderen (arteriën) brengen het bloed van het hart naar de benen. Via de aderen (venen) vloeit het bloed weer terug naar het hart. In de aderen zitten klepjes. Deze klepjes zorgen ervoor dat het bloed gemakkelijk kan terugstromen van de tenen naar het hart. Als u loopt of uw beenspieren beweegt, worden uw aderen leeg geknepen en door de klepjes kan het bloed maar één kant op stromen: naar boven. Als deze kleppen niet goed meer werken, vloeit het bloed minder makkelijk terug naar het hart. Hierdoor raken de aderen gestuwd en worden zij wijder en kronkelig. Zo ontstaan spataderen (varices). Spataderen kunnen op verschillende plaatsen in het been ontstaan: in de grote stamaderen, de zijtakken en de kleine adertjes. Hoe spataderen ontstaan Er zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van spataderen: Aanleg: het hebben van spataderen komt in families voor. Staand werk: spataderen ontstaan vaker bij mensen met een staand beroep en zeker als u daarbij veel moet tillen. Hormonale factoren: vrouwen hebben vaker last van spataderen. Dit schrijft men toe aan de invloed van vrouwelijke hormonen; het treedt ook op door gebruik van de pil en na zwangerschappen. Trombosebeen: bij een trombosebeen is er meestal sprake van een stolsel in de diepe aderen. Daardoor raken de aderen aan de buitenkant van het been overbelast waardoor spataderen kunnen ontstaan. Overgewicht kan ook een oorzaak zijn voor het ontstaan van spataderen. De klachten van spataderen In het begin zijn er meestal geen klachten. Als de spataderen wat langer bestaan, ontstaan klachten zoals: een moe, loom en zwaar gevoel in uw benen; nachtelijke krampen; rusteloze benen; vocht bij de enkels (vooral s avonds). Pagina 1/7
Wij raden u aan naar uw huisarts te gaan als u een of meerdere van bovenstaande klachten heeft. Uw huisarts kan u verwijzen naar het vaatcentrum van Reinier de Graaf. De diagnose stellen Via een kleurenduplex brengen wij uw bloedvaten in beeld. Een kleurenduplex is een echoonderzoek van uw bloedvaten waarbij wij gebruik maken van geluidsgolven. De vaatlaborant voert dit onderzoek uit. Op uw huid brengt de laborant gel aan om het geluid te geleiden. Vervolgens plaatst hij de echokop op uw ingesmeerde huid. De echokop zendt geluidsgolven uit via de huid naar het te onderzoeken gebied. De bloedvaten kaatsen dit geluid terug (echo). Vervolgens wordt dit geluid opgevangen. Het ontvangen signaal is zichtbaar op een beeldscherm. Met dit onderzoek kunnen wij de vorm van het bloedvat en de stroomsnelheid van het bloed beoordelen. Dit onderzoek duurt vijftien tot dertig minuten en is pijnloos. Na dit onderzoek bespreekt de vaatchirurg met u voor welke soort spataderbehandeling u in aanmerking komt. Verschillende soorten behandelingen Spataderen kunnen wij op verschillende manieren behandelen. Vaak gaat het om een combinatie van behandelingen. De keuze van de behandelmethode is afhankelijk van het type spatader, de ernst en de uitgebreidheid van het probleem. Een kleurenduplex-onderzoek kan hierover duidelijkheid geven. Als u dit onderzoek heeft gehad, bespreekt de vaatchirurg met u voor welke behandeling u in aanmerking komt. Verbeterde technieken geven tegenwoordig ook een beter (cosmetisch) resultaat, maar zijn geen garantie dat u niet opnieuw spataderen kunt krijgen. Ook moet u ermee rekening houden dat u het effect van de behandeling niet direct ziet. Soms duurt dat meerdere maanden. De voorbereiding op de behandeling Voor alle spataderbehandelingen geldt als voorbereiding het volgende: Smeer uw been voorafgaand aan de behandeling niet in met crèmes. Uw been moet schoon zijn. Het scheren van het te behandelen lichaamsdeel is niet nodig. Wanneer u bloedverdunners gebruikt, meldt u dit dan van tevoren aan uw arts. Wij kunnen dan beoordelen of het tijdelijk stoppen van deze medicijnen nodig is. Afhankelijk van de soort spataderbehandeling kan er voor u nog een specifieke voorbereiding gelden. Als dit het geval is, is dat bij de betreffende behandeling apart beschreven. Pagina 2/7
Een overzicht van de behandelingen Hierna leest u een opsomming van de verschillende behandelingen van spataderen. Spataderen laseren De zogeheten endoveneuze lasertherapie is een methode om spataderen te behandelen zonder operatie. Endoveneus betekent dat wij de ader van binnenuit dichtbranden met een laser. De behandeling Eerst tekenen wij de spatader met de echo af op uw huid. Vervolgens gaat u liggen op de onderzoekstafel. Zo nodig krijgt u een bloeddrukband om uw bovenbeen. Deze pompen wij op, zodat het bloedvat beter aan te prikken is. Wij dekken uw been af met steriele doeken. U krijgt een plaatselijke verdovingsprik. Daarna prikken wij aan de binnenkant van uw been, ter hoogte van de kuit of knieholte, een naaldje. Door dit naaldje brengen wij een katheter en laserdraad in. U merkt hier vrijwel niets van. Na het inbrengen van de laserdraad krijgt u een aantal prikjes in uw huid langs de ader. Dit doen wij om de plaatselijke verdoving in te brengen en om het omliggende weefsel te beschermen tegen de hitte van de katheter. Iedereen die betrokken is bij uw behandeling, krijgt een laserbril op. Door de laserdraad zachtjes terug te trekken kunnen wij de ader dichtbranden. Na de behandeling op de polikliniek Als de laserbehandeling klaar is, blijft u nog korte tijd op de polikliniek. Daarna kunt u onder begeleiding naar huis. Het is niet toegestaan zelf met de auto naar huis te rijden. Houd er rekening mee dat de totale behandeling ongeveer een uur duurt. Weer thuis Het is mogelijk dat u een bloeduitstorting krijgt bij het behandelende gebied. Dit trekt vanzelf weg. Er kunnen lichte pijnklachten ontstaan; hiervoor mag u vier keer twee tabletten paracetamol van 500 milligram per dag nemen. De kans op complicaties is bij deze behandeling klein. Er is een theoretische kans op beschadiging door het laserlicht, zoals brandwonden, pigmentatie en trombose van de dieper gelegen ader. Binnen een paar dagen bellen wij u op om te vragen hoe het met u gaat. Leefregels Na de behandeling kunt u gewoon lopen en uw dagelijkse bezigheden doen. Sporten, langdurig zitten of lang staan raden wij af de eerste twee weken na uw behandeling. Het is belangrijk dat u wandelt om de kans op trombose te verminderen. Afhankelijk van het werk dat u doet, kunt u na een tot twee dagen weer beginnen. Gaat u vlak na de behandeling vliegen, dan raden wij u aan een steunkous te dragen in verband met eventuele trombose. Pagina 3/7
Nazorg Na zes tot acht weken komt u terug voor een controlebezoek in het vaatcentrum in Voorburg. Voordelen van een laserbehandeling De voordelen van een laserbehandeling zijn: De behandeling vindt plaats onder plaatselijke verdoving; u krijgt dus geen narcose of ruggenprik. De behandeling gebeurt poliklinisch; wij hoeven u dus niet op te nemen. U krijgt nagenoeg geen littekens. Spataderen opereren Bij een operatieve behandeling binden wij de spataderen dicht (crossectomie) of halen ze weg (strippen). Zo stroomt het bloed langs een andere weg. Omdat de spatader toch niet meer goed functioneert, kunt u deze missen. Deze ingreep is steeds minder vaak nodig vanwege de nieuwe endoveneuze technieken. Maar het gebeurt nog steeds. Sommige aderen zijn namelijk niet geschikt voor laserbehandeling. Bijvoorbeeld als ze te kronkelig zijn of te dicht onder uw huid lopen. De behandeling Bij strippen verwijderen wij de ader via twee betrekkelijk kleine sneetjes. Door een snee van ongeveer 3 centimeter in de lies en/of knieholte kunnen wij deze opzoeken en afbinden. Vervolgens verwijderen wij de ader met behulp van een plastic draad onder uw huid (strippen) of aan een metalen draad gevroren en vanuit de lies verwijderd (de Cryode-methode). Bij uitgebreide spatadervorming verwijderen wij de overige spataderen via steekgaten. Direct hierna zwachtelen wij het been in om grote bloeduitstortingen te voorkomen. Wij hechten de wond bij de lies of knieholte met oplosbare hechtingen. De wondjes aan uw been hechten wij meestal niet. Daarvoor krijgt u een hechtpleister. De opname Uw arts bespreekt met u de mogelijkheden en risico s tijdens en na uw behandeling. De opname vindt plaats op de afdeling dagverpleging kort verblijf in Diaconessenhuis Voorburg. Als wij u in dagbehandeling opereren, kunt u meestal dezelfde dag naar huis. Wanneer u toch een nachtje moet blijven, bespreken wij dit van tevoren met u op de polikliniek. Wij voeren de operatie uit onder algehele narcose of na een ruggenprik. Dit bepaalt u in overleg met de anesthesioloog tijdens uw afspraak op het preoperatief spreekuur. Deze afspraak vindt plaats voorafgaand aan de operatie. Tijdens deze afspraak bespreken wij ook hoelang u nuchter moet zijn voorafgaand aan uw operatie. Pagina 4/7
Na uw operatie De dag na uw operatie kunt u het drukverband zelf verwijderen. U mag daarna douchen. Laat u dan de pleisters zo veel mogelijk zitten. Rekent u erop dat in de eerste week de pijnklachten fors kunnen zijn, waardoor pijnstilling nodig is. U mag vier keer twee tabletten paracetamol van 500 milligram per dag nemen. In de periode dat uw lichaam het bloed opruimt, kan uw been pijnlijk zijn en kunnen er harde bulten ontstaan. Dit is normaal. De hechtingen aan uw lies en/of knieholte lossen vanzelf op. De wondjes aan uw been zijn afgeplakt met hechtstrips. Het is mogelijk dat u uit deze wondjes nog wat bloed verliest. Dit is niet verontrustend. De pleisters moeten vier tot zeven dagen blijven zitten. Als ze na een week nog op uw huid vastzitten, kunt u ze voorzichtig verwijderen. Een operatie geeft risico s op complicaties, zoals trombose, nabloeding en wondinfectie. Bij wonden aan uw lies is de kans op een infectie groter, vooral als u al eerder aan de lies bent geopereerd. Bloeduitstortingen komen altijd in meer of mindere mate voor. Deze trekken meestal na enkele weken vanzelf weg. Leefregels Het is belangrijk dat u wandelt om de kans op trombose te verminderen. Langdurig zitten of lang staan raden wij af. Het is niet nodig om uw been hoog te leggen wanneer u zit; dit mag uiteraard wel. Werkhervatting mag zodra u daartoe in staat bent. Medisch gezien is er geen reden om het werk te verzuimen. Alle activiteiten zijn toegestaan, hoewel wij de eerste drie dagen zwemmen afraden. Nazorg Na zes tot acht weken komt u terug voor een controlebezoek in het vaatcentrum in Diaconessenhuis Voorburg. Spataderen scleroseren Als wij kiezen voor het scleroseren van uw spataderen, betekent dit dat u een vloeistof ingespoten krijgt in uw spataderen. De behandeling De ingespoten vloeistof veroorzaakt een onschuldige ontstekingsreactie aan de binnenkant van de ader. Door deze ontsteking gaat de ader verkleven. Als de ader hierdoor goed wordt dichtgedrukt, groeit deze dicht en verhardt. Zo is de ader onzichtbaar. Wattentampons en een drukkend elastisch verband drukken de ingespoten aderen plat. De wattentampons en het verband mag u na 24 uur verwijderen. Pagina 5/7
Voorbereiding op de behandeling Voorafgaand aan de behandeling hoeft u niet nuchter te zijn. Smeer uw been niet in met crèmes. Uw been moet schoon zijn. Scheren van het te behandelen lichaamsgebied is niet nodig. Na de behandeling Soms kan het inspuiten leiden tot verkleuringen van uw huid. Deze verkleuring trekt niet altijd volledig weg. Soms blijft er een kleine hoeveelheid bloed in de behandelde ader zitten. Dit is ongevaarlijk, maar kan gepaard gaan met een lichte ontsteking die pijnlijk is. Soms ontstaat er een harde knobbel. Deze verdwijnt binnen zes tot acht weken. Een enkele keer ontstaat een oppervlakkige blaar die vanzelf geneest. Leefregels Wij adviseren dat u niet lang achtereen staat. Ook mag u twee dagen niet intensief sporten. Gedurende twee weken moet u voorzichtig zijn met zon, zonnebank en sauna. Wij raden u aan tijdens het zitten uw been hoog te leggen. Verzekerde zorg en onverzekerde zorg Niet alle spataderbehandelingen krijgt u van de zorgverzekeraar vergoed. Heeft u een verwijsbrief van uw huisarts, dan wordt het duplexonderzoek en het eerste consult altijd vergoed. Tijdens dit consult geeft de arts u de diagnose en overlegt met u of de medische behandeling voor vergoeding in aanmerking komt. Wij raden u aan altijd met uw zorgverzekeraar te overleggen. Mocht uw behandeling vallen in de onverzekerde zorg, dan kunt u ook hiervoor terecht bij Reinier de Graaf. Compressietherapie Wij kunnen er ook voor kiezen de eerder genoemde behandelingen niet uit te voeren. Wij kiezen dan voor compressietherapie. Bij compressietherapie zwachtelen wij uw been in of krijgt u elastische kousen, ook wel steunkousen genoemd. U bespreekt met uw arts hoelang u deze moet dragen. Compressietherapie behandelt niet alleen de gevolgen (de spatader), maar heeft ook invloed op de oorzaken. De druk van de steunkous ondersteunt de werking van de kuitspierpomp. De specialist schrijft een recept voor de elastische steunkous uit. U krijgt de kous aangemeten en geleverd van een bandagist, huidtherapeut of apotheek. Meer informatie Op onze website www.reinierdegraaf staat meer informatie en onze contactgegevens. Onder de rubriek Patiënten/Vaatcentrum vindt u de meest gestelde vragen over spataderen. Pagina 6/7
Belangrijke telefoonnummers Mocht u nog vragen hebben over uw behandeling, stelt u deze dan gerust aan uw arts of de nurse practitioner (vaatverpleegkundige). Reinier de Graaf Delft: (015) 260 38 39 Diaconessenhuis Voorburg: (070) 340 13 72 de verpleegkundig specialist: (015) 260 48 78 Als u behandeld bent in het Vaatcentrum en buiten kantooruren spoedeisende hulp nodig heeft, kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp: (015) 260 38 45. Meer informatie vindt u op onze website www.reinierdegraaf.nl. Versie: augustus 2015 Pagina 7/7