Voor elk wat wils Of je nu kleine of al grotere kinderen hebt, het is heerlijk om een tuin te hebben waarin iedereen zich thuis voelt. Deze drie tuinen hebben voor alle gezinsleden veel te bieden! TEKST: ANNEMARIE GÖRTS tuin 1 Rondjes rennen 38 TUINONTWERP 2016
tuin 2 Zitten, luieren & lezen tuin 3 Lekker fietsen 2016 TUINONTWERP 39
Familietuin 1 Schommelen en rondjes rennen Ik heb gekozen voor sterke, betrouwbare planten die weinig onderhoud vragen. 40 TUINONTWERP 2016
In deze weelderige Haagse stadstuin kunnen de nog jonge kinderen schommelen, in de zandbad spelen en ook rondjes rennen rondom het plantvak in het midden. Bovendien is er de mogelijkheid een hangmat op te hangen om heerlijk in te luieren. FOTO S EN TEKENING: RENÉE SANTEMA Zelfstandig tuinontwerpster Renée Santema ontwerpt vaker tuinen waar looproutes doorheen voeren, omdat je op deze manier van elk hoekje van de tuin kunt genieten. Zo ook hier.,,zeker voor kinderen is het heel belangrijk dat ze kunnen rennen, dat ze elkaar achterna kunnen zitten, vertelt ze.,,daarom heb ik het ontwerp zó gemaakt, dat ze een rondje door de tuin kunnen rennen. Voor een stadstuin oogt deze opvallend groen. Op het eerste gezicht zou je niet vermoeden dat er slechts drie plantvakken zijn; de rest bestaat voornamelijk uit gebakken klinkers, op de beide terrassen gecombineerd met natuursteentegels in antraciet. Deze groene sfeer ontstaat niet alleen door de plantkeuze, maar ook omdat de plantvakken midden in de tuin liggen en niet langs de rand. Daarbij is de tuin rondom erg groen door drie leilindes (die tevens voor extra privacy zorgen), een hoogstam appelboom en enkele bomen die er al stonden. er hangt een schommel aan. Wordt de schommel op den duur niet meer gebruikt dan vormt de pergola een mooi verticaal element en een spannende groene doorgang. Geurende kamperfoelies,,omdat de eigenaren een onderhoudsvriendelijke tuin wilden, heb ik gekozen voor sterke, betrouwbare planten die weinig onderhoud vragen, zoals sterke siergrassen en planten als Geranium macrorrhizum en Bergenia, aldus de tuinontwerpster.,,met Verbena bonariensis als bonus. Als deze tweejarige plant terugkomt dan is dat mooi meegenomen, komt hij niet terug dan doet het geen afbreuk aan de sfeer in de tuin. Tegen de nieuwe, low budget schuttingen aan ❽ ❼ de linker- en achterkant van de tuin zijn matten van wilgentenen bevestigd om het houterige te camoufleren. Langs deze wilgentenen matten zijn diverse clematissen geplant, waaronder ook de wintergroene Clematis armandii.,,tegen de oude schutting bij het terras stond al klimop, deze vormt een mooie groene achtergrond. Hier zijn geurende kamperfoelies geplant: Lonicera periclymenum en Lonicera sempervirens. Een krentenboompje - opgekweekt als stamboompje - vormt in het middenvak een focuspunt. Op den duur zal deze een mooie parasolvorm krijgen. ❾ ❿ Groene doorgang Door de ligging op veengrond was de vorige tuin in de loop der jaren verzakt. In plaats van de grond op te laten hogen, besloot Renée van de situatie gebruik te maken door drie kleine niveauverschillen van zo n 10-15 cm te creëren. Hierdoor is de tuin verdeeld in drie gedeeltes.,,vanaf het terras bij het huis - dat de hele dag in de zon ligt - ga je één trede naar beneden, dan loop je langs de zandbak en het bankje, dan is er wéér een trede, en dan ben je achteraan bij het terras in de avondzon. Vanaf de op maat gemaakte berging - Renée adviseerde om deze diep donkerblauw te schilderen - loopt een pergola over het pad tot in het plantvak. De pergola is multifunctioneel; er groeit een blauweregen over én ❹ Ontwerp 1 hoofdterras 2 plantvak 3 vogeldrinkschaal 4 zandbak 5 bankje 6 krentenboompje ❺ ❷ ❻ ❸ ❶ ⓫ 7 avondterras 8 hoogstam appelboom 9 berging 10 pergola/schommel 11 leilinde Renée Santema Tuinontwerp Renée Santema Tuin Den Haag www.santematuin.nl Tuinaanleg Henri de Jong Tuinen Den Haag www.henridejong.nl 2016 TUINONTWERP 41
Zitten, luieren Familietuin 2 & lezen Tussen de schutting en een van de staanders kan een hangmat worden opgehangen. 42 TUINONTWERP 2016
Een veranda, een hangmat, een vuurkorf en veel mogelijkheden om te zitten en te lezen. Dat was de wens van het gezin met twee tieners dat hier woont. Een speels eigentijds zitelement geeft de mogelijkheid om de hele dag te genieten van een plekje in de zon, onder de veranda zitten ze altijd droog. FOTO S EN TEKENING: SANNE ALLERSMA Het meest bijzondere is het speelse zitelement dat ruim twee zijden van de tuin beslaat. Niet alleen de vorm met de schuine hoeken is bijzonder, maar ook waarom het zitelement zo ontworpen is, vertelt tuinarchitecte Sanne Allersma van de tuinwinkel House of Green.,,Naast de wens om verschillende zitjes te hebben, wilden ze bestaande gestapelde bielzen met daarachter opgehoogde aarde laten liggen om afvoerkosten te besparen. Dat is het uitgangspunt geworden voor het ontwerp. De zitrand met betontegels volgt de vorm van de vroegere bielzen. Om deze vorm te onderbreken kwamen er overdwars enkele elementen van steigerhout die - verticaal - doorlopen tegen de bestaande schutting. Deze werd hierdoor veel aantrekkelijker, bovendien is de schutting hierdoor deels verhoogd wat meer privacy geeft. Deze houten elementen hebben echter nóg een functie.,,het is leuk om hier met een groepje of met zijn tweeën intiem te zitten. En de zitjes kunnen ook als tafeltje dienen. Door het verticale steigerhout wordt het bovendien één element rondom, zonder dat je een hele nieuwe schutting plaatst. Hangmat Het zitelement achterin werd doorgetrokken naar de zijkant van de tuin. Van steigerhout en betonnen U-blokken - waartussen ruimte is voor haardhout - is hier een zitelement/ tuinbank gemaakt over bijna de volle lengte van de tuin.,,ze kunnen nu bijna rondom in de tuin zitten. Het avondzitje is bij de woning, daar heeft het zitelement een arm- en rugleuning. De eettafel is daar makkelijk bij te zetten en ook het tafeltje op wieltjes. Dat de tuin flexibel is in te delen is te danken aan de vele bestrating; deze bestaat deels uit hergebruikte betonklinkers en deels uit Schellevis betontegels. De veranda sluit goed aan bij de stijl van de woning, een herenhuis uit begin 1900. De stijl van de overkapping had het hoveniersbedrijf dat de tuin heeft aangelegd al bedacht. Maar Sanne bepaalde de vórm die de overkapping moest krijgen.,,ik heb aangegeven waar de veranda moest komen en waar alle palen moesten staan. Belangrijk was dat er naast het dakraam ook een opening tussen de woning en het dak van de veranda bleef, omdat het anders binnen te donker zou worden. Tussen de schutting en een van de staanders van de veranda kan een hangmat worden opgehangen. Sterke groeiers De schaarse beplanting in deze tuin bestaat uit sterke groeiers. Tegen de veranda groeit de paarse Clematis x durandii. In de halfschaduw staan onder meer de varen Blechnum spicant (dubbelloof), Anemone x hybrida Honorine Jobert (herfstanemoon) en Brunnera macrophylla Ontwerp 1 betonklinkers 2 veranda 3 hangmat 4 zitelement 5 zitrand ❻ ❺ ❹ ❸ ❷ ❶ Jack Frost (Kaukasische vergeetmij-niet). Op een meer zonnige plek staan bloeiende, vaste planten als Salvia nemorosa Caradonna (salie), Gaura lindheimeri en Echinacea purpurea (zonnehoed). Het krentenboompje dat al achterin de tuin stond, is aangevuld met nog een krentenboompje en een wilgbladige sierpeer om inkijk vanuit de achterliggend huizen te weren. ❼ ❽ ❾ ❿ 6 krentenboompje 7 betontegels 8 verrijdbaar tafeltje 9 vuurschaal 10 vaste bank/zitelement Sanne Allersma Tuinontwerp House of Green Den Haag www.houseofgreen.nl Tuinaanleg Hoveniersbedrijf R.A. van der Lee Waddinxveen www.vdlee.nl Onder de bank is plaats voor haardhout. 2016 TUINONTWERP 43
Familietuin 3 Lekker fietsen Alles is hier in de lengte, om de tuin langer te doen lijken. 44 TUINONTWERP 2016
Deze achtertuin op de Kop van Zuid in Rotterdam heeft alles wat een tuin voor een gezin met een jong kind aantrekkelijk maakt. Zitgelegenheid in zon en schaduw, voldoende groen en toch weinig onderhoud. Het kleine meisje kan er heerlijk schommelen of met haar driewieler rondfietsen. FOTO S: MARIAN GROENENDIJK TEKENING: MIRELLA SCHOUT Deze strakke tuin is ontworpen door zelfstandig tuinontwerpster Mirella Schout van De Tuinfabriek. Dat de tuin voor een groot gedeelte betegeld is, is niet alleen omdat de eigenaren weinig onderhoud wilden. Mirella:,,De looplijn van het huis naar de poort moest erin blijven en daarbij heb ik een lekkere zitplek gemaakt, want dat was hun wens. Bovendien is er nu veel speelruimte en de mogelijkheid om de barbecue neer te zetten waar ze maar willen. De tuin is 5 m breed en 12 m lang, dat is relatief smal en diep. Met haar ontwerp heeft Mirella de lengte van de tuin extra benadrukt.,,alles is in de lengte, om de tuin langer te doen lijken. De spiegel tegen de schuur is er niet alleen om het houten huisje dat er al stond - een standaard berging met ander hout dan de schutting - weg te werken. Je krijgt ook het idee dat de tuin doorloopt. Vooral als de bamboe die ervoor staat nog hoger wordt. Met de spotjes die hierin staan, is de tuin s avonds leuk verlicht. Tarp Ook de strakke schutting met zijn lange, horizontale planken draagt bij aan het ruimtelijke effect. Net zoals de rand met beplanting vóór de schutting en het lange smalle plantvak bij het eetgedeelte. Mirella:,,De randen heb ik vrijgemaakt voor beplanting. Ik heb één betegeling gemaakt en één uitsnede gemaakt en daarin grassen geplant en bolletjes van sieruien. Ook de bank, waarop veel mensen kunnen zitten, staat in de lengte. Met aan de andere kant van de tafel stoeltjes erbij kost dat minimale ruimte. Een tarp zorgt hier - net als de tarp bij de loungehoek - voor wat schaduw, want het kan in deze zonnige tuin s zomers erg warm worden. Vaak ontwerpt Mirella tuinen met natuurlijk ogende beplanting waarbij de planten door elkaar heen zijn geplant. Hier koos de tuinontwerpster vanwege het rustige beeld bewust voor mono-beplanting. Onder de lei-amberbomen (Liquidambar styraciflua) aan de ene kant staat Gaura lindheimeri, een zonminnende plant die maandenlang doorbloeit. Schommelpergola Naast de schutting aan de andere kant staat Carex Irish Green, een wintergroen, bodembedekkend siergras. Het plantvak bestaat geheel uit Miscanthus sinensis Yaku Jima (oosters prachtriet), waartussen in de zomer bordeauxrode trommelstokjes (Allium sphaerocephalon) omhoog piepen. Achterin de tuin - naast de berging - is een schommelpergola 0 1 2 5 cm Ontwerp 1 tegels 2 leibomen 3 eettafel 4 oosters prachtriet 5 bank 6 grondspots 7 strook met Carex 8 tarp 9 loungehoek 10 schommelpergola ❷ gemaakt; de schommel hangt dus aan de pergola, mooi en praktisch. Ook bovenop de rechter schutting is van hout een pergola gemaakt. Langs vier steigerbuizen klimt hier blauweregen omhoog, dit onderbreekt de lange schutting en zorgt voor extra groen. Ook bij de achtergevel is blauweregen geplant. Over een paar jaar zal deze stadstuin elk voorjaar een feest zijn van hangende, zachtlila bloemtrossen! berging ❽ ❾ ❸ ❶ ❺ woning ❹ ❿ ❼ ❻ Mirella Schout Tuinontwerp De Tuinfabriek Rotterdam www.detuinfabriek.nl Tuinaanleg Luijk Groenprojecten en Interieurbeplanting Reeuwijk www.luijk.nu 2016 TUINONTWERP 45