Centrumlocatie U heeft zojuist gehoord dat er van u een CT-colografie zal worden gemaakt. In deze folder wordt uitgelegd wat een CT-colografie is en leest u over de gang van zaken tijdens het onderzoek. In verband met de voorbereidingen voor het onderzoek verzoeken wij u vriendelijk om 15 minuten vóór het onderzoek aanwezig te zijn. Wat is CT-colografie (of Virtuele Coloscopie)? De CT-colografie (of Virtuele Coloscopie) is een nieuwe beeldvormende techniek. Met behulp van een CT-scan kan in een adempauze van tien seconden de hele dikke darm gescand worden en hiervan een driedimensionaal beeld gevormd. Het gehele onderzoek duurt 20 tot 30 minuten. Op deze manier is het tegenwoordig dus mogelijk om van buitenaf ín de darm te kijken en poliepen te vinden, zonder dat daar een slang (endoscoop) voor nodig is. Daarom kunnen patiënten CT-colografie als minder belastend ervaren dan een coloscopie. Er wordt geen slaapmiddel of pijnstilling gebruikt voor dit onderzoek. Om de darm goed te kunnen bekijken wordt lucht (of CO 2 ) in de darm geblazen door een dun kort slangetje via de anus. Wat zijn de risico s van het CT-colografie onderzoek? Het CT-colografie onderzoek is een veilig onderzoek. Maar zoals bij elk onderzoek zijn er ook risico s aan verbonden. Bij ongeveer 1 op de 11.000 deelnemers kan een gaatje in de darmwand ontstaan. Uw behandelend arts en de radioloog wegen het eventuele risico af tegen de informatie die het onderzoek kan opleveren. CT-colografie (of virtuele coloscopie)
Belangrijke informatie vóór het onderzoek Algemeen Om onbewogen beelden te verkrijgen wordt voor het onderzoek een medicijn ingespoten in een ader in de arm, zodat de peristaltiek van de dikke darm wordt stilgelegd. Hiervoor wordt het medicijn Buscopan gebruikt. Bent u allergisch voor Buscopan of mag u geen Buscopan gebruiken wegens glaucoom (verhoogde oogboldruk), prostaathypertrofie en tachycardie, meldt u dit dan vóór het onderzoek bij uw behandelend arts. Soms is het noodzakelijk een jodiumhoudend contrastmiddel via de ader in de arm in te spuiten. Als u allergisch bent voor jodium, meldt u dit dan vóór het onderzoek bij uw behandelend arts. De dag voor het onderzoek moet u een vezelarm dieet volgen en een röntgencontrastmiddel innemen (dit kleurt ontlasting op de CT-beelden) volgens het schema (schema 1: standaard voorbereiding). Om de dikke darm goed te kunnen beoordelen is het belangrijk dat u zich goed aan het dieet houdt en het contrastmiddel volgens het schema inneemt (schema 2: bij bekende contrastallergie). Allergie-informatie Als u overgevoelig bent voor jodiumhoudende contrastmiddelen dan mag u geen telebrix drinken, maar dient u schema 2 te volgen! Ook als u bekend bent met hyperthyreoïdie (schildklieraandoening waarbij de schildklier te snel werkt), mag u Telebrix niet gebruiken. Als u na het drinken van het contrastmiddel een allergische reactie krijgt, neemt u dan contact op met uw huisarts of de afdeling Radiologie op telefoonnummer 010 703 37 05. 2
Vezelarm dieet ter voorbereiding op de CT-colografie Schema 1: standaard voorbereiding Contrastmiddel Let op: als u overgevoelig bent voor jodiumhoudende contrastmiddelen dan mag u geen telebrix drinken, maar dient u schema 2 te volgen! Ook als u bekend bent met hyperthyreoïdie (schildklieraandoening waarbij de schildklier te snel werkt), mag u Telebrix niet gebruiken. Telebrix is een jodiumhoudend contrastmiddel. Dit krijgt u in 3 flesjes van 50 ml (Telebrix Gastro 660mg megluminejoxitalamaat/ml van Guerbet Nederland B.V.). Deze kunt u afhalen bij de receptie van de afdeling Radiologie (centrumlocatie, Ca-207). U mag de 50 ml ook in een groot glas limonade schenken en vervolgens opdrinken. Let op: u hoeft de Telebrix niet aan te lengen met 950 ml water zoals in de bijsluiter staat vermeld! Dieet De basis van de voeding is het zo min mogelijk gebruikmaken van vezels en vezelachtige bestanddelen in voeding. Veel voedingsmiddelen bevatten noten, zaden of grove vezels. Kies niet voor deze producten maar neem een naturel variant. Groente en fruit bevatten veel vezels en deze zijn dus maar met mate toegestaan. Fruit in de vorm van vruchtensappen zonder vruchtvlees mag en groente beperkt tot de toegestane soorten. Zorg ervoor voldoende te drinken (minimaal 10 12 glazen per dag). De dag voorafgaand aan het CT-onderzoek eet u vezelarm. Op de dag zelf volgt u een vloeibaar dieet. Vezelrijke voedingsbestanddelen die niet gegeten mogen worden: - Volkoren graanproducten: - bruin-, volkoren- en roggebrood - tarwe- en maïszemelen - muesli - volkoren- en meergranen pasta s - havermoutpap - zilvervliesrijst - Vezelige groenten: - asperges, bleekselderij, zuurkool, snijbonen, sperziebonen, prei, doperwten, peulvruchten, taugé, maïs, champignons, tomaten, rauwkost, ui, knoflook. 3
- Bepaalde fruitsoorten: - onrijp fruit - sinaasappel, grapefruit, mandarijn, ananas, mango, kiwi - gedroogde (zuid)vruchten zoals dadels, vijgen, pruimen, krenten, rozijnen, kokos - Noten, pinda s en zaden: - alle pindasoorten - alle nootsoorten - sesamzaad, maanzaad, zonnebloempitten - Overigen: - scherpe specerijen - popcorn Wat kunt u dan wel eten? - Graanproducten - wit brood, beschuit, toast (naturel) - witte rijst, pasta (bv spaghetti, macaroni) - pannenkoeken - custardpap, lammetjespap (rijstebloempap) - Groenten en fruit - aardappelen - gaar gekookte groenten, zoals wortelen, bloemkool, lof, andijvie en spinazie - vers fruit mits goed rijp, geschild en ontpit zoals appel, banaan, peer - Alle soorten vlees, vis en kip - Soepen - bouillon - soepen met stukjes vlees/kip, soepballetjes, vermicelli, macaroni en rijst - Beleg - kaas - vleeswaren - alle zoete beleg (behalve pindakaas, marmelade en jam met stukjes fruit) - eieren - suiker - vlees/kip/vis - Dranken: - vruchtensappen zonder vruchtvlees - limonades - frisdranken - thee en koffie - mineraalwater 4
- melk en melkproducten (vla, yoghurt, kwark, allen zonder stukjes!) - alcoholische dranken - Tussendoortjes: - chocolade (zonder nootjes) - snoep - ijs - cake (geen koekjes) - Specerijen: - zout, peper, paprikapoeder, nootmuskaat, kaneel, peterselie, mosterd, ketchup, groene kruidenmixen. Voorbereidingsschema U begint met het dieet één dag voordat het CT-onderzoek zal plaatsvinden: - Het ontbijt is vezelarm - De lunch is vezelarm en hierbij neemt u 50ml Telebrix - Het avondeten is vezelarm en hierbij neemt u 50ml Telebrix - Na het avondeten mag u alleen nog maar vloeistoffen: - sappen (appelsap, heldere vruchtenmixdranken) - limonade van siroop - frisdrank (ook light) - water - bouillon - koffie - thee Op de dag van het onderzoek: - Alleen nog maar vloeistoffen, volgens bovenstaande lijst. - 1,5 uur voorafgaand aan het onderzoek neemt u 50ml Telebrix Als u het onderzoek s middags plaatsvindt, kunt u als ontbijt vloeibare etenswaren gebruiken als vla, yoghurt en kwark, alles zonder stukjes. De combinatie van een ander voedingspatroon en het contrastmiddel kan er voor zorgen dat u last krijgt van dunne(re) ontlasting. Dit is echter niet bij iedereen het geval. Probeert u de dag van het onderzoek enkele malen naar het toilet te gaan voor ontlasting. 5
Schema 2: bij bekende contrastallergie Algemeen Let op: Volg onderstaand schema als u telebrix niet mag drinken, omdat u overgevoelig bent voor jodiumhoudende contrastmiddelen. Dit schema ook volgen wanneer u bekend bent met hyperthyreoïdie (schildklieraandoening waarbij de schildklier te snel werkt). Deze voorbereiding is noodzakelijk voor een goede beoordeling van de dikke darm. Normaal hebben we hier contrastmiddel voor nodig. Om geen risico te lopen, krijgen mensen met een bekende contrastallergie geen contrastmiddel. Om ervoor te zorgen dat de darmen te beoordelen zijn op de scan, dient u een laxeermiddel in te nemen volgens onderstaand schema. Bent u contrastallergisch én bent u suikerpatiënt geldt het volgende: Houdt u zich aan het onderstaande voorbereidingsschema. Als u insuline gebruikt en s ochtends nuchter moet komen, kan het nodig zijn de insulinedosis te verlagen. Vraag dit aan uw behandelend arts. Neem iets mee wat u direct na het onderzoek kunt eten. Laxeermiddel MOVIPREP is een laxeermiddel met citroensmaak dat verpakt is in vier sachets. Er zijn twee grote sachets ( Sachet A ) en twee kleine sachets ( Sachet B ). U hebt al deze sachets nodig voor de behandeling. Deze kunt u afhalen bij de receptie van de afdeling Radiologie (centrumlocatie, Ca-207). U moet 1 grote sachet A en 1 kleine sachet B oplossen in 1 liter water. Roer net zo lang tot het poeder helemaal is opgelost. Dit kan 5 minuten duren. De 2 de liter maakt u klaar op het tijdstip dat u deze moet innemen. Voorbereidingsschema Dranken met prik mag u niet drinken. 6 Wat kunt u wel drinken: - Appelsap - Druivensap - Bessensap - Roosvicee
- Limonadesiroop - Thee eventueel met suiker - Koffie eventueel met suiker zonder melk. - Sinaasappelsap (gezeefd) - Bouillon (gezeefd) De dag vóór het onderzoek Vanaf 12:00 uur mag u niets meer eten. Om 14:00 uur neemt u de MOVIPREP in. Elke 10 minuten een glas (een glas heeft als inhoud ± 200ml). Zorg dat u naast deze liter MOVIPREP voldoende drinkt (minimaal 1 liter). Om 19:00 uur neemt u de 2 de liter MOVIPREP in. Elke 10 minuten een glas en zorgt u ervoor dat u weer voldoende blijft drinken. Op de dag van het onderzoek U moet nuchter zijn. Dit houdt in dat u niets meer mag eten of drinken tot na het onderzoek. Neem iets te eten mee voor na het onderzoek Vragen Heeft u nog vragen, belt u dan naar de afdeling Radiologie, telefoonnummer (010) 704 20 06. 7
Erasmus MC s Gravendijkwal 230 3015 CE Rotterdam Tel (010) 704 0 704 www.erasmusmc.nl 0000282 Erasmus MC - Patiëntencommunicatie - 02/13 Aan de inhoud van deze folder kunnen geen rechten worden ontleend