Préservons le Petit Patrimoine bruxellois Bewaar het klein brussels erfgoed
Bewaar het klein brussels erfgoed Eind jaren 1990 heb ik de eerste sensibiliseringcampagnes voor het klein erfgoed opgestart. Het leek me noodzakelijk de Brusselse bevolking te informeren en bewust te maken van het belang van deze decoratieve elementen die bijdragen tot de schoonheid en de identiteit van onze stad. De inspanningen die sindsdien ondernomen zijn om dit klein erfgoed te bewaren beginnen hun vruchten af te werpen : gerestaureerde sgraffiti, goed onderhouden siersmeedwerk, herstelde glas-in-loodramen, enz. De Brusselaars besteden almaar meer aandacht aan hun omgeving en het behoud van hun erfgoed. In dat verband drong zich de goedkeuring op van een specifieke wetgeving om een praktijk te omkaderen die door de overheid wordt aangemoedigd. Door deze wetgeving en het principe van subsidies voor het behoud en de restauratie van het klein erfgoed aan een niet beschermd gebouw goed te keuren, bevestigt de regering van het Brussels Gewest het belang dat zij hecht aan elementen die weliswaar bescheiden zijn maar in grote mate bijdragen tot het esthetische, historische en artistieke belang van het stadsgewest. Deze brochure legt uit wat onder klein erfgoed verstaan wordt en hoe men kan profiteren van professioneel advies en van de steun van het Gewest om de decoratieve elementen die zo karakteristiek zijn voor de Brusselse gevels te bewaren en optimaal tot hun recht te laten komen. Préservons le petit patrimoine bruxellois la fin des années 1990, j ai lancé les premières campagnes de sensibilisation au petit À patrimoine. Il me paraissait nécessaire d informer et de faire prendre conscience au plus grand nombre de l importance de ces éléments ornementaux qui contribuent à la beauté et à l identité de notre ville. Les expériences menées depuis pour préserver ce petit patrimoine commencent à porter leurs fruits. Sgraffites restaurés, ferronneries conservées, vitraux soignés,... Les Bruxellois portent une attention croissante à leur environnement et à la préservation de leur patrimoine. Dès lors, l adoption d une législation spécifique à ce patrimoine est apparue nécessaire pour encadrer une pratique encouragée par les pouvoirs publics. En adoptant ce texte et le principe d incitants financiers pour la préservation et la restauration du petit patrimoine dans un bâti non classé, la Région bruxelloise confirme l intérêt qu elle porte à des éléments certes modestes, mais qui participent grandement à l intérêt esthétique, historique et artistique de la ville-région. Cette brochure permettra à tout un chacun de comprendre ce qu est le petit patrimoine et comment bénéficier du conseil des professionnels et du soutien de la Région pour valoriser et préserver les éléments décoratifs si caractéristiques des façades bruxelloises. Charles Picqué Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering belast met Monumenten en Landschappen Charles Picqué Ministre-Président du Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale, chargé des Monuments et Sites
Petit Patrimoine? Le petit patrimoine concerne divers éléments de la façade et du jardinet à l avant des maisons bruxelloises. Ces éléments servent de décor et enrichissent l espace public et notre cadre de vie. Leur présence témoigne de l histoire et des styles des différents quartiers ; ils contribuent à donner à un immeuble son caractère et son originalité. Il s agit le plus souvent d éléments d applique décorant la façade tels les sgraffites, les carreaux de céramiques, les panneaux de mosaïques, les vitraux, les éléments remarquables des portes, des châssis, des volets, des corniches, et aussi des balcons et des balustrades qui présentent des qualités esthétiques particulières témoignant d un savoir-faire ancien. Sont aussi visés les éléments qui font partie intégrante de la clôture comme les ferronneries ou la décoration des jardinets situés à front de rue, devant l édifice. Klein erfgoed? Het klein erfgoed betreft diverse elementen van de gevels en de voortuintjes van de Brusselse huizen. Deze elementen dienen als decoratie en verfraaien de openbare ruimte en onze leefomgeving. Hun aanwezigheid getuigt van de geschiedenis en de stijlen van de verschillende wijken; ze dragen bij tot het karakter en de originaliteit van een gebouw. Het gaat meestal om sierelementen die toegevoegd zijn aan of aangebracht op de gevel zoals sgraffiti, keramiekbetegeling, mozaïekpanelen, glasramen, opmerkelijke elementen van deuren, ramen, luiken, kroonlijsten, evenals balkons en balustrades die bijzondere esthetische eigenschappen bezitten welke getuigen van traditioneel vakmanschap. Ook de elementen die integraal deel uitmaken van de omheining zoals siersmeedwerk of de decoratie van aan de straatzijde gelegen voortuintjes, voor het gebouw, vallen onder de categorie klein erfgoed.
Un soutien financier! La Région de Bruxelles-Capitale octroie une aide financière afin de restaurer et d entretenir le petit patrimoine visible depuis l espace public dans le but de le conserver et de le valoriser. Pour les demandeurs privés, la subvention s élève à 50 % du coût des travaux de restauration avec un maximum de 10.000 par immeuble pour une période de 5 ans. Ce taux peut être majoré de 25 % si les revenus sont inférieurs à 40.000 par an (+ 2.500 par personne à charge) ou si l immeuble est situé dans un périmètre de revitalisation des quartiers en vigueur. Pour les demandeurs publics, la subvention s élève à 75 % du coût des travaux de restauration avec un maximum de 15.000 par immeuble pour une période de 5 ans. Attention : aucune aide financière ne sera attribuée pour des travaux déjà effectués. Financiële steun! Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kent financiële steun toe voor de restauratie en het onderhoud van het klein erfgoed dat zichtbaar is in de openbare ruimte teneinde het te bewaren en onder de aandacht te brengen. Voor particuliere aanvragers bedraagt de subsidie 50% van de restauratiekosten met een maximum van 10.000 per gebouw voor een periode van 5 jaar. Dit percentage kan worden verhoogd met 25% voor personen van wie het inkomen lager is dan 40.000 per jaar (+ 2.500 per persoon ten laste) of als het gebouw gelegen is in een bestaande wijkherwaarderingszone. Voor openbare aanvragers bedraagt de subsidie 75% van de renovatiekosten met een maximum van 15.000 per gebouw voor een periode van 5 jaar. Opgelet : er wordt geen financiële steun verleend voor reeds uitgevoerde werken.
Pour qui? On entend par demandeur privé toute personne physique ou morale qu elle soit propriétaire, copropriétaire ou titulaire d un droit réel ou d un bail commercial. Les demandeurs publics sont notamment les communes, les Centres Publics d Action Sociale, les Sociétés Immobilières de Service Public, les organismes para-régionaux et para-communaux ainsi que les écoles subventionnées. Voor wie? Onder particuliere aanvrager wordt verstaan elke natuurlijke of rechtspersoon die eigenaar, mede-eigenaar of houder van een zakelijk recht of een handelshuur is. Openbare aanvragers zijn meer bepaald de gemeenten, de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn, de Openbare Vastgoedmaatschappijen, de paragewestelijke en paragemeentelijke organismen evenals de gesubsidieerde scholen.
Comment? Le demandeur complète un formulaire disponible auprès de la Direction des Monuments et des Sites. La demande est accompagnée d une photo de la façade et de l élément à restaurer ainsi que d un devis relatif aux travaux. La Direction des Monuments et des Sites de la Région de Bruxelles-Capitale vérifie la recevabilité de la demande au regard de l article 206, 11 du Code bruxellois d Aménagement du Territoire et de l arrêté du 24 juin 2010 du Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale fixant les conditions d octroi d une subvention pour les travaux de conservation relatifs au petit patrimoine. Elle évalue aussi les techniques de restauration proposées pour garantir la bonne conservation de l élément à restaurer. Dans un délai de 2 mois, une notification de la décision est envoyée au demandeur qui a 18 mois pour réaliser les travaux. Afin d obtenir le subside, le demandeur enverra les preuves de paiement des travaux réalisés à la Direction des Monuments et des Sites. Ces documents devront être accompagnés d une photographie de l élément restauré. Hoe? De aanvrager vult een formulier in dat verkrijgbaar is bij de Directie Monumenten en Landschappen. De aanvraag moet vergezeld gaan van een foto van de gevel en van het te restaureren element alsook van een bestek van de werken. De Directie Monumenten en Landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zal de ontvankelijkheid van de aanvraag beoordelen rekening houdend met artikel 206, 11 van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening en van het besluit van 24 juni 2010 van de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dat de toekenningsvoorwaarden vastlegt van de subsidies voor instandhoudingswerken aan het klein erfgoed. De Directie zal ook de voorgestelde restauratietechnieken beoordelen om de goede bewaring van het te restaureren element te garanderen. Binnen een termijn van 2 maanden zal de beslissing worden meegedeeld aan de aanvrager. Deze heeft 18 maanden de tijd om de werken uit te voeren. Om de subsidie te verkrijgen moet de aanvrager betalingsbewijzen van de uitgevoerde werken naar de Directie van Monumenten en Landschappen sturen. Deze documenten moeten vergezeld gaan van een foto van het gerestaureerde element.
Plus d info? Le formulaire de demande de subside et l arrêté du gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale fixant les conditions d octroi d une subvention pour les travaux de conservation relatifs au petit patrimoine sont disponibles sur notre site Internet ou sur simple demande par téléphone ou par fax. Ministère de la Région de Bruxelles-Capitale AATL - Direction des Monuments et des Sites rue du Progrès 80 bte 1-1035 Bruxelles petit.patrimoine@mrbc.irisnet.be www.monument.irisnet.be Tél 0800 13 680 Fax 02/204.15.22 Pour des conseils en matière de restauration : Centre Urbain - Point Info-Patrimoine Halles Saint-Géry, Place Saint-Géry 1-1000 Bruxelles Tél. : 02/219.40.60 info@curbain.be www.curbain.be Meer informatie? Het subsidieaanvraagformulier en het besluit van de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dat de toekenningsvoorwaarden vastlegt van de subsidies voor instandhoudingswerken aan het klein erfgoed zijn beschikbaar op de website van de Directie Monumenten en Landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of op eenvoudige aanvraag per telefoon of per fax. Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest BROH Directie Monumenten en Landschappen Vooruitgangstraat 80 bus 1-1035 Brussel klein.erfgoed@mbhg.irisnet.be www.monument.irisnet.be Tel 0800 13 680 Fax 02/204.15.22 Voor restauratieadvies: Stadswinkel Infopunt-Erfgoed Sint-Gorikshallen, Sint-Goriksplein 1-1000 Brussel T. 02/219.40.60 info@curbain.be www.curbain.be
photos FOTO S Direction des Monuments et des Sites de la Région de Bruxelles-Capitale Directie Monumenten en Lansdchappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, I. Arquin, A. Bastin, S. Degryse, A. de Ville de Goyet, Ph. Fontijn, J. Géal, R. Harris, L. Lebihan, D. Lonys, C. Mouzelard, M. Peeters, Ch. Pickels, K. Soetens, A. Usé, D. Van Bunnen, R. Vanhaeren, G. Vernier, Fr. Vernin, G. Willocq.
En application de l article 206, 11 du Code bruxellois de l Aménagement du Territoire, le Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale a adopté, le 24 juin 2010, un arrêté fixant les conditions d octroi d une subvention pour les travaux de conservation relatifs au petit patrimoine (M.B. 06/07/2010). Rekening houdend met artikel 206, 11 van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening heeft de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, op 24 juni 2010, een besluit aangenomen dat de toekenningsvoorwaarden vastlegt van de subsidies voor instandhoudingswerken aan het klein erfgoed (B.S. 06/07/2010). CAMPAGNE DE SENSIBILISATION ORGANISÉE PAR LA DIRECTION DES MONUMENTS ET DES SITES DE LA RÉGION DE BRUXELLES-CAPITALE SENSIBILISERINGSCAMPAGNE GEORGANISEERD DOOR DE DIRECTIE MONUMENTEN EN LANDSCHAPPEN VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST DÉPÔT LÉGAL WETTELIJK DEPOT : D/2010/6860/017 Éditeur responsable: Patrick CRAHAY, AATL Direction des Monuments et des Sites, CCN rue du Progrès 80, 1035 Bruxelles Verantwoordelijk uitgever: Patrick CRAHAY, BROH Directie Monumenten en Landschappen, CCN Vooruitgangstraat 80, 1035 Brussel