Aqua Vré December 2009 1 december 2009 43 e jaargang nummer 8 Uitnodiging ledenbijeenkomst. Datum: 8 december 2009 Plaats: De Geurt Veenendaal Zaal Bettekamp 29 te Ede Tel: 0318-615586 Zaal open 19.30 uur Aanvang 19.45 uur AGENDA 1. Opening door de voorzitter 2. Opening door de voorzitter 3. Mededelingen en ingekomen stukken 4. Uitslag huiskeuring door de heer D. Plokker 5. Pauze met verloting 6. Vervolg uitslag 7. Rondvraag 8. Sluiting Uitslag huiskeuring Op 10 oktober heeft de heer Plokker 9 vivaria van onze leden gekeurd. Op 8 december komt de heer Plokker de uitslag bekendmaken. Graag tot ziens op 8 december aan de Bettekamp 29 in Ede. De zaal is open om 19.30 uur. De avond begint om 19.45 uur. Jaarprogramma 2010 Het wordt weer tijd om het jaarprogramma voor 2010 vorm te gaan geven. Als er suggesties zijn voor onderwerpen of opzet van een avond dan verneemt het bestuur dat graag. Verslag verenigingsavond 10 november 2009 De voorzitter heet de 20 aanwezigen van harte welkom, in het bijzonder de heer D. Grundmeijer die een lezing komt verzorgen over labyrintvissen.
Aqua Vré December 2009 2 Als mededeling wordt genoemd dat op zaterdag 14 november een rondetafeldiscussie zal plaatsvinden over het voortbestaan van de NBAT. Jan Marchal en Kees van de Peppel zullen bij deze bijeenkomst aanwezig zijn. Voorts is het legaat van de heer Vermeulen afgehandeld. Aqua-Vré heeft een aantal glazen bakjes en aquariumboeken gekregen. Bijzondere boeken gaan in de bibliotheek, de andere boeken worden voor een zacht prijsje op de avond in december verkocht. Na deze mededelingen kan de heer Grundmeijer beginnen met de lezing Labyrintvissen Een persoonlijk verslag in woord en beeld Sinds zijn 15 e levensjaar houdt en kweekt de heer Grundmeijer labyrintvissen. Hij heeft een grote passie voor chocoladegoerami s. Voordat hij verder ging inventariseerde hij hoeveel mensen zich binnen Aqua-Vré met labyrintvissen bezighouden. Met 1-2 personen hield het op deze avond wel op. Oftewel nog een hele missie voor de spreker deze avond. De groep van labyrintvissen is een veelzijde groep van vissen met een speciaal ademhalingsorgaan het labyrint Het is afhankelijk van de soort in welke frequentie de vis naar de oppervlakte gaat om atmosferische lucht te happen. Het is een aanvullend ademhalingsorgaan, onbekend is hoeveel atmosferische lucht tot zich wordt genomen. De paradijsvis, bekend sinds 1869, was de eerste labyrintvissen die voor aquaria beschikbaar was. Een andere bekende labyrintvis is de zoengoerami. Dit zoenen heeft niet met de liefde te maken, het is puur vechten. Andere bekende labyrintvissen zijn de Leeri en de Blauwe spat. Een afzonderlijke groep van labyrintvissen zijn de Betta s 70 soorten in 13 groepen verdeeld. De Splendens groep is het meest bekend. De heer Grundmeijer heeft een hele bijzondere, niet in de winkel verkrijgbare Bettasoort bij zich voor de liefhebbers te koop, de Betta Rubra. Van de Betta s (en ook van andere (labyrint)vissen worden steeds nieuwe soorten ontdekt en beschreven. De Betta Smaradina is een schuimnestbouwer waarmee het niet moeilijk is om te kweken. Plotseling veel water verversen is de trigger om ze tot voortplanting te krijgen.
Aqua Vré December 2009 3 Bij het grootbrengen van labyrintvissen in het algemeen is lengteverschil niet te voorkomen. Heeft te maken met groeiremmende stoffen die de vissen uitscheiden. Levend/ diepvriesvoer is goed om op te kweken. Als jongen bij de ouders worden gelaten gaat het opfokken voorspoedig. De Malputta kretseri is een schuimnestbouwende labyrintvis die in Sri Lanka op de postzegel staat. Zijn de schuimbroedende labyrintvissen fel gekleurd, de muilbroedende zijn minder fel gekleurd maar mooi geschakeerd. Betta Eamicé is een muilbroedende vis die 14 dagen broedt. Het vrouwtje is in staat het mannetje totaal af te takelen. Een opmerkelijke hoorbare soort is de knorgoerami. Een klein visje die een groot geluid voortbrengt. Afrikaanse labyrintvissen zijn vrijleggers, afkomstig uit Congo. Uit India komen de slangekopvissen, in de VS uitgezet. De groep van labyrintvissen brengt ook een veelgehouden consumptievis voor, de reuzengoerami die lang in Ouwehands Dierenpark te bewonderen was. Na de pauze met leuke prijzen, de hoofdprijs was een mooi filter verder waren er de nodige flessen wijn, vervolgde de heer Grundmeijer de lezing. Labyrintenhouders zijn meestal niet de mensen van het mooie plantenaquarium. Een beetje rommelige inrichting is voor labyrintvisssen heel geschikt. Veel dichte, fijnbladige plantengroepen zijn ideaal als schuilplaats. De passie van de heer Grundmeijer, chocoladegoerami s. In het aquarium te houden als groep (niet als school en niet als paartje) in water met een ph van 6-6,5 (filteren over turf) Alfa-mannetje zoekt vrouwtje uit, vrouwtje broedt eieren uit, 14 dagen op 25 C. Kweek niet gemakkelijk. Visjes komen op kleur uit het ei, voeren met artemia/cyclops, mooie vis. De Betta Rubra, oorspronkelijk ontdekt in 1893 is lang uitgestorven gewaand. Paar jaar geleden weer herontdekt, sinds 2008 weer in Europa. De heer Grundmeijer heeft in 2009 met deze vis gekweekt en biedt deze op deze avond aan.
Aqua Vré December 2009 4 In Duitsland is het houden van labyrintvissen georganiseerd. De Internationale Gemeinschaft Labyrintvissen www.igl-home.de houdt 2 maal per jaar een bijeenkomst, 1 in Zuid-Duitsland en 1 net over de Nederlandse grens. Op vrijdag, zaterdag en zondag komen hier meestal zo n 300 mensen. Er worden lezingen gehouden en er is een heuse labyrintenbeurs waar de meest bijzondere labyrinten van eigenaar wisselen. In Nederland is er enkele jaren een vereniging geweest. De website www.labyrintvis.nl bestaat wel, maar is tijdelijk jammerlijk uit de lucht. Rond 22.30 uur besloot de heer Grundmeijer deze inspirerende lezing. Jaarprogramma 2009/ 2010 dinsdag 8 december 2009, uitslag huiskeuring door de heer D. Plokker dinsdag 12 januari 2010, lezing door de heer W. Heijns over Midden- Amerikaanse cichliden dinsdag 9 februari 2010, Algemene ledenvergadering dinsdag 11 mei 2010, lezing door de heer Poelemeijer over licht en fotosynthese Website Aqua-Vré Alle informatie die in het maandelijks in het boekje is te vinden, en meer, is te vinden op de informatieve website van Aqua-Vré, www.aquavre.nl Naast veel informatie zijn er diverse links naar hobbygerelateerde sites te vinden. Dus aan te raden voor alle leden van Aqua-Vré en niet leden. www.aquavre.nl/ Oud Papier Beste leden, Ook op de avond in december is het weer mogelijk om oud papier mee te nemen en hiermee onze vereniging te steunen. Zoals gebruikelijk zal de aanhanger aanwezig zijn. Op voorgaande verenigingsavonden was het oud papier een succes! De aanhanger zat helemaal vol. Moeite met het uitladen van het papier? Vraag even om hulp en uw auto wordt met een aantal mensen even geleegd. Alle beetjes helpen!
Aqua Vré December 2009 5 Hulp gevraagd voor ophalen oud papier Aqua Vré haalt in Ede oud papier op. De opbrengst van het oud papier is voor de vereniging erg belangrijk. Er zijn nog steeds mensen nodig die mee willen helpen met het inzamelen van het oud papier. Mensen die mee willen helpen kunnen zich opgeven bij iemand van het bestuur. Kennismakingsaanbod van Aquariumwereld: Ongetwijfeld hebt u al gehoord van het maandblad Aquariumwereld uitgegeven door de Belgische bond voor aquarium- en terrariumhouders (BBAT). Aquariumwereld biedt zijn lezers iedere maand een breed aanbod aan van artikels over de aquaristiek, de terraristiek en het vijvergebeuren. Kortom voor elk wat wils! De kostprijs van een jaarabonnement ( 11 nummers ) is normaal 33 euro maar de BBAT biedt de leden van de Nederlandse verenigingen de mogelijkheid om zich voor slechts 25 euro te abonneren. Dus een korting van 8 euro of 25 %.
Aqua Vré December 2009 6 Hoe abonneren? Schrijf het bedrag van 25 euro over op onderstaande bankrekening met vermelding van naam en adres en wij doen verder het nodige. BBAT vzw Kamerstraat 10 B 9255 Buggenhout IBAN BE95 44635878 5258 BIC KREDBEBB U kunt op website www.aquariumwereld.be een digitaal proefnummer inkijken of bezorg ons via een eenvoudige replay uw naam en adres en wij zenden u per post een proefnummer toe. Met vriendelijke groet, namens de BBAT, Bart van Aken (vanakenbart@belgacom.net) Namens de redactie en het bestuur van Aqua-Vre wens ik u prettige feestdagen en een gelukkig 2010!
Aqua Vré December 2009 7 Allerlei over de planten in het aquarium Bij het aanhoren van sprekers die bij onze vereniging hun lezingen houden worden door mij aantekeningen gemaakt om die in een later stadium nog eens aan een kritisch oordeel te onderwerpen en misschien geven ze wel aanleiding om deze opmerkingen in een artikel te verwerken. Zo ook het onderstaande, waarbij de opmerkingen ook nog eens van commentaar worden voorzien. Voor het goed floreren van het aquarium dienen 50% van de aanwezige planten echte waterplanten te zijn (Berserik). Dit is een waarheid als een koe, maar waar halen we zo n verscheidenheid aan echte waterplanten vandaan. Het aanbod hiervan is niet zo bijster groot. Een ander punt is dat echte waterplanten nogal veel op elkaar lijken (bijna allen zijn zg. slingerplanten) zodat we hiermee niet gemakkelijk een esthetisch mooi aquarium kunnen opbouwen. Toch moeten we trachten deze 50% zo dicht mogelijk te benaderen. Feit is wel dat echte waterplanten sneller groeien dan moerasplanten, zeker als we koolzuurbemesting toepassen. We zullen dan wekelijks dienen uit te dunnen om het gehele aquarium mooi te houden en te zorgen dat ze niet gaan woekeren (maar de hobby is toch AQUARIUMHOUDEN, ja toch). In een aquarium met Cryptocorynen moet men geen CO2 toepassen. (Bogaerts / Hoedeman). Er zijn meer sprekers die deze mening zijn toegedaan. De ervaring leert wel dat aquaria met veel Cryptocorynen die het goed doen na een bepaalde periode soms geheel instorten. De toepassing van CO2 in dit soort aquaria kan een oorzaak zijn van het verslijmen van de Cryptocorynen. Toch zijn er ook aquaria die, ondanks CO2- toediening het toch goed doen. Waarschijnlijk ligt dit aan de hoeveelheid opgeloste koolzuur in het water van het aquarium. Stijgt het CO2-gehalte boven een bepaalde grens die onwelgevallig is en slecht voor de Cryptocotynen, dan zal zeker verslijming optreden. Het is dus niet zo dat in aquaria met Cryptocorynen er geen CO2- bemesting kan plaatsvinden. Alleen moet de hoeveelheid opgeloste CO2 in het water niet boven een voor de Cryptocotynen aanvaardbare
Aqua Vré December 2009 8 waarde uitstijgen, want dan zal er zeker verslijming van de Cryptocorynen optreden. Klei-emulsie injecteren in de bodem van het aquarium wordt door veel aquarianen gedaan. Niets op tegen natuurlijk. Maar Löss = Limburgse klei verhoogt het kalkgehalte en de ph van het water in het aquarium (Tomeij). Dit is niet zo moeilijk te begrijpen. Deze Limburgse klei komt uit Zuid- Limburg, waar we ook de afgravingen vinden van de kalkgroeven en de Pietersberg. Dat deze klei, die veel kalk bevat, de hardheid en de ph van het aquariumwater beïnvloedt is natuurlijk een logisch zaak. Iets anders is het om deze klei toe te passen in een moerasgedeelte van een vijver. In zo n moerasgedeelte, dat gevuld wordt met Limburgse klei, doen het vooral orchideeën zeer goed. Nog iets over klei toevoegen aan de bodem van het aquarium. Klei mengen met plantenvoeding en injecteren (Hoedeman). Hier wordt niet zomaar klei bedoeld, maar in feite maagdelijke klei. Dat is klei waarin geen opgeloste stoffen aanwezig zijn. Leem is ook zo n product. Klei en leem zijn uitstekende materialen om voedingszouten op te slaan. Zij fungeren als buffer voor deze voedingszouten en geven ze in een langzaam tempo af aan hun omgeving. Mengen we nu maagdelijke leem of klei met plantenvoeding, dan maken we hiervan een uitstekende buffer die we bij de moerasplanten in de bodem van het aquarium kunnen brengen. Dit kan men doen door middel van klei- of leembolletjes of met een injectiespuit. Op deze wijze geven we onze moerasplanten voor langere tijd een hoeveelheid voedingsstoffen waarvan zij langzaam gebruik van kunnen maken. Er is alleen plantengroei bij een KH van 4 tot 8 DH en een ph van 6 tot 7 (Custers). Ik denk dat we deze uitspraak niet zo letterlijk moeten nemen. Want kijken we naar het Tanganjikameer met een ph van 8,5 tot 9, dan groeien daarin echt wel aquariumplanten, zoals Hoornblad- en Potamogeton- soorten. Ook in water met een KH lager dan 4 is heus wel plantengroei mogelijk, al zijn het alleen maar algen die hier
Aqua Vré December 2009 9 groeien, maar tenslotte behoren deze ook tot het plantenbestand van een aquarium. Lateriet is een ijzerpreparaat voor de bodem (Egberts). Lateriet is een bodemgesteente uit de tropen en subtropen. Het bestaat voornamelijk uit ijzer- en aluminiumoxiden met kiezel. Door de vele regens spoelen de kiezelzuren eruit en er blijft een ijzer- of aluminiumerts achter. Het kan dan als ijzererts of als bauxiet verwerkt worden. Lateriet zal wel het ijzergehalte dat de planten nodig hebben, als een sporenelement aan de bodem toevoegen en op deze wijze door de planten opgenomen kunnen worden. Het is echter wel noodzakelijk, dat er een zg. chelaat aanwezig is om het ijzer in een zodanige vorm te gieten dat het door de planten opgenomen kan worden. Licht en CO2 aanpassen aan de plantenbehoefte (Alberts). Dit is een moeilijke. Planten hebben voor hun groei o.a. licht nodig. Maar zij hebben ook plantenvoeding nodig een deel in de vorm van CO2. Bovenstaande opmerking gaat er van uit dat bij een bepaalde hoeveelheid licht per dag er ook een bepaalde hoeveelheid CO2 nodig is. Is er meer CO2 dan de planten nodig hebben bij een bepaalde belichting, dan gooien we een deel van de toegevoerde CO2 weg. We kunnen het ook anders stellen. We geven de planten een bepaalde hoeveelheid CO2 en zorgen dat we hierbij de juiste hoeveelheid lichtbehoefte aan de planten geven. Geven we meer licht, dan doen de planten hier niets meer mee en we gooien een deel van de gebruikte energie in de sloot. We moeten dus een evenwicht zien te vinden in de hoeveelheid toegediende CO2 en de hoeveelheid licht die we het aquarium geven. Te veel van het ene of het andere is water naar de zee dragen. Licht in het aquarium doseren is vrij gemakkelijk. We gebruiken hiervoor tijdklokken, waarmee we zodanig kunnen schakelen dat we een goede plantengroei hebben. CO2 doseren is moeilijker. Bij de suiker en gist methode valt er niets te doseren. Dit proces gaat dag en nacht door, zij het in een zeer gematigd tempo. Met een moderne CO2- installatie, of dit nu met een gasfles gaat of met een carbon-installatie,
Aqua Vré December 2009 10 is doseren gemakkelijker. Met beide manieren is doseren dus mogelijk. Experimenteren met licht en CO2 is wenselijk om tot een goede plantengroei te komen en verspilling tegen te gaan. Een mooie taak voor een aquariaan om hierover eens zijn licht te laten schijnen en hiervan mededeling te doen in ons maandblad. (Wim Steinhoff: ik heb door lange tijd te experimenteren met licht, de hoeveelheid toe te dienen koolzuur, plantenvoedingsstoffen en waterverversen (omkeer-osmosewater) een bepaald evenwicht in mijn aquarium bereikt. De planten groeien niet erg hard, maar wel gestaag en dat is goed in de hand te houden. Van alg heb ik weinig last. Op een beetje baardalg op mijn Echinodorus tenellus en wat draadalg na. Het kost tijd en moeite, maar het resultaat loont. Je merkt echter wel, dat als de omstandigheden wijzigen, door een langere vakantie of ziekte bijvoorbeeld, de planten aan een bepaalde vaste wijze van onderhoud gewend zijn. Als je bijvoorbeeld vier weken geen water hebt kunnen verversen, terwijl je dat elke week deed, sommige planten zoals hemianthus micranthemoidus daar negatief op reageren.) Waarschijnlijk kennen we allemaal of hebben we het wel eens meegemaakt, het zg. verglazen van o.a Vaantjesplanten of andere planten in het aquarium. De stelling: verglazen van vaantjesplanten is een te veel aan ammonium in het water (Verbeeck). Enig onderzoek aan aquaria waarbij dit verschijnsel optreedt zou hier op zijn plaats zijn. In een aquarium met een verhoogd ammonium- c.q. ammoniakgehalte zal eerder, is de ervaring, blauwe alg optreden dan in een aquarium waarbij deze stoffen direct omgezet worden in nitriet en vervolgens in nitraat. Het verglazen van aquariumplanten, als de stelling juist is, zal in aquaria met sporen van blauwe alg eerder optreden dan in aquaria zonder deze stoffen. Wie doet hier eens onderzoek naar? En dan de laatste van deze reeks. De CO2-dosering altijd onder water geven voor een goede plantengroei (Custers). Het waarom hiervan is niet zo moeilijk. Zuurstofmoleculen en koolzuurmoleculen hebben een bepaalde, laten we zeggen, springerigheid. Dat wil zeggen dat deze moleculen gemakkelijk door het water opgenomen kunnen worden. Het verschil is echter dat
Aqua Vré December 2009 11 zuurstofmoleculen traag zijn en niet zo gemakkelijk in het water diffunderen. Koolzuurmoleculen daarentegen jumpen gemakkelijk in en uit het water, ze zijn dus springeriger dan zuurstofmoleculen. Vandaar dat het verstandig is dat we koolzuurtoediening altijd zo diep mogelijk onder water doen om zodoende weinig verlies te hebben in vergelijking als we dit aan de oppervlakte van het water zouden doseren. Door: Jan de Wit. Uit: A.V. Minor-Rasbora-Combinatie. Amerikaanse toestanden In New York is het verboden in je eigen tuin te vissen... In Washington is het verboden te paard op forel te vissen... In Oklahoma is het strafbaar vissen dronken te voeren... In Idaho is het verboden op de rug van een giraf op forel te vissen... In Michigan mag je geen krokodil vastbinden aan een brandkraan... In Memphis (Tennessee) is het voor kikkers verboden te kwaken na 23.00 uur... In Baltimore (Maryland) is het bij de wet verboden een oester te mishandelen... In Toltec (Colorado) is het verboden vissen met blote handen te vangen... Wilt u in Seattle uw vissen mee in de bus nemen, dan mag dat alleen als ze absoluut niet bewegen... In Washington mag je niet vissen met een vuurwapen, in Louisville (Kentucky) is dit verboden met pijl en boog en in Knoxville (Tennessee) met een... lasso! De regering van de Verenigde Staten heeft ooit een blikje sardines gedagvaard in Western Pennsylvenia! De aanklacht was dat de doosjes verkeerd waren gernerkt. De sardines werden schuldig bevonden, al deed de voorzitter van de jury een beroep op clementie van de rechtbank. Overigens wordt de zotheid niet alleen in Amerika gekroond. Elders in de wereld kom je ook rare dingen tegen. Zo stonden ooit in Bordeaux
Aqua Vré December 2009 12 (Frankrijk) wormen terecht en is het in Maleisië verboden te dansen op de ruggen van schildpadden. Bron: Zilverhaai, Beringen en Ichthus Post, Zevenaar. Voorzitter: Secretaris: Michiel Hennink Martin Kamphuis Oudlaan 62 Tuinstraat 23 6708 RC Wageningen 3821CT Nijkerk Tel. : 0317-42 14 97 Tel.: 06-12263468 e-mail: m.hennink@chello.nl email:martinkamphuis@hotmail.com Penningmeester: 2 e voorzitter: Kees van de Peppel Cees Adams Molenstraat 111 Reehorsterweg 56 6721 WL Bennekom 6717 LG Ede Tel: (0318) 41 83 78 Tel.: (0318) 64 32 67 e-mail: k.peppel@planet.nl 2 e Secretaris: Bestuurslid en bibliothecaris: Dico Wijma Karin Nellestijn Schoonenburg 146 Koelhorst 103 6714 GE Ede 6714 KN Ede Tel.: (0318) 63 09 77 Tel.: (0318) 63 92 40 e-mail:dicowijma@hotmail.com e-mail: koekoek@tiscali.nl Bestuurslid: Redactie: Jan Marchal Marijke vd Wijngaard-Marchal Keucheniusstraat 35 Sadatstraat 37 3904 BD Veenendaal 3902 KT Veenendaal Tel.: (0318) 51 43 17 Tel.: 06-15629246 e-mail: aquariumvis@hetnet.nl e-mail:marijkemarchal2@hotmail.com Lid van Verdienste: Erelid: G.H. Veenendaal J. de Gijt Leeuweriklaan 15 Van Galenstraat 20 6713 BN Ede 6712 DG Ede Website:http//www.aquavre.nl Bibliotheek:Op de contactavonden bij het bestuur.
Aqua Vré December 2009 13 Moeilijkheden met uw aquarium?bij moeilijkheden met uw aquarium kunt u contact opnemen met één van de bestuursleden. Kopij voor dit boekje:als u kopij tijdig geplaatst wilt hebben moet dit voor het weekend na de ledenvergadering worden aangeleverd bij de redactie. Contributie:De contributie bedraagt 50,00 per jaar. Jeugdleden (onder de 18 jaar) 30,00 per jaar. De donateurkosten zijn minimaal 25,00 per jaar. Gironummer: 1418605 t.n.v. Aqua-Vré te Ede.