Nòg meer GFT Afval apart! Composteren in uw eigen compostvat: goed voor uw tuin èn voor het milieu! 2013 Nu
Een groot deel van het huishoudelijk afval bestaat uit groente- fruit- en tuinafval (GFT). Omdat GFT-afval een goede grondstof is voor compost kan dit afval door uzelf in een compostvat verwerkt worden. Dat scheelt heel wat kilo s bij de afvalinzameling en komt het milieu ten goede. Daarnaast doet compost wonderen in uw tuin. Goede redenen om zelf aan de slag te gaan met composteren. Deze folder helpt u daarbij. Drie redenen om compost in uw tuin te verwerken 1 Compost verbetert de structuur van de bodem: zandgrond kan meer water en voedingsstoffen vasthouden, kleigrond wordt ruller. 2 Compost geeft voedingstoffen geleidelijk af: planten kunnen voedingsstoffen gedoseerd opnemen. 3 Compost stimuleert het bodemleven: het levert voedsel voor allerlei schimmels, bacteriën en bodembeestjes. Deze helpen de structuur van de bodem te verbeteren en ziekten en plagen laag te houden. Beste tijd om te composteren Zomerwarmte is het beste ingrediënt voor composteren. Daarom heeft het de voorkeur om in de lente te beginnen. In of na de zomer is de compost dan rijp. Die kan een winter bewaard worden tot het volgend tuinseizoen in het voorjaar. Start u in de herfst het gebruik van een compostvat, dan spaart u het materiaal voornamelijk op. In de winter verloopt het composteringsproces namelijk traag. Zorgt u wel voor een basis van grof materiaal onderin het vat! In de lente moet het opgespaarde materiaal doorgeroerd worden om er lucht in te brengen.
Met het compostvat gaat het bijna vanzelf Compost maken is eenvoudig, de natuur doet het meeste werk. Desalniettemin vergt het wel wat inspanning. De kunst is om de juiste mix van vocht en zuurstof te bereiken waarin micro-organismen en bodembeestjes gedijen. Hoe bereikt u dat? Plaats om te beginnen het vat direct op goed losgemaakte grond. Via de gaatjes in de bodemplaat zullen dan allerlei minuscule bodembeestjes en bacteriën het GFT-vat binnendringen. En die helpen mee het GFT-afval om te zetten in vruchtbare compost. Bij een beschut plaatsje in de zon zijn deze micro-organismen het meest in hun element. Hoe meer het in het vat broeit, des te beter het is. En als u het materiaal regelmatig omwoelt zodat er meer zuurstof bijkomt, dan krijgt u een sneller en beter resultaat. Hiervoor kunt u een speciale beluchtingstok gebruiken. Hoe vult u het compostvat? Een compostvat wordt meestal niet in één keer helemaal gevuld. Er gaan immers steeds kleine hoeveelheden tuin- en keukenafval in. Deze continue compostering kan geen kwaad zolang u maar zorgt voor een onderste laag (zo n 10 cm dik) van grof materiaal, zoals takjes, koolstronken of bloemstengels. Om de compostering op gang te krijgen, is daarbovenop wel een flinke hoeveelheid GFT-materiaal nodig. Vult u daarom het vat in het begin voor tweederde met allerlei GFT-resten. Voeg de eerste keer compostversneller toe of oude compost. Om voldoende lucht in het vat te houden, moet aan de bovenkant altijd minimaal 20 cm ruimte overblijven. Wacht dan tot het composteringsproces op gang komt; vanaf dat moment kunt u het vat regelmatig met nieuwe resten bijvullen. Door de compostering zakt het oude materiaal steeds verder in en komt er plaats voor nieuw afval. Het vat moet steeds voor minstens een derde deel gevuld blijven. Laat altijd een kleine hoeveelheid compost achter als u het vat leeghaalt, hiermee houdt u het composteringsproces op gang.
Wanneer is de compost klaar voor gebruik? In een warme zomer kan de compost in een maand of drie rijp zijn. Rijpe compost ziet eruit als aarde. Het heeft een bruin-zwarte kleur, is los en kruimelig van structuur en ruikt lekker naar bosgrond. De bodembeestjes hebben hun werk gedaan en zijn weer verdwenen. Het oorspronkelijke materiaal is niet of nauwelijks te herkennen. Hoe u compost in uw tuin verwerkt Compost kunt u het beste in het voorjaar gebruiken. Dan nemen planten snel de voedingsstoffen op. In de siertuin kan de compost rondom of op de vaste planten worden aangebracht, zonder het onder te werken. Gemiddeld is 1 kilo per m2 genoeg. Voor het gazon kunt u al in februari of maart 3,5 kilo compost per m2 uitstrooien. En vervang bij nieuwe beplanting 25% van de grond uit het plantgat door compost, voor een prima resultaat. Adviezen voor goede compost Wissel zoveel mogelijk lagen keuken- en tuinafval af. Zorg voor variatie in uw GFT-materiaal. Meng droog en nat, slap en stevig, en grof en fijn materiaal. Versnipper het GFT-afval: niet langer dan 5 cm. Controleer regelmatig of de beluchtinggaten aan de zijkant in de bodemplaat vrij zijn. Stamp het materiaal niet aan, anders drukt u de noodzakelijke zuurstof eruit. Voorkom condensvorming in het vat, in het najaar moet de ventilatie meestal maximaal open staan. Als het vriest, draai dan de deksel dicht: de warmte blijft zo bewaard! Is het materiaal erg nat, woel het materiaal dan regelmatig om. Pas op voor verstikking: laat bijvoorbeeld gemaaid gras wat indrogen en doe het in kleine hoeveelheden in het compostvat. Tips! potgrond voor opkweek Wat oudere compost is prima potgrond voor het opkweken van jonge plantjes. GFT-compost is een kringloopproduct en daardoor veel milieuvriendelijke dan tuinturf, waarvoor natuurgebieden op de schop gaan! groeimiddel Met compostwater kunt u planten en bloemen in de groeiperiode een oppepper geven. Het is vooral welkom in droogteperioden. Voor kale plekken in het gazon werkt compostwater zelfs als haargroeimiddel! Vul een gieter half met compost, half met water en roer dat rustig om voor u uitgiet.
GFT-resten die nooit in het compostvat mogen Al het GFT-afval kan gecomposteerd worden, maar in een eigen compostvat geven onderstaande resten problemen: Gekookte etensresten: te zout, te vet en trekt ongedierte aan. Oud brood: te droog, broodschimmels remmen de compostering. Kaaskorsten. Botjes en visgraten: verteren te slecht. Timmerhout. Stof uit de stofzuiger: dat kan zware metalen bevatten. Gewone kattenbakvulling (er bestaat ook composteerbare). Houtskool- en asresten: die kunnen verontreinigd zijn. Papier: verteert slecht en hoort bij het oud papier. Sinaasappel- en aardappelschillen die met chemische middelen zijn behandeld. Wortelonkruid, bloeiend onkruid of zieke plantendelen: zaden en ziektekiemen sterven in een compostvat niet af. Mogelijke problemen en oplossingen Fruitvliegjes en zurige lucht: te veel vers gras en bladgroenten. Kalk, zand of grof materiaal door vat mengen. Schimmelpluis: te zure en te droge inhoud. Kalk en water toevoegen. Ammoniaklucht: te veel gras of mest. Bladeren of snoeihout doormengen. Stank van rotte eieren: te natte inhoud. Compostvat opnieuw opbouwen met onderin meer grof materiaal. Zurige stank: te weinig zuurstof. Vat opnieuw inrichten en voor meer ventilatie zorgen. Mieren, pissebedden, wespen: te droge inhoud. Vat opnieuw opbouwen en vochtig maken. Muizen e.d.: nooit gekookte voedselresten in het compostvat doen! Het vat opnieuw opbouwen.
Verdere informatie Bezoekercentrum en Boerderij Wolfslaar, informatie over natuur en milieu. Kijk op: www.breda.nl/bezoekerscentrumwolfslaar voor producten, contactgegevens en openingstijden. Veel kennis over composteren vindt u bij: Groei&Bloei Breda e.o. een vereniging met 1000 leden. Ga naar de site www.groei.breda.nl of stuur een mail naar de tuinclub van Groei&Bloei met 60 ervaren tuinliefhebbers tuinclub@live.nl www.milieucentraal.nl zelf composteren www.breda.nl/afval Deze folder is ontwikkeld door de Gemeente Breda met het oog op het verminderen van de afvalberg. Zelf composteren vermindert de hoeveelheid GFT-afval. Zelf compost maken is goed voor uw tuin èn voor het milieu.