VOORWOORD Beste lezer, De Netwerken Palliatieve Zorg Gent-Eeklo en Zuid-Oost-Vlaanderen hebben als opdracht de palliatieve zorgcultuur bij de verschillende zorgsettings binnen hun regio te stimuleren en te helpen uitbouwen, onder meer door het aanbieden van vormingen en opleidingen. Beide Netwerken hebben een gemeenschappelijk vormingsaanbod, dat jaarlijks bijgestuurd wordt na suggesties van onze partners, of in functie van nieuwe ontwikkelingen binnen de palliatieve wereld. De nieuwste tendens is momenteel vroegtijdige zorgplanning. Wij zullen dit academiejaar ook een vormingsaanbod rond dit thema aanbieden. Daar onze planning nog niet helemaal op punt staat, is dit aanbod nog niet in deze vormingsbrochure opgenomen. U wordt later d.m.v. een nieuwe mailing op de hoogte gebracht. Een andere nieuw onderwerp in deze brochure is het vervolg op de presentatie Niet te jong voor verlies die in 2008 doorging. In het najaar 2009 willen wij een verdiepend vormingspakket aanbieden over het omgaan met kinderen betrokken bij palliatieve situaties. Voor de gehandicaptensector wordt, in samenwerking met Het Grote Plein een studienamiddag georganiseerd rond Afscheid Nemen. Alle inlichtingen over deze vormingen kunnen bekomen worden bij: vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Gerda Okerman, vormingsverantwoordelijke Bilksken 36 9920 Lovendegem T 09 218 94 06 F 09 233 93 90 gerda.npz.genteeklo@palliatieve.org "Het Leven Helpen" vzw Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen An de Vliegher, vormingsverantwoordelijke Sint-Walburgastraat 9 9700 Oudenaarde T 055 20 74 00 F 055 20 87 82 an.devliegher@hetlevenhelpen.be Naast deze nieuwe onderwerpen blijven onze klassiekers natuurlijk ook bestaan. In het open aanbod blijven de basiscursussen goed lopen. Aangezien vorig academiejaar de referentcursus doorging, wordt dit jaar de vervolmakingscursus georganiseerd. In tegenstelling tot vorige jaren gaat er dit jaar maar één minisymposium door. ons aanbod vorming op maat blijft een vaste waarde. Bij een nieuwe vormingsvraag gaan wij samen met de aanvrager op zoek naar het best passende antwoord. Wij hopen u als instelling en als toekomstig deelnemer met deze brochure een kader te kunnen bieden zodat u aan de hand van dit aanbod en de omschreven doelstellingen uw eigen vormingsplan kan bepalen. 2
INHOUDSTAFEL I. Open Aanbod Mini-symposium 4 Basiscursus 5 Vervolmakingscursus 7 Communicatie 8 Spirituele en existentiële pijn 8 Ethiek 8 Rouw en laatste zorg 9 Pijn- en symptoomcontrole 9 Complementaire zorg 9 II. Kinderen en jongeren betrekken bij palliatieve situaties 10 Studienamiddag voor de gehandicaptensector : Voorstelling van werkmateriaal rond Afscheid Nemen 12 Intervisie 14 Intern op Maat Vorming op Maat 16 Vormingsmoment: Werking van de medicatiepomp 17 Palli-Anders 18 Coaching en advies 20 III. Sensibilisatiepakket 21 I. OPEN AANBOD MINISYMPOSIUM Vocht- en voedseltoediening in de palliatieve fase. Prijs : 16,00 INHOUD Vocht- en voedsel toediening in de palliatieve fase is vaak een delicate aangelegenheid. We merken dat nogal wat hulpverleners gewetensproblemen hebben als bv. vochten voedseltoediening wordt stopgezet, maar evenzeer als een palliatieve bewoner uit het ziekenhuis naar het rusthuis terugkomt met een gastrostomie. Vanuit deze observaties groeide het idee om er een minisymposium aan te wijden. In de uiteenzetting zal de vocht- en voedingsproblematiek in de palliatieve fase vanuit medisch en ethisch perspectief belicht worden. Er wordt ook beknopt verwezen naar het wettelijk kader. Voor- en nadelen van het toedienen van vocht- en voeding in de palliatieve fase komen aan bod. Dit alles met aandacht voor het multidisciplinaire karakter van de benadering Het minisymposium is vooral practisch gericht en wordt onder andere vanuit casussen gebracht. Mogelijke situaties die aan bod komen zijn: - Hoe verpleegkundigen en verzorgenden meer betrekken in de situaties van het al dan niet stopzetten van vocht- en voedseltoediening? - Hoe voorkomen dat een palliatieve bewoner terugkomt uit het ziekenhuis met een gastrostomie of een naso-gastrische sonde? Op het einde is er eveneens tijd voorzien voor vraagstelling. IV. Inschrijvingen Inschrijvingsmodaliteiten 22 Inschrijvingsstrook Minsymposium 23 Basiscursus 24 Vervolmakingscursus 25 Kinderen en jongeren betrekken bij palliatieve situaties 26 Voorstelling van werkmateriaal rond Afscheid Nemen 27 Intervisie 28 GASTSPREKER Patricia Claessens, lector aan de Arteveldehogeschool te Gent en geaffiliëerd onderzoeker aan de RUG in de associatie Onderzoeksgroep Chronische Zorg. Zij is heel erg thuis in de problematiek rond kunstmatige vocht- en voedseltoediening, enerzijds heel practisch als voormalig verantwoordelijke bewonerszorg in een RVT en anderzijds wetenschappelijk vanuit haar doctoraatsthesis. Alle hulpverleners vanuit de verschillende zorgsettings ORGANISATIE Plaats, tijdstip en duur : donderdag 18 maart 2010 van 13u30 tot 16u30 Het symposium gaat door in : Centrum Glorieux A.Z. Zusters van Barmhartigheid Glorieuxlaan 55-9600 Ronse Prijs : 16,00 3 4
BASISCURSUS PROGRAMMA Dag 1 - Kennismaking, programma, leerpunten - Ontstaan en ontwikkeling van palliatieve zorg - Uitbouw van palliatieve zorg in Vlaanderen - Palliatieve zorg binnen de verschillende settings Dag 2 Dag 3 Dag 4 Dag 5 - Lichamelijke aspecten in palliatieve zorg: comfortzorg, pijn en symptoomcontrole - Communicatie in palliatieve zorg: - Communicatie met patiënt / familie (slecht nieuwsgesprek, omgaan in waarheid, ) - Communicatie tussen zorgverleners (interdisciplinair overleg, teamwerk, ) - Emotionele en spirituele aspecten van palliatieve zorg - Zorg voor de zorgenden - Rouw en verlies - Evaluatie De opleiding is vooral gericht op attitudevorming. Volgende doelstellingen worden nagestreefd : - Verwerven van kennis en inzicht met betrekking tot palliatieve zorg (filosofie en basisprincipes palliatieve zorg : van cure naar care; pijlers palliatieve zorg; concept totaalzorg ) - Verwerven van basisvaardigheden in het omgaan met patiënt en familie in een palliatieve situatie - Attitudevorming met betrekking tot omgaan met sterven, verlies, rouw ORGANISATIE Aantal deelnemers : Het aantal deelnemers per cursus wordt beperkt tot 18 om zo de kwaliteit en het groepsproces voldoende te kunnen bewaken. Inschrijving : Men schrijft in voor de volledige cursus. Per cursist wordt 200,00 gevraagd. Deze kosten omvatten cursus, syllabus en koffie. Getuigschriften : De deelnemers ontvangen na het doorlopen van de cursus een erkend getuigschrift. Educatief verlof wordt aangevraagd. Tijdstip, duur en plaats Basiscursus 1 : dinsdagen 10, 17 en 24 november en 1 en 8 december 2009 (code : BAS1 / 09-10) Deze opleiding is bijna volzet: nog plaats voor 4 deelnemers! Basiscursus 2 : dinsdagen 20 en 27 april, 4, 11 en 18 mei 2010 (code : BAS2 / 09-10) De vorming gaat door in : OCMW gebouw Vergaderzaal 2 de verdieping Sint-Walburgastraat 9 9700 Oudenaarde Telkens van 9u00 tot 12u30 en van 13u30 tot 16u30 De totale opleiding omvat 32,5 uur. In deze vorming wordt afwisselend gewerkt met informatie-overdracht, interactie, groepswerk, ervaringsoefeningen en zelfreflectie. Er wordt veel aandacht besteed aan persoonlijke ervaringen, vragen en probleemsituaties. De cursist dient daarom bereid te zijn tot eigen inbreng, zelfbeschouwing en kritische reflectie. Deze cursus is gericht naar het personeel uit RVT/ROB, ziekenhuis en eerstelijnsorganisaties. Zowel verzorgenden, verpleegkundigen en paramedici, als logistiek personeel kunnen aan deze cursus deelnemen. 5 6
VERVOLMAKINGSCURSUS ALGEMEEN De vervolmakingscursus palliatieve zorg beoogt de ontwikkeling van vaardigheden binnen de palliatieve zorgverlening. De opleiding bestaat uit 6 modules waarin de 4 pijlers van de palliatieve zorg verder worden uitgediept. De 6 modules zijn samengesteld als volgt: - communicatie 3 dagen - spirituele pijn 2 dagen - ethiek 2 dagen - rouw en laatste zorg bij het levenseinde 2 dagen - pijn- en symptoomcontrole 3 dagen - complementaire zorg 1 dag In de verschillende modules wordt, naast de theoretische basis, veel aandacht besteed aan het verwerven van vaardigheden om deze theorie in de praktijk te implementeren. Afhankelijk van de module zal de theorie dan ook steeds afgewisseld worden met oefeningen, casusbesprekingen en rollenspelen. De vervolmakingscursus is gericht naar het personeel uit RVT/ROB, ziekenhuis en eerstelijnsorganisaties die reeds een basiscursus Palliatieve Zorg gevolgd hebben. Verzorgenden, verpleegkundigen en paramedici kunnen aan deze cursus deelnemen. ORGANISATIE Plaats, Tijdstip en Duur : De vorming gaat door in : vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Bilksken 36 9920 Lovendegem Telkens van 9u00 tot 12u30 en van 13u30 tot 16u30 Aantal deelnemers : Het aantal deelnemers wordt, afhankelijk van de module, beperkt tot 15 of 18 om zo de kwaliteit en het groepsproces te optimaliseren. Per instelling kunnen slechts 2 personen per module worden ingeschreven. 7 Inschrijving : Elke module kan afzonderlijk worden gevolgd. Bij grote belangstelling zal echter voorrang worden gegeven aan de personen die zich voor de volledige cursus inschrijven. De prijs voor de volledige cursus bedraagt 520,00. De module van 1 dag kost 45,00, de modules van 2 dagen 90,00 en de modules van 3 dagen 135,00. Deze prijs omvat steeds de cursus, de syllabi en koffie. Getuigschriften : De deelnemers ontvangen per module een attest van vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo. Diegenen die de volledige cursus hebben gevolgd, ontvangen een getuigschrift van de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vzw. Voor de personen die zich voor minimum 5 dagen inschrijven worden getuigschriften voor educatief verlof aangevraagd. MODULES Communicatie (Code VVCO / 09-10) Data : donderdag 1 oktober; dinsdagen 27 oktober en 24 november 2009. Docente : Ann Deleye, psychologe Doelstellingen : - Basisprincipes van de communicatie kunnen implementeren - Kunnen omgaan met emoties in een palliatieve situatie - Kunnen omgaan met vragen van palliatieve patiënten en hun familieleden Spirituele en existentiële pijn (Code VVSP / 09-10) Data : dinsdagen 8 en 15 december 2009. Docente : Kathleen Van Steenkiste, moreel consulente Doelstellingen : - Weten wat spirituele en existentiële pijn inhoudt - Spirituele en existentiële pijn herkennen - Kunnen omgaan met spirituele en existentiële pijn Ethiek (Code VVET / 09-10) Data : maandagen 18 en 25 januari 2010. Docent: Magda van de Wiele, therapeute, seksuologe, docente ethiek en supervisor Doelstellingen : - Ethische problemen (h)erkennen - De feiten van een ethisch probleem kunnen uitklaren - Weten welke waarden van belang zijn of geschonden kunnen worden - Kunnen deelnemen aan een multidisciplinair overleg waar ethische problemen worden besproken 8
- Kennis verwerven over de formele kanalen van ethisch overleg (o.a. commissie voor medische ethiek) Rouw en Laatste zorg bij het levenseinde (Code VVRO / 09-10) Data : donderdagen 11 en 25 februari 2010 Docenten : Lucie Cannie, psychologe Catherine Harotte, psychologe Doelstellingen : - Inzien dat rouwen zich op verschillende manieren kan manifesteren - Weten wat normale en pathologische rouw is - Inzicht hebben in de factoren die invloed hebben op het rouwproces - Weten wat men wel en niet kan doen t.a.v. rouwenden - De familie kunnen opvangen na het overlijden van een familielid NIET TE JONG VOOR VERLIES KINDEREN EN JONGEREN BETREKKEN BIJ PALLIATIEVE SITUATIES In opvolging van de presentatie vanuit het project Niet te jong voor verlies, die werd uitgewerkt in de werkgroep Kinderen en Palliatie binnen de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen, bieden wij in het najaar 2009 een verdiepend vormingspakket aan voor hulpverleners over het omgaan met kinderen in palliatieve situaties. Deze 2-daagse vorming wordt georganiseerd vanuit een samenwerking tussen de 4 Oost-Vlaamsen netwerken. Pijn en symptoomcontrole (Code VVPN / 09-10) Data : donderdag 18 maart, dinsdag 30 maart (deze datum nog onder voorbehoud!), donderdag 22 april 2010 Docenten : dr. Peter Burvenich, internist Christine De Coninck, palliatief deskundige Veerle Desmytere, palliatief deskundige dr. Patrick Govaert, huisarts - arts palliatieve thuiszorg dr. Jean Loop, huisarts - arts palliatieve thuiszorg prof. dr. Nele Van Den Noortgate, geriater dr. Sarah Van Laer, huisarts - arts palliatieve thuiszorg Marijke Vervaecke, palliatief deskundige Doelstellingen : - Inzicht in het concept totale pijn - Inzicht in lichamelijke pijn - Pijn kunnen meten - Vaardigheden verwerven in pijnbehandeling - Vaardigheden verwerven inzake symptoomcontrole - Pijnpomp kunnen hanteren Complementaire zorg (Code VVPL / 09-10) Datum : maandag 6 mei 2010 Docente: Annemie Dheer, palliatief deskundige Doelstellingen : - Inzien wanneer aromatherapie en voetreflexologie gebruikt kunnen worden - Inzicht in de toepassing van aromatherapie en voetreflexologie 9 INHOUD In het vormingspakket zullen volgende items opgenomen worden: Enkele basisprincipes bij betrekken van kinderen in palliatieve situaties Hechtingspatronen en bijzondere gezinssituaties Veerkracht Leeftijd en doodsbesef bij kinderen Gevoelens, gedachten en mogelijke reacties Signalen van problematische rouw Communicatie met kinderen, informatie en praktische tips Oefeningen, casussen Hulpmiddelen en creatieve werkvormen Dit vormingpakket is bedoeld om bedside hulpverleners wat meer achtergrond en kapstokken aan te bieden, middelen aan te reiken om families te ondersteunen bij het betrekken van kinderen bij palliatieve zorgsituaties. Centraal staat het begeleiden van kinderen bij palliatieve situaties in de periode vóór het overlijden. Naast een uitgebreide theoretische basis zal ruim aandacht besteed worden aan interactieve inbreng zoals vragen, casussen en het aanleren van vaardigheden bij ondersteuning van families in het betrekken van kinderen bij palliatieve situaties. Deze module richt zich tot hulpverleners, werkzaam in een palliatieve zorgsetting, die een ondersteunende rol kunnen vervullen bij het betrekken van kinderen in palliatieve zorgsituaties. Ook leerkrachten, zorgcoördinatoren en CLB medewerkers die bij rouw en verlies op school een ondersteunende functie hebben kunnen voor deze 2-daagse intekenen. 10
ORGANISATIE Plaats tijdstip en duur: De vorming gaat door in vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Bilksken 36 9920 Lovendegem Data : donderdag 8 oktober en dinsdag 20 oktober 2009 Telkens van 9u00 tot 12u30 en van 13u30 tot 16u30 Aantal deelnemers : Om voldoende interactie en leermogelijkheden te waarborgen, is een groep van maximaal 18 personen aangewezen. Prijs : 90, per deelnemer - koffie, thee, water en syllabus inbegrepen Docent : Verschillende docenten vanuit de 4 Oost-Vlaamse netwerken. Getuigschriften : De deelnemers ontvangen na het volgen van de cursus een attest van het organiserend netwerk. STUDIENAMIDDAG VOOR DE GEHANDICAPTENSECTOR Voorstelling van werkmateriaal rond Afscheid Nemen i.s.m. Het Grote Plein en de 4 Oost-Vlaamse netwerken INHOUD Vormingscentrum Het Grote Plein biedt in samenwerking met de Oost-Vlaamse Netwerken Palliatieve Zorg een drieluik aan voor alle regionale voorzieningen voor mensen met een (mentale) beperking. Dit drieluik bestaat uit - Een informatiebrochure (ontstaan vanuit een samenwerking met Netwerk Gent-Eeklo) - Methodieken en werkmap - Een bestellijst voor relevante boeken en materiaal via een (voordelig) centraal verkooppunt Toelichten van deze informatiebrochure, methodieken en werkmap, specifiek ontwikkeld voor de gehandicaptensector, met het doel hen aangepaste materialen en middelen te verschaffen om beter te kunnen omgaan met rouw en verlies binnen de voorziening. Naast uitgebreide praktijkverhalen en toelichting van het verzamelde materiaal zal er ruim aandacht besteed worden aan bruikbare methodieken, aangepast aan de verliessituatie. Bovendien zal er ruimte zijn voor vraagstelling en uitwisseling in groepen en kan men zeker ook van dichtbij kennis maken met de diverse materialen. Stafmedewerkers en verantwoordelijken uit de gehandicaptensector (MPI, dagcentra ) die ondersteuning dienen te bieden bij rouw en verlies. 11 12
ORGANISATIE Plaats tijdstip en duur De vorming gaat door in DVC Heilig Hart Leernsesteenweg 53-9800 DEINZE Datum : maandag 23 november 2009 van 13u30 tot 16u30 Dezelfde studienamiddag gaat ook door in : Levensvreugde Verblijven vzw Botermelkstraat 201-9300 Aalst Datum : dinsdag 24 november 2009 van 13u30 tot 16u30 Aantal deelnemers : Maximaal 40 à 45. Prijs : Nog niet gekend, max. 40,00 per deelnemer - inclusief werkmap Docent : Koen Trappeniers, coördinator van Het Grote Plein, een vormingsorganisatie voor volwassen personen met een verstandelijke beperking. Getuigschriften: De deelnemers ontvangen na het volgen van deze studienamiddag een attest van Het Grote Plein Inschrijvingen : Inschrijvingen verlopen via Het Grote Plein Varkensmarkt 6, 2800 Mechelen T 015 29 84 42 F 015 26 23 09 info@hetgroteplein.be INTERVISIE Intervisie is een werkvorm waarin men leert door het verhelderen van concrete praktijksituaties en werkproblemen. De personen die de palliatieve zorg trekken in een instelling hebben soms een gevoel van "alleen-zijn". Intervisie is een manier om deze mensen vanuit verschillende instellingen met elkaar in contact te brengen. Door de onderlinge uitwisseling en de bespreking van diverse problematieken leert men niet alleen over het eigen functioneren maar ook uit de visie en ervaringen van de anderen, waardoor de palliatieve zorg in de eigen instelling een nieuw elan kan krijgen. Met intervisie beoogt men - het eigen functioneren in de werksituatie te optimaliseren - het reflecteren op het eigen functioneren te bevorderen - te leren omgaan met diverse probleemsituaties Intervisie vindt plaats in een kleine groep (8 à 10 deelnemers). De deelnemers kunnen concrete situaties inbrengen die men graag zou willen uitdiepen. De intervisor begeleidt en bewaakt het groepsproces. Voor intervisie moet aan een paar basisvoorwaarden zijn voldaan : - een veilig klimaat waarin men vrijuit kan spreken zonder schrik voor be- of veroordeling - de waarborg dat wat in groep besproken wordt binnen de groep blijft - groepsgeheim - de deelnemers moeten bereid zijn tot leren en actieve betrokkenheid - bij voorkeur hebben de deelnemers een gemeenschappelijk werkterrein - de groep heeft een vaste samenstelling. Continuïteit in aanwezigheid op de intervisiemomenten is vereist opdat de veiligheid in de groep kan worden gegarandeerd De intervisiegroepen staan open voor alle disciplines : verpleegkundigen, gezinsen bejaardenhelpers, vrijwilligers, maatschappelijke assistenten die reeds een basisopleiding palliatieve zorg gevolgd hebben. Naargelang de vraag kunnen er groepen enkel met referenten of multidisciplinaire groepen worden gevormd. 13 14
ORGANISATIE Plaats en Tijdstip : er worden nieuwe intervisiegroepen gevormd in het najaar en dit zowel in Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo als in het Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen. Gedurende het dan startende academiejaar zullen zij 6 maal samenkomen. De eerste datum van samenkomst is vastgelegd op dinsdag 29 september 2009, van 13u30 tot 16u30. Verdere data worden bepaald in overleg met de deelnemers. De vorming gaat door in : Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen Sint-Walburgastraat 9, 9700 Oudenaarde Duur : een sessie duurt ongeveer 3 uur. Aantal deelnemers : de groepen worden beperkt tot maximum 10 personen. Men schrijft in voor de hele reeks. Docenten : de intervisie wordt begeleid door de psycholoog van het Netwerk. Prijs : voor 6 sessies wordt 180 per persoon gevraagd. Inschrijvingen : moeten ons bereiken vóór 15 september 2009. Na deze datum worden de groepen samengesteld. II. INTERN OP MAAT VORMING OP MAAT Bij "Vorming op Maat" kan de organisatie zelf de onderwerpen, doelstellingen, doelgroep en methodiek van de gevraagde vorming bepalen. Dit gebeurt steeds in overleg met de vormingsverantwoordelijke van het Netwerk die het aanbod zo goed mogelijk tracht aan te sluiten bij de vraag. De vorming wordt ingepast in het vormingstraject van de organisatie. Vorming op maat wil een antwoord bieden op de specifieke vormingsvragen van de organisatie. Afhankelijk van hoever de organisatie staat inzake palliatieve zorg, kan er gekozen worden voor vorming met algemene informatie over palliatieve zorg of voor vorming met uitdieping van specifieke thema s. De methodiek varieert naargelang de docent, het onderwerp en de doelgroep. De organisatie kan bepaalde voorkeuren uitspreken. Deze vormingen kunnen worden ingericht voor diverse doelgroepen (brede bevolking, studenten, professionelen, vrijwilligers, enz.). Zij kunnen worden gegeven aan zowel homogene als heterogene groepen (bv. enkel verpleegkundigen of alle personeelsleden van een instelling). ORGANISATIE Plaats en Tijdstip : de plaats en het tijdstip waarop de cursus doorgang kan vinden, wordt bepaald in overleg met de voorziening. Duur : de duur en de structuur van de cursus wordt nader bepaald in samenspraak met de voorziening. Aantal deelnemers : is afhankelijk van onderwerp en aanpak. Een kleine groep laat echter meer mogelijkheid tot interactie. Docenten : de vorming wordt gegeven door docenten die goed onderlegd zijn in de desbetreffende materie en ervaring hebben in palliatieve zorg. Prijs : In principe wordt 65,00 per uur gevraagd + verplaatsingskosten + kosten voor kopieën. Bij sterk afwijkende cursussen - wat structuur en organisatie betreft wordt de prijs in onderling overleg bepaald. Attesten : Het organiserende Netwerk verleent aanwezigheidsattesten. 15 16
VORMINGSMOMENT : WERKING VAN DE MEDICATIEPOMP. Naar aanleiding van diverse vragen vanuit voorzieningen rond het gebruik en de werking van de medicatiepomp, hebben wij dit vormingsmoment samengesteld. Dit vormingsmoment wil het verpleegkundig en verzorgend personeel van een voorziening initiëren inzake de werking en het gebruik van een medicatiepomp om zo drempelverlagend te werken naar omgang met de pomp. Volgende doelstellingen worden nagestreefd : - Verwerven van basiskennis en basisinzichten met betrekking tot het gebruik en de werking van de medicatiepomp. - Wordt gekaderd binnen de pijn- en symptoomcontrole in het algemeen. - Het gebruik van de pomp kunnen toelichten aan de palliatieve patiënt en zijn familie. De uiteenzetting rond het de werking en het gebruik van de medicatiepomp wordt afgewisseld met interactieve oefeningen. Er is steeds mogelijkheid tot vraagstelling en bespreking van eigen casussen. De initiatiecursus richt zich tot het verpleegkundig en verzorgend personeel van de voorziening. ORGANISATIE Plaats en Tijdstip : de plaats en het tijdstip waarop het vormingsmoment kan plaatsvinden, wordt bepaald in overleg met de voorziening. Duur : het vormingsmoment duurt ongeveer 2 uur. Aantal deelnemers : om enige interactie mogelijk te maken, is een groep van minimum 12 tot maximum 18 personen aangewezen. PALLI-ANDERS Palli-Anders is een alternatief vormingsinstrument waarbij men aan de hand van vragen, wordt aangezet tot reflectie over eigen visie en gevoelens met betrekking tot ziek zijn, sterven en palliatieve zorg. De bedoeling van het spel is : - aanzetten tot nadenken, zelfreflectie, - zich bewust worden van eigen gevoelens en meningen als persoon en als hulpverlener - bespreekbaar maken van verlies, sterven, ziek zijn, rouw, enz. en communicatie stimuleren - in contact treden met jezelf en anderen Het spel handelt over volgende thema s : - Gevoelens van de hulpverlener - Confrontatie met de (eigen) dood - Omgaan in waarheid Deze thema s zijn verwerkt in een aantal vragen of stellingen. Het spelbord zelf bestaat uit 3 ringen waarbij de buitenste ring verwijst naar de minst persoonlijke vragen en de binnenste ring naar de meest persoonlijke vragen. Er wordt in grote mate toegezien op de veiligheid binnen de groep. Zo kan elke speler zelf bepalen hoe persoonlijk hij de vragen wil beantwoorden; er wordt niet toegelaten dat persoonlijke bedenkingen of gevoelens worden be- of veroordeeld en feedback tijdens het spel wordt enkel toegelaten vanwege de spelleider. Het spel wordt steeds afgerond met een evaluatiemoment waarbinnen elke speler de kans krijgt tot ventileren. Palli-Anders is geen competitief spel. Palli-Anders kan men gebruiken bij alle beroepsgroepen betrokken bij palliatieve zorg, hetzij als professionele kracht, hetzij als vrijwilliger. Prijs : er wordt kopieën. 65,00 per uur gevraagd + verplaatsingskosten + kosten voor Attesten : Het organiserende Netwerk verleent aanwezigheidsattesten. 17 18
ORGANISATIE Praktisch : Het spel kan ontleend worden met of zonder begeleider. - Spel zonder begeleider : 12 huur + 50 waarborg - Spel met begeleider : 65 per uur + verplaatsingskosten Plaats, tijdstip en duur : De plaats en het tijdstip waarop het spel doorgang kan vinden, wordt bepaald in overleg met de instelling. Een sessie duurt 2 à 3 uur. Aantal deelnemers : Het spel wordt bij voorkeur gespeeld in een beperkte groep van 8 à 10 personen. Docenten Het spel Palli-Anders wordt begeleid door de psycholoog van het Netwerk. Indien men er voor kiest een interne spelbegeleider aan te wijzen, moet deze in staat zijn om de veiligheid in de groep te bewaren en individuele- en groepsprocessen in de hand te houden. COACHING EN ADVIES Een palliatieve zorgcultuur implementeren in een bestaande cultuur is niet altijd vanzelfsprekend. Men heeft heel dikwijls te maken met weerstanden of moeilijkheden waar men, omdat men te direct bij de situatie is betrokken, niet direct ziet waar het probleem zich precies situeert. Om de voorziening te ondersteunen en om bepaalde situaties te helpen verhelderen biedt het Netwerk "coaching en advies" De bedoeling van "coaching en advies" : - Helpen bepalen van de doelstellingen inzake Palliatieve Zorg van een voorziening - Helpen waar de implementatie van de palliatieve zorgcultuur is vastgelopen - Verhelderen van probleemsituaties, zodat het team de eigen weg verder kan gaan Op vraag van de instelling komt een medewerker van het Netwerk naar een vergadering, teamoverleg of andere samenkomst. Als neutrale buitenstaander tracht zij de probleemsituatie te verhelderen zodat het team weer verder op weg kan gaan. Indien een eerste advies niet voldoende is om het proces weer op gang te krijgen en er verdere opvolging nodig is, wordt dit besproken met het team of de verantwoordelijke. Elke voorziening of organisatie die moeilijkheden ondervindt bij de implementatie van de palliatieve zorgcultuur of bij problemen binnen een team kan beroep doen op het Netwerk Voor een specifiek patiëntgebonden problematiek kan beroep gedaan worden op de palliatief deskundigen van de Palliatieve Thuiszorg. ORGANISATIE Plaats, tijdstip en duur : De plaats, tijdstip en de duur wordt bepaald in overleg met de voorziening. Prijs: een eerste gesprek behoort steeds tot de standaard dienstverlening van het Netwerk en is gratis. Indien meerdere gesprekken of andere ondersteuning nodig is, wordt dit in overleg besproken. 19 20
III. SENSIBILISATIEPAKKET Sensibilisatie is een eerste kennismaking met palliatieve zorg. Sensibilisatie heeft tot doel het sterven als onlosmakelijk deel van het leven te duiden en mensen enige voeling te geven met palliatieve zorg. Concreet gaat het om volgende doelstellingen : - Inzicht hebben in de filosofie en basisprincipes van palliatieve zorg - Weten binnen welke zorgstructuren men een beroep kan doen op palliatieve zorg - Het taboe rond ziek zijn, sterven, dood en rouw doorbreken De referent palliatieve zorg heeft onder andere als taak het personeel van haar organisatie op de hoogte te brengen van wat palliatieve zorg is. Om deze taak te vergemakkelijken bieden wij een "sensibilisatiepakket" aan. Dit pakket kan als leidraad gebruikt worden voor een algemene infosessie palliatieve zorg. Alle aspecten betreffende palliatieve zorg komen aan de orde: fysisch, psychisch, sociaal en spiritueel. Naast een draaiboek, slides en een syllabus zijn ook gedichten en muzieksuggesties opgenomen. Dit kan voor een extra dimensie zorgen op weg naar kennis en inzicht in palliatieve zorg. Organisaties die hun personeel enige noties rond palliatieve zorg willen bijbrengen, kunnen dit sensibilisatiepakket aankopen. PRIJS De kostprijs van dit sensibilisatiepakket bedraagt 15 per pakket, inclusief verzendingskosten. IV. INSCHRIJVINGEN Inschrijvingsmodaliteiten Inschrijven kan tot 3 weken vóór het starten van de cursus, door middel van bijgevoegd inschrijvingsformulier. Gelieve één formulier per cursus te gebruiken. Ook inschrijven via e-mail is mogelijk, op voorwaarde dat u alle info vermeldt die op het formulier gevraagd wordt. Nadat wij uw inschrijving voor intervisie, basiscursus of vervolmakingscursus hebben ontvangen, sturen wij een factuur. Gelieve bij de overschrijving de code van de opleiding en de naam en functie van de deelnemer te vermelden. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het inschrijvingsgeld. Bij inschrijving voor het minisymposium ontvangt u achteraf een factuur. De inschrijving is pas geldig als het inschrijvingsformulier is opgestuurd en het verschuldigde bedrag is overgeschreven. Gelieve bij de overschrijving de code van het minisymposium, de naam van de instelling en het aantal ingeschreven deelnemers te vermelden. Annuleren kan tot 2 weken voor aanvang van de cursus met terugstorting van het cursusgeld mits aftrek van 30% administratiekosten. Annuleren binnen de 2 weken voor aanvang van de cursus heeft tot gevolg dat het cursusgeld niet meer kan worden teruggevorderd. Bij onvoldoende inschrijvingen gaat de opleiding niet door. Hiervan wordt u zo spoedig mogelijk op de hoogte gebracht. Bij inschrijving in de basis - en de vervolmakingscursus ontvangt u ongeveer 14 dagen voor aanvang een schriftelijke bevestiging. Alle cursussen lopen van 9u00 tot 16u30, tenzij anders vermeld. In de prijs zijn steeds syllabi en koffie inbegrepen. Wenst u meer inlichtingen vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Gerda Okerman, vormingsverantwoordeljke Bilksken 36 9920 Lovendegem Tel : 09 218 94 09 Fax : 09 233 93 90 E-mail : gerda.npz.genteeklo@palliatieve.org 21 22 "Het Leven Helpen" vzw Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen An de Vliegher, vormingsverantwoordelijke Sint-Walburgastraat 9 9700 Oudenaarde Tel : 055 20 74 00 - Fax : 055 20 87 82 E-mail: an.devliegher@hetlevenhelpen.be
INSCHRIJVINGSSTROOK MINISYMPOSIUM Vocht- en voedseltoediening in de palliatieve fase Gastspreker : Patricia Claessens Donderdag 18 maart 2010 van 13u30 tot 16u30 Centrum Glorieux - A.Z. Zusters van Barmhartigheid Glorieuxlaan 55-9600 Ronse INSCHRIJVINGSSTROOK BASISCURSUS Cursus Cursuscode Prijs Basiscursus 1 BAS1 /09-10 200,00 Basiscursus 2 BAS2 /09-10 200,00 Cursus Cursuscode Prijs Minisymposium MS/09-10 16,00 Naam :... Functie :.. Instelling :... Directie : Adres :........ Telefoon : Fax :.. E-mail : Schrijft volgende persoon in Naam en adres instelling: NAAM FUNCTIE CURSUSCODE........... Tel : Fax : E-mail : Inschrijfstrookje terug te sturen naar: "Het Leven Helpen" VZW Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen Sint-Walburgastraat 9, 9700 Oudenaarde Tel : 055 20 74 00 - Fax : 055 20 87 82 email: an.devliegher@hetlevenhelpen.be Uw inschrijving is pas definitief na ontvangst van de inschrijvingsstrook en overschrijving van het inschrijvingsgeld, met vermelding van de naam van de instelling of van de ingeschreven persoon én de cursuscode, op rekening 390-0787283-86 van het Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen. Datum en handtekening Terugbezorgen vóór 4 maart 2010 23......... Inschrijfstrookje terug te sturen naar: 24 "Het Leven Helpen" VZW Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen Sint-Walburgastraat 9, 9700 Oudenaarde Tel : 055 20 74 00 - Fax : 055 20 87 82 - email: an.devliegher@hetlevenhelpen.be Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het inschrijvingsgeld, met vermelding van de naam van de ingeschreven persoon én de cursuscode, op rekening 390-0787283-86 van het Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen. Datum en handtekening Terugbezorgen 3 weken vóór het starten van de cursus.
INSCHRIJVINGSSTROOK VERVOLMAKINGSCURSUS Vervolmakingscursus (volledige cursus) VV / 09-10 520,00 Communicatie VVCO / 09-10 135,00 Ethiek VVET / 09-10 90,00 Rouwzorg en laatste zorg VVRO / 09-10 90,00 Spirituele pijn VVSP / 09-10 90,00 Pijn- en symptoomcontrole VVPN / 09-10 135,00 Complementaire zorg VVPL / 09-10 45,00 Instelling... Directie:... Adres :... Telefoon:... Fax :... E-mail:... Facturatieadres:...... Schrijft volgende persoon in NAAM FUNCTIE CURSUSCODE...... Hij/zij volgde de basiscursus in het academiejaar:. georganiseerd door... Inschrijfstrookje terug te sturen naar : Vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Bilsken 36 9920 Lovendegem T 09 218 94 06 F 09 233 93 90 gerda.npz.genteeklo@palliatieve.org Nadat wij uw inschrijvingsstrookje hebben ontvangen, sturen wij een factuur. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het inschrijvingsgeld, met vermelding van de naam van de ingeschreven persoon én de cursuscode, op rekening 290-0539654-64 van vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo. Datum en handtekening... INSCHRIJVINGSSTROOK KINDEREN EN JONGEREN BETREKKEN BIJ PALLIATIEVE SITUATIES Cursus Cursuscode Prijs Kinderen betrekken bij palliatieve zorg K&P 90,00 Instelling :..... Directie :... Adres :...... Telefoon : Fax :... E-mail :... Schrijft volgende persoon in NAAM FUNCTIE CURSUSCODE...... Inschrijfstrookje terug te sturen naar: Vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Bilsken 36 9920 Lovendegem T 09 218 94 06 F 09 233 93 90 gerda.npz.genteeklo@palliatieve.org Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het inschrijvingsgeld, met vermelding van de naam van de ingeschreven persoon én de cursuscode, op rekening 290-0539654-64 van vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo. Datum en handtekening Terugbezorgen 3 weken vóór het starten van de cursus of de module Terugbezorgen 3 weken vóór het starten van de cursus. 25 26
INSCHRIJVINGSSTROOK - STUDIENAMIDDAG Voorstelling van werkmateriaal rond Afscheid Nemen Instelling :..... Directie :... Adres :...... Telefoon : Fax :... E-mail :... Facturatieadres:... Schrijft volgende persoon in Voor (aanduiden wat past) of NAAM FUNCTIE CURSUSCODE..... Maandag 23 november 2009 (DVC Heilig Hart Deinze) Dinsdag 24 november 2009 (Levensvreugde Verblijven vzw Inschrijfstrookje terug te sturen naar : Het Grote Plein Varkensmarkt 6, 2800 Mechelen T 015 29 84 42 F 015 26 23 09 info@hetgroteplein.be Datum en handtekening Terugbezorgen vóór 2 november 2009 Aalst) Cursus Cursuscode Prijs Intervisie INT 09-10 180,00 Instelling :.... Directie : Adres : Telefoon : Fax :.. E-mail : Schrijft volgende persoon in voor intervisie in een (gelieve aan te kruisen) NAAM... FUNCTIE en DISCIPLINE... multidisciplinaire groep intervisie voor referenten (enkel voor referenten uit RVT s) Bij onvoldoende kandidaten wens ik toch deel te nemen aan een gemengde groep : ja nee Inschrijfstrookje terug te sturen naar: "Het Leven Helpen" VZW Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen Sint-Walburgastraat 9, 9700 Oudenaarde Tel : 055 20 74 00 - Fax : 055 20 87 82 - email: an.devliegher@hetlevenhelpen.be Nadat wij uw inschrijvingsstrookje hebben ontvangen, sturen wij een factuur. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het cursussgeld, met vermelding van de naam van de ingeschreven persoon én de cursuscode, op rekening 390-0787283-86 van het Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen. Datum en handtekening INSCHRIJVINGSSTROOK - INTERVISIE 27 Terugbezorgen vóór 16 september 2009 28
This document was created with Win2PDF available at http://www.win2pdf.com. The unregistered version of Win2PDF is for evaluation or non-commercial use only. This page will not be added after purchasing Win2PDF.