Pakket voor doopliturgie (met diskette)

Woord vooraf Pakket voor doopliturgie (met diskette) Waarom? Het altijd opnieuw formuleren van het mysterie, van symbolen en riten, van bijbelverhalen is een permanente opdracht. Zo gemakkelijk vervallen we in het jargon van uitgeholde taal, die niets meer zegt omdat ze niet meer nieuw is en gedachteloos wordt uitgesproken zonder stil te staan bij de betekenis ervan. Wat? Dit pakket is geen origineel werk, maar een bundeling van bestaande teksten waarvan de herkomst vaak niet te achterhalen is. Verwacht ook geen theoretische beschouwingen over het sacrament van het doopsel. Neen, het zijn praktisch bruikbare teksten om een doopselviering samen te stellen. Waar hebben we gezocht? 1. In de doopselvieringen die we her en der verzamelden of die vaak via uiteenlopende wegen in onze bibliotheek terechtkwamen. 2. In onze tijdschriftenbibliotheek kunnen we dankzij onze 'Catechetische documentatie' makkelijk artikels over het doopsel opzoeken. We hebben alles uitgeplozen wat we over doopvieringen vonden. Voor wie? 1. Als ouders een doopsel willen voorbereiden, kan je ze een stapel boekjes meegeven. Zij maken dan een keuze en staan minder stil bij de verschillende stappen en symbolen van de doopliturgie. Als je hun dit dooppakket aanbiedt, met voor elk onderdeel van de dienst verschillende mogelijkheden, kunnen ze dieper nadenken en voor elke stap een keuze maken. Met een 'stapel blokjes' bouwen ze op die manier een eigen doopviering op. 2. Als je als parochie je doopvieringen wil aanpassen, dan vindt de werkgroep voor doopliturgie hier nieuwe gedachten en ideeën. Een parochie kan dankzij dit pakket steeds haar eigen vieringen nieuw maken. Hoe? We volgen de orde van de dienst van de doopliturgie en geven voor elk onderdeel verschillende mogelijkheden. De bijgeleverde diskette vergemakkelijkt het hanteren van deze bundel. Met wat kopieer-, knip- of plakwerk is de eigen viering zo uitgeprint! Om het samenstellen ervan te vergemakkelijken hebben we onze lay-out bewust sober gehouden We hopen dat we je met dit pakket van dienst kunnen zijn. Namens Brussels Catechesehuis, Bernard Lenaerts Hebben hieraan meegewerkt: Greet Beerts, Lieve Bergmans, Bernard Lenaerts, Thierry Limpens, Jan-Frans Lindemans, Wouter Marcoen, Marie-Rose Nevens, Monika Van den Perre 1

Inhoudstafel Woord vooraf 1 Inhoudstafel 2 1. Begroeting 3 2. Naamgeving 6 3. Doopaanvraag 10 4. Kruisje 12 5.a. Bijbelse lezingen 14 b. Niet-bijbelse lezingen 15 6. Voorbeden 22 7. Belofte 25 8. Geloofsbelijdenis 29 9. Handoplegging 33 10. Doop met water 35 11. Zalving met olie 38 12. Doopkleed 41 13. Doopkaars 43 14. Zegening van de zintuigen 46 15. Onzevader 50 16. Toewijding aan Maria 51 17. Zending en zegen 53 18. Bronvermelding 57 19. Voor jouw boekenplank 58 Gebruikte afkortingen V. = voorgang(st)er L. = lector O. = ouder P. = peter M. = meter 2

1. BEGROETING 1. V. Ons leven verliest even zijn gewone gang nu wij stilstaan bij het wonder van het nieuwe leven. Dat wonderlijke hebben we niet in onze macht. We hebben er nauwelijks woorden voor. Zoals het kind van harte welkom is bij u thuis, is het ook welkom in de gemeenschap van gelovigen. Laten we deze gebeurtenis vieren als een geschenk van God, die bron van alle leven is. Het is een feest zonder grote geschenken, maar met de eenvoudige symbolen van water, olie en licht. Met u, ouders, en met u, peter en meter, hopen we dat dit kind zal openstaan voor alles wat in de lijn ligt van ons spoorboek. We noemen dit het evangelie: geloof en vertrouwen in God, eenvoud en echtheid, liefde en waarheid, vrede en rechtvaardigheid, kleine dingen die in staat zijn om de wereld te veranderen. Laten we ons in deze momenten verbonden voelen met de diepste oorsprong van het leven, met God die de bron is van ons bestaan. 2. O. Welkom, jullie allen, die vandaag de doop van ons kindje willen meemaken. N. hier temidden van deze gemeenschap laten dopen heeft voor ons een drieledige betekenis: - het symboliseert zijn/haar ontvangst in ons midden, het vieren van zijn/haar komst en het delen van blijdschap; - het geeft aan dat wij als ouders onze verantwoordelijkheid bekennen om hem/haar de weg te wijzen in het leven, hem haar te wijzen op het voorbeeld dat Jezus ons gegeven heeft; - het symboliseert de vraag aan jullie om ons te ondersteunen bij het invullen van deze verantwoordelijkheid. Wij zijn blij met ons kindje en blij met je aanwezigheid en we wensen jullie en ons een fijne viering toe. 3. V. Welkom kind, zo broos, zo hulpeloos, maar zo volmaakt als alles wat begint. Jij bent echt welkom, kind. Jij bent een onberoerde morgen, een melodie die nooit tevoren klonk, een lang verhaal ligt nog in je naam verborgen. Jij bent de vrucht van ons intens verlangen, zichtbare hoop en mens geworden wens, 3

vervulde droom van geven en ontvangen, een woord van liefde tussen God en mens. Een nieuwe wereld glinstert in je ogen, nog zonder grenzen en nog zonder tijd. Een wereld waar de liefde is herboren, een wereld heel dicht bij de eeuwigheid. 4. V. Van harte welkom, familie en vrienden, in deze kerk waarin wij samenkomen telkens wij willen gedenken en vieren dat het leven meer is dan het tellen van dagen, dat het leven ons geschonken is. Vooral bij de geboorte van een kind durven wij weer eens stilstaan bij dit geheim. Want laten we niet beweren dat de mens alles in handen heeft. We zijn dan ook vervuld met gevoelens van dankbaarheid. Omdat geen mens alleen moet staan, nemen we dit kind op in onze gemeenschap. Dit feestelijk samenzijn kent geen champagne, geen dansmuziek, geen rijk gedekte tafel, maar wel een rijke symboliek. In dit samenzijn willen we dit kind door de taal van het symbool, het gebaar en het gebed, laten delen in het wondere geheim van het volle leven, van het méér dan we vermoeden en dat we God durven noemen. Daarom zijn we hier ook samen in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. 5. O. Ons leven is veranderd, zal nooit meer hetzelfde zijn. Bij al wat we doen, zullen we rekening moeten houden met het bestaan van N. We kunnen niet meer om je heen. Ons leven kan niet meer zonder jou erbij. 6. V. Wees welkom, jullie allen. Moge op dit uur van ons leven verwondering en dankbaarheid de boventoon voeren. Want een kind is in ons midden: nieuw leven is ons in de schoot geworpen, leven dat om aandacht, zorg en liefde vraagt. Nieuw leven ons gegeven, zo nabij en eigen, zo wonderlijk en oorspronkelijk, dat wij ons ten diepste aangesproken voelen. 4

Dit leven willen wij beschermen, liefde geven en toekomst, zoals God, bron van alle leven en liefde, onze toekomst is. Welkom dus, allen die in Gods naam zijn gekomen, die liefde, leven en toekomst willen delen, die niets liever willen dan alle goeds voor elkaar! Wees welkom en gezegend in Gods naam, in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. 7. V. Welkom kind, op onze kleine planeet. Kom rusten aan het hart van een lieve moeder en laat je wiegen in de armen van een sterke vader. Ik wens je geen materiële rijkdom toe, ik wens je alleen maar liefde toe, warme liefde. Dan heb je alles wat nodig is om een gelukkig mens te worden. 8. O. Dagelijks worden er kinderen geboren. Je staat er nauwelijks bij stil tot het jezelf overkomt. Als een kindje geboren wordt, beweegt de wereld, zegt een oud Chinees spreekwoord. En dat is ook zo: alles staat op zijn kop. De mens zelf staat op zijn kop: ondersteboven komt hij de wereld binnen. Hij duikt erin, kopje onder. Een kind het leven schenken, het opnemen en opvoeden, behoren tot de grote levenservaringen, én van de man, én van de vrouw. Het is een levensopgave die ze samen te dragen hebben, die hen gaat omvormen en de kans biedt rijkere mensen te worden. We hebben een kindje gekregen. Steekt achter deze spontane uitdrukking niet het diepe besef: dit kindje is wel van ons, het komt van ons, en toch is het niet helemaal van ons? Het komt van elders, van buiten, van ver en zonder naam. God vertrouwt dit nieuwe, broze leven aan mensen toe. Hij legt de toekomst van dit kindje in onze handen. Daarom willen ouders deze gevoelens van dankbaarheid en verantwoordelijkheid uitdrukken tegenover de Schepper en Behoeder van het leven: God zelf. 5

2. NAAMGEVING 1. V. Een pasgeboren kind is zo klein en hulpeloos. Het is afhankelijk van de zorg van vader en moeder. Aanvankelijk kiezen vader en moeder zoveel in de plaats van hun kind: thuis, wieg, eten, kleren, speelgoed en nog zoveel meer. Ze kiezen ook een naam. Een eigennaam waarmee het door iedereen zal aangesproken worden. Een naam die het een heel leven met zich meedraagt. De naam maakt een mens tot iets uniek... onderscheiden van alle andere mensen. Als er ons iets lief is, is het onze eigennaam. Gevangenen hebben geen naam: ze dragen een nummer. Iemand een naam geven betekent dus: iemand tot leven roepen. 2. L. Ergens komt een kind vandaan, van ver, van buiten, zonder naam; het is nog niemand, spreekt geen woord, heeft van de dood nog niet gehoord, het huilt nog van geboortepijn en weet niet wie het ooit zal zijn. Dan roepen mensen: jij jij jij, woon hier bij ons, woon hier bij mij, de wereld wordt een huis voor jou, en liefde maakt een mens van jou. Dan geven wij elkaar een naam: iemand, niemand, kind van mensen ben jij voortaan. Huub Oosterhuis 3. V. Ouders geven namen aan hun kinderen: soms oudere namen waarin een mooi stuk verleden herleeft, soms nieuwe namen waarin de frisheid van het leven wordt uitgedrukt. Maar steeds zijn het namen van liefde. Dit kind draagt de naam die jullie met liefde en zorg hebben gekozen: 'N'. Deze naam zal voortaan geschreven staan in de palm van Gods hand. 4. V. N. en N., als ouders van dit kind hebben jullie duizend en één namen gewikt en gewogen: te kort, te lang, te hard, te zacht. Duizend en één namen, je hebt er één weerhouden, N., het verhaal van dit kind. Moge deze naam voorgoed geschreven staan in het boek des levens. 6

Graag willen wij nu N. in ons midden opnemen om samen met ons de vreugdevolle, maar ook moeizame weg van Christus te gaan. We drukken dit symbolisch uit en schrijven haar/zijn naam in de palm van zijn/haar hand. Ouders (vader of moeder) schrijven nu symbolisch met hun vinger in de handpalm van het kindje. 5. V. Nu, op dit uur wil ik u vragen, beste ouders, de naam te noemen waarmee jullie kind mag worden aangesproken. Het kan volstaan dat de ouders de naam noemen. Zij kunnen evenwel ook hun verhaal brengen, hoe ze naar een naam gezocht hebben, wat de naam voor hen betekent. N., welkom in ons midden, jij mag er zijn. Op handen word je gedragen, omringd ben je met veel zorg en liefde... Ik hoop en bid dat jouw naam steeds een goede klank zal hebben en dat je opgenomen zult zijn in een kring van mensen die om je geven, met wie jij je leven mag delen. 6. O. N., zo is je naam, weet dat je gewenst en gewild bent, dat je er mag zijn in ons midden! Wees dus niet bang, je bent niet alleen. God is met je! Hij is de beste! Zo geloven wij. Leef met ons mee, wij leven met jou mee en we hopen goede en kwade dagen samen te delen. Mogen wij met elkaar een toekomst maken waarin het leven licht is, waar rekening gehouden wordt met elkaar, waar we met elkaar verbonden zijn en waar geen mens te veel of te min is. 7. V. Alles wat wij weten, weten wij van anderen. Alles wat we hebben, kregen we van anderen. Nu mogen we iemand een naam geven. Een naam betekent dat er iets nieuw is ontstaan. Een naam krijgen betekent dat je in de geschiedenis treedt, betekent dat je iemand bent, iemand met een eigen naam, een eigen levensopdracht, een eigen roeping. Zoals jullie je kindje noemen, zo zal het gekend zijn bij God en bij de mensen. N. noemen jullie je dochtertje/zoontje. Zoals jullie kind is er geen tweede op de wereld. Het is enig voor God en voor de mensen. Haar/zijn naam staat geschreven in de palm van Gods hand. 7

8. L. Het kiezen van een naam was niet zo gemakkelijk. Jullie wilden een naam voor jullie dochtertje/zoon, een naam die lief en eenvoudig is, maar toch eigenheid uitstraalt. Het werd N. Met deze naam hoort zij/hij al bij de familie. V. Een naam draag je heel je leven met je mee als een stempel op je persoon. N., mag je naam geschreven staan in de palm van Gods hand. L. Je kreeg vandaag een eigen naam, om altijd mee te leven. Die naam kan nooit meer van jou vandaan en nooit meer weggegeven. Hij groeit voor altijd met je mee zonder te veranderen. Hij leert je dat je iemand bent, anders dan alle anderen. 9. O. Als wij voor jou een naam bedachten, was het om te zeggen: Jij hoort bij ons, jij mag er zijn, in ons gezin, tussen ons, we zijn er blij om; we hebben je lang verwacht! Je bent een van ons: ons/onze N. Als wij je die naam geven, willen wij ook zeggen: Je bent enig voor ons! Je mag zijn wie je bent, je mag worden wie je in aanleg bent. Als wij je een naam geven, willen wij je toewensen dat je iemand wordt voor al wie jou ontmoet. Iemand die de moeite waard is, met een eigen gezicht, eigen mogelijkheden en eigen beperkingen. Iemand met een eigen naam. Daarom noemen wij je vanaf nu N. 10. V. Uren en dagen zoeken vader en moeder naar een persoonlijke naam voor hun kindje dat verwacht wordt. Bij de geboorte bezit het kind, behalve het leven zelf, niet veel méér dan deze naam. Het is dan ook een kostbaar bezit. Onder die naam zullen de mensen het leren kennen. Alles wat het ooit zal meemaken, vreugde of pijn, zal op die naam worden geschreven. Onder die naam zal men het liefhebben of verstoten, het zegenen of vervloeken, en onder die naam zal het na zijn dood voortleven in de herinnering van mensen. N. en N., hoe willen jullie je kindje noemen? O. N. V. Deze naam zal nu voorgoed geschreven staan in de palm van Gods hand. 8

11. V. Het is zeker het verlangen van allen die hier samen zijn dat dit kindje, uit liefde geboren, leven mag hebben in overvloed. Dat het deel mag krijgen aan het geluk dat onder mensen mogelijk is, aan de vreugde die Jezus ons heeft toegezegd. N. en N., hoe willen jullie je kindje noemen? O. N. V. N., uit de vele namen kozen je ouders deze naam voor jou. Het wordt jouw eigen naam. Zo zullen wij je kennen, je roepen en van je houden. Je kreeg een andere naam dan de onze, want jij bent nieuw leven, een nieuwe mens. Voor de meeste mensen ben je alleen een naam: N., hoofdletters op een mooi geboortekaartje. Maar voor je grootouders en je familie, en vooral voor je papa en mama is jouw naam al een hele geschiedenis. O. N., je was eerst nog wat verborgen en verwacht, daarna kwamen er elke dag nieuwe kreetjes en tekens van leven. Wij kunnen over jou al heel wat vertellen, hoe je slaapt en lacht, hoe je eet en boertjes laat. N., je naam zal je vergezellen een leven lang. Dat mensen van je mogen houden, onnoemelijk veel N., moge jouw naam geschreven staan in het boek des levens, in de palm van Gods hand. 12. V. Er is een woord dat ons erg lief is: onze eigen naam. Gevangenen hebben geen naam: die dragen een nummer. Soms zegt iemand wel eens van zichzelf: ik ben maar een nummer. Iemand een naam geven is iets geweldigs. Eigenlijk roep je iemand tot leven door hem een naam te geven. Dit kind hebben jullie een naam gegeven. Maar weten jullie wat die naam wil zeggen? Kennen jullie iets over de heilige die ooit zo genoemd werd? Graag vertel ik iets over die persoon en dan gaan we allen de naam van dit kind bij elkaar opkleven of we schrijven hem met een stift in de palm van onze hand. Zo immers staan wij in de palm van Gods hand geschreven. 9

3. DOOPAANVRAAG 1. V. N., je hebt ons nodig, maar je hebt ook levend water nodig. Je was door levend water omgeven in de geborgenheid van de schoot van je moeder en nu vragen we om het levende water van de doop. O. We vragen het doopsel voor ons kind, de opname in de geloofsgemeenschap, in de Kerk van God. 2. O. Vandaag vragen we dat N. gedoopt mag worden in de geest van Jezus en opgenomen in de kerkgemeenschap. We willen alles doen opdat N. in onze wereld zou openbloeien en gelukkig zijn. Wij willen samen met N. en N. (namen van broer/zus) voor hem een thuis zijn en hem/haar voorgaan in de geest van het evangelie. V. N., welkom in de grote familie van Jezus. Ik teken je met het kruisteken, het teken van Jezus en van elke christen. Ouders, peter en meter geven N. ook een kruisje. 3. O. Lieve N., gewenst en gewild in ons midden, jij mag er zijn, wij zijn er voor jou. Wij dragen jou, voeden jou, nemen jou mee en willen niets liever dan dat jij gelukkig bent. Daarom zijn we hier en laten wij je dopen. Daarom spreken wij hier van mensen die delen, van mensen die hopen en verwachten, van een wereld waarin niemand teveel is, niemand te groot of te klein Waar iedereen meetelt, blank en gekleurd Een wereld vol wonderen, vol geur en kleur, licht als de lente. In deze wereld van God is er plaats voor jou. Wij hopen dat jij er gelukkig bent, dat jij een steentje bijdraagt om deze aarde tot een hemel te maken. Dan zal de wereld een feest worden en zullen alle mensen vol vreugde zijn. 10

4. O. Onze keuze om je te laten dopen, N., is erop gebaseerd, dat wij je willen leren kijken naar de ziel van alles wat je in je leven zult tegenkomen. Zodat jij je niet blind zult staren op de vorm van de dingen, op hoe ze lijken te zijn, maar dat je door kunt dringen tot de waarheid van alles, de ziel, Gods bedoeling. We willen je leren dat de waarheid zoveel gezichten kent als er mensen zijn, want ieder mens heeft zijn eigen ziel, zijn eigen 'godsbedoeling'. Dat je een leven zult leiden in het besef van je verantwoordelijkheid voor je eigen doen en laten, maar dat al je keuzes medebepaald worden vanuit dat stukje scheppende en liefhebbende God dat ook jij in je draagt. Het is onze taak jou die God-in-je te leren ervaren. En omdat wij beseffen dat we daarbij anderen nodig hebben, dopen we je hier, onder mensen die je nu al liefhebben. Lieve N., wij laten jou dopen in aanwezigheid van al deze mensen, omdat wij samen met hen jou willen leren datgene waar wij zelf naar streven: een diep geloof en vertrouwen in God. 5. V. Wat verlangen jullie nu voor N.? O. Wij verlangen dat N. door het doopsel opgenomen wordt in de Kerk van God. V. Ouders, jullie zijn je ongetwijfeld bewust van de verantwoordelijkheid die je hiermee op je neemt. Jullie verbinden je ertoe je kind op te voeden in het geloof, het te leren leven naar Gods geboden, God en de naaste lief te hebben zoals Christus ons dat heeft geleerd. Zijn jullie bereid je hiervoor in te zetten? O. Ja, wij zijn daartoe bereid. V. Ouders, jullie staan niet alleen voor deze verantwoordelijkheid. Jullie hebben een peter en een meter gekozen. Namens heel de kerkgemeenschap zullen zij jullie in deze taak bijstaan. Peter en meter, zijn jullie bereid de ouders bij te staan? P. & M. Ja, wij zijn daartoe bereid. 11

4. KRUISJE 1. V. In huis hangen we een kruisbeeld. Op televisie zien we soms dat een sportman of -vrouw een kruisteken maakt eer hij/zij van start gaat. Heel wat mensen dragen een kruisje rondom de hals. En veel ouders geven aan hun kinderen 's avonds een kruisje vóór het slapen gaan. Het kruisje of het kruisteken verwijst naar Diegene die ons doorheen het kruis heil gegeven heeft. We noemen Hem de Redder, de Bevrijder, de Messias. 2. V. N. en N., het is een oude gewoonte dat christelijke ouders hun kinderen een kruisje geven. Ze vragen dat God hen wil zegenen en bewaren. Vandaag willen wij dat ook doen. Ik teken jou, N., met het kruis, teken van Gods liefde voor de mensen. 3. L. 't Eerste, dat mij moeder vragen leerde, in lang verleden dagen, als ik hakkelde, ongeriefd nog van woorden, 't was tegader bei mijn handjes doende: Vader, geef me 'n kruiske, alstubelieft! 'k Heb een kruiske dan gekregen, menig keer, en werd geslegen op mijn kake, zacht en zoet... Ach, ge zijt mij, bei tegader, afgestorven, moeder, vader, t geen mij nu nog leedschap doet! Maar, dat kruiske, 't is geschreven diep mij in de kop gebleven, teken van mijn erfgebied: die de schedel mij aan scherven sloege, en hiete 't kruiske derven, nog en hadd' hij 't kruiske niet! G. Gezelle 4. V. Ik geef N. een kruisje als herkenningsteken van ons christen zijn: God zegene en beware jou. Ouders, peter en meter, geven jullie ook aan N. een kruisje, en telkens als je dit later doet, herinner dan dat God je bijstaat in je opdracht. 12

5. V. In onze woonkamer hangen wij een kruisje op. Sommige mensen dragen een kruisje rond hun hals. En veel ouders geven 's avonds voor het slapen gaan graag een kruisje aan hun kinderen. Het kruisteken verwijst naar Jezus en is het symbool geworden van Gods liefde waarin we ook jou, N., willen opnemen. Daarom teken ik nu je voorhoofd met een kruisje, opdat je het geluk zou kennen een kind van God te zijn. N., God zegene en beware je. N. en N., jullie willen Jezus' voorbeeld naleven. Geef aan jullie dochtertje/zoontje dan ook een kruisje. O. N., God zegene en beware je. V. Peter en meter, jullie staan mee in voor de gelovige opvoeding van je petekind. Willen jullie daarom als teken van je bereidheid N. te helpen in zijn geloof, haar/hem nu een kruisje geven? M. & P. N., God zegene en beware je. 6. O. Een kruisje geven: een gebaar van tederheid voor je kind, een vraag naar geborgenheid, die geen mens alleen kan geven Je vraagt aan God om bescherming en bewaring. Een zoen geven: een gebaar van liefde voor je kind. Die stille veelzeggende gebaren gaan we nu doen voor N. 7. L. God houdt van dit kind. Hij heeft dit leven gewild en bestemd voor het volle geluk. Daarom zegenen wij N. met het teken van het kruis, teken van Gods liefde voor de mensen. 8. L. Wij willen N. opnemen in onze gemeenschap van gelovige mensen. Wij tekenen dit kind met het kruisteken, het teken van Jezus leven, dood en verrijzenis. N., aanvaard te leven in zijn gezindheid. Mogen je ouders, grootouders, peter en meter je daarin voorgaan. 13

5a. BIJBELSE LEZINGEN Gen 1, 26-31 Schepping van de mens Ex 2, 1-10 Geboorte van Mozes Ex. 15, 22-27 Begin woestijntocht Ex. 17, 1.3-7 Water uit de rots Dt 6, 4-9 Het naleven van geboden 2 Kon 5, 9-15a Genezing van Naäman Ps 23 De Heer is mijn herder Ps 27 Mijn licht, mijn heil - wie zou ik vrezen? Ps 73 Altijd ben Ik bij u Ps 127 Als de Heer het huis niet bouwt Ps 139 Van voor tot achter omvat U mij Ps 148 Zijn pracht straalt over aarde en hemel Jes 11, 1-9 Visioen van Jesaja Jes 55, 1-3.9 Het eeuwige verbond Ez 36, 24-28 Israël hersteld en gelouterd Ez. 47, 1-9.12 De tempelstroom Mt 3, 13-17 Jezus laat zich dopen Mt 18, 1-5 Word als kinderen Mt 25, 14-30 Parabel van de talenten Mt 28, 18-20 Opdracht tot dopen Mc 1, 9-11 Doopsel van Jezus Mc 4, 35-41 Storm op het meer Mc 10, 13-16 Binnengaan in het Koninkrijk van God Mc 12, 28b-31 Bemin uw naaste Lc 4, 16-22 De Geest rust op Jezus Lc 12, 22-34 Maak je geen zorgen om het materiële Lc 13, 18-19 Gelijkenis van een mosterdzaadje en zuurdesem Lc 15, 4-10 Gelijkenis van een verloren schaap Joh 3, 1-6 Jezus en Nikodemus over de geboorte uit water en Geest Joh 4, 7-12 Jezus en de Samaritaanse over het levende water Joh 7, 37-39 Stromen levend water Hnd 2, 42-47 Het leven van de eerste Kerk Hnd 8, 26-40 Filippus doopt een Ethiopiër Rom 6, 3-5 Door de doop één met Christus Jezus 1 Kor 12, 4-11 De gaven van de Geest Gal 3, 26-28 Kinderen van God door het geloof, in Christus Jezus Ef 4, 1-16 Eenheid in verscheidenheid 1 Joh 4, 7-12 Iedereen die liefheeft is uit God geboren Gebruik bij voorkeur de Willibrordvertaling van 1995. 14

5b. NIET-BIJBELSE LEZINGEN 1. L. En een vrouw, die een kindje aan haar boezem drukte, zei: Spreek tot ons over kinderen. En hij zei: Uw kinderen zijn uw kinderen niet. Zij zijn de zonen en dochters van s levens hunkering naar zichzelf. Zij komen door u, maar zijn niet van u, en hoewel ze bij u zijn, behoren ze u niet toe. U mag hun geven van uw liefde, maar niet van uw gedachten, want zij hebben hun eigen gedachten. U mag hun lichamen huisvesten, maar niet hun zielen, want hun zielen verblijven in het huis van morgen, dat u niet bezoeken kunt, zelfs niet in uw dromen. U mag proberen hun gelijk te worden, maar tracht hen niet aan u gelijk te maken. Want het leven gaat niet terug, noch blijft het dralen bij gisteren. U bent de bogen, waarmee uw kinderen als levende pijlen worden weggeschoten. De Boogschutter ziet het doel op de weg van het oneindige en Hij buigt u met zijn kracht, opdat zijn pijlen snel en ver zullen vliegen. Laat het gebogen worden door de hand van de Boogschutter een vreugde voor u zijn: want zoals Hij de vliegende pijl liefheeft, zo mint Hij ook de boog die standvastig is. K. Gibran 2. L. Wat moeten mensen worden in de ogen van God? Groot? Volwassen? Een volmaakte? Een meerdere? Neen, een mindere, een dienaar, een kind. Een kind om te kunnen dromen van een Koninkrijk waarin iedereen kan leven. Een kind dat vertrouwen heeft in het kleinste speelgoed. Een kind dat helemaal betrokken is bij wat het doet. Een kind dat zichzelf en de andere mensen accepteert. Menswording volgens Jezus is worden als een kind, een even eenvoudige als moeilijke opdracht voor grote mensen. 3. Gedicht voor ons kind L. Je bent gedragen om verlost te worden, gekomen om te gaan. De streng die je bond aan het lichaam van je moeder moest verbroken worden om je te laten leven. Dit mogen wij nooit vergeten: je bent geen bezit, wij hebben jou niet. 15

Jij hebt ons om je te leiden te beschermen te bewaren voor angst, om je te zeggen dat we niet bang zijn als het onweert en met je te zingen in de nacht. We zijn toeschouwers aan de rand van je leven, we mogen je gadeslaan terwijl je speelt en naar je lachen terwijl je verloren bent in wat je ziet en doet. Je hebt veel te vragen. Als je naar God vraagt, vertellen we van het leven; vraag je waar je vandaan komt, dan zullen wij zeggen: uit de wereld der liefde. Je moet ons niet worden Je moet jezelf worden. Je moet worden waarheen je wijst: je eigen wonder. We hopen dat je blij zult worden, levend in de schepping man en vrouw wandelend in het licht van vergeving en wachtend op het Rijk. Je mag gaan. Je zult het. Het is een gebod, een belofte. Ga in vrede. Geert Boogaard 4. L. In onze tijd is water een teken van die nood. Wanneer de vissen sterven, dan is het water dood. In onze tijd is lucht een teken van ademnood. Wanneer de vogels sterven, dan is de lucht ook dood. Leven begint in het water, het ademt in de moederschoot. Als het daarbuiten niet kan leven, 16

dan is de geboorte dood. Men zegt: het is nog niet te laat en zoekt naar nieuwe wegen. Het water zal weer vruchtbaar zijn en ademen een zegen. Komt dan uit deze chaos nieuw bestaan? Geen teken ons gegeven, dan Hij die water van de dood doorstond tot eeuwig leven. Wie in Hem nieuw geboren wordt uit water van de doop, leeft niet voorgoed in ademnood, hij wordt een mens van hoop. Men spreekt van hoop en dageraad, van toekomst ons gegeven. Alleen uit water en uit geest komt dor land echt tot leven. G. Lukken 5. L. N., wat een geluk als je iemand wordt die haar/zijn huis openstelt. Wat een geluk als je iemand wordt die anderen troost. Wat een geluk als je iemand wordt die anderen vrede brengt. Wat een geluk als je iemand wordt die anderen vrijheid geeft. Wat een geluk als je iemand wordt die snel vergeeft. Wat een geluk als je iemand wordt die veel om vrienden en vriendinnen geeft. Wat een geluk als je iemand wordt die geen geweld gebruikt om te redden. Wat een geluk als je iemand wordt die anderen blij maakt. Wat een geluk als je zó wordt, want alleen zó breng je jouw God, tastbaar en zichtbaar onder de mensen, en gaan we jou waarderen als een geschenk, een gave, een genade aan ons en de mensen gegeven. Wij vinden het de moeite waard bij je te zijn en je te helpen om zo iemand te worden. 17

6. L. Op de kust van eindeloze werelden komen kinderen bijeen. De oneindige hemel is roerloos omhoog en het rusteloze water is luidruchtig. Op de kust van eindeloze werelden komen kinderen bijeen met dansen en juichkreten. Zij bouwen hun huizen van zand en zij spelen met lege schelpen. Zij vlechten hun boten van dorre bladeren en laten die lachend drijven op het ontzaglijke diep. Kinderen spelen hun spel op de kust van werelden. Zij kunnen niet zwemmen, zij kunnen geen netten werpen. Parelvissers duiken naar parels, handelaars zeilen in hun schepen terwijl de kinderen steentjes verzamelen en weer weggooien: zij zoeken niet naar verborgen schatten, zij kunnen geen netten werpen. De zee verheft zich lachend en bleek blinkt de glimlach van het strand. Dood aanbrengende golven zingen liederen zonder zin voor de kinderen, haast als een moeder die de wieg van haar kind doet deinen. De zee speelt met de kinderen en bleek blinkt de glimlach van het strand. Op de kust van eindeloze werelden komen kinderen bijeen. Storm vaart door het wegenloze zwerk schepen vergaan in het spoorloze water dood gaat om - en kinderen spelen Op het strand van eindeloze werelden is de grote bijeenkomst der kinderen. Rabindranath Tagore 7. L. Eens kwam een heilig man langs ons huis. Mijn moeder merkte hem door het raam. Ga naar hem toe mijn kind, zei ze, het is goed dat je bij hem bent. Hij legde zijn handen op mijn schouder: Wat zou je willen doen, kleine? vroeg hij. Ik weet het niet. Wat moet ik doen? antwoordde ik. 18

Neen, zo niet, wat zou je graag doen? sprak de wijze heilige. Oh, ik speel graag, zei ik. Wel, wil je spelen met God? vroeg hij. Ik wist niet wat gezegd of gedaan. Maar hij zei: Zou je werkelijk willen spelen met God? Dat zou het geweldigste zijn wat ooit is gebeurd. Want alle mensen nemen God zo ernstig, dat Hij zich bijna doodverveelt. Speel met God, mijn kind. Hij heeft je gemaakt om te spelen. G. Muhery 8. L. Ik hou van kinderen, zegt God. Ik wil dat men op hen gelijkt. Ik wil alleen maar kinderen in mijn koninkrijk, zo heb ik vanaf het begin besloten. Grote kinderen en kleine kinderen, maar ook volwassenen en oude mensen tenminste als ze kinderen gebleven zijn. Ik hou van kleine kinderen, zegt God, want zij hebben mijn evenbeeld nog niet moedwillig bedorven, zij zijn nog nieuw, zonder krassen en scheuren. Ik hou van kinderen omdat zij nog aan 't groeien zijn, omdat zij nog bezig zijn te stijgen. Zij bewegen zich voort op de weg. Maar met sommige grote mensen is niets mee aan te vangen, zegt God. Zij groeien niet meer, zij stijgen niet meer, zij staan stil. Zij menen dat zij er zijn. Ik hou van kinderen, zegt God, en Ik wil dat men op hen gelijkt. naar K. Quoist 9. L. Geboren worden is een tocht beginnen van 'mens-worden' samen met en aan anderen. Wij willen altijd dat iets onmiddellijk lukt, en daarom mislukt het zo dikwijls. Als we vandaag zaaien, dan zouden we morgen de oogst willen. Wat leeft, groeit gaandeweg. Wees niet te bezorgd, zegt Jezus, je kunt geen el aan je leven toevoegen, 19

je hebt al genoeg aan de last van vandaag, de Geest zal je doen inzien wat je te doen staat en vertrouw - zonder angst - op de Vader van alle leven! Zo ging Hij de weg van mens-wording ten einde toe. Iemand ging me voor en daarom - daarom ga ik door. Ward Bruyninckx 10. L. Water is een uitdaging, water is een element. Water is nooit zomaar water, maar altijd: zee, rivier, beekje of meer. Water is een uitdaging, en zwemmen in het water is de bedreiging proeven, de uitdaging aannemen van het roepende water. Zwemmen is je lichaamswarmte achterlaten aan een kapstok en een-twee-drie het wagen met het water. Duiken is jezelf blindelings vergooien, sterven in een ijskoud graf, en bovenkomen is tot werkelijkheid verrijzen, geboren worden en voelen: ik ben er dus nog! Water zegt: spring maar, ik vang je wel op. Ik wijk, waar je ook bent, voor je lijf. Wat een toonbeeld van voegzaamheid: altijd gaat het water voor me opzij. Maar kijk uit, want met één slok zuigt het je omlaag en laat je uiterst welwillend verdrinken! Ga dus maar nooit met het water onderhandelen - van dat soortelijk gewicht vergeet het maar. Het water blijft levenslang vijand voor wie er niet levenslang tegen vecht. En wie zich verzet, mag er vrijuit mee spelen. Zwemmen is trotser zijn dan de trots van het water, is toeslaan en je laten strelen door de golven. Een mens stikt tenslotte van enkel maar lucht en op het droge snakt ons bestaan naar adem. Het water bergt ons in zijn koele hand en wij voelen: dit is een bed om in te wonen. Zo was het water van de schoot die ons droeg. Zo zal het zijn voor wie op zee wordt begraven. Water is schoot en graf tegelijk. Het is van vóór de geboorte en van ná de dood. Fons Janssen 20