Uitspraak beroepsinstantie OVB/2016 / 2 Vlaamse overheid Beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie afdeling openbaarheid van bestuur Boudewijnlaan 30 bus 20 1000 BRUSSEL T : 02 553 57 25 F : 02 553 57 02 Mail: openbaarheid@vlaanderen.be Dossiernummer: OVB/2016/2 DE BEROEPSINSTANTIE - Afdeling openbaarheid van bestuur Gelet op het decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur; Gelet op het besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 tot oprichting van de beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie; Gelet op het oorspronkelijke verzoek d.d. 1 december 2015 van xxx, gericht aan de stad Peer, waarbij werd verzocht om een afschrift te bezorgen van het dossier dat verband houdt met de problematiek inzake de heropbouw door het bedrijf NPG van een biovergistingsinstallatie gelegen te Kaulillerweg 119 in Peer, en meer in het bijzonder het risicoanalyserapport, het evaluatierapport en de bouwplannen van de vergistingsinstallatie; Gelet op de beslissing van de stad Peer d.d. 14 december 2015 waarin de openbaarmaking werd geweigerd; Gelet op het beroepschrift van xxx d.d. 30 december 2015 tegen de weigeringsbeslissing van de stad Peer; Gelet op de registratie van het beroepschrift op 5 januari 2016; Gelet op de beslissing van de beroepsinstantie d.d. 2 februari 2016 tot verlenging van de termijn om uitspraak te doen over het beroepschrift overeenkomstig artikel 24, 1, tweede lid van het openbaarheidsdecreet; Wat de ontvankelijkheid betreft: Overwegende dat het oorspronkelijke verzoek tot openbaarmaking dateert van 1 december 2015; dat de beslissing van de stad Peer dateert van 14 december 2015; dat in deze beslissing de beroepsmogelijkheid en -modaliteiten, zoals voorgeschreven in artikel 35 van het decreet van 26 maart 2004 betreffende de www.vlaanderen.be
openbaarheid van bestuur, worden vermeld; dat het beroepschrift de datum draagt van 30 december 2015; Overwegende dat daaruit volgt dat het beroep binnen de in artikel 22, lid 2 van het decreet van 26 maart 2004 gestelde termijn van 30 dagen is ingediend; Overwegende dat het beroepschrift bijgevolg ontvankelijk is; Wat de gegrondheid betreft: Overwegende dat overeenkomstig artikel 7, tweede lid van het decreet van 26 maart 2004 het recht op passieve openbaarheid betrekking heeft op bestuursdocumenten; dat op grond van deze bepaling elke instantie in principe verplicht is aan eenieder die erom verzoekt inzage te geven in, uitleg te verschaffen over of een afschrift te bezorgen van de gewenste bestuursdocumenten; Overwegende dat de openbaarmaking slechts kan geweigerd worden mits toepassing wordt gemaakt van één of meerdere uitzonderingsgronden, zoals gestipuleerd in de artikelen 11 tot en met 15 van het decreet van 26 maart 2004; Overwegende dat de verzoeker de stad Peer op 1 december 2015 verzocht om een afschrift te bezorgen van het dossier dat verband houdt met de problematiek inzake de heropbouw door het bedrijf NPG van een biovergistingsinstallatie gelegen te Kaulillerweg 119 in Peer, en meer in het bijzonder het risicoanalyserapport, het evaluatierapport en de bouwplannen van de vergistingsinstallatie; Overwegende dat in de bestreden beslissing van de stad Peer, voor wat betreft de bouwplannen, werd opgeworpen dat er begin december reeds op meerdere momenten inzage werd gegeven aan de verzoeker in de bouwplannen aan het loket van de dienst Wonen en Milieu; Overwegende dat de stad Peer op 11 januari 2016 tevens aan de beroepsinstantie bevestigde dat xxx gelegenheid tot inzage kreeg in de bouwplannen; Overwegende dat bouwplannen auteursrechtelijk beschermde documenten zijn en dat zonder toestemming van de architect geen afschrift kan worden overhandigd; dat de stad wel inzage heeft toegestaan; dat de beroeper tegen die beslissing opkomt, voor zover een afschrift van de bouwplannen wordt geweigerd; Overwegende dat in het openbaarheidsdecreet de bescherming van het auteursrecht niet als uitzonderingsgrond voorkomt; dat de intellectuele eigendom volgens artikel 6, 1, VI, lid 5, 7 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen een federale aangelegenheid is; dat het ontbreken van regels op het vlak van de bescherming van intellectuele rechten, waaronder het auteursrecht, een gevolg is van de onbevoegdheid van de decreetgever; dat het openbaarheidsdecreet de www.vlaanderen.be/openbaarheid uitspraak beroepsinstantie OVB/2016/2 pagina 2 van 7
federale regelgeving betreffende intellectuele rechten onverlet laat en instanties er niet van ontslaat die regelgeving te eerbiedigen bij het nemen van beslissingen over aanvragen tot openbaarmaking; Overwegende dat deze aangelegenheid op federaal niveau voorheen geregeld werd in artikel 1, 1 van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten; dat deze wet werd opgeheven door artikel 32, 2, eerste lid, gedachtestreep 9, van de wet van 19 april 2014 houdende invoeging van boek XI, "Intellectuele eigendom" in het Wetboek van economisch recht, en houdende invoeging van bepalingen eigen aan boek XI in de boeken I, XV en XVII van hetzelfde Wetboek; dat de inhoud van de vroegere wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht werd overgenomen in het thans geldende Wetboek van economisch recht ; Overwegende dat uit artikel XI.165 en volgende van het Wetboek van economisch recht, in werking getreden op 1 januari 2015, volgt dat het recht om een werk van letterkunde of kunst te reproduceren op welke wijze en in welke vorm ook, direct of indirect, tijdelijk of duurzaam, volledig of gedeeltelijk, uitsluitend is voorbehouden aan de auteur; dat een werk de bescherming geniet van het auteursrecht als het van oorspronkelijkheid getuigt, wat inhoudt dat het werk de persoonlijke stempel draagt van de maker; dat de bescherming van rechtswege ontstaat; Overwegende dat bouwplannen het vereiste individuele karakter vertonen om door het auteursrecht te worden beschermd; dat de overhandiging van een afschrift zonder toestemming van de architect of zijn rechthebbende een schending inhoudt van het auteursrecht, behoudens de in het bovenvermeld wetboek vermelde uitzonderingen; dat in casu geen dergelijke uitzonderingsgronden van toepassing kunnen worden geacht op de kwestieuze bouwplannen; dat in het openbaarheidsdecreet bovendien geen bepaling figureert die een instantie verplicht de auteursrechthebbende te vragen of en onder welke voorwaarden een aanvrager een afschrift van een auteurswerk overhandigd mag worden; dat het beroep voor dit onderdeel bijgevolg ongegrond moet worden verklaard; Overwegende dat de stad Peer voor wat betreft de overige bestuursdocumenten, met name het risicoanalyserapport en het evaluatierapport, op 11 januari 2016 aan de beroepsinstantie verduidelijkte dat er op 11 november 2014 een calamiteit met vergistingsdigestaat plaatsvond bij het bedrijf NPG ten gevolge waarvan onder meer de verzoeker schade ondervond; dat het bedrijf in navolging ervan een evaluatierapport liet opstellen door de firma RSK ten behoeve van OVAM; dat dit document ook vrijwillig aan de stad Peer werd overgemaakt; dat op pagina 2 van dit document wordt aangegeven dat het rapport niet mag worden gekopieerd of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van zowel RSK als de opdrachtgever, met name NPG; Overwegende dat de stad Peer aan de beroepsinstantie toelichtte dat op last van de afdeling Milieuinspectie van de Vlaamse overheid, departement Leefmilieu, Natuur en Energie NPG enkel opnieuw mag opstarten mits dit op een veilige manier kan gebeuren, aangetoond via een risicoanalyse; dat deze analyse werd opgesteld door Vinçotte en dat deze ook vrijwillig aan de stad Peer werd bezorgd; dat op pagina 2 van deze analyse wordt aangegeven dat het rapport enkel in zijn geheel mag overgenomen worden en dat het overnemen van bepaalde delen ervan enkel toegelaten is mits de voorafgaande www.vlaanderen.be/openbaarheid uitspraak beroepsinstantie OVB/2016/2 pagina 3 van 7
toestemming van AIB-Vinçotte International NV en dat de informatie in het rapport als vertrouwelijk moet behandeld worden; Overwegende dat de stad Peer de vraag om toestemming tot openbaarmaking nogmaals heeft gesteld aan RSK, Vinçotte en NPG; dat RSK op 26 november 2015 liet weten dat ze de beslissing bij de opdrachtgever (NPG) leggen; dat Vinçotte op 27 november 2015 hetzelfde liet weten; dat NPG op 27 november 2015 via mail aan de stad Peer liet weten niet geneigd te zijn om de informatie ter beschikking te stellen van de buurtbewoners; Overwegende dat de stad Peer om deze redenen de beslissing houdende de weigering tot openbaarmaking gebaseerd heeft op artikel 15, 1, 5 van de openbaarheidsdecreet; Overwegende dat het de beroepsinstantie aldus toekomt te oordelen of de uitzonderingsgrond zoals voorzien in artikel 15, 1, 5 van het Openbaarheidsdecreet al dan niet terecht werd ingeroepen door de stad Peer; dat luidens deze bepaling een instantie de aanvraag tot openbaarmaking moet afwijzen, als ze van oordeel is dat het belang van de openbaarheid niet opweegt tegen de bescherming van de informatie die een derde heeft verstrekt zonder dat hij daartoe verplicht werd en die hij uitdrukkelijk als vertrouwelijk heeft bestempeld; Overwegende dat uit een letterlijke lezing van art. 15, 1, 5 van het Openbaarheidsdecreet blijkt dat deze uitzonderingsgrond slechts kan worden ingeroepen, voor zover voldaan is aan twee cumulatieve voorwaarden: ten eerste moet het gaan om informatie die een derde vrijwillig heeft verstrekt aan de overheid, zonder dat hij daartoe wettelijk, decretaal of anderszins verplicht was, en ten tweede moet die derde die vrijwillig meegedeelde informatie uitdrukkelijk als vertrouwelijk hebben bestempeld; dat het om een cumulatieve voorwaarde gaat, blijkt voldoende uit het gebruik in artikel 15, 1; 5 van het woord en ; Overwegende dat uit de toelichting die de stad Peer aan de beroepsinstantie bezorgde blijkt dat zowel het evaluatierapport als de risicoanalyse vrijwillig door de firma NPG aan de stad werden bezorgd; dat in beide rapporten sprake is van de reeds hierboven aangehaalde vertrouwelijkheidsclausules; Overwegende dat de beide documenten kunnen gesitueerd worden binnen de procedure na het zich voordoen van het bovenvermelde schadegeval; Overwegende dat uit nazicht door de beroepsinstantie blijkt dat het document betreffende de risicoanalyse zich uitspreekt over o.m. de conformiteit van de biogasinstallatie, de betrouwbaarheid ervan en de aanwezige procescontrolesystemen; dat het document tevens een onderzoek voert naar de catastrofale faling; dat uit dit document zodoende zou kunnen blijken of er al dan niet sprake is van bepaalde gebreken of tekortkomingen in hoofde van NPG; Overwegende dat de beroeper stelt dat hij door de geweigerde openbaarmaking geraakt wordt in zijn rechten als individuele eigenaar, buurman van een bedrijf waar een gevaarlijke activiteit wordt uitgeoefend; www.vlaanderen.be/openbaarheid uitspraak beroepsinstantie OVB/2016/2 pagina 4 van 7
Overwegende dat op last van de afdeling Milieu-inspectie van de Vlaamse overheid, departement Leefmilieu, Natuur en Energie NPG enkel opnieuw mag opstarten mits dit op een veilige manier kan gebeuren, aangetoond via een risicoanalyse; dat aan de hand van de analyse en de daaruit vloeiende gevolgtrekkingen moet worden gewaarborgd dat een gelijkaardig schadegeval zich in de toekomst niet opnieuw kan voordoen; dat aldus een evaluatie van de risicoanalyse door de bevoegde diensten de omwonenden van de biovergistingsinstallatie de nodige garanties moet verschaffen omtrent het al dan niet veilig kunnen heropstarten van de installatie; dat het de beroepsinstantie voorstaat dat het vooreerst toekomt aan de bevoegde diensten om de juiste conclusies te trekken uit de voorliggende risicoanalyse; Overwegende dat de stad Peer op 3 februari 2016 aan de beroepsinstantie verduidelijkte dat de afdeling Milieu-inspectie een grondige controle van de installatie plant in februari; Overwegende dat de beroepsinstantie zich om deze redenen kan aansluiten bij het standpunt van de stad Peer om het gevraagde risicorapport momenteel niet openbaar te maken; Overwegende dat de beroepsinstantie bovendien meent dat de risicoanalyse van Vinçotte, die het resultaat is van een onderzoek met een door het studiebureau zelf ontwikkelde methodologie, beschouwd kan worden als een originele creatie in de zin van de auteurswet, dit wil zeggen een intellectuele creatie eigen aan de maker ervan; dat zonder toestemming van de auteur van het rapport geen afschrift kan worden overhandigd; dat bijgevolg hetzelfde kan gesteld worden als voor de bouwplannen waarvan de stad Peer de openbaarmaking weigerde; dat het rapport de bescherming geniet van het auteursrecht als het van oorspronkelijkheid getuigt, wat inhoudt dat het werk de persoonlijke stempel draagt van de auteur; dat de bescherming van rechtswege ontstaat; Overwegende dat de risicoanalyse het vereiste individuele karakter vertoont om door het auteursrecht te worden beschermd; dat de overhandiging van een afschrift zonder toestemming van de auteur of zijn rechthebbende een schending inhoudt van het auteursrecht, behoudens de in het bovenvermeld wetboek vermelde uitzonderingen; dat in casu geen dergelijke uitzonderingsgronden van toepassing kunnen worden geacht op de kwestieuze analyse; dat in het openbaarheidsdecreet bovendien geen bepaling figureert die een instantie verplicht de auteursrechthebbende te vragen of en onder welke voorwaarden een aanvrager een afschrift van een auteurswerk overhandigd mag worden; Overwegende dat het ingediende beroep bijgevolg als ongegrond moet worden beschouwd voor wat betreft de risicoanalyse; Overwegende dat er ook een evaluatierapport werd opgesteld in het kader van de voorgeschreven procedure zoals vervat in het Bodemdecreet, nadat het incident had plaatsgevonden bij NPG; dat in dit rapport wordt onderzocht of het gelekte digestaat al dan niet aanleiding heeft gegeven tot bodemverontreiniging op het perceel van het ontstaan van de schade en op het verspreidingsperceel, alsook tot de overschrijding van bepaalde richtwaarden of bodemsaneringsnormen; Overwegende dat het evaluatierapport aldus betrekking heeft op het onderzoek naar eventuele bodemverontreiniging in de grond; www.vlaanderen.be/openbaarheid uitspraak beroepsinstantie OVB/2016/2 pagina 5 van 7
Overwegende dat in casu het gevraagde bestuursdocument ongetwijfeld milieu-informatie bevat in de zin van artikel 3, 5 van het openbaarheidsdecreet; dat het openbaarheidsdecreet, voor wat betreft de uitzonderingen op het recht op openbaarheid, verder een onderscheid maakt naargelang het gaat om een aanvraag tot openbaarmaking die betrekking heeft op emissies in het milieu, dan wel op andere milieuinformatie; Overwegende dat de informatie in het evaluatierapport kan beschouwd worden als informatie die betrekking heeft op emissies in het milieu; dat onder het begrip emissie moet worden verstaan elke inbreng door de mens van verontreinigingsfactoren in de atmosfeer, de bodem of het water (artikel 1.1.2, 1, 3 DABM); dat, wanneer de verzochte informatie betrekking heeft op emissies in het milieu, de in artikel 15, 1, 5 genoemde uitzonderingsgrond die door de stad Peer werd ingeroepen als weigeringsgrond voor de openbaarmaking ingevolge artikel 15, 2 van het openbaarheidsdecreet niet van toepassing is; Overwegende dat echter ook voor dit evaluatierapport dient verwezen te worden naar de auteursrechtelijke bescherming; dat dit rapport het resultaat is van een onderzoek met een door RSK zelf ontwikkelde methodologie en beschouwd kan worden als een originele creatie in de zin van de auteurswet, dit wil zeggen een intellectuele creatie eigen aan de maker ervan; dat zonder toestemming van de auteur van het rapport geen afschrift kan worden overhandigd; dat het rapport de bescherming geniet van het auteursrecht als het van oorspronkelijkheid getuigt, wat inhoudt dat het werk de persoonlijke stempel draagt van de auteur; dat de bescherming van rechtswege ontstaat; Overwegende dat het evaluatierapport het vereiste individuele karakter vertoont om door het auteursrecht te worden beschermd; dat de overhandiging van een afschrift zonder toestemming van de auteur of zijn rechthebbende een schending inhoudt van het auteursrecht, behoudens de in het bovenvermeld wetboek vermelde uitzonderingen; dat in casu geen dergelijke uitzonderingsgronden van toepassing kunnen worden geacht op het kwestieuze rapport; dat in het openbaarheidsdecreet bovendien geen bepaling figureert die een instantie verplicht de auteursrechthebbende te vragen of en onder welke voorwaarden een aanvrager een afschrift van een auteurswerk overhandigd mag worden; Overwegende dat het ingediende beroep bijgevolg ook als ongegrond moet worden beschouwd voor wat betreft het evaluatierapport Na beraadslaging, BESLUIT: Het beroepschrift van xxx, tegen de weigering van de stad Peer d.d. 14 december 2015 om een afschrift te bezorgen van documenten die verband houden met de problematiek inzake de heropbouw door het bedrijf www.vlaanderen.be/openbaarheid uitspraak beroepsinstantie OVB/2016/2 pagina 6 van 7
NPG van een biovergistingsinstallatie gelegen te Kaulillerweg 119 in Peer wordt als ontvankelijk en ongegrond beschouwd. Brussel, 15 februari 2016 Voor de beroepsinstantie, afdeling openbaarheid van bestuur, Bruno ASSCHERICKX Voorzitter www.vlaanderen.be/openbaarheid uitspraak beroepsinstantie OVB/2016/2 pagina 7 van 7