CDA Waterschap Hollandse delta 20 Water in balans CDA Hollandse Delta Verkiezingsprogramma 2
Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Opgaven/taken voor het waterschap 2015-2019 5 3. CDA-uitgangspunten voor waterschappen 7 4. Duurzaamheid 8 5. Samenwerking 11 6. Betaalbaarheid 12 7. Voorbeeldprojecten 14 3
ater in balans 1 Inleiding CDA Waterschap Hollandse delta Het waterschap Hollandse Delta beheert het gebied van de Zuid-Hollandse Eilanden IJsselmonde, Rozenburg met de Maasvlakte, Voorne en Putten, Goeree-Overflakkee, de Hoeksche Waard en het Eiland van Dordrecht. Dit zijn allemaal zeer verschillende gebieden. Van het grotendeels agrarische Goeree-Overflakkee tot het verstedelijkte gebied van Rotterdam-Zuid en het geïndustrialiseerde Europoortgebied. Op 85.000 ha wonen 825.000 mensen. Voor iedereen moet het gebied veilig en bewoonbaar zijn. Veel belangen komen hier samen. Ook belangen, die niet altijd even gunstig zijn voor de waterkwaliteit. Het CDA is zich bewust van de ingewikkelde omstandigheden in deze levendige Delta. Het is dus noodzakelijk om samen te leven met het water, want zonder water geen samenleving. Water is essentieel voor leven. Voor inwoners en ondernemers, maar ook voor de flora en fauna die in onze regio zo mooi is. Het CDA voelt zich verantwoordelijk voor een goede waterbalans. Voor de toekomst van onze kinderen en de wereld waarin zij leven. Niet te veel water, waardoor we natte voeten krijgen, maar ook niet te weinig, waardoor het leven uit onze regio verdwijnt. Water in balans dus! Het Waterschap Hollandse Delta staat voor de opdracht te zorgen voor droge voeten en voldoende schoon en zoet water. In de komende jaren liggen er taken op het gebied van bodemdaling, zeespiegelrijzing en meer regen afgewisseld met periodes van droogte. Het waterschap zorgt voor veilig en leefbaar wonen op en achter dijken. Ook zorgt het voor de juiste hoeveelheid oppervlaktewater van een goede kwaliteit en voor het transport en de zuivering van afvalwater. 4
Het CDA vindt het belangrijk dat het waterschap deze maatregelen in samenwerking met anderen voorbereidt en uitvoert. Wij willen een waterschap dat ruimte geeft aan de deskundigheid en betrokkenheid van inwoners en dat gebruik maakt van de kennis van bedrijven en instellingen. Een waterschap dat de samenwerking zoekt om effectief en efficiënt de taken uit te kunnen voeren. Belangrijke thema s daarbij voor ons zijn: Duurzaamheid: We kijken naar de lange termijn en wat dat betekent voor nu. Daarbij vinden we nieuwe technologieën heel belangrijk. Samenwerking: We beseffen dat veel van het werk van het waterschap invloed heeft op het leven van mensen en van andere organisaties. We willen hen dan ook vooraf betrekken bij onze keuzes. Betaalbaarheid: We gaan voor het praktisch en verantwoord omgaan met geld. 5
2 Opgaven/taken voor het Waterschap 2015-2019 Wat doet het waterschap? Het waterschap zorgt voor veiligheid tegen het water, de juiste hoeveelheid oppervlaktewater van goede kwaliteit en voor het transport en de zuivering van afvalwater. Daarnaast zorgt Waterschap Hollandse Delta ook voor het beheer en onderhoud van de wegen buiten de bebouwde kom (met uitzondering van de rijks- en provinciale wegen) Veilig Het waterschap werkt aan veiligheid tegen overstromingen en wateroverlast. Het voorkomen of beperken van de gevolgen daarvan behoort bij de taken. Het CDA vindt dat de komende jaren de aandacht van kosten wat het kost voorkomen van overstromingen, meer moet verschuiven naar een meer samenhangend pakket van maatregelen. Van alleen maar investeren in dijkverzwaringen naar een meer natuurlijke inrichting van het landschap. Een landschap waarin water kan worden vastgehouden of zonder grote gevolgen kan overlopen. Nu de veiligheidsnormen opnieuw zijn vastgesteld, vindt het CDA dat de kwaliteit van alle dijkvakken hieraan moeten worden aangepast. Hierdoor zijn diverse dijkversterkingen op de eilanden IJsselmonde, het Eiland van Dordrecht, Voorne en Putten, Rozenburg, de Hoeksche Waard en Goeree en Overflakkee gedaan. En er zullen nog meer dijkversterkingen komen om te voldoen aan deze nieuwe normen. Voldoende Door watergangen en rivieren goed te onderhouden, is voldoende waterafvoer mogelijk. Daarnaast krijgt de kreek of rivier bewust ruimte om op bepaalde plekken op een natuurlijke manier te overstromen. Op deze manier worden de steden en dorpen beschermd tegen overstromingen. Het CDA is wil een flexibel watersysteem. Zo kan te veel water snel genoeg wegstromen en in geval van tekorten voldoende water worden aangevoerd. Door de overstromingen op Goeree - Overflakkee heeft het CDA bij de besprekingen van de begroting van 2015 er voor gevochten om het watersysteem zo goed mogelijk te maken. Ook in de zomer moet er voldoende water zijn voor het verbouwen van gewassen en het in stand houden van de natuur. Door het waterpeil in rivieren en watergangen te regelen, krijgen natuurgebieden en landbouwgronden voldoende water van goede kwaliteit. Door bijvoorbeeld de kreken en riviertjes te laten slingeren, waterbodems te verhogen en stuwen te gebruiken, wordt water in deze gebieden vastgehouden. Het wordt steeds moeilijker om zoutindringing via aanvoer uit de rivieren en verzilting door kwelwater te voorkomen. Dat komt door een geleidelijke zeespiegelstijging en ook door daling van de bodem in West-Nederland. Ook al leven we aan het eind van een grote delta, waar via de grote rivieren voldoende water van goede kwaliteit wordt aangevoerd; het kost steeds meer moeite dit zoete water te scheiden van het zoute water vanuit zee. Dit speelt ook een rol in het Deltaprogramma Nederland. Vooral door de langere perioden van droogte wordt de rivier soms veel lager en met een hogere zeespiegel zal er meer zout water binnendringen. Voldoende zoet water van dezelfde kwaliteit is voor verschillende onderdelen van ons 6
watersysteem van groot belang: - Voor de natuur in en langs watergangen en ook plantengroei in stedelijk water. Dit zou niet kunnen groeien bij te veel zout in het watersysteem. Het water moet zoveel mogelijk vergelijkbaar zijn met regenwater. - Voor waterbodems en specifiek voor veenbodems en veenkaden (bij zout water gaat inklinking van veen veel sneller). - Industrie heeft zoet water van voldoende gelijkwaardige kwaliteit nodig voor productieproces. - Voor land- en tuinbouw en besproeiing van grond tijdens droge perioden is voldoende zoet water heel belangrijk. Voldoende zoet water is dus van levensbelang voor deze regio. Zowel voor de drinkwatervoorziening, voor de agrarische bestemmingen als voor de industrie is zoet water noodzakelijk. Daarom houdt het CDA zich actief bezig met plannen voor de ruimtelijke ontwikkelingen binnen de Zuid Westelijke Delta. Verzouting van het Volkerak/Zoommeer mag dan ook pas plaats vinden als de Volkeraksluizen voldoen aan de eisen voor minimale zoutlekken richting Haringvliet. Schoon Het waterschap zorgt voor het zuiveren van het afvalwater van huishoudens en bedrijven. Dit zuiveren gebeurt onder andere in de ondergrondse rioolwaterwaterzuivering Dokhaven. Deze ondergrondse zuivering is met name bijzonder belangrijk voor de stad Rotterdam. Het CDA is voor vernieuwingen voor alle zuiveringen die goed zijn voor het milieu. Daarnaast werkt het waterschap samen met de waterleidingmaatschappijen voor schoon drinkwater en de productie van industriewater (koel-, spoel- en bluswater). Uitdaging voor de komende jaren is het sluiten van de waterketen. Dat betekent dat gezuiverd afvalwater kan worden hergebruikt of opnieuw ingezet voor de industrie. Ook zijn we voor het afkoppelen van regenwater. Het regenwater wordt dan direct in de bodem gebracht en niet langer zinloos afgevoerd naar de rioolwaterzuivering. Het waterschap helpt de natuur een handje door beken, sloten en rivieren schoon te houden. Het is in ieders belang dat planten en dieren in het water kunnen blijven leven. Regelmatig wordt afval uit beken en rivieren gehaald. Voor een goede waterhuishouding is ook de kwaliteit van het grondwater van belang. Door steeds meer gebruik van de ondergrond ontstaan er ook steeds meer bedreigingen voor het grondwater. We moeten de activiteiten bij de toepassing van geothermie en koudewarmteopslag goed in de gaten houden. Het CDA vindt ook dat bij de huidige stand van de techniek schaliegaswinning niet moet worden toegestaan in het gebied van de Hollandse Delta 7
Natuurlijk Het CDA wil dat het waterschap blijft werken aan natuurlijk water. We willen daarom bijvoorbeeld oude kreken herstellen en de oevers duurzaam en natuurvriendelijk inrichten. Dit zorgt voor een grotere variatie aan flora en fauna, gezonde bewoners en een gezonder milieu. Biologisch gezond water verdient ook een goed visstandbeheer. Daarom is het CDA voor voldoende visoverwinteringsplaatsen, vispassages bij stuwen en visvriendelijke gemalen. Als er meer kronkelende kreken en sloten ontstaan, kan het water beter worden tegengehouden. Zo zijn minder stuwen nodig. Het CDA heeft het herstel van de oude kreken in de Hoeksche Waard en op Voorne en Putten dan ook altijd ondersteund. Duurzaam veilige wegen en fietspaden Het waterschap zorgt voor de wegen en fietspaden buiten de bebouwde kom. Deze worden door het waterschap onderhouden, omdat veel wegen en fietspaden op de Zuid Hollandse eilanden op dijken liggen. Zo is het beheer van dijk en weg in één hand en kan er efficiënter worden beheerd en onderhouden. Dat werkt dan weer kostenbesparend. Het CDA is een groot voorstander van duurzaam onderhoud, bijvoorbeeld met duurzame verlichting. Daarnaast willen wij onze wegen en fietspaden zo veilig mogelijk inrichten. Genieten van water in balans Een gezonde balans tussen natuur, veiligheid en schoon is belangrijk. Maar water is ook iets om van te genieten. Om in te zwemmen, over te varen, langs te fietsen of op een andere manier bij te recreëren. Het waterschap werkt daarom aan een balans tussen alle belangen die met water te maken hebben: inwoners die veilig willen wonen, agrariërs die hun bedrijf willen uitoefenen, natuurliefhebbers die de biodiversiteit willen beschermen, recreanten die van het water willen genieten en vissers om te vissen. Samen kunnen we het water in balans houden. 8
3 CDA-uitgangspunten voor waterschappen Het CDA is de partij van de samenleving. Onze uitgangspunten zijn gerechtigheid, solidariteit, rentmeesterschap en gespreide verantwoordelijkheid. Voor het waterschap betekent dit dat we staan voor duurzaamheid, voor samenwerking en voor betaalbaarheid. Dus kiezen we voor: - Ja, tenzij. We geven ruimte aan initiatieven vanuit de samenleving. Hebben mensen goede ideeën? Dan moet daar ruimte voor zijn, tenzij andere belangen, zoals veiligheid, voorgaan. - Het op tijd luisteren naar en betrekken van mensen en organisaties bij nieuwe plannen van het waterschap, in plaats van achteraf te moeten bijsturen. - Gebruikmaken van kennis en innovatief vermogen in de samenleving. - De lange termijn boven de korte termijn, duurzaamheid is van levensbelang als het om water gaat. - Een passende bescheiden rol van de overheid. - Het zuinig en zorgvuldig omgaan met geld en solidariteit in tariefstelling. - Samenwerking met burgers, organisaties, andere overheden en wetenschappelijke instellingen: samen kunnen we meer. 9
4. Duurzaamheid Uitgangspunt Het CDA staat voor duurzaamheid: Het werk van het waterschap moet bijdragen aan een duurzame samenleving. We kiezen daarom voor de lange termijn boven de korte termijn. Voor onszelf, maar vooral voor de toekomst van onze kinderen. Het CDA wil dat er altijd voldoende, schoon en veilig water voor iedereen is, door een gesloten kringloop 1. Dat wil zeggen dat we verspilling van water en milieuvervuiling beperken en de leefbaarheid verbeteren. Om dit mogelijk te maken is het waterschap voor investeringen en samenwerking in (nieuwe) netwerken. Bijzondere aandacht is er voor projecten met het gebruik van hernieuwbare bronnen. Bijvoorbeeld energieopwekking op eigen terrein (met windmolens en zonne-energie) en hergebruik van grondstoffen uit afvalwater. Ook hechten we grote waarde aan de beleving van water en duurzame waterrecreatie. Strategische doelen duurzaamheid Op basis van bovengenoemde uitgangspunten wil het CDA de komende vier jaren de volgende doelen realiseren: - Het CDA beperkt overstromingsrisico s en wateroverlast door te investeren in langetermijnmaatregelen. Onze horizon is daarbij het jaar 2050. Door een natuurlijkere inrichting van het gebied verschuiven onze inspanningen stapsgewijs van de korte termijn met technische oplossingen naar langetermijnoplossingen; - We stimluleren hergebruik van afvalwater. Dat doen we samen met ondernemers. Het CDA wil binnen vier jaar de hoeveelheid gezuiverd afvalwater, dat nu nog niet wordt hergebruikt maar geloosd in oppervlaktewater, verminderen met minimaal 5 procent. - Het CDA wil 5 procent meer energie uit de zuivering van afvalwater halen en grondstoffen terugwinnen, waar we weer wat aan hebben. - Het CDA draagt eraan bij dat ook in droge perioden voldoende water beschikbaar is. We doen dit door een optimale mix van maatregelen om regenwater in de bodem vast te houden en te bergen. Zowel in de stad als op het platteland. Daarom moeten we de Zuid-Westelijke Delta ook zo goed mogelijk inrichten. - Maatwerkoplossingen zorgen ervoor dat landbouw, industrie en burgers beter gebruikmaken van (drink)water. - Het CDA stimuleert is voor maatschappelijke en commerciële initiatieven die zorgen dat meer mensen van de natuur rondom water kunnen genieten. Vandaar ook onze steun voor de herinrichting van het Spinozapark in Rotterdam/ Lombardijen en de herinrichting van het Zuiderpark in Rotterdam. 10
Speciale aandacht is er voor de volgende duurzame thema s: Duurzame oevers Deze zorgen voor een grotere variatie aan flora en fauna en een gezonder milieu. - Het CDA wil waar mogelijk, in samenwerking met partners, met de aanleg van natuurvriendelijke oevers ook recreatieve voorzieningen aanleggen (geïntegreerde uitvoering én financiering). - Het CDA wil dat natuurvriendelijke oevers worden aangelegd op locaties waar dit voldoende bijdraagt aan de ecologische waterkwaliteit. - Het CDA wil dat de aanleg van natuurvriendelijke oevers geschied in combinatie met andere functies en daar waar onderhoud goed mogelijk is. Dit moet zoveel mogelijk gecombineerd worden met andere werkzaamheden bijvoorbeeld aan boezem en polderkaden. Een evenwichtige visstand: In de ogen van het CDA moet het waterschap zorgen voor een visvriendelijk beheer. Bijvoorbeeld door de aanleg van vispassages bij stuwen en gemalen, maar ook door de gemalen visvriendelijk te maken. Natuurvriendelijk boeren: Het CDA wil natuurvriendelijk boeren ondersteunen. De boeren en het waterschap kunnen elkaar helpen. Boeren moeten een tegemoetkoming kunnen krijgen als zij de waterkanten natuurvriendelijk onderhouden. Het CDA vindt dat kansen moeten worden benut voor de uitvoering van het Europees Landbouwbeleid, zoals blauwgroene diensten, maaivrije zones en het beheer van natuur vriendelijke oevers. Natuurgebieden: Het CDA vindt dat natuurgebieden een hoger en flexibel peil kunnen hebben dan bebouwd gebied of weidegrond. Met een wat hoger of flexibel peil wordt water gespaard voor drogere perioden. Het CDA vindt dat zorgvuldig moet worden omgegaan met het peilbeheer in natuurgebieden. De inlaat van gebiedsvreemd water verdient daarbij aandacht. Om te komen tot een goed peilbeheer in die gebieden moet het waterbeheer in goed overleg met de natuurbeheerder worden gevoerd. 11
Recreatie op en aan het water Voor het CDA is water ook om van te genieten. CDA Waterschap Hollandse delta Een gezonde balans tussen natuur, veiligheid en schoon water is belangrijk. Daarnaast is water ook iets om van te genieten. Om in te zwemmen, over te varen of op een andere manier bij te recreëren. Het waterschap werkt daarom aan een balans tussen alle belangen die met water te maken hebben: inwoners die veilig willen wonen, agrariërs die hun bedrijf willen uitoefenen, natuurliefhebbers die de biodiversiteit willen beschermen en recreanten die van het water willen genieten. - Het CDA ziet deze balans als basis voor het recreëren op en in het water. Waar het gaat om zwemmen in de vrije natuur zijn wij voor het bestrijden van blauwalg. Als het nodig is, doen we dat met menginstallaties. Maar een duurzamere manier heeft onze voorkeur. Met doorstroming bijvoorbeeld bereiken we een goede kwaliteit van het water. - Het CDA wil dat Hollandse Delta haar eigendommen openstelt voor recreatief medegebruik. Daarbij moet rekening worden gehouden met een gezonde balans tussen natuur, veiligheid en waterkwaliteit. - Het CDA vindt dat watergebruikers ook een eigen verantwoordelijkheid hebben voor schoon en veilig water en wil hen hier ook op aanspreken. - Het CDA vindt een goede diepgang van vaarwegen belangrijk voor een goede doorvaart. Daarom moet er regelmatig worden gebaggerd. Daar waar het kan, wordt gezocht naar duurzame oplossngen om vaarwegen op diepte te houden. Zoals bijvoorbeeld met stroming. - Recreatie langs het water kan ook met de fiets. Het CDA vindt het dan ook belangrijk dat fietspaden zo worden aangelegd, dat ook fietsers zo veel mogelijk van het water kunnen genieten. 12
5. Samenwerking Uitgangspunt Het CDA kiest voor de samenleving, niet voor de overheid! Dat betekent dat de overheid naast de inwoners staat in plaats van tegenover hen. Wij willen een samenleving waarin de inwoners samen met anderen zoveel mogelijk zelf bepalen. Ook bij wateropgaven wil het CDA inwoners vanaf het begin betrekken bij de oplossingen, De inwoners hebben immers kennis van het gebied. Het ophalen van kennis van inwoners en instellingen leidt tot duurzamer oplossingen. Samenwerking is geen doel op zich, maar meer een manier van werken. Iedereen kan hieraan deelnemen. Zo komen we tot betere besluiten met meer draagvlak bij de uitvoering. Ook leidt samenwerking tot efficiënter werken en lagere kosten. In het dichtbevolkte gebied van Rotterdam vraagt goed waterbeheer om extra inspanningen. Op veel plaatsen is er geen oppervlaktewater. Daardoor ontbreekt er extra waterberging. Het CDA vindt samenwerking tussen het waterschap Hollandse Delta en de gemeente Rotterdam dan ook bijzonder belangrijk. Samen moeten wij zoeken naar creatieve oplossingen om de wateropgave aan te pakken. De verbetering van het rioolstelsel, waterpleinen en groene daken vindt het CDA interessante mogelijkheden. Strategische doelen samenwerking Op basis van bovengenoemde uitgangspunten wil het CDA de komende vier jaar de volgende doelen realiseren: - Samenwerken met inwoners en ondernemers en hen aan de voorkant betrekken bij waterschapsprojecten in hun eigen omgeving moet leiden tot minder procedures met meer draagvlak. - Samenwerking met maatschappelijke organisaties. Het CDA wil goede contacten onderhouden met vertegenwoordigers van de visserij, visverenigingen, waterportverenigingen, zeeverkenners, land- en tuinbouworganisaties en bewonersorganisaties - Samenwerken met de glastuinbouw en de agrariërs blijft belangrijk om bijvoorbeeld de waterkwaliteit te verbeteren. Beiden hebben ook baat bij de juiste waterpeilen. Er moet daarbij aandacht zijn voor te snelle bodemdaling en verzilting. - We gaan met de steden in het gebied van Delfland in gesprek over bijvoorbeeld de klimaataanpassing. Water en groen bieden goede kansen. - Samenwerking met andere waterschappen om gebruik te maken van elkaars kennis. Zo kunnen we efficiënter werken. - Samenwerking in de waterketen met gemeenten en drinkwaterleidingbedrijven verbeteren. Het CDA wil dat er meer regenwater wordt afgekoppeld en het resterende afvalwater in gezuiverde vorm voor een deel kan worden hergebruikt als industriewater (koel- spoel- of bluswater), in plaats van het lozen op het oppervlaktewater. - Koppeling van projecten zorgt voor verlaging van de kosten en een betere leefomgeving. - Samenwerken tussen bedrijfsleven, kennisinstituten en overheid moet leiden tot innovatieve oplossingen voor watervraagstukken en tot slimme en goedkopere 13
oplossingen voor beheer. - Samenwerking met andere wegbeheerders voor een goede bereikbaarheid van de regio. - Samenwerken met andere (afval)waterregisseurs: rijksoverheid, provincie, gemeenten en drinkwaterbedrijven. - Samenwerken met scholen voor goede watereducatieprojecten. De jeugd heeft de toekomst en we moeten zorgen dat zij weten wat de zorg voor water met zich meebrengt. 14
6. Betaalbaarheid Uitgangspunt Het CDA wil dat er verantwoord met uw geld wordt omgegaan. Dat betekent dat we helder zijn: wat geven we waaraan uit? Dat moet voor iedereen zichtbaar kunnen zijn. Solidariteit staat daarbij hoog in ons vaandel; de sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen. Maar ook de vervuiler zelf betaalt. We willen geen rekeningen door doorschuiven naar onze kinderen. Zijn de inkomsten niet genoeg? Dan moeten de ambities worden bijgesteld. Strategische doelen betaalbaarheid Op basis van bovengenoemde uitgangspunten wil het CDA de komende vier jaar de volgende doelen realiseren: - Vanuit de gedachte meer samenleving, minder overheid streven we naar een kleinere overheid. Minder regels en meer zelfwerkzaamheid. Hierdoor zijn minder ambtenaren en inhuur nodig. - Het CDA wil de kwijtscheldingsregeling voor mensen met een kleine beurs (110 procent bijstandsnorm). - Het CDA wil meer helderheid in de organisatie en uitvoering van watertaken. Dit kan door betere verantwoording van uitgaven en tussentijdse rapportages van langlopende projecten. Door belanghebbenden te betrekken bij tussentijdse resultaten kan bijstelling van ambities en middelen dan aan de orde zijn. - Het CDA is een groot voorstander van goed en regelmatig onderhoud van infrastructuur en installaties. Daarvoor zijn investeringen nodig. Verspreiden we die investeringen gelijkmatig in de tijd, dan voorkomt dat plotselinge grote verhogingen in de tarieven. 15
7.Voorbeeldprojecten 1. Grondruil Bewoners, agrarische ondernemers en natuurbeheerders zorgen voor grondruil langs watergangen en rivieren. Losse natuurgebieden worden met elkaar verbonden om water beter vast te houden en de natuur een handje te helpen. Zo vormen ze een behoorlijk recreatiegebied. Door grondruil komen agrarische percelen ook beter te liggen. Er ontstaat afwisselend landschap van hagen, bossen, graslanden, ruigten en struwelen. Voor bewoners een mooie omgeving om in te wandelen en voor kinderen een ideale speelplek. 2. Waterkracht met oude en nieuwe technieken Watermolens kunnen worden herbouwd of nagebouwd om duurzame energie op te wekken. Er kan ook voor nieuwe technieken worden gekozen. Denk bij de waterkrachtcentrale bijvoorbeeld aan installaties die energie opwekken uit waterstromen zoals zee- en getijdenstromingen. Omwonenden en energiebedrijven worden uitgenodigd met initiatieven te komen. Een waterkrachtcentrale in de Brouwersdam vinden wij dan ook een goed initiatief. 3. Waterberging op sportvelden of tuinbouwbedrijven en parken Omwonenden, sportverenigingen en ondernemers nodigen we uit voorstellen te doen voor inrichtingen van sportvelden, die bij hevige regenval kunnen worden ingezet voor waterberging. Waterschap en betrokken gemeente ondersteunen door wet- en regelgeving zo aan te passen dat waterberging op sportvelden mogelijk wordt. Kassen en de afvoer van het regenwater zo maken dat er een flinke laag water op kan staan voordat het wordt afgevoerd, voorkomt wateroverlast..door in waterbassins op glastuinbouwbedrijven ruimte vrij te houden voor grote regenbuien, kan water worden vastgehouden. Goede inrichting van de openbare ruimte, zoals het Spinozapark in Rotterdam Lombardijen, kan ook helpen. 4. Aantrekkelijk watersportgebied Ondernemers, omwonenden en natuurbeheerders maken plannen om een bepaald watergebied aantrekkelijker te maken voor de watersporter. Zo moet de waterkant beter bereikbaar worden. De aanleg van steigertjes kan helpen en voorkomt aantasting van oevers en rietkragen. Ook is een goede bewegwijzering nodig en meer variatie en kwaliteit in jachthavens, Er moet meer ruimte komen voor (trend)sporten en soepeler regels voor ondernemers. De partijen krijgen de ruimte om zelf het gebied verder in te richten en te beheren en te zorgen voor duurzame investeringen. Het waterschap ondersteunt zulke initiatieven met aanjaagsubsidies en toetst de haalbaarheid van plannen. Naleving van de regels op het water is dan wel gewenst. Daarvoor is een goed handhavingssysteem nodig. 16
5. Terugdringen van verspilling Verspilling van water kan worden teruggedrongen door afspraken te maken met agrarisch ondernemers en natuurbeheerders over beregening. Ook kan bijvoorbeeld restwater van een bierbrouwerij worden gebruikt door agrarisch ondernemers in de omgeving. In dit water zitten goede voedingsstoffen voor landbouwgronden. Een ander voorbeeld van tegengaan van verspilling is het bewerken van afvalwater. Zo dat het gebruikt kan worden voor het begieten (van bloemen) in de nabijgelegen glastuinbouw. Bewoners kunnen bewuster met water omgaan door het gebruik van regentonnen en het minder aanleggen van verharding. Bewustwording van de jongeren helpt ook. Bijvoorbeeld met gastlessen op scholen door waterschapsbestuurders. 6. Veiligheid naar omstandigheden en maatwerk voor waterkeringen De maatregelen voor de veiligheid worden zo veel mogelijk aangepast aan de omstandigheden. Waterkeringen in dichtbevolkt stedelijk gebied met minder ruimte worden anders uitgevoerd dan in landelijke gebieden met meer ruimte. Waterkeringen op maat zijn bijvoorbeeld de combinatie van een waterkering, stadspark en winkelboulevard in Rotterdam of van een parkeergarage in de duinen in Katwijk. 7. Samenwerking tussen overheden Samenwerken kan veel besparen. We werken samen waar het kan en zelfstandig als het moet. Zo verkleinen we de kwetsbaarheid van een individueel waterschap, verminderen we de kosten en vergroten we de kwaliteit van diensten. Waterschappen kunnen ook onderling meer winst behalen door gezamenlijk inkopen van materiaal en het uitwisselen van kennis en personeel. De samenwerking met gemeenten levert geld op door dingen steeds meer bij één partij neer te leggen. Bijvoorbeeld het onderhoud van gemalen. 8. Aanpak van medicijnresten samen met burgers en ziekenhuizen Omdat medicijnresten een steeds groter probleem zijn bij waterzuivering, is aanpak bij de bron nodig. Achteraf verwijderen van medicijnresten wordt onbetaalbaar. Door aantrekkelijke inleverprogramma s voor burgers te maken wordt de bewustwording groter. Samenwerking met ziekenhuizen moet leiden tot minder lozing van medicijnresten in het afvalwater. 9. Verminderen van vervuiling door meststoffen en bestrijdingsmiddelen Door sectorgewijze inrichtingen gaan we vervuiling tegen. Bijvoorbeeld met gezamenlijke spoelplaatsen van landbouwmaterieel. Ook de akkerrandenregel is een maatregel die we verder willen uitbouwen.. 17