Urologie De niet ingedaalde teelbal (cryptorchidie)
Inhoudstafel 1. Inleiding 2. Ingreep 3. Nazorg 4. Complicaties 5. Controle 6. Wat te doen in geval van ziekte of verhindering 7. Slotbemerking Voorwoord Beste, In deze brochure geven wij u graag meer informatie over de ingreep bij een niet ingedaalde teelbal. 2
Inleiding De testes (teelballen) ontwikkelen zich bij jongetjes tijdens de zwangerschap in de buik, vlak bij de nieren. Ongeveer een maand voor de geboorte zijn de testikels via de lies in de balzak (scrotum) ingedaald. Normaal gesproken heeft een jongetje bij de geboorte dan ook beide teelballen in zijn balzak. Om gezond sperma te kunnen aanmaken, is het belangrijk dat de teelballen een lagere temperatuur hebben dan de rest van het lichaam. Daarom hangen de teelballen in de balzak, buiten het lichaam. Soms blijft indaling achterwege. Een of beide teelballen blijven dan in de buik of lies zitten. Op latere leeftijd kunnen hierdoor problemen met de vruchtbaarheid ontstaan. Een niet ingedaalde teelbal geeft geen invloed op de sexuele functies, maar geeft een iets verhoogde kans op kwaadaardigheid (kanker) in vergelijking tot een ingedaalde teelbal. Indien de teelballen in het tweede levensjaar nog niet zijn ingedaald, dan is medisch ingrijpen wenselijk. Figuur 1. Verschillende locaties van de teelbal 3
Niet ingedaalde teelbal: Wanneer de teelbal in de lies gevoeld wordt, kan de uroloog met behulp van een strijkende handbeweging naar beneden, deze in de balzak brengen. Als dit niet mogelijk blijkt, spreken we van een niet ingedaalde teelbal. In dit geval zal een operatie moeten plaatsvinden zodat de testis voor de tweede verjaardag op zijn plaats zit. Soms is de testes niet te voelen en ook niet met ultrasone geluidsgolven (echografie) terug te vinden. Meestal zal dan een kijkoperatie (laparoscopie) plaatsvinden waarbij men vaak de teelbal in de buik kan zien zitten. Afhankelijk van de kwaliteit van de teelbal zal dan beslist worden wat verder te doen valt. Pendelbal of retraktiele testes: Soms lijkt het of een teelbal niet is ingedaald, maar kan hij gemakkelijk in de balzak worden geduwd. Dit wordt een retraktiele testes genoemd, dat wil zeggen dat hij gemakkelijk heen en weer bewogen kan worden en gemakkelijk in de balzak kan blijven liggen. Een ingreep hoeft meestal niet te gebeuren. Zo een pendelbal dient regelmatig onderzocht te worden, daar er steeds een risico bestaat dat hij toch blijft steken in de lies. Rond de pubertijd blijft de teelbal meestal op zijn plaats. 4
Ingreep In het algemeen wordt uw zoontje opgenomen in het kinderdagziekenhuis of dient hij 1 nacht te verblijven. De operatie vindt plaats onder algemene narcose (verdoving). Daarom moet uw kind op de dag van de opname nuchter zijn vanaf middernacht. De ingreep die nodig is om een teelbal in de balzak te brengen, heet orchidopexie. Het is een ingreep die ongeveer 1 uur duurt. De uroloog maakt een incisie (snede) ter hoogte van de lies en balzak. Via de opening in de lies wordt de teelbal opgezocht en losgemaakt van omliggende spiervezels. Hierdoor kan voldoende lengte verkregen worden om de teelbal naar de balzak te brengen, waar deze wordt vastgezet. Soms wordt een liesbreuk vastgesteld die meteen behandeld wordt. De huidwonde in de lies en balzak worden met oplosbare hechtingen gesloten. Nazorg De eerste dag moet uw kind het rustig aan doen. De dag daarna kunt u uw kind weer gewoon zijn gang laten gaan. Waarschijnlijk zal hij de eerste dagen minder actief zijn. Uw kind mag de dag na de ingreep douchen. Een bad wordt afgeraden gedurende de eerste 14 dagen. Eventuele luiers kan u het beste wat vaker verwisselen. Indien uw kind pijn aangeeft, mag u paracetamol volgens gewicht geven met een maximum van 4 maal per dag. Het is beter om de eerste veertien dagen niet te sporten of te zwemmen. Na 1 week kan hij terug naar school. 5
Complicaties Het is normaal dat de balzak na de operatie een beetje gezwollen is en er een blauwe verschijning optreedt. De mogelijke complicaties beperken zich bijna altijd tot de wonde. Er kan een nabloeding optreden, die zich meestal uit in een bloeduitstorting onder de hechtingen. Meestal verdwijnt deze vanzelf en is een behandeling niet nodig. Soms treedt een wondgenezingsstoornis op in de vorm van een infectie of een abces. In de meeste gevallen moet dit in het ziekenhuis worden behandeld. Controle Volgens afspraak komt u op controle bij de huisarts of uroloog. Wat bij ziekte Als u door ziekte of een andere reden verhinderd bent of u kan de afspraak om de ingreep te ondergaan niet nakomen, neem dan zo snel mogelijk contact op met de raadpleging urologie (campus Antwerpen 03/240 22 21 of campus Deurne 03/ 320 58 20). In uw plaats kan dan een andere patiënt geholpen worden. 6
Slotbemerking U wordt uitgenodigd dit document aandachtig te lezen. De huidige informatie heeft een algemeen karakter en is bestemd om u, de patiënt, in de mate van het mogelijke in te lichten. Deze brochure is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw behandelende arts. Bijzondere omstandigheden kunnen tot wijzigingen aanleiding geven. Dit zal altijd door uw uroloog aan u kenbaar worden gemaakt. Wanneer u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, dan kunt u op werkdagen contact opnemen met de dienst urologie. 7
Versie 0.1 In voege augustus 2015 Documentnummer 1020 Afdeling urologie Nuttige contacten AZ Monica Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen Secretariaat urologie: T 03 / 240 22 21 AZ Monica Deurne Fl. Pauwelslei 1 2100 Deurne Secretariaat urologie: T 03 / 320 58 20 AZ Monica Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen T 03 240 20 20 F 03 240 20 40 AZ Monica Deurne Fl. Pauwelslei 1 2100 Deurne T 03 320 50 00 F 03 320 56 00 info@azmonica.be www.azmonica.be