Brandweer en elektriciteit Rien Boone, Johan Dirksen Arnhem, 14 september 2011
Programma Gevaren van elektriciteit Voorbeelden van gevaren van elektriciteit Hoe zit het hoogspanningsnet in elkaar Veiligheidsmaatregelen / borden op hoogspanningsmasten Veilige afstanden Procedures bij calamiteiten Vragen
Gevaren en risico s van elektriciteit
Gevaren en risico s van elektriciteit Gevaren: Aanrakingsgevaar (of te dichte nadering) Gevolg: dodelijk / ernstig letsel / schrik Aard en kortsluiting Gevolg: vlamboog (ernstige brandwonden) Brand en explosie (schadelijke stoffen) Secundaire ongevallen Gevolg: vallen en stoten (schrikreactie)
Gevaren en risico s van elektriciteit Aanraking: Gevolgen directe aanraking: Spierverkramping (10/20 ma) Hartfibrilatie Beschadiging zenuwstelsel Brandwonden Ontledingsproducten in de stroombaan met gevolg nierbeschadiging dus altijd langs een arts
Gevaren en risico s van elektriciteit Vlambogen: Ionisatie van de lucht Hoge Temperaturen van de vlamboog Weggeblazen lucht circa 1600 graden Celsius Inademen metaaldampen veroorzaakt ernstige inwendig letsel Hoge geluids- en luchtdrukken
Vlamboog bij het openen van een stroomkring
Gevolgen van een vlamboog
Vlamboog bij een kortsluiting (Laagspanning)
Opbouw van het elektriciteitsnet (van opwekking tot 230 Volt thuis)
Hoe zit het beheer van de hoogspannings-netten in elkaar? Alle netten met een spanning vanaf 110 kv: TenneT Hoogspanningsmasten worden vooral voor de hogere spanningen gebruikt, dus verreweg de meeste zijn in beheer bij TenneT. Alle netten voor spanningen onder de 110 kv: lokale netbeheerder zoals Enexis, Stedin, Liander, DNWB. Lokale netbeheerders beheren het net tot aan de meterkast, inclusief een beperkt aantal lijnen met een spanning van 50 kv Het beheer wordt in veel gevallen uitgevoerd door serviceproviders. Bijvoorbeeld Liandon (voor zowel Liander als TenneT)
Overzicht van een hoogspanningsstation
Voorbeeld van een transformator
Transformatorbrand met een BLEVE
Veilige afstanden
Vrachtwagen tegen een hoogspanningslijn (1)
Vrachtwagen tegen een hoogspanningslijn (2)
Gevaar van spanning in de grond bij gebroken draad (spanningstrechter)
Voorbeeld uitgebrande (energie)transformator
Uitgebrande 10 kv installatie (Magnefix)
Kortsluiting in een kabelmof
Veiligheidsmaatregelen Uitschakelen Blokkeerslot Aarden (ksv) Werkaarding Vlaggen
Borden op hoogspanningsmasten (1) Waarschuwingsbord: Telefoonnummer van Netbeheerder Mastnummer Spanning Verboden toegang
Borden op hoogspanningsmasten (2) Geel bord: Klokgetallen met lijnaanduiding. Zwart bord: Aanduiding circuit zwart, Ingeponste Z Andere kleuren mogelijk Opmerking: in sommige situaties komen er meer dan 2 circuits voor
Bereikbaarheid niet altijd vanzelfsprekend
Afstand bij spuiten op onder spanning staande delen LS (tot 100Volt) HS (> 1000 Volt) LS (tot 1000 Volt) HS (> 1000 Volt) 1 meter 5 meter 5 meter 10 meter AFFF schuim Watersproei straal Watersproei straal Watergebonden straal CO2 CO2 Dus: geen poeder toepassen!
Procedure bij calamiteiten (1) Bij brand van enige omvang onder een hoogspanningslijn moet altijd contact worden opgenomen met de Netbeheerder, meestal dus TenneT Het bevoegd gezag van de brandweer meldt zich dan bij het Landelijk Bedrijfsvoering Centrum (LBC) van TenneT Als de bedrijfssituatie dit toelaat, neemt het LBC TenneT de betreffende hoogspanningslijn uit bedrijf (doorlooptijd van circa 5-10 minuten), De situatie ter plekke is dan echter nog niet veilig!! Het weer in bedrijf nemen van een hoogspanningslijn kan pas na vrijgave van het bevoegd gezag van de brandweer en zal geschieden door en volgens de TenneT procedures
Procedure bij calamiteiten (2) Op locatie zal de persoon waarmee in contact kan worden getreden door de hulpdiensten herkenbaar zijn aan het blauwe hesje met opdruk HOOGSPANNING Dit hesje wordt alleen verstrekt aan personen in de storingsdienst met een aanwijzing Werkverantwoordelijke, Operationeel Installatieverantwoordelijke, of Regionaal Installatieverantwoordelijke. De Werkverantwoordelijke is ook de enige die ter plaatse aan de hulpdiensten kan verklaren dat de plaats incident elektrisch veilig is gemaakt; tot dat moment moet worden gehandeld alsof geleiders onder spanning staan, dus afstand houden!
Instructiefilm: redding vanuit een hoogspanningsmast
Vragen???
TenneT is de eerste grensoverschrijdende elektriciteitstransporteur van Europa. Met 20.000 kilometer aan hoogspanningsverbindingen en 36 miljoen eindgebruikers in Nederland en Duitsland behoren we tot de top 5 elektriciteitstransporteurs van Europa. Onze focus is gericht op de ontwikkeling van een Noordwest-Europese energiemarkt en op de integratie van duurzame energie. Taking power further www.tennet.eu