Tabel 1 Te respecteren thermische in het Waalse Gewest voor nieuwbouw ( 1 ). Warmteisolatie Energieprestatie max. K35 max. E w 80 max. E spec 130 kwh/m² Beperking van het risico op oververhitting Kantoor en dienstengebouwen, gebouwen bestemd voor het onderwijs max. K35 andere bestemming ( 2 ) max. K35 Industriële gebouwen max. K55 ( 3 ) max. E w 80 ( 3 ) ( 3 ) ( 1 ) Eveneens van toepassing voor alle gebouwen die het voorwerp uitmaken van herbouwings of uitbreidingswerken waarvoor een bouwvergunning vereist is en die bestaan uit het creëren van een wooneenheid of een beschermd volume groter dan 800 m³. ( 2 ) Zijn opgenomen in deze categorie: ziekenhuizen en klinieken, gebouwen uit de HORECAsector, sportinstallaties, gebouwen die handelszaken herbergen,... ( 3 ) Deze eis (of het ontbreken ervan, al naargelang van het geval) is eveneens van toepassing op de delen van industriële gebouwen die ingericht zijn voor gebruik als kantoor of andere diensten, of op nieuwe delen met een andere bestemming, voor zover het beschermde volume van dit deel van het gebouw kleiner is dan 800 m3 en kleiner is dan of gelijk is aan 40 % van het volledige beschermde volume. Tabel 2 Te respecteren thermische in het Waalse Gewest voor belangrijke of eenvoudige renovatiewerken. Kantoor en dienstengebouwen, gebouwen bestemd voor het onderwijs (gerenoveerde elementen) andere bestemming ( 1 ) Warmteisolatie (gerenoveerde elementen) (gerenoveerde elementen) Energieprestatie Luchttoevoer in ruimten waarvan de vensterramen of de (buiten)deurkaders vervangen worden Luchttoevoer (nietresidentieel) in ruimten waarvan de vensterramen of de (buiten) deurkaders vervangen worden Luchttoevoer (nietresidentieel) in ruimten waarvan de vensterramen of de (buiten) deurkaders vervangen worden ( 1 ) Zijn opgenomen in deze categorie: ziekenhuizen en klinieken, gebouwen uit de HORECAsector, sportinstallaties, gebouwen die handelszaken herbergen,... Tabel 3 Te respecteren thermische in het Waalse Gewest voor een wijziging van bestemming ( 1 ) Kantoor en dienstengebouwen, gebouwen bestemd voor het onderwijs andere bestemming ( 2 ) Warmteisolatie Energieprestatie ( 1 ) De bestemming, die aangegeven is bovenaan de kolommen, is de nieuwe bestemming. Het gaat hier om gebouwen of delen van gebouwen waarbij er na de bestemmingswijziging en in tegenstelling tot de beginsituatie, energie wordt verbruikt om voor de gebruikers een specifieke binnentemperatuur te waarborgen, of om industriële gebouwen die omgevormd worden tot woongebouwen, kantoor en dienstengebouwen of gebouwen bestemd voor het onderwijs. ( 2 ) Zijn opgenomen in deze categorie : ziekenhuizen en klinieken, gebouwen uit de HORECAsector, sportinstallaties, gebouwen die handelszaken herbergen,... www.wtcb.be Update februari 2014 Pagina 1/7
Tabel 4 Te respecteren thermische in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor nieuwbouw ( 1 ). Van kracht zijnde Warmteisolatie Wooneenheden ( 2 ) (afgeschaft vanaf 1 januari 2015) max. E 70 Gemeenschappelijk residentieel ( 3 ) (afgeschaft vanaf 1 januari 2015) Kantoren en diensten, onderwijs max. K45 (afgeschaft vanaf 1 januari 2015) max. E 75 Gezondheidszorg, cultuur en ontspanning, restaurants en cafés, handelszaken of sport Andere bestemming ( 4 ) U max of R min Energieprestatie vanaf 1 januari 2015: Afschaffing van de E eis totaal primair energieverbruik van 45 kwh/m².jaar; netto energiebehoefte voor verwarming van 15 kwh/m².jaar. vanaf 1 januari 2015: Afschaffing van de E eis totaal primair energieverbruik van (952.5*C) kwh/m².jaar ( 5 ); netto energiebehoefte voor verwarming van 15 kwh/m².jaar; netto energiebehoefte voor koeling van minder dan of gelijk aan 15 kwh/m².jaar. vanaf 1 januari 2018: luchtdichtheid bij een drukverschil van 50 Pa van minder dan of gelijk aan 0.6 volume per uur. Beperking van het risico op oververhitting vanaf 1 januari 2018: luchtdichtheid bij een drukverschil van 50 Pa van minder dan of gelijk aan 0.6 volume per uur. (nietresidentieel) (nietresidentieel) vanaf 1 januari 2015: vanaf 1 januari 2016: Afschaffing van de Een temperatuur van beperking van het oververhitting die tijdens risico op het jaar slechts oververhitting gedurende 5 % van het Een temperatuur van jaar 25 C mag oververhitting die overschrijden tijdens het jaar slechts gedurende 5 % van het jaar 25 C mag overschrijden ( 1 ) Eveneens van toepassing voor: alle herbouwde gebouwen alle gedeeltelijke herbouwingen van bestaande gebouwen met een oppervlakte van meer dan 250 m² of die minstens één wooneenheid bevatten alle nieuwe uitbreidingen van bestaande gebouwen met een oppervlakte van meer dan 250 m² of die minstens één wooneenheid bevatten. ( 2 ) Zijn opgenomen in deze categorie: eengezinswoningen, appartementen, studio s, hotelappartementen, hotelflats, ( 3 ) Zijn opgenomen in deze categorie: hotels, herbergen, jeugdherbergen, motels, pensions, penitentiaire of heropvoedingsinrichtingen, rusthuizen, internaten, ( 4 ) Zijn opgenomen in deze categorie: gebouwen waar er industriële of artisanale activiteiten plaatsvinden, werkplaatsen, landbouwgebouwen, luchthavens, stations, funeraria, ( 5 ) C zijnde gedefinieerd als de compactheid, d.w.z. de verhouding tussen het beschermd volume en de warmteverliesoppervlakte, en heeft een bovengrens van 4. www.wtcb.be Update februari 2014 Pagina 2/7
Tabel 5 Te respecteren thermische in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor zware en eenvoudige renovaties (met inbegrip van bepaalde bestemmingswijzigingen). Van kracht zijnde Wooneenheden ( 1 ) Gemeenschappelijk residentieel ( 2 ) Kantoren en diensten, onderwijs Gezondheidszorg, cultuur en ontspanning, restaurants en cafés, handelszaken of sport Andere bestemming ( 3 ) Warmteisolatie U max of R min Energieprestatie In geval van een toevoeging, vensters van een ruimte: luchttoevoer of ( 4 ) intensieve ventilatie In een nieuwe ruimte: luchttoevoerof In geval van een toevoeging, vensters en voor alle nieuwe ruimten: luchttoevoer of In geval van een toevoeging, vensters en voor alle nieuwe ruimten: luchttoevoer of ( 4 ) In geval van een toevoeging, vensters en voor alle nieuwe ruimten: luchttoevoer of ( 1 ) Zijn opgenomen in deze categorie: eengezinswoningen, appartementen, studio s, hotelappartementen, hotelflats, ( 2 ) Zijn opgenomen in deze categorie: hotels, herbergen, jeugdherbergen, motels, pensions, penitentiaire of heropvoedingsinrichtingen, rusthuizen, internaten, ( 3 ) Zijn opgenomen in deze categorie: gebouwen waar er industriële of artisanale activiteiten plaatsvinden, werkplaatsen, landbouwgebouwen, luchthavens, stations, funeraria, ( 4 ) In geval van een bestemmingswijziging tot een gebruik als wooneenheid of kantoor en dienstengebouw: ventilatievoorzieningen. Vanaf 1 januari 2015: De EPBeenheden Wooneenheid, de EPBeenheden Kantoren en diensten en de EPBeenheden Onderwijs die, met inbegrip van vervanging van alle technische installaties, renovatiewerkzaamheden ondergaan op minstens 75 % van hun verliesoppervlakte worden gebonden aan de die gelden voor nieuwe gebouwen inzake energieprestatie en oververhitting met een vermenigvuldigingsfactor van 1.2 toegepast voor de vermelde, behalve voor oververhitting. www.wtcb.be Update februari 2014 Pagina 3/7
Tabel 6 Te respecteren thermische in het Vlaamse Gewest voor nieuwbouw (1). Warmteisolatie Energieprestatie max. E60 met hernieuwbare energie of max. E54 zonder hernieuwbare energie max. 70 kwh/m².jaar of (10025 c) kwh/m².jaar voor de nettoenergiebehoefte voor verwarming (c = de compactheid van de EPWeenheid) schoolgebouwen ( 2 ) max. E60 met hernieuwbare energie of max. E54 zonder hernieuwbare energie bestemming ( 3 ) ( 4 ) ( 5 ) ( 6 ) vanaf 1 januari 2016 : max E50 vanaf 1 januari 2018 : max E40 vanaf 1 januari 2020 : max E35 vanaf 1 januari 2021 : max E30 vanaf 1 januari 2016 : max E55 vanaf 1 januari 2018 : max E50 vanaf 1 januari 2020 : max E45 vanaf 1 januari 2021 : max E40 Beperking van het risico op oververhitting ( 1 ) Eveneens van toepassing voor: het herbouwen na de volledige afbraak van een gebouw de uitbreiding of gedeeltelijke herbouw, waarbij er één of meerdere wooneenheden toegevoegd worden de uitbreiding of gedeeltelijke herbouw van een beschermd volume, groter dan 800 m³ de verbouwing van een gebouw waarvan het beschermde volume groter is dan 3000 m³, wanneer de draagstructuur van het gebouw bewaard blijft en de aanwezige installaties toelaten een specifiek binnenklimaat te waarborgen en ten minste 75 % van de gevels vervangen worden. ( 2 ) Als een kantoorgebouw een beschermd volume heeft dat niet groter is dan 800 m³; en deel uitmaakt van een residentieel gebouw, hoeft voor het kantoorgedeelte op zich geen apart Epeil bepaald te worden. In dat geval wordt het kantoorgedeelte als onderdeel van het residentiële gebouw beschouwd en mag een gezamenlijk Epeil worden bepaald ( 3 ) Zijn opgenomen in deze categorie: ziekenhuizen, hotels en restaurants, sportinstallaties, groot en kleinhandelsgebouwen, ( 4 ) Als een gebouw met een bestemming een beschermd volume heeft dat niet groter is dan 800 m³, en deel uitmaakt van een kantoor of een school, dan mag dat deel mee gerekend worden als onderdeel van het kantoorgebouw of de school en dan mag een gezamenlijk Epeil bepaald worden ( 5 ) Eveneens van toepassing voor nieuwe kantoorgebouwen waarvan het beschermde volume kleiner is dan 800 m³, die deel uitmaken van een gebouw met een bestemming en die hoogstens 40 % van het beschermde volume vertegenwoordigen dat gevormd wordt door de kantoorgedeelten en de delen met bestemmingen van het gebouw. ( 6 ) Eveneens van toepassing voor nieuwe kantoorgebouwen waarvan het beschermde volume kleiner is dan 800 m³, die deel uitmaken van een industrieel gebouw en die hoogstens 40 % van het beschermde volume vertegenwoordigen dat gevormd wordt door de kantoorgedeelten en de industriële gedeelten van het gebouw. www.wtcb.be Update februari 2014 Pagina 4/7
Tabel 7 Te respecteren thermische in het Vlaamse Gewest voor een uitbreiding of gedeeltelijke herbouw ( 1 ). schoolgebouwen bestemming ( 2 ) ( 3 ( 4 ) ) Warmteisolatie Energieprestatie ( 1 ) Van toepassing indien het beschermde volume van het toegevoegde deel niet groter is dan 800 m³ en indien het niet gaat om de toevoeging van één of meer wooneenheden. De zijn van kracht voor het nieuwe gebouwde toegevoegde deel of voor het herbouwde deel. ( 2 ) Zijn opgenomen in deze categorie : ziekenhuizen, hotels en restaurants, sportinstallaties, groot en kleinhandelsgebouwen, Tabel 8 Te respecteren in het Vlaamse Gewest voor verbouwingen ( 1 ). Warmteisolatie schoolgebouwen bestemming ( 2 ) Energieprestatie Luchttoevoer Luchttoevoer (nietresidentieel) in ruimten residentieel) in ruimten Luchttoevoer (niet in ruimten waarvan waarvan de ramen waarvan de ramen de ramen vervangen vervangen worden of vervangen worden of worden of waarin waarin er vensters waarin er vensters er vensters toegevoegd worden ( 3 toegevoegd worden toegevoegd worden ) ( 1 ) Niet van toepassing voor gebouwen waarvan het beschermde volume groter is dan 3000 m³, wanneer de draagstructuur van het gebouw bewaard blijft en de aanwezige installaties toelaten een specifiek binnenklimaat te waarborgen en ten minste 75 % van de gevels vervangen worden. ( 2 ) Zijn opgenomen in deze categorie: ziekenhuizen, hotels en restaurants, sportinstallaties, groot en kleinhandelsgebouwen, ( 3 ) Deze eis is niet geldig voor keukens, toiletten, wasplaatsen, badkamers, droogplaatsen en analoge ruimten. Tabel 9 Te respecteren thermische in het Vlaamse Gewest voor functiewijzigingen ( 1 ). Warmteisolatie schoolgebouwen bestemming ( 2 ) Energieprestatie ( 1 ) Het gaat hier om gebouwen waarbij er na de functiewijziging en in tegenstelling tot de beginsituatie energie wordt verbruikt om voor de gebruikers een specifieke binnentemperatuur te waarborgen, of in geval van een functiewijziging van een industrieel gebouw tot een woon, kantoor of schoolgebouw, indien het beschermde volume groter is dan 800 m³. ( 2 ) Zijn opgenomen in deze categorie : ziekenhuizen, hotels en restaurants, sportinstallaties, groot en kleinhandelsgebouwen, www.wtcb.be Update februari 2014 Pagina 5/7
Tabel 10 Maximaal toelaatbare Uwaarden (W/m²K) of minimaal te realiseren Rwaarden (m²k/w) in het Vlaamse Gewest, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Waalse Gewest Constructieonderdeel 1. SCHEIDINGSCONSTRUCTIES DIE HET BESCHERMDE VOLUME OMHULLEN, met uitzondering van deze die de scheiding vormen met een aanpalend beschermd volume. 1.1. TRANSPARANTE SCHEIDINGSCONSTRUCTIES, met uitzondering van deuren en poorten (zie 1.3), lichte gevels (1) (zie 1.4) en glasbouwsteenwanden (zie 1.5) [en transparante scheidingsconstructies andere dan glas (2) ] 1.2. OPAKE SCHEIDINGSCONSTRUCTIES, met uitzondering van deuren en poorten (zie 1.3) en lichte gevels (1) (zie 1.4) U max (W/m²K) U W,max = 1.80 U g,max = 1.10 1.2.1. daken en plafonds 0.24 1.2.2. muren niet in contact met de grond, met uitzondering van de muren vermeld in 1.2.4. 1.2.3. muren in contact met de grond 0.40 (2) 1.50 1.2.4. verticale en hellende scheidingsconstructies in contact met een kruipruimte of met een kelder buiten het beschermde volume 1.2.5. vloeren in contact met de buitenomgeving [of op een aangrenzende onverwarmde ruimte (3) ] 1.2.6. andere vloeren (vloeren op de volle grond, boven een kruipruimte of boven een kelder buiten het beschermde volume, ingegraven keldervloeren) 1.3. DEUREN EN POORTEN (met inbegrip van het kader) U D,max = 2.00 1.4. LICHTE GEVELS (1) 0.24 0.30 R min (m²k/w) 1.40 0.30 1.75 U CW,max = 2.00 U g,max = 1.10 1.5. GLASBOUWSTEENWANDEN 2.00 1.6. [ TRANSPARENTE SCHEIDINGSCONSTRUCTIES ANDERE DAN GLAS met uitzondering van deuren en poorten (zie 1.3) en lichte gevels (zie 1.4) (2) ] 2. SCHEIDINGSCONSTRUCTIES TUSSEN TWEE BESCHERMDE VOLUMES OP AANGRENZENDE PERCELEN 3. DE VOLGENDE OPAKE SCHEIDINGSCONSTRUCTIES BINNEN HET BESCHERMDE VOLUME OF PALEND AAN EEN BESTAAND BESCHERMD VOLUME OP HETZELFDE PERCEEL, met uitzondering van deuren en poorten: 3.1. TUSSEN APARTE WOONEENHEDEN 3.2. TUSSEN WOONEENHEDEN EN GEMEENSCHAPPELIJKE RUIMTEN (trappenhuis, inkomhal, gangen, ) 3.3. TUSSEN WOONEENHEDEN EN RUIMTEN MET EEN NIETRESIDENTIËLE BESTEMMING 3.4. TUSSEN RUIMTEN MET EEN INDUSTRIËLE BESTEMMING EN RUIMTEN MET EEN NIET INDUSTRIËLE BESTEMMING (1) Gordijngevels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (2) Vlaamse Gewest (3) Waalse Gewest (4) Vermeld als Url,max in het Besluit 2.00 U g,max = 1.60 (4) 1.0 1.0 www.wtcb.be Update februari 2014 Pagina 6/7
Referentie voor het Waalse Gewest 19 april 2007 Kaderdecreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium met het oog op het bevorderen van de energieprestatie van de gebouwen (B.S. 29 mei 2007) 17 april 2008 Besluit van de Waalse Regering tot vaststelling van de berekeningsmethode en de, de goedkeuringen en de sancties op het vlak van de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen (B.S. 30 juli 2008) 10 mei 2012 Besluit van de Waalse Regering tot wijziging, wat betreft de energieprestatie van de gebouwen, van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw, Patrimonium en Energie (B.S. 22 juni 2012) Referentie voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 7 juni 2007 Ordonnantie houdende de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen (B.S. 11 juli 2007) 21 december 2007 Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot vaststelling van de op het vlak van de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen (B.S. 5 februari 2008) 3 juni 2010 Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de voor de verwarmingssystemen van gebouwen geldende EPB bij hun installatie en tijdens hun uitbatingperiode (B.S. 9 juli 2010) 5 mei 2011 Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering houdende wijziging van meerdere uitvoeringsbesluiten van de ordonnantie van 7 juni 2007 betreffende de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen (B.S. 14 september 2011) 21 februari 2013 Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering houdende wijziging van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 21 december 2007 tot vaststelling van de op het vlak van de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen (B.S. 26 maart 2013) Referentie voor het Vlaamse Gewest 22 december 2006 Decreet houdende en handhavingsmaatregelen op het vlak van de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen en tot invoering van een energieprestatiecertificaat en tot wijziging van artikel 22 van het REGdecreet (B.S. 27 maart 2007) 8 mei 2009 Decreet tot wijziging van het decreet van 22 december 2006 houdende en handhavingsmaatregelen op het vlek van de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen en tot invoering van een energieprestatiecertificaat en tot wijziging van artikel 22 van het REGdecreet (B.S. 6 juli 2009) 19 november 2010 Besluit van de Vlaamse Regering houdende algemene bepalingen over het energiebeleid (B.S. 8 december 2010) 1 december 2010 Ministerieel besluit houdende aanpassing van de regelgeving inzake het energiebeleid (B.S. 8 december 2010) 20 mei 2011 Besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 19 november 2010 houdende algemene bepalingen over het energiebeleid (B.S. 29 augustus 2011) 28 september 2012 Besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010 (B.S. 16 november 2012) 19 juli 2013. Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft de certificering van aannemers en installateurs, de berekening voor de onrendabele toppen, gebouwgebonden fotovoltaïsche installaties en de implementatie van de Epicoolstudie (B.S. 8 oktober 2013) 29 november 2013 Besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft de energieprestaties van gebouwen (B.S. 28 januari 2014) www.wtcb.be Update februari 2014 Pagina 7/7