Poliklinische OK, Gynaecologisch Behandel Centrum Noord
Inhoudsopgave Inleiding Welke ingrepen kunnen plaatsvinden in het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord? hysteroscopie poliep verwijderen myoom verwijderen spiraal verwijderen of herplaatsen pipelle-curettage/afnemen biopt Essure sterilisatie Novasure behandeling curettage (niet-intacte zwangerschap, zwangerschapsrest) Pathologisch onderzoek Procedure poli u komt in aanmerking voor een poliklinische ingreep en dan.. afspraak maken/plannen ingreep Procedure rondom de ingreep pijnstilling avond voor en dag van ingreep niet nuchter uw rol als patiënte / begeleiding doktersassistente waar melden? klachten gedurende de ingreep Procedure na de ingreep bijkomen en ontslag Complicaties Bij welke problemen contact opnemen Met wie contact opnemen Werk/sport/seksualiteit Nacontrole Vragen Andere folders om te lezen Woordenlijst 1
Inleiding U bezoekt binnenkort het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord voor het ondergaan van een poliklinische ingreep. Wat u hiervan kunt verwachten en wat dit precies inhoudt wordt in deze folder uitgelegd. Welke ingrepen kunnen plaatsvinden in het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord? Hysteroscopisch onderzoek / hysteroscopie Een hysteroscopie is een operatie waarbij de gynaecoloog met een dun kijkbuisje (hysteroscoop) in de baarmoeder kijkt en eventuele kleine afwijkingen kan verwijderen. Deze ingreep vindt niet plaats op de operatiekamer maar in een speciaal daarvoor ingerichte kamer in het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord. Via de vagina (schede) wordt een dunne holle buis in de baarmoeder ingebracht. Door deze buis brengt de gynaecoloog vocht en instrumenten in de baarmoederholte. De hysteroscoop wordt aangesloten op een camera. Op een monitor verschijnt de afbeelding van de binnenzijde van de baarmoeder. Naast u bevindt zich een tweede monitor. Zo is het verloop van de ingreep eventueel ook voor u uitstekend te volgen. 1. blaas 2. verlicht gedeelte 3. met vocht gevulde baarmoeder 4. eileider 5. baarmoederhals 6. rectum 7. vagina 8. hysteroscoop De ingreep vindt plaats tijdens een poliklinische behandeling en neemt hooguit 45 minuten in beslag. De hysteroscopie zelf duurt maximaal 30 minuten. De procedure rondom de hysteroscopie wordt verderop in 2
deze folder uitgelegd. Indien u nog een menstruatiecyclus heeft vindt de ingreep plaats in de eerste helft van uw cyclus, dus na de menstruatie en voor de eisprong. Bruinige afscheiding ten tijde van de ingreep is geen probleem, maar indien u nog helderrood bloedverlies heeft, wordt geadviseerd contact op te nemen met de doktersassistente van deze polikliniek. Voor telefoonnummers zie achterin deze folder. Hysteroscopisch verwijderen van een poliep Een poliep is een bijna altijd goedaardige uitstulping van het baarmoederslijmvlies. Poliepen tot ongeveer 2 cm kunnen via de hysteroscoop poliklinisch verwijderd worden. Hysteroscopisch verwijderen van een myoom Een myoom wordt ook wel vleesboom genoemd en is eigenlijk een goedaardige knobbel die uitgaat van de spierwand van de baarmoeder. Een myoom kan zo groot zijn als een speldenknop maar kan ook heel groot worden. Vaak zijn er meerder myomen in de baarmoeder aanwezig en ze kunnen op verschillende plaatsen voorkomen. Niet alle myomen kunnen in het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord worden verwijderd. Alleen myomen die zich in de baarmoederholte zelf of net onder het slijmvlies bevinden kunnen tijdens deze poliklinische hysteroscopie worden behandeld. Myomen op andere plaatsen in de baarmoeder of indien deze groter zijn dan 1 cm worden onder narcose op de operatiekamer verwijderd. Hier zal dan een aparte afspraak voor worden gemaakt. Verwijderen of herplaatsen spiraal Een spiraal waarvan de touwtjes niet zichtbaar zijn kan eenvoudig via de hysteroscoop verwijderd worden. Spiraaltjes die mogelijk niet goed zitten in de holte van de baarmoeder kunnen soms worden recht gelegd of opgeschoven zodat ze wel op de juiste plek komen te liggen. 3
Pipelle-curettage/biopt Bij vrouwen met bloedverlies na de overgang (postmenopauzaal bloedverlies) zal een kleine curettage kunnen worden uitgevoerd. Een Pipelle is een behandeling waarbij door middel van een dun buisje (Pipelle) via de baarmoedermond baarmoederslijmvlies kan worden weggenomen. Zo kan materiaal worden verkregen voor nader onderzoek. Tevens kunnen er gerichte hapjes (biopten) van het baarmoederslijmvlies genomen worden. Sterilisatie d.mv. de Essureprocedure Ook sterilisatie kan met behulp van een hysteroscopie verricht worden. Bij deze methode worden de eileiders afgesloten door middel van het inbrengen van kleine veertjes in de eileiders. In een aparte folder zal op deze behandeling worden ingegaan. Novasure behandeling Bij heftig menstrueel bloedverlies kan, na het beoordelen van de vorm van de holte van de baarmoeder middels hysteroscopie, een Novasurebehandeling worden uitgevoerd. Hierbij wordt het slijmvlies van de baarmoederholte met behulp van elektrische energie verwijderd met het doel toekomstige bloedingen te verminderen of te stoppen. Ook voor deze behandeling is een aparte folder beschikbaar. Pathologisch onderzoek Indien er tijdens de ingreep bij u weefsel wordt afgenomen voor nader onderzoek ontvangt u na ongeveer 2 weken hiervan de uitslag. Voor het bespreken van de uitslag wordt een aparte afspraak met u gemaakt meestal telefonisch. Procedure op de polikliniek bij ingreep U komt in aanmerking voor een ingreep, en dan.. De gynaecoloog heeft besloten dat u in aanmerking komt voor een hysteroscopie in het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord. Aansluitend aan uw polikli- 4
niekbezoek vindt er een intakegesprek plaats met de doktersassistente. Deze intake kan eventueel ook telefonisch plaatsvinden en dan krijgt u de informatie, die nodig is ter voorbereiding op de hysteroscopie opgestuurd. Zij legt uit welke medicijnen u moet innemen en zorgt ervoor dat u hiervoor een recept krijgt. Plannen van de ingreep Vervolgens maakt zij een afspraak om de hysteroscopie te plannen. De ingreep zal moeten plaatsvinden in de 1e helft van uw cyclus (indien van toepassing). In de tweede helft van de cyclus of tijdens de menstruatie is het zeer moeilijk een diagnose te stellen en kan er iets gemist worden. Het is de bedoeling dat u niet zwanger bent tijdens deze ingreep. Het is mogelijk dat de doktersassistente met u de afspraak maakt dat u belt zodra u menstrueert om u dan in te plannen. Procedure rondom de ingreep Medicatie De avond voor de ingreep start u met medicijnen zoals met u is afgesproken door de doktersassistente op de polikliniek of tijdens het telefonische intakegesprek. U heeft een apart stencil gekregen met de informatie over de inname van deze medicijnen. Nuchter? U hoeft niet nuchter te zijn, eigen medicatie mag gewoon worden ingenomen, ook waar het bloedverdunnende middelen betreft. Waar melden? U meldt zich op het afgesproken tijdstip in het Gynaecologisch Behandel Centrum Noord. Dit is op de tweede verdieping van locatie noord. De wachtkamer bevindt zich bij de pijnpoli. Het kan zijn dat er niemand achter de balie zit, neemt u gerust plaats, u wordt opgehaald door de doktersassistente waarna u zich kunt omkleden in een daarvoor bestemde ruimte. U krijgt wegwerp slofjes aan uw voeten waarna u plaats- 5
neemt in de gynaecologische stoel. Uw rol als patiënt Uw rol als patiënt is van belang omdat u aangeeft in hoeverre dit onderzoek voor u goed te verdragen is. De doktersassistente begeleidt u tijdens de hysteroscopie. Uw partner of naaste mag indien u dit wenst bij dit onderzoek aanwezig zijn. Indien u vindt dat het onderzoek te pijnlijk is, vragen we u dit aan te geven en wordt de ingreep desgewenst gestopt. Klachten gedurende de ingreep De mate waarin pijn ervaren wordt door patiënten is wisselend van niet tot enigszins. Er kan een menstruatieachtig gevoel optreden wat ook na de hysteroscopie nog kan aanhouden. - Indien er een poliep wordt verwijderd, kunt u vaginaal bloed verliezen. Dit kan ongeveer een week aanhouden. De hoeveelheid bloedverlies is minder of gelijk aan een normale menstruatie. - Tijdens een pipelle/biopt kunt u kortdurend een hevige menstruatiekramp voelen, dit zakt vrij snel af. Na afloop heeft u wat bloedverlies vergelijkbaar met een lichte menstruatie. - Het herplaatsen of verwijderen van een spiraal geeft bij het passeren van de baarmoedermond een licht pijngevoel. Dit zakt snel af. Er kan hierna wat bloedverlies optreden. - Na een Novasurebehandeling kan er sprake zijn van waterige, riekende afscheiding die enkele weken kan duren. - Na een curettage kan er nog 1-2 weken sprake zijn van bloedverlies zoals bij een menstruatie. Na de ingreep Na de ingreep mag u zich weer aankleden. U kunt vaginaal nog vocht verliezen dat tijdens de hysteroscopie is ingebracht, of bloedverlies hebben. 6
Bijkomen en ontslag Na de hysteroscopie heeft de gynaecoloog nog een gesprek met u om de procedure na te bespreken en verdere afspraken te maken. De meeste vrouwen kunnen hierna weer gewoon naar huis toe. Soms is het nodig om nog even bij te komen. Dan brengt de doktersassistente u naar een andere ruimte en neemt u plaats in een comfortabele stoel. Hier kunt u bijkomen, krijgt u iets te drinken aangeboden en wacht u tot u in staat bent om weer naar huis te gaan. U wordt begeleid door een ervaren doktersassistente. Complicaties Hoewel de kans klein is kan er door de ingreep een infectie, nabloeding of perforatie van de baarmoederwand optreden. Bij welke problemen contact opnemen Indien u na de ingreep: toenemend pijnklachten ervaart; koorts heeft hoger dan 38.0 C; hevig vaginaal bloedverlies krijgt (meer dan forse menstruatie); duizelig bent, hartkloppingen heeft, algemeen onwel bevinden ervaart. Met wie contact opnemen 1. De doktersassistente is bereikbaar via de polikliniek gynaecologie op (023) 545 3060. 2. Bij dringende zaken in de avond, nacht en in het weekend bellen naar (023) 545 3545 en vragen naar de dienstdoende arts-assistent gynaecologie. Werk/sport seksualiteit Na de ingreep kunt u uw deelname aan het arbeidsproces hervatten. Dat geldt ook voor het beoefenen van sportieve activiteiten. Het wordt afgeraden om gemeenschap te hebben zolang u last heeft van bloederige afscheiding. 7
Nacontrole/vervolg Afhankelijk van de gevonden afwijkingen bespreekt de gynaecoloog met u of en wanneer u terug moet komen op de polikliniek. Telefonisch contact behoort ook tot de mogelijkheden. Vragen Heeft u naar aanleiding van deze brochure nog vragen, aarzel dan niet om die met uw gynaecoloog te bespreken. Andere folders om te lezen De volgende folders en brochures zijn te verkrijgen bij uw gynaecoloog, het informatiecentrum van het ziekenhuis en op de website van de NVOG: www.nvog.nl, rubriek voorlichting. Therapeutische hysteroscopie Diagnostische hysteroscopie: kijken in de baarmoeder Hevig bloedverlies bij de menstruatie Novasure Essure Woordenlijst Biopt: stukje weefsel dat wordt weggenomen voor nader onderzoek. Endometrium: baarmoederslijmvlies Hysteroscopie: een onderzoek waarbij de gynaecoloog met een dun buisje in de baarmoeder kijkt. Pipelle: via een dun buisje wordt via de baarmoedermond in de baarmoeder materiaal afgenomen voor nader onderzoek. Poliep: een kleine zwelling die in de baarmoeder groeit, bijna altijd goedaardig. Postmenopauze: de periode na de laatste menstruatie (gewoonlijk rond het 52e levensjaar). 8
9
Kennemer Gasthuis Locatie noord Vondelweg 999 2026 BW Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 2035 RC Haarlem Postadres Postbus 417 2000 AK Haarlem Telefoon (023) 545 35 45 Website www.kg.nl e-mail info@kg.nl 1102339-06-02-2015