VMBO-T / Nederlands / 2010 / tijdvak 1 Voorbeeld van een artikel: Behoorlijke schade Vorige week vrijdag stond het tweede schoolfeest van het jaar op het programma. Tot diep in de nacht heb ik gedanst op de te gekke muziek. Thuis aangekomen ben ik regelrecht mijn bed in gedoken. Toen ik de volgende ochtend ontwaakte uit mijn comaslaap, leek het alsof er heel ver weg een alarm afging; ik hoorde een hele hoge pieptoon. Omdat de pieptoon niet verdween, ben ik op internet gaan zoeken wat het zou kunnen zijn. Daar las ik hoe slecht het is om een avond lang je oren aan harde muziek bloot te stellen en dat het horen van pieptoon daarvan een gevolg kan zijn. In dit artikel hoop ik je ervan te overtuigen dat het goed is om voorzichtig met harde geluiden, zoals harde muziek, om te gaan. Op www.hoorstichting.nl las ik, de dag na de beruchte avond, berichten die me aan het denken zetten. Allereerst schrok ik van het hoge aantal jongeren dat dagelijks gehoorschade oploopt: dat zijn er meer dan 20.000! Daarnaast blijken de hoge tonen die ik hoorde een voorstadium van gehoorbeschadiging te zijn. Ook oorsuizingen zijn dat. Het probleem komt daardoor wel heel erg dichtbij. Ook ik kan gehoorbeschadiging krijgen, zeker als ik naar dit soort feesten blijf gaan. Gehoorbeschadiging ligt dus op de loer voor vele jongeren die van uitgaan houden. Dat je van harde muziek gehoorbeschadiging kunt krijgen wist ik, maar niet dat dat zo snel en zo vaak gebeurt. Het feit dat het aantal decibellen van een discotheek (130) gelijkstaat aan de gemiddelde pijngrens van een persoon, verbaasde me zeer. Dit geluid is bijna twee keer zo sterk als het lawaai dat een stofzuiger produceert (70). Niet alleen muziek in een discotheek, maar ook muziek die uit een mp3- speler komt kan voor gehoorproblemen zorgen. Als je oordopjes in hebt, zet het geluid daarom ook niet harder dan op 60% van de capaciteit. Bij een koptelefoon kan je tot 70% gaan, zonder dat je het risico loopt gehoorbeschadiging te krijgen. Boven de 60% en 70% loop je dat risico wel. Dus, al is het verleidelijk, houd de volumeknop in de gaten. Als je door het bovenstaande benieuwd bent geworden naar je eigen gehoor, bezoek dan www.oorcheck.nl en doe een gehoortest. In het artikel Domoren verpesten gehoor wordt deze site genoemd. Inmiddels heb ik deze test gedaan en ben ik meer te weten gekomen over mijn eigen gehoor. Ik raad je aan deze test te doen, zodat je weet hoe bij jou de vlag ervoor staat en op tijd kunt ingrijpen, mocht dat nodig zijn. Je gehoor is immers kwetsbaarder dan je denkt, het is goed om er bewust en voorzichtig mee om te gaan. Naam Klas (446 woorden)
Correctievoorschrift: 28 maximumscore 13 28.1 maximumscore 6 Aftrek inhoud De score is 6 scorepunten minus aftrek. De score kan niet lager zijn dan 0. Indien de volgende elementen geheel of gedeeltelijk onjuist zijn of ontbreken: aanleiding artikel: schoolfeest en hoge pieptoon volgende dag, per element 1 informatie hoorstichting: 1. bij 20.000 jongeren jaarlijks gehoorschade in Nederland, 2. oorsuizingen/pieptoon eerste teken(en) van gehoorschade, per element 1 uitgesproken mening over het verschijnsel 1 twee gegevens uit de tabel, per element 1 waarschuwing: mp3-speler op 60% bij oordopjes en 70% bij koptelefoon 1 www.oorcheck.nl, iedereen kan gehoor meten 1 wens aan lezers 1 28.2 maximumscore 4 Aftrek taalgebruik De score is 4 scorepunten minus aftrek. De score kan niet lager zijn dan 0. één of twee formuleringsfouten (onvolledige zinnen, onjuiste woordkeuze, onjuiste verwijzingen, onjuiste zinsbouw) 1 drie of vier formuleringsfouten (onvolledige zinnen, onjuiste woordkeuze, onjuiste verwijzingen, onjuiste zinsbouw) 2 vijf of meer formuleringsfouten (onvolledige zinnen, onjuiste woordkeuze, onjuiste verwijzingen, onjuiste zinsbouw) 3 één of twee spelfouten (fouten in de spelling van werkwoordsvormen, overige spelfouten, inclusief ten onrechte opgenomen of weggelaten hoofdletters) 1 drie of meer spelfouten (fouten in de spelling van werkwoordsvormen, overige spelfouten, inclusief ten onrechte opgenomen of weggelaten hoofdletters) 2 twee of meer interpunctiefouten 1 Deze aftrekregeling geldt onverkort voor alle kandidaten. 28.3 maximumscore 3 Aftrek presentatie/conventies De score is 3 scorepunten minus aftrek. De score kan niet lager zijn dan 0. Indien de volgende elementen geheel of gedeeltelijk onjuist zijn of ontbreken: samenhang 1 logische volgorde 1 alinea-indeling 1 verzorgde indruk 1 passende titel 1 ondertekening met naam 1 vermelding klas 1
Tip #1: Maak, voordat je gaat schrijven, een raamwerk van je tekst. Voorbeeld Titel tekst Alinea 1: - Inleiden kwestie... - Eigen mening kwestie... Alinea 2: - Tekststructuur toelichten Alinea 3: - Argument a bij stelling over kwestie... Alinea 4: - Argument b bij stelling over kwestie... #2: Zorg ervoor dat in de opdracht genoemde onderdelen in je tekst voorkomen. #3: Zorg ervoor dat je niet (meer dan 10%) over het maximum aantal woorden heen gaat. #4: Zorg ervoor dat je het onderwerp/centrale thema van je tekst extra nadruk geeft. #5: Ga na wat de doelgroep is en wat voor schrijfstijl daarbij past. Alinea 5: - Conclusie / Slot Kan bijvoorbeeld door onderdelen in raamwerk te zetten: Alinea 1: - Bespreken gevonden informatie Alinea 2: - Bespreken Kan bijvoorbeeld door in raamwerk elke alinea een maximum aantal woorden te geven, dan kun je het aantal woorden gemakkelijker bijhouden: Alinea 1 (40 woorden) Alinea 2 (60 woorden) Alinea 3 (40 woorden) Vaak is het gebruikelijk om de belangrijkste informatie aan het begin of eind van je tekst te zetten. Om belangrijke informatie extra nadruk te geven, kun je het als volgt te formuleren: Het centrale thema van deze tekst is In dit betoog zal aan de orde gesteld worden. In deze brief probeer ik aan te geven dat Standaardcombinaties: Kinderen / jongeren / vrienden / familie / klasgenoten: vlotte en informele schrijfstijl Volwassenen (vreemden) / medewerkers van bedrijven / leraren / ouders van vrienden: zakelijke en formele schrijfstijl #6: Ga na wat het doel van de tekst is en wat voor een soort schrijfstijl daarbij het beste past. Doel: Informeren: Overtuigen: Instrueren: Amuseren: Schrijfstijl Zakelijk, informatief en neutraal Subjectief, samenhangend en overtuigend Duidelijk, kernachtig en gestructureerd (stap voor stap) Informeel en gevarieerd
#7: Schrijf kernachtig en eenvoudig; draai niet om de boodschap heen; maak je zinnen niet onnodig lang; blijf bij de kern van je boodschap en wijd niet teveel uit. (-) Ten aanzien van enkele betrokken personen is de toch al wat ongelukkig geformuleerde uitspraak een allerminst bevredigende te noemen. (+) Voor een aantal personen valt de uitspraak tegen. Ook had de formulering ervan beter gekund. #8: Schrijf gevarieerd. (-) Toen ging hij weg. Toen kwam zij net aan. (+) Toen hij wegging, kwam zij net aan. #9: Schrijf volledig. (-) Deze methode is geschikter. (+) Deze methode is geschikter dan de methode van Jansen. #10: Schrijf zorgvuldig. (-) We hebben allereerst hebben we het verband tussen de groepen onderzocht. (+) We hebben allereerst het verband tussen de groepen onderzocht. #11: Schrijf samenhangend. (-) In de winter gaat het om vier uur al schemeren. Degenen die tot vier uur les hebben moeten soms in het donker naar huis. (+) Omdat het in de winter al om vier uur gaat schemeren, moeten degenen die tot dan les hebben soms in het donker naar huis. #12: Verwijs duidelijk. (-) Jansen nam contact op met Pieters, omdat er kritiek op zijn stelling was. ( hij kan naar Jansen, maar ook naar Pieters verwijzen) (+) Jansen nam contact op met Pieters, omdat er kritiek op Pieters stelling was. #13: Schrijf gestructureerd. Verdeel je tekst in alinea s. Zorg ervoor dat in een alinea niet twee of meer verschillende deelonderwerpen aan bod komen. Zorg ervoor dat onderdelen (alinea s) logisch op elkaar volgen, dat ze verband houden met elkaar. #14: Vermijd spreektaal. (-) Wat ik zeg maar een beetje merkte, was dat het voor sommigen gewoon te moeilijk was. (+) Ik merkte dat het voor sommigen te moeilijk was. #15: Vermijd incongruentiefouten. Getalsincongruentie (enkelvoud-meervoud-fouten) (-) De auto s die bij de buurman op de stoep staat,... (+) De auto s die bij de buurman op de stoep staan,... Tijdsincongruentie (vt-tt-fout) (-) De scholen die bij dit onderzoek betrokken zijn, waren allemaal openbare scholen. (+) De scholen die bij dit onderzoek betrokken zijn, zijn allemaal openbare scholen. / De scholen die bij dit onderzoek betrokken waren, waren allemaal openbare scholen. #16: Vermijd woordherhalingen. (-) Deze opvatting heeft lang standgehouden. Deze opvatting werd gedeeld door vele onderzoekers.
(+) Deze opvatting heeft lang standgehouden. Hij werd gedeeld door vele onderzoekers. / Deze opvatting heeft lang standgehouden. De mening werd gedeeld door vele onderzoekers. #17: Let op de spelling. (-) Het voorstel werd door De Vries aanvaardt. (+) Het voorstel werd door De Vries aanvaard. #18: Zet je tekst ruim op. Gebruik voldoende papier voor je tekst. Voor jezelf, maar ook voor de lezer. Het toepassen van witregels tussen de alinea s, creëert meer overzicht voor de lezer.