lu Nederlands Normalisatie-instituut ELEKTROTECHNIEK Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. r,.. 4 Veil~igth&clsbe-p I a / lingen voor L.-A/ /G.<\ #q&fnningsinstallaties i I Safèfy 1 *-* requirements for low-voltage Termen installations en definities Definitions ICS 91.14050-5e druk, november 1996
Nederlands Elektrotechnisch Comité (NEC) Normcommissie NEC 64 Installatievoorschriften, lage spanning Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schrifte- lijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderzins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut eniof de leden van de commis- sies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband hou- dende met toepassing van door het Nederlands Normalisatieinstituut gepubliceerde uitgaven. 6 1996 Nederlands Normalisatie-Instituut Kalfjeslaan 2. Postbus 5059, 26M) GB Delft Telefoon (015) 2 690 390. Fax (015) 2 690 190
Blz. 3 NEN 1010-2: 1996 Inhoud Inleiding blz. 5 Deel 2 - Termen en definities 7 21 Kenmerken van installaties 7 22 Spanningen 23 Elektrische schok 24 Aarding 25 Elektrische stroomketens 26 Leidingsystemen 27 Elektrisch materieel 28 Scheiden en schakelen 29 Vaardigheden van personen Deel 8 - Aanvullende Nederlandse bepalingen 9 11 15 17 19 21 23 25 27 8.20 Ruimten binnen gebouwen of in de open lucht 8.21 Kenmerken van installaties 8.21.100 Algemeen 8.2 1.200 Stroomstelsels 8.21.300 Meet- en proefopstellingen 8.2 1.400 Schema s en tekeningen 8.22 Spanningen 8.23 Elektrische schok 8.24 Aarding 8.25 Elektrische stroomketens 8.26 Leidingsystemen 8.27 Elektrisch materieel 8.27.100 Voedingsbronnen 8.27.200 Schakel- en verdeelinrichtingen 8.27.300 Elektrische toestellen 8.27.400 Railkokersystemen 8.27300 Transportinrichtingen 8.27.600 Materialen 8.28 Scheiden en schakelen 27 31 31 31 31 33 35 31 39 41 43 45 45 45 47 49 49 49 53 Bijlagen Bijlage CN23 Bijlage NL8.21 Handbereik Stroomstelsels 54 55
. i Blz. 4 NEN IOIO-2:1996
Blz. 5 NEN 1010-2: 1996 Inleiding Algemeen NEN 1010-2 is deel 2 van de Nederlandse norm NEN 1010,,Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties. NEN 1010-2 bevat deel 2 en tevens de aanvullende Nederlandse bepalingen bij deel 2 uit deel 8. Deze aanvullende Nederlandse bepalingen moeten samen met de bepalingen uit deel 2 worden toegepast. Voor nadere informatie over deel 8 zie deel 0. Dit deel moet worden toegepast samen met de andere relevante delen van NEN 1010. In de inleiding van deel 0 van NEN 1010 staat aangegeven uit welke delen de Nederlandse norm NEN 1010 bestaat; tevens is aangegeven welke druk van de afzonderlijke delen samen de geldige editie van NEN 1010 vormen. Relatie met internationale normen Deel 2 is gebaseerd op de volgende delen van HD 384 en IEC 364: HD IEC Titel HD 384 IEC 364 Electrical installations of buildings Deel 2 HD 384.2 Sl: 1986 IEC 50(826): 1982 Part 2: Detïnitions HD 384.2 Sl/Al: 1992 IEC 50(826)/Al: 1990 IEC 50(826),,International Electrotechnical Vocabulary - IEC 50(826) A2 995 Chapter 826: Electrical installations of buildings IEC 364-2-21: 1993 Part 2: Definitions - Chapter 21: Guide to genera1 terms Voor nadere informatie over de relatie met internationale normen zie deel 0. Relatie met Nederlandse wetgeving Zie deel 0. Wijzigingen ten opzichte van de vierde druk Zie deel 0. Redactionele opzet Zie deel 0. Titels van de normen en andere publikaties De titels van de normen en de andere publikaties waarnaar in dit deel is verwezen zijn, samen met die van de andere delen, ondergebracht in deel 0. Een norm of andere publikatie, waarnaar is verwezen, kan na het publiceren van dit deel zijn vervangen door een nieuwe druk of door een andere norm of publikatie. Raadpleeg voor de geldige norm of publikatie daarom de laatste druk van deel 0 of het Nederlands Normalisatie-instituut.
Blz. 6 NEN 1010-2: 1996 TOELICHTING Hoofdstuk 21 - Kenmerken van installaties IEC 21.2 Een elektrische installatie kan meer dan één voedingspunt hebben. IEC 21.4 Er is aangenomen dat de invloed van reeds aanwezige en belaste elektrische leidingen en reeds aanwezig al dan niet elektrisch materieel in dezelfde omgeving in de omgevingstemperatuur is verwerkt. NL Deze temperatuur ontstaat onder invloed van omstandigheden buiten het elektrisch materieel dat wordt geïnstalleerd. en van deze omstandigheden zijn zonnestraling, een in de nabijheid opgesteld verwarmingstoestel of ander elektrisch materieel dat in de omgeving is opgesteld. Onder normale omstandigheden geldt de code AA4 voor de omgevingstemperatuur (zie bepaling 512.2.1). CLC 21.5 Een noodstroominstallatie omvat zowel de noodvoedingsbron als de bijbehorende installatie. Deze installatie kan zijn aangesloten op het normaal gebruikte elektrisch materieel of op een deel van de normaal gebruikte installatie.
N( - RMTEKST Blz. 7 NEN lolo-2:1996 Deel 2 Termen en definities Zie ook deel 8.2. Hoofdstuk 21 - Kenmerken van installaties Zie ook hoofdstuk 8.2 1. CLC 21.1 elektrische installatie: Een samenstel van elektrisch materieel. CLC *21.2 voedingspunt (van een elektrische installatie): verd aan een installatie. Het punt waar elektrische energie wordt gele- CLC 21.3 CLC *21.4 CLC *21.5 CLC 21.6 nul: Een leiding die met het neutrale punt van een stroomstelsel is verbonden en die bij kan dragen aan de overdracht van elektrische energie. omgevingstemperatuur: De temperatuur van de omgeving op de plaats waar elektrisch materieel wordt geïnstalleerd. noodstroominstallatie (voor veiligheidsdoeleinden): Een installatie die wordt gebruikt om de veiligheid van personen te waarborgen wanneer de normale elektrische energievoorziening niet naar behoren functioneert. Zie ook bepaling 8.21.5. reservevoeding: Een installatie die wordt gebruikt om de leverantie van elektrische energie over te nemen van de normale voeding en het functioneren van de elektrische installatie te waarborgen, anders dan voor de veiligheid van personen, indien de normale elektrische energievoorziening hapert.
Blz. 8 NEN 1010-2: 1996 TOELICHTING Hoofdstuk 22 - Spanningen CLC 22.1 De bedrijfsspanning van een installatie mag binnen de tolerantiegrenzen van de nominale spanning afwijken. CLC 22.2 Dit begrip wordt alleen gebruikt bij bescherming raking. tegen indirecte aan- NL NL 22.4 In bepaalde gevallen kan de waarde van de aanrakingsspanning aanzienlijk worden beïnvloed door de impedantie van de persoon bij aanraking van die spanning. Tevens wordt de aanrakingsspanning beïnvloedt door mogelijke overgangsimpedanties. De grenswaarde van de aanrakingsspanning hangt af van de omstandigheden ter plaatse. In ruimten met vocht, zoals zwembaden, is de grenswaarde lager dan in gewone ruimten.
Blz. 9 NORMTEKST NEN 1010-2: 1996 Hoofdstuk 22 - Spanningen Zie ook hoofdstuk 8.22. C'LC 22.1 CLC 22.2 CLC 22.3 CLC e22.4 nominale spanning (van een installatie) (CL): De spanning die aan de inrichting of vervaardiging van elektrische installaties, of delen daarvan, ten grondslag ligt. aanrakingsspanning: De spanning in geval van een isolatiedefect tussen gelijktijdig aanraakbare delen. ideële aanrakingsspanning: De hoogste te verwachten aanrakingsspanning die optreedt in geval van een defect met verwaarloosbare impedantie in de elektrische installatie. grenswaarde van de aanrakingsspanning (U,): De hoogste waarde van de aanrakingsspanning die gedurende onbeperkte tijd aanwezig mag zijn.
Blz. 10 NEN 1010-2: 1996 TOELICHTING Hoofdstuk 23 - Elektrische schok CLC 23.1 NL Actieve delen zijn niet per definitie gevaarlijk. Actieve delen kunnen zowel geïsoleerd als ongeïsoleerd zijn. Tot actieve delen behoren ook: - geleidende delen van bepaalde soorten elektrisch materieel volgens de daarvoor geldende normen, bijvoorbeeld voor radio-ontstoring; - kernen van leidingen. Voor de betekenis van PEN zie de toelichting op bepaling 24.5. IEC 23.3 CLC 23.8 en van vreemde geleidende delen zijn: - metalen constructiedelen van gebouwen; - metalen gas-, water- en verwarmingsbuizen, alsmede daarmee geleidend verbonden delen zoals metalen aanrechten, afvoerbakken en cv-radiatoren; - metalen vloeren, wanden en plafondconstructies. Lekstromen kunnen een capacitieve component bevatten. Ook het gebruik van condensatoren kan lekstromen veroorzaken. NL 23.9 De vectoriële som van stromen is de algebraïsche tane waarde van die stromen. som van de momen- CLC 23.10 NL en van gelijktijdig aanraakbare delen zijn: - actieve delen; - metalen gestellen; - vreemde geleidende delen; - beschermingsleidingen; - aardelektroden. Het begrip,,gelijktijdig aanraakbaar is niet beperkt tot aanraking met de handen. NL 23.11 NL 23.12 NL 23.15 IEC 23.17 Dit gebied is aangegeven in figuur 23A. Voor de mate van bescherming zie rubriek 412. Actieve delen zijn gevaarlijk als deze bij aanraking gevaar kunnen opleveren. Niet-voldoend geïsoleerde of ongeïsoleerde actieve delen zijn dus gevaarlijk actieve delen. Functionele isolatie biedt niet noodzakelijkerwijs dezelfde beschermingsgraad als fundamentele isolatie. NL Een actief deel met fundamentele geïsoleerd actief deel genoemd. isolatie wordt ook wel een voldoend
Blz. 11 NORMTEKST NEN 1010-2: 1996 Hoofdstuk 23 - Elektrische schok Zie ook hoofdstuk 8.23. CLC *23.1 C/N 23.2 CLC *23.3 actief deel: Een geleidend deel dat bij normaal bedrijf onder spanning staat, met inbegrip van de nul en daarmee verbonden geleidende delen, maar niet een PEN-leiding en daarmee verbonden geleidende delen. metalen gestel: Zie bepaling 8.23.2. vreemd geleidend deel: Een geleidend deel dat geen deel uitmaakt van de installatie en dat oorzaak kan zijn van potentiaalversleping, met inbegrip van versleping van aardpotentiaal. CLC 23.4 elektrische schok: Fysiologisch effect veroorzaakt lichaam van een mens of dier vloeit. door een elektrische stroom die door het CLC 23.5 CLC 23.6 directe aanraking: Aanraking van actieve delen door personen of levende have. indirecte aanraking: Aanraking van metalen gestellen die door een defect onder spanning staan door personen of levende have. Zie ook bepaling 8.23.6. CLC 23.7 schokstroom: stroom die een elektrische schok kan veroorzaken. CLC 23.8 CLC c23.9 lekstroom(in een installatie): Een stroom die bij normaal bedrijf naar aarde of naar vreemde geleidende delen loopt. reststroom: De vectoriële som van alle stromen in de actieve delen van een stroomketen op een bepaalde plaats in de installatie. CLC *23.10 gelijktijdig aanraakbare delen: Leidingen of geleidende delen die gelijktijdig kunnen worden aangeraakt door personen of, indien van toepassing, door levende have. CLC 23.11 handbereik: Het gebied dat een persoon in elke richting zonder hulpmiddelen kan bereiken. CLC *23.12 omhulsel: Een behuizing van elektrisch materieel die bescherming a) bepaalde uitwendige invloeden; b) directe aanraking. biedt tegen: CLC 23.13 CLC 23.14 IEC *23.15 IEC 23.16 IEC *23.17 IEC 23.18 afscherming: Een voorziening die bescherming biedt tegen directe aanraking vanuit elke gebruikelijke richting van benadering. hindernis: Een voorziening die bescherming biedt tegen onwillekeurige directe aanraking, maar niet tegen opzettelijke directe aanraking. gevaarlijk actief deel: Een actief deel dat onder bepaalde uitwendige omstandigheden gevaar kan opleveren voor een elektrische schok. [Niet overgenomen] fundamentele isolatie: De isolatie van actieve delen die onder normale omstandigheden voldoende bescherming biedt tegen het gevaar van een elektrische schok. extra isolatie: Een onafhankelijke isolatie die, in aanvulling op de fundamentele isolatie, bescherming biedt tegen het gevaar van een elektrische schok bij een defect van de fundamentele isolatie. IEC 23.19 dubbele isolatie: Een isolatie die zowel de fundamentele als de extra isolatie omvat.
Blz. 12 NEN 1010-2: 1996 TOELICHTING IEC 23.20 Versterkte isolatie kan bestaan uit verscheidene lagen die niet afzonderlijk als fundamentele en extra isolatie kunnen worden getest.
Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214 2600 WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T (015) 2 690 390 F (015) 2 690 271 www.nen.nl/normshop ex. NEN 1010-2:1996 nl Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties - Deel 2: Termen en definities 29.00 Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop Gratis e-mailnieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V E-mail Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) 2 690 271 E-mail: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) 2 690 391, dagelijks van 8.30 tot 17.00 uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: www.nen.nl/leveringsvoorwaarden. Normalisatie: de wereld op één lijn. preview - 2016