www.woodword.nl Wdwrd / Hout met een verhaal / Boom in je huis / Landgoed Soelen
2 3 De magische eik stond zijn hele leven lang op dezelfde plek, op Landgoed Soelen in de Betuwe. Bomen verplaatsen zich doorgaans alleen als er een mens aan zijn stam verschijnt. Op 17 november 2008 waaide hij om. Kunstenaar Jos Bregman (wdwrd) en illustrator Stang Gubbels gaven de eik een nieuwe vorm. Wdwrd kwam en zaagde zijn stam in schijven zoals anderen een brood in boterhammen snijden. Stang reageerde met een fotolitho. De eik veranderde in 333 schijven gestolde tijd: de jaarringen verraden de tijd die hij overspande op Soelen. Nu draaien zijn schijven rond de plek waar hij stond, als satellieten om een planeet. Zijn vroegere coördinaten zijn het middelpunt van de bewegende schijven. De boom is niet dood zolang zijn schijven naar hem terugverwijzen.
4 5 In de stad kun je ook met de natuur verbonden zijn Hout met een verhaal Jos Bregman werkt onder het pseudoniem Wdwrd aan de verbinding tussen hout en woorden. Hij maakt alles van hout en vertelt er op internet een verhaal bij. Daarmee wil hij bereiken dat iedereen altijd en overal toegang tot de natuur kan hebben. Zijn werk is een commentaar op het gegeven dat we steeds meer met internet bezig zijn en steeds minder met de natuur. Toen ik twaalf was wilde ik een windmolen bouwen. Mijn vader had voor dat doel een mooi stuk grenen geregeld en ik was weken lang aan het zagen om precies de goede vorm te krijgen. Vanaf dat moment was ik verslingerd aan de geur van hout. Jaren later, inmiddels was het 1992, studeerde ik af als milieukundige aan de Wageningen Universiteit. Ik stond voor de vraag of ik verder wilde als specialistisch onderzoeker in de Derde Wereld. Nee, was het antwoord. Ik zag mezelf veel liever oud worden met de geur van hout. Hout zou nooit gaan vervelen, maar de hele dag naar een computerscherm turen wel. Twee sporen Na dit besluit ging hij in de leer bij een aannemer en begon hij artikelen te schrijven over nieuwe media. Het spoor van de timmerman en de journalist kwamen samen rond de millenniumwisseling. Mensen plakken graag een etiket op wat je doet, dus vanaf dat moment ben ik mezelf kunstenaar gaan noemen. Mijn kunst bestaat uit het verbinden van hout met woorden, dus wood met words. Daarmee wil ik de muur afbreken tussen het tastbare en het virtuele. Het liefst ziet hij naast elke toegang tot internet, van smartphone tot backboneserver, een blok hout. De kloof tussen de virtuele wereld en de natuur probeert hij op verschillende manieren te overbruggen. Zo hield hij een performance op een
6 7 computerbeurs, met een blok hout waarin een usb-stick geplaatst kon worden. Voor mensen die naar een computerbeurs komen is een stuk hout met een kabel en een usb-stick een cognitieve dissonantie. Het beeld klopt niet met hun werkelijkheid. Het gaat me in zo n geval dan ook meer om het uitlokken van reacties, dan om het concrete object. Vorig jaar deed hij een project met schoolkinderen in Amsterdam. Hij liet hen een tak van een boom afzagen en vroeg ze daar een verhaal bij te verzinnen. Wood met words Jos maakt geen sculpturen van hout, zoals veel andere houtkunstenaars. Het is hem om het verhaal te doen, dat achter elke boom schuilgaat. De verhalen zet hij op zijn website en op google maps geeft hij de herkomst van de boom aan. Zijn kunst gaat over de link tussen het product en zijn herkomst, over de vormgeving van die link. Voor een klant in Rotterdam maakte ik een tafelachtig object. Het zit vol knoesten, schors en gaten. Probeer daar maar eens een glas recht op te zetten. Dat object is veel meer dan een tafelblad, het is een tastlandschap met een verhaal. Het hout is afkomstig van een oude beuk van 130 jaar oud. Een kogel uit de Tweede Wereldoorlog zat er nog in! Hij staat in contact met bomenbeheerders verspreid over heel Nederland, van Staatsbosbeheer tot de groenafdeling van gemeenten. Ze benaderen hem als een boom gekapt wordt en hij gaat zelf op zoek naar geschikte bomen. Mijn klanten zijn mensen die kunnen genieten van de natuur en van hout in zijn puurste vorm. Onder hen bevinden zich veel stadsmensen die het altijd te druk hebben en iets van de natuur naar de stad willen halen. Naast zijn vrije werk en opdrachten voor particulieren, werkt hij in opdracht van het bedrijfsleven. Voor een bedrijf dat zich specialiseert in IT voor de gezondheidszorg, maakte hij de bedrijfsnaam in houten letters. Het bedrijf zocht de tegenstelling tussen de manipuleerbare, virtuele wereld en het robuuste, ongepolijste van hout. Stang Gubbels / fotolitho / 60 x 60 cm
8 9 De bomenbeheerders van Nederland De bomenbeheerders van Nederland weten hem inmiddels te vinden als ze een omgewaaide boom aantreffen of een boom gaan kappen, maar hij gaat ook zelf op zoek. Hij dwaalt over de mooiste plekken van Nederland, over landgoederen, in bossen en steden. Het is niet moeilijk om aan hout te komen, want het hout dat ik zoek is niet geschikt voor de houtbranche. Rot hout is voor mij ook goed. Ik zoek net zo lang totdat ik de goede boom gevonden heb, ik neem niet zo maar een boom. Vaak zeggen mensen als ik een object af heb: Maar dat is gewoon een stuk hout! Ze bedoelen het neerbuigend, maar ik beschouw het als een groot compliment. De eik die veranderde in schijven van drie centimeter onder de naam The Oak Disk, is afkomstig van Landgoed Soelen bij het plaatsje Zoelen. De boom heeft een takvrije stam van dertien meter, wat het hout ook geschikt zou maken voor het repareren van oude kerken. Jos plaatst zich met zijn pogingen om met bomen een verbinding te leggen tussen het tastbare en het ontastbare in een lange traditie. De Kelten zagen de boom al als bemiddelaar tussen hemel en aarde. Bomen hebben ragfijne haarwortels die een soort sokjes van schimmels hebben om water op te kunnen nemen en microscopische kleine huidmondjes op hun bladeren, die CO 2 en zuurstof uitwisselen. Zijn werk laat zich het best omschrijven naar een (geparafraseerd) citaat van Carlos Castaneda, die de werking van hallucinerende middelen bij Indianen onderzocht: Zelfs de meest eenvoudige dingen, zoals een stuk hout, hebben een gigantische hoeveelheid energie die hun atomen op hun plaats houdt, zodat ze gezien en aangeraakt kunnen worden. Een echte krijger is in staat om deze kracht te absorberen en aan te wenden in zijn of haar voordeel. In mijn kunst zie ik mezelf als zo n krijger.
10 11 bestellen! Haal nu de genummerde Woodword met fotolitho van Stang Gubbels in huis, een uniek natuurkunstwerk voor aan de muur: een schijf met een doorsnede van 100 x 3 cm, in een oplage van 333. Bestellen: maak 300 euro over op 741.88.11 t.n.v. Woodword, Kerk Avezaath. Vermeld The Oak Disk en het bezorgadres. De kunstwerken worden in volgorde van betaling toegekend. Elke Woodword maakt na aanmelding deel uit van het virtuele netwerk rond de oude plek van de eik (Latitude: 51.91078 Longitude: 5.39977). Foto s en illustraties: Stang Gubbels, foto Woodword pag. 10: Studio Tromp, tekst inleiding: Annerieke Goudappel, tekst interview: Yvette van Dael www.woodword.nl www.boomstang.nl