Luchtcompressoren en persluchtreservoirs Naleving van de uitbatingsvoorwaarden Legende oké, wat u moet doen verboden, te vermijden BEHALVE = uitzonderingen, afwijkingen aanvullende informatie Klik op deze logo s in het document om de tekst te doen verschijnen. Snelle toegang 1. Uw installatie: eerste stappen a. Normen en uitrustingen b. Plaats c. Isolatie d. Energiebesparing e. Opstarten van de installatie 2. Verplichte controles en onderhoudsbeurten 3. De installatie wijzigen 4. Wettelijke grondslagen en referentiedocumenten Houdt uw beroepsactiviteit het gebruik van een luchtcompressor van meer dan 2 kw in? Dan moet u in het bezit zijn van een milieuvergunning. Uw vergunning vermeldt de voorwaarden die u moet naleven voor deze installatie. Wilt u de exploitatievoorwaarden die in het officiële document staan, beter begrijpen? Deze gids maakt u wegwijs in uw verplichtingen: kenmerken en uitrustingen van de compressor, voorzorgsmaatregelen, enz. Is deze gids ook bedoeld voor u? Deze gids is bedoeld voor u indien u een luchtcompressor van meer dan 2 kw gebruikt De voorwaarden naleven: een wettelijke verplichting Indien u de in uw vergunning voorziene voorwaarden niet naleeft, bent u in overtreding en kunt u een sanctie krijgen (boete, gebruiksverbod, gevangenisstraf, ). Waarom deze voorwaarden? De voorwaarden die in de milieuvergunning zijn vastgelegd, hebben tot doel: - de veiligheid te garanderen; - de hinder en risico s te beperken; - het milieu te beschermen (vervuiling van bodem en water vermijden). - het energieverbruik van de luchtcompressoren te beperken. PAGINA 1 VAN 16-08/04/2015
Compressoren > Normen en uitrustingen 1. Uw installatie: eerste stappen a. De normen en de uitrustingen Wettelijke normen Alle uitrustingen onder druk van het persluchtcircuit (leidingen, pistolen, veiligheidstoebehoren,...) moeten het CE -merk hebben. Het persluchtreservoir moet een kenplaat dragen, die in het bijzonder het CE -merk draagt. Het reservoir moet met een volledige gebruiksaanwijzing worden geleverd. Uitrustingen Elektrische motoren moeten voorzien zijn van een kenplaat die het maximale toerental, het voltage en het amperage dat de machine aankan, vermeldt. Deze kenplaat moet zichtbaar aangebracht zijn. De compressor of het reservoir is uitgerust met een manostaat die de luchtcompressie stopt zodra de maximale werkdruk is bereikt. PAGINA 2 VAN 16-08/04/2015
Compressoren > Plaats en isolatie b. Plaats Zet de compressor niet in een stookruimte of in een lokaal waar de temperatuur tot boven de 35 C kan oplopen. Zet een persluchtreservoir nooit in de nabijheid van ontvlambare of gevaarlijke stoffen. Indien de compressor en het bijhorende reservoir in open lucht staan opgesteld, moeten ze tegen weer en wind worden beschermd. Vermijd toegang van buitenstaanders tot het reservoir: plaats een hek of tref andere maatregelen om onbevoegden op een afstand te houden. Indien de compressor dicht bij een weg staat, moeten rond de compressor een hek, muurtjes of blokken worden geplaatst, om te vermijden dat voertuigen ertegenaan rijden. Zorgt dat het reservoir stabiel staat, om te vermijden dat het omkantelt. Maak het indien nodig stevig vast aan de grond of aan een stabiele structuur (verplicht indien het in open lucht staat). c. Isolatie Zet de compressor zo dat trillingen niet worden doorgegeven aan de muren en vloeren van het gebouw, aan de aangrenzende bouwwerken, aan het persluchtcircuit: zet de machine op dempers (silent blocks), veren, enz. Installeer de elektrische motoren van de compressoren zo dat ze zo geruisloos mogelijk werken. Plaats de elektrische motoren (of de luchtcompressor in zijn geheel) indien nodig in een geluidsisolerende omkasting. Zorg in dat geval ook voor ventilatie. PAGINA 3 VAN 16-08/04/2015
Compressoren > Energiebesparing d. Energiebesparing Voor alle nieuwe installaties Kies altijd de beste technologie, op maat van uw onderneming, om het energieverbruik van uw persluchtinstallatie zo laag mogelijk te houden. Stem de persluchtproductie af op de vraag. Zorg dat het persluchtreservoir goed is gedimensioneerd, volgens het luchtdebiet van de installatie. Zorg voor technologieën met een hoog rendement: dubbelwerkende compressoren, met meerdere druktrappen, Kies elektrische motoren met een hoog conversierendement (label EFFI, EFFII, EFFIII) en/of installeer een geschikte regelmodus. Zorg ervoor dat het reservoir is uitgerust met: - een of meer veiligheidskleppen (die opengaan voordat of zodra de maximale druk is bereikt en die vermijden dat de maximale druk wordt overschreden met meer dan 10%); - een goed in het zicht geplaatste manometer, die de maximale druk duidelijk aangeeft op zijn afleesschaal; - een ontluchtingskraan. Voor nieuwe installaties van meer dan 20 kw op hetzelfde circuit Beperk de bedrijfsduur bij nullast: stem het persluchtdebiet af op de last (met name door variatie van de snelheid van de schroefcompressoren of trapsgewijze opstelling van de zuigercompressoren). Voor nieuwe installaties van meer dan 50 kw - indien behoefte aan warm water Gebruik een warmtewisselaar om de warmte van de compressor te recupereren om het water te verwarmen. BEHALVE PAGINA 4 VAN 16-08/04/2015
Compressoren > Opstarten van de installatie e. Het opstarten van de installatie Laat uw installatie controleren en certificeren door een bevoegd deskundige alvorens ze in bedrijf te stellen. Bewaar het gunstige verslag van de deskundige, zodat u het kunt voorleggen bij controles. Voor nieuwe reservoirs Kijk goed na dat u bij de levering van de installatie ook de handleiding van de fabrikant ontvangt. Kijk vóór u het reservoir installeert of het gebruik dat u ervan wilt maken, overeenkomt met het gebruik dat de fabrikant voorziet. Controleer, op het moment van de plaatsing, of de installatie voldoet aan de voorwaarden die in de handleiding staan vermeld. PAGINA 5 VAN 16-08/04/2015
Compressoren > Verplichte onderhoudsbeurten en controles 2. Verplichte onderhoudsbeurten en controles Voor alle persluchtinstallaties Voer elk jaar een volledige inspectie uit van de installatie, of laat deze uitvoeren, om eventuele lekken in het persluchtcircuit aan het licht te brengen. Een auditieve inspectie volstaat, maar u kunt ook lekdetectieproducten of zeepwater gebruiken. Houd u nauwgezet aan de onderhoudsvoorschriften van de fabrikant. Zie er doorlopend op toe dat uw persluchtinstallatie optimaal werkt, en tracht hinder zoveel mogelijk te beperken. Zie erop toe dat de temperatuur van de invoerlucht van de compressor altijd lager is dan 35 C. Ontlucht de reservoirs en de uitrustingen onder druk regelmatig. Voor reservoirs van minder dan 300 liter Controleer elk jaar de luchtcompressor, het persluchtreservoir en de veiligheidsvoorzieningen. Voor reservoirs van meer dan 300 liter Laat de reservoirs regelmatig controleren door een bevoegd deskundige. Deze laatste bepaalt de frequentie van de controles, maar tussen 2 controles mag maximum 5 jaar verstrijken. Bewaar het certificaat van de deskundige en stel het ter beschikking bij controles. Voor reservoirs die na 1 juli 1990 in gebruik zijn genomen (of na 1 juli 1992 in het geval van een afwijking) Houd u nauwgezet aan de onderhoudsvoorwaarden die in de handleiding van de fabrikant staan. PAGINA 6 VAN 16-08/04/2015
Compressoren > De installatie wijzigen 3. De installatie wijzigen Vraag de toelating (aan uw gemeente of aan Leefmilieu Brussel, afhankelijk van wie uw vergunning heeft afgeleverd) alvorens: - het vermogen van de luchtcompressoren te verhogen; - de opgeslagen hoeveelheden perslucht te verhogen; - nieuwe luchtcompressoren toe te voegen; - een luchtcompressor te vervangen; - een nieuw persluchtreservoir toe te voegen; - een persluchtreservoir te vervangen; - een reservoir te herstellen of te wijzigen; - een reservoir in gebruik te nemen (na een herstelling, bijvoorbeeld); - gelaste accessoires te vervangen of toe te voegen door ze aan het reservoir vast te lassen. Wacht altijd tot u de officiële toelating hebt voor deze wijzigingen. PAGINA 7 VAN 16-08/04/2015
Compressoren > Wettelijke grondslagen 4. Wettelijke grondslagen en referentiedocumenten Koninklijk besluit van 11 juni 1990 betreffende het op de markt brengen van drukvaten van eenvoudige vorm Koninklijk besluit van 13 juni 1999 tot uitvoering van de richtlijn van het Europees Parlement en van de Raad van de Europese Unie van 29 mei 1997 inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der Lid-Staten betreffende drukapparatuur Lijst van de ingedeelde inrichtingen Gids van milieuvergunningen PAGINA 8 VAN 16-08/04/2015
EINDE Op de volgende pagina s staat alleen de aanvullende informatie die is aangegeven door de logo s.
aanvullende informatie Compressoren van meer dan 2kW maken deel uit van de ingedeelde inrichtingen (rubriek 71a) die gebonden zijn aan een toelating of milieuvergunning. Indien het reservoir dat erop is aangesloten meer dan 300 liter inhoud heeft, behoort dit tot rubriek 72 of 74. aanvullende informatie De voorwaarden steunen op verschillende wetteksten: het koninklijk besluit van 11 juni 1990 betreffende het op de markt brengen van drukvaten van eenvoudige vorm. Dit besluit is van toepassing op perslucht- of stikstofreservoirs. Reservoirs die dateren van vóór 1 juli 1990 moeten zich niet houden aan de vereisten van dit besluit. Reservoirs die tussen 1 juli 1990 en 1 juli 1992 op de markt werden gebracht, mogen ervan afwijken. In dat geval moeten deze reservoirs voldoen aan de vereisten die van kracht waren vóór de publicatie van het besluit (art. 349 en volgende van het ARAB). Opmerking: Reservoirs die het CE -merk dragen, voldoen altijd aan de vereisten van het besluit. het koninklijk besluit van 13 juni 1999 tot uitvoering van de richtlijn van het Europees Parlement en van de Raad van de Europese Unie van 29 mei 1997 inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der Lid-Staten betreffende drukapparatuur. Dit besluit is van toepassing op de onderstaande onderdelen die op de markt werden gebracht na 3 juni 1999 (afwijking mogelijk tot 5 mei 2002): - alle uitrustingen onder druk (kleppen, leidingen, pistolen, ), - andere reservoirs dan de perslucht- of stikstofreservoirs. Terug PAGINA 10 VAN 16-08/04/2015
aanvullende informatie Alle uitrustingen onder druk moeten het CE -merk dragen: Dit merk bevestigt de conformiteit van de uitrustingen met de geldende normen, en in het bijzonder met de vereisten van het KB van 13 juni 1999. BEHALVE Het koninklijk besluit van 13 juni 1999 is van toepassing op de uitrustingen onder druk die na deze datum op de markt werden gebracht. Er bestaat een afwijking voor uitrustingen die na 29 mei 2002 werden geïnstalleerd. aanvullende informatie De kenplaat vermeldt minstens de volgende informatie: - het CE -merk (+ eventueel de 2 laatste cijfers van het jaar); - het nummer van de organisatie die instaat voor de CE-keuring; - de maximale bedrijfsdruk PS in bar; - de maximale (Tmax) en minimale (Tmin) bedrijfstemperatuur in C; - de inhoud van het vat V (in liter); - de naam of het merk van de fabrikant; - het type en serie- of partijnummer van het drukvat. BEHALVE Dit voorschrift staat in het KB van 11 juni 1990. Indien uw reservoir dateert van vóór 1 juli 1990 is het er niet aan gebonden. Er bestaat een afwijking voor reservoirs die op de markt werden gebracht tussen 1 juli 1990 en 1 juli 1992. Terug PAGINA 11 VAN 16-08/04/2015
aanvullende informatie De handleiding moet minstens de volgende informatie verschaffen: - dezelfde inlichtingen als op de kenplaat; - het beoogde gebruiksgebied; - de voor de veiligheid van het drukvat noodzakelijke installatievoorschriften; - de onderhoudsvoorschriften. De handleiding moet de tekst bevatten in het Nederlands, het Frans en het Duits. BEHALVE Dit voorschrift is voorzien door het KB van 11 juni 1990. Indien uw reservoir dateert van vóór 1 juli 1990 is het er niet aan gebonden. Het is dus mogelijk dat u geen handleiding hebt. Er bestaat ook een afwijking voor reservoirs die op de markt werden gebracht tussen 1 juli 1990 en 1 juli 1992. Terug PAGINA 12 VAN 16-08/04/2015
aanvullende informatie Het volume van het reservoir moet het ideale volume zo dicht mogelijk benaderen: VOLUME reservoir ( l ) 15 Debiet ( l / s) BEHALVE Indien de warmterecuperatie niet is aangepast aan uw onderneming, kunt u een afwijking vragen. U moet uw aanvraag motiveren. U kunt uiteraard een alternatieve oplossing voorstellen. Terug PAGINA 13 VAN 16-08/04/2015
aanvullende informatie De deskundige moet het volgende controleren: - de correcte montage van de installatie; - de dichtheid van het systeem; - de goede werking van de veiligheidsvoorzieningen. Hij bezorgt u een certificaat na de controle. Terug PAGINA 14 VAN 16-08/04/2015
aanvullende informatie U bent verantwoordelijk voor het goede onderhoud van de compressoren, de reservoirs, de persluchtleidingen en de andere uitrustingen van de installatie (pistolen, kleppen,...). aanvullende informatie De deskundige controleert in het bijzonder de staat van het reservoir (sporen van roest) en de werking van de veiligheidsvoorzieningen. Indien nodig vult hij zijn onderzoek aan met een hydraulische proef. Na de controle levert de deskundige een certificaat af waarop de uitgevoerde operaties, de vaststellingen en het tijdstip van de volgende controle zijn vermeld. Terug PAGINA 15 VAN 16-08/04/2015
aanvullende informatie Indien u een toelating moet aanvragen bij Leefmilieu Brussel, moet u uw aanvraag richten tot: Leefmilieu Brussel Afdeling Vergunningen en Partnerschappen Thurn & Taxis site Havenlaan 86C, bus 3000 1000 Brussel U mag de werken pas aanvatten nadat u de schriftelijke toelating van Leefmilieu Brussel hebt ontvangen. Terug PAGINA 16 VAN 16-08/04/2015