Rechtspraktijk Aangeboden op campus Mercator De afstudeerrichting rechtspraktijk is een brede, maar tegelijkertijd gespecialiseerde en sterk praktijkgerichte opleiding. De uitdaging is groot want de samenleving wordt altijd maar complexer en evolueert snel. Elke dag komt er wel nieuwe wetgeving bij, niet alleen federaal, maar ook op het niveau van gemeenschappen en gewesten. En natuurlijk on top of all this : de toenemende invloed van de Europese Unie. De actieradius van het recht wordt ook altijd maar ruimer en ruimer: Mag een baas de e-mails van zijn nemers lezen? Mag je naar iedereen die je kent een newsletter sturen met een commercieel aanbod? De link met de praktijk is namelijk altijd sterk en direct voelbaar dankzij cases uit het leven gegrepen, gastsprekers en boeiende opdrachten ('practicum'). Daarnaast wordt vakoverschrijdend get, hetzij via projecten, projecten of projectweken. Naast een up-to-date algemene economische vorming, leer je hoe je de evoluties in het recht en de tendensen in de rechtspraak op de voet kan volgen en interpreteren. Op die manier verwerf je snel een zeer degelijke basis. En kan je doen wat je al altijd had willen doen: op een professionele manier praktisch en probleemoplossend omgaan met juridische bronnen en instrumenten. Natuurlijk moet je jouw advies correct kunnen verwoorden en overbrengen: een stevige training communicatie en ICT-toepassingen zal je hierbij helpen. De opleiding Rechtspraktijk is dus een sterk concept. rechtspraktijk: opbouw Er bestaat dan ook een stijgende vraag naar praktijkjuristen. Juridisch geschoolde bachelors die niet alleen de bestaande rechtsregels kennen, maar die ook juridische evoluties op de voet volgen en die de gewijzigde rechtsregels vlot kunnen begrijpen. Van rechtspractici wordt verwacht dat zij de juiste regels kunnen toepassen in de juiste situaties: vlot, helder en to the point. Dit vergt niet alleen een flinke dosis rationaliteit en doorzettingsvermogen, maar ook een voldoende hoog EQ (Emotionele Intelligentie). Mensen dus met empathie en een scherp sociaal aanvoelen. Die echt kunnen luisteren. Mensen kortom die een probleem haarscherp kunnen inschatten. En het ook kunnen oplossen. Neem jij die uitdaging aan? Vanaf het eerste jaar staat de juridische vorming centraal en maak je kennis met de belangrijkste takken van het recht. Daarnaast oefen je ook al je communicatieve vaardigheden in, zowel in het Nederlands, het Frans als het Engels. Zo haal je al snel schriftelijk en mondeling een hoger niveau en kan je vlot overweg met het rechtsjargon in verschillende talen. Vakken als handelsrecht, management, economie en informatica bouwen mee aan je algemene bedrijfseconomische basis. Het tweede jaar specialiseert steeds meer richting juridische veld, een trend die zich doorzet in het derde jaar en culmineert in de ultieme reallife-ervaring: je stage. Opbouw In de opleiding rechtspraktijk staan de juridische vakken natuurlijk centraal: alle belangrijke takken van het recht komen uitgebreid aan bod maar de voeling met de realiteit is nooit ver weg. Theorie is hier geen synoniem voor saai. In onze afstudeerrichting is het vergaren van encyclopedische kennis geen doel op zich, wel integendeel. Het uploaden van feiten en cijfers zonder verband of realistische context is zelfs uit den boze: als je een wettekst of clausule bestudeert, weet je ook waarom je dat doet. 48
Bedrijfsmanagement 1 2 totaal 60 Inleiding tot de rechtspraktijk 1 + 2 6 partim Rechtsmethodiek en juridisch schrijven 1 project partim Competentie- en talentmanagement I 1 + 2 coaching Personen- en familierecht 1 2 3 Verbintenissenrecht 1 3 4 Grondwettelijk recht 1 2 3 Communicatievaardigheden Nederlands I, 1 3 4 incl project juridisch schrijven Frans 1 2 3 Engels 1 2 3 ICT (keuze Nederlands/Engels) 1 4 5 Handelsrecht 2 3 4 Zakenrecht, zekerheden en intellectuele rechten 2 2 3 Strafrecht en strafvordering, 2 4 5 incl project jeugdrecht Personenbelasting 2 3 4 Management 2 4 5 Economie 2 3 4 Juridisch Frans en Engels I 2 4 partim Juridisch Frans I, incl project jeugdrecht 2 2 partim Juridisch Engels I 2 2 totaal 60 Administratief recht 1 4 5 Arbeidsrecht 1 4 5 Gerechtelijk privaatrecht 1 3 4 Verzekeringsrecht 1 4 5 Familiaal vermogensrecht 1 5 6 Juridisch Frans en Engels II 1 5 partim Juridisch Frans II 1 2 partim Juridisch Engels II 1 2 (incl project mededinging) Fiscaliteit ondernemingen 2 4 5 Ondernemingsrecht 2 6 partim Vennootschapsrecht 2 3 partim Economisch en financieel recht 2 2 (incl project mededinging) Project gerechtelijk privaatrecht 2 project 4 (incl. deontologie en Nederlands) Communicatievaardigheden Nederlands II 2 project 4 (incl project gerechtelijk privaatrecht) rechtspraktijk opleidingstabel 2013-2014 49
rechtpraktijk: opleidingstabel 2 3 vervolg vorige pagina Seminarie privaat- en publiek recht I J 8 partim Project privaat- en publiek recht I 2 project partim Project Gemeenschappen en 2 project gewesten en juridisch Frans partim Competentie- en talentmanagement II RE2 - keuzeopleidingsonderdeel J coaching ander opleidingsonderdeel na goedkeuring 1 of 2 3 organisatie van de juridische beroepen 2 2 3 european Insurance 1 of 2 2 3 studium Generale 1 of 2 lezingen 3 totaal 60 Europees recht 1 5 partim Europees recht 1 3 partim Project Europese instellingen 1 project (incl. Juridisch Engels) Socialezekerheidsrecht 1 3 4 Vermogensplanning en fiscale procedures 1 4 5 Administratief recht: rechtsbescherming 1 2 3 Bijzondere overeenkomsten 1 2 3 Beslag- en executierecht 1 2 3 Uitdieping ICT 1 2 3 Juridisch Frans en Engels III 1 6 partim Juridisch Frans III 1 3 partim Juridisch Engels III 1 2 (incl project Europese instellingen) Seminarie privaat- en publiek recht II 1 + 2 8 partim Project privaat- en publiek recht II 1 project partim Project Internationaal privaatrecht en 1 project juridisch Frans partim Competentie- en talentmanagement III J coaching Stage 2 veld 13 Bachelorproef 2 veld 7 De meest recente versies van de lestabellen vind je op http://ects.hogent.be 50
Bedrijfsmanagement Inhoud Burgerlijk recht Na een algemene inleiding tot het recht, leer je de basisvaardigheid om, aan de hand van juridisch bronmateriaal, de toepasselijke rechtsregel en de relevante rechtspraak en rechtsleer voor een juridisch probleem te verzamelen om de draagwijdte van die rechtsregel te bepalen. Deze onderzoeksvaardigheden (bronnenstudie of rechtsmethodiek) zal je in de volgende s toepassen in projecten, projectweken en eindprojecten. Na het algemeen deel, volgt de studie van de diverse rechtsverhoudingen, nl. personen- en familierecht: Je leert vraagstukken over o.a. huwelijk, echtscheiding, afstamming en voogdij herkennen, interpreteren en oplossen. Het doel is je de nodige juridische en praktijkgerichte achtergrondkennis te verschaffen die je nodig zal hebben in het latere, juridisch georiënteerde beroepsleven. verbintenissenrecht: Hoe ontstaan juridische relaties en welke verplichtingen vloeien daaruit voort voor de contracterende partijen? Een goede analyse van de contractuele rechten en verplichtingen is een must voor de rechtspracticus. Maar daarnaast kunnen ook verplichtingen ontstaan zonder een voorafgaande overeenkomst (aansprakelijkheidsrecht). zakenrecht en zakelijke zekerheden: Er bestaan niet alleen juridische relaties tussen personen - ook tussen een persoon en een goed bestaat een rechtsverhouding (als eigenaar of als gebruiker). Bovendien heeft dit niet alleen betrekking op de tastbare zaken, maar kunnen ook de ideeën het voorwerp van deze rechtverhouding zijn (intellectuele eigendom). Grondwettelijk recht Het opleidingsonderdeel maakt je vertrouwd met de basisbegrippen van publiek recht en met de ing van de Belgische staat. Elementaire kennis van de structuren van onze federale staat is immers onmisbaar, zowel voor de burger als voor de rechtspracticus. Naast kennis (bevoegdheden en organisatie van de federale overheid, gemeenschappen en gewesten, provincies en gemeenten) moet je inzicht verkrijgen in de ing van de verschillende overheden. Het publiekrecht omvat onder andere de rechtsbescherming van de burger en de fundamentele rechten en vrijheden. Handelsrecht Je maakt kennis met alle facetten van het handelsverkeer: de verplichtingen van handelaars en ondernemingen, de tussenpersonen in het economisch veld, de wijze waarop handel behoort te worden gevoerd (marktpraktijken), bijzondere handelscontracten en wat er kan gebeuren als een handelaar of een bedrijf dreigt te mislukken (onderneming in moeilijkheden en het faillissement). Personenbelasting Je krijgt een algemeen inzicht in de personenbelasting. Je zal leren een aangifteformulier voor loon- en salaristrekkenden in te vullen en de belastbare grondslag te bepalen. Je zal inzicht verwerven in het berekenen van de personenbelasting. Strafrecht en strafvordering Je leert over het maatschappelijk gegeven van criminaliteit en de functie van sociale reacties op afwijkend gedrag. We behandelen onder andere de normering van maatschappelijk onaanvaardbare handelingen, de opsporing en vervolging van strafbare feiten, de organisatie van strafgerechten en het verloop van het strafproces. Ook het jeugdrecht wordt behandeld, zodat je ook het personen- en familierecht vanuit een andere invalshoek kan benaderen. In het tweede en het derde jaar wordt zeer beroepsgericht get. Projecten, gastcolleges, bezoeken aan Belgische en Europese instellingen, vakoverschrijdende taken: m.a.w. veel meer dan hoorcolleges. Je mag je na afloop rechtspracticus noemen want je zal je thuis voelen in heel wat domeinen: overheid of privé, rechtbank of advocatenkantoor, sociaal recht of fiscaal recht. Aan jou de keuze! rechtpraktijk: 2013-2014 51
rechtspraktijk Administratief recht Natuurlijk is voor een rechtspracticus een degelijke basiskennis van administratief recht nodig. De overheid is veruit de grootste gever van het land. Maar de overheid speelt natuurlijk een belangrijke rol in ieders leven. Je leert daarom de organisatie en ing van de overheid grondig kennen en bestudeert onder andere de beheersvormen en de overheidscontracten. Fiscaal recht en vermogensplanning We behandelen de inkomsten van zelfstandigen. Je leert een aangifte van de vennootschapsbelasting in te vullen, de belastbare winst te bepalen en de verschuldigde belasting te berekenen. In het derde jaar komen vermogensplanning en fiscale procedures aan bod. Je maakt ook kennis met andere indirecte belastingen: successierechten en registratierechten. Ondernemingsrecht Je krijgt inzicht in de commerciële en niet-commerciële sameningsvormen naar Belgisch recht. Je wordt ook vertrouwd gemaakt met de belangrijkste facetten van het economisch recht en het financieel recht. Dit omvat zowel het recht van de onderneming (mededinging, bankrecht en vennootschapsrecht) als consumentenrechten. Arbeidsrecht en sociale zekerheid Ook met arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht wordt iedere nemer en zelfstandige geconfronteerd. Dit opleidingsonderdeel bereidt voor op een dienstverlenende taak in het bedrijfsleven, vakbonds- of geversorganisaties, rechtsbijstandorganisaties. Gerechtelijk privaatrecht Je leert je weg te vinden in de gerechtelijke organisatie en inzicht te verwerven in het verloop van een gewone procedure. Je leert actief te en met het wetboek, eenvoudige akten op te stellen en te analyseren. In het deel practicum zal je leren dagvaardingen, verzoekschriften, betekeningakten, besluiten, enz. op te stellen. Allemaal documenten waarmee je in een juridische praktijk in aanraking komt. Zo krijg je de praktijk op de campus al mee. Verzekeringsrecht We bestuderen in het bijzonder de landverzekeringsovereenkomstenwet en de bijzonder gereglementeerde verzekeringscontracten die hoofdzakelijk verband houden met het privéleven van de verzekerde. Europees recht We bestuderen de invloed van het Europees recht op het Belgisch recht. We concentreren ons vooral op het Europees materieel recht: de interne markt met het vrije verkeer en het mededingingsrecht, door studie van de verdragteksten en arresten van het Hof van Justitie. We bespreken de verschillende instellingen van de EG/EU en de rechtsbescherming: de verschillende procedures voor het Hof van Justitie en de rol van de nationale rechter in de handhaving van het Europees recht. Meer zelfs: we gaan op meerdaagse studiereis naar Straatsburg. Seminarie privaat en publiek recht (project) Je gaat aan de slag met multidisciplinaire casussen, waar je echt met het veld in contact treedt en waarin je al je capaciteiten moet gebruiken. Net als in het echte leven ontdek je nieuwe uitdagingen terwijl je op onderzoek bent Dit is de afronding van de driejarige opleiding en integreert alle competenties zo veel mogelijk. Het verplicht jou om je kennis, vaardigheden en attitudes bij te schaven als aanloop naar de stage. Stage en bachelorproef In het derde jaar loop je twaalf weken praktijkstage bij een rechtbank of hof, advocaat, gerechtsdeurwaarder, verzekeringsmaatschappij, justitiehuis, vakbond, geversorganisatie, bedrijf, overheid, Je zet je kennis en vaardigheden om in de praktijk. Je verwerft bovendien inzicht in de organisatie, de arbeidsomstandigheden en intermenselijke relaties. Een extra mogelijkheid dus om de vorming van je persoonlijkheid en competenties te vervolmaken. Daarnaast maak je ook een bachelorproef, die bestaat uit een praktische studie die aansluit bij jouw afstudeerrichting. 52
Bedrijfsmanagement Afgestudeerd. En nu? knowhow op allerhande administraties en diensten gespecialiseerd advies verlenen of de juridisch correcte ing van specifieke producten of diensten garanderen. Verder studeren Ook als je al een diploma hoger onderwijs op zak hebt, kan je overwegen om een extra opleiding te volgen. Continu bijscholen en specialiseren is immers een must, ook voor hogeropgeleiden. De HoGent biedt je tientallen mogelijkheden om je competenties te verbreden of zelfs een volledig nieuwe weg in te slaan. We bieden postgraduaten, bachelor-na-bachelor-opleidingen en een hele resem navormingen aan. Op die manier verhoog je je kans op een succesvolle intrede op de arbeidsmarkt. Aan het De wisseling tussen enerzijds je stevige theoretische opleiding en anderzijds je up-to-date praktijkkennis van alle facetten van het recht zorgt ervoor dat je een brede waaier aan toekomstmogelijkheden hebt. In een groeiend, snel evoluerende en steeds internationaler wordend rechtsgebied. Want naast universitair geschoolden is er grote vraag naar afgestudeerden met een degelijke praktische juridische opleiding. Je kan om te beginnen als nemer aan de slag op het specifiek juridisch terrein: de kantoren van advocaten, notarissen en gerechtsdeurwaarders. Daarnaast zijn ook de griffies van de rechtbanken, de administratieve diensten van het parket, de justitiehuizen en de gerechtelijke politie vragende partij. En uiteraard ook de juridische afdelingen van bedrijven, banken, verzekeringsmaatschappijen, leasingmaatschappijen... Als rechtspracticus verricht je voorbereidend door rechtspraak, wetgeving en rechtsleer op te zoeken, juridische documenten op te stellen en adviezen te verlenen. In een breder perspectief kom je absoluut in aanmerking voor de meest diverse administratieve, organisatorische en commerciële functies waarbij juridische support onmisbaar is. Ook als ambtenaar bij de overheid heb je mooie en goedbetaalde perspectieven. Dikwijls ga je dan vanuit een specifieke Maar je kan met je diploma ook als zelfstandige aan de slag waarbij je voor eigen rekening research verricht, documenten in goede banen leidt en adviezen formuleert aan alle mogelijke natuurlijke en rechtspersonen. Getuigenissen Mieke Martens assistent-uitgever van juridische tijdschriften "Als afsluiter van mijn opleiding liep ik stage bij de Rechtbank van Koophandel. Het was zeer interessant om te zien hoe daar get wordt en hoe de wetten praktisch worden toegepast. Ik kijk nog altijd met plezier terug op die periode. Na mijn studie kon ik vrijwel onmiddellijk aan de slag als assistent-uitgever in Brugge. Een boeiende en leerrijke job, die ik een jaar lang met veel enthousiasme heb gedaan. Maar ik wilde meer. Daarom koos ik nu voor de eenjarige opleiding accountancy-fiscaliteit. Een nieuwe uitdaging!" Valerie Leyman juridisch assistente op de dienst sociale zekerheid bij de RSZPPO in Brussel "De RSZPPO is een federale overheidsinstelling die de sociale zekerheid regelt voor het personeel van gemeenten, provincies, OCMW s, intercommunales, lokale politie, enzovoort. Het hoeft geen betoog dat juridische kennis voor mijn job onontbeerlijk is. In mijn laatste jaar koos ik voor een stage bij de rechtbank van eerste aanleg. Alle kennis uit mijn opleiding kon ik er meteen in de praktijk omzetten. Heel leerrijk, die stage, en ik hield er goede vrienden aan over. Ik ben nog steeds blij dat ik voor rechtspraktijk gekozen heb. Het recht heeft me trouwens altijd al geboeid en inmiddels slaagde ik erin mijn vrienden te overtuigen dat recht niet saai hoeft te zijn!" Afgestudeerd 2013-2014 53