Toelichting B&W zaaknummer 51036 1. Aanleiding Het afgelopen jaar zijn de prijzen voor zonnepanelen zodanig gedaald dat een gemiddelde installatie na ongeveer 6-8 jaar terugverdiend kan worden, terwijl de levensduur ruim 25 jaar bedraagt. Het gevolg is dat nu ook zonder subsidie een investering in zonnepanelen financieel renderend is. Veel Nederlandse gemeenten en andere overheden hebben de ambitie om haar burgers te stimuleren en motiveren om te investeren in duurzame opwekmogelijkheden van energie zoals zonnepanelen. Gebleken is dat veel consumenten wel latente interesse hebben in de aanschaf van zonnepanelen maar dat er een aantal redenen zijn waarom zij in de praktijk vaak geen actie hiertoe ondernemen. Redenen hiervoor zijn onder andere (niet uitputtend): Consumenten hebben veel informatie nodig om een goed beeld te krijgen/zich goed geïnformeerd te voelen over zonnepanelen; Geen tijd, geen zin; het uitzoeken kost veel tijd en wordt makkelijk/vaak uitgesteld (gebrek aan gevoel van urgentie); Consumenten vinden het moeilijk te bepalen of zij een zonnepanelen-systeem tegen een goede prijs aangeboden krijgen; Consumenten hebben behoefte aan een onafhankelijke partij die zij vertrouwd en die aan haar kant staat. Een groepsaankoop van zonnepanelen waarbij de consument wordt ontzorgd, blijkt in de praktijk een succesvol concept te zijn om consumenten over de streep te trekken. In de regio Drechtsteden loopt een succesvol project Samen voor zonne-energie, een collectieve inkoop van zonnepanelen voor inwoners van de Drechtsteden. Met het organiseren van een groepsaankoop zonnepanelen willen de Drechtstedengemeenten hun burgers, naast het aanbieden van een voordelige prijs, zoveel mogelijk ontzorgen. De groepsaankoop wordt onder het label van de Drechtsteden georganiseerd door het bedrijf ichoosr. Uitvoerende partij van de groepsaankoop, ichoosr heeft de gemeenten in de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden benaderd voor een presentatie met het doel om ook deze gemeenten mee te krijgen in een volgende tranche van een groepsaankoop. In het regionaal overleg Ruimte en Duurzaamheid is hierover positief geadviseerd en afgesproken dat de colleges voor 1 juli a.s. een besluit nemen. In dit collegeadvies wordt achtereenvolgens ingegaan op: Werkwijze groepsaankoop ichoosr Rol en verantwoordelijkheden ichoosr Rol en verantwoordelijkheden gemeente Argumenten voor de gemeente Molenwaard om deel te nemen aan de groepsaankoop Planning Communicatie Financiële consequenties Risico s Samenwerkingsovereenkomst gemeente-ichoosr 2. Werkwijze groepsaankoop ichoosr Postbus 5 2970 AA Bleskensgraaf T 14 0184 I www.gemeentemolenwaard.nl
ichoosr is gespecialiseerd in het organiseren van groepsaankopen voor consumenten. De doelstelling van ichoosr is alle deelnemers goed en begrijpelijk te informeren, zodat zij in staat zijn een weloverwogen beslissing te nemen over in dit geval een op hun dak geïnstalleerd zonnepanelen systeem. 2 Indien de consument besluit het aanbod te accepteren, is de insteek consumenten zoveel mogelijk te ontzorgen zodat zij zelf nog zo weinig mogelijk hoeven te doen om een zonnepanelen-systeem op hun dak te krijgen. Meer dan 1.000.000 deelnemers hebben ondertussen deelgenomen aan ichoosr groepsaankopen. ichoosr verdient haar inkomsten door middel van een vergoeding van de leverancier per acceptant. Er worden geen kosten in rekening gebracht aan deelnemers of community leaders. Een groepsaankoop door ichoosr kent de volgende fasen: 1. Inschrijffase: waarin particulieren zich gratis en vrijblijvend kunnen inschrijven voor deelname duur circa 6 weken; 2. Veiling: waarin op kwaliteit geselecteerde leveranciers met elkaar strijden om het laagste bod duur 1 dag; 3. Voorbereiding acceptatiefase: waarin de winnende leverancier en ichoosr in nauwe samenwerking alle operationele werkafspraken maakt en het acceptatieproces voorbereid duur circa 10 dagen; 4. Acceptatiefase: waarin alle deelnemers hun persoonlijk aanbod ontvangen (gebaseerd op het aanbod van de winnende leverancier) en kunnen accepteren. Hierbij worden deelnemers geïnformeerd over de specificaties van het aangeboden systeem, de installatie, eventuele opties en de prijs duur circa 5 weken; 5. Schouwing: na acceptatie van het aanbod neemt de leverancier contact op met de acceptant waarbij gecontroleerd wordt of het gekozen zonnepanelen-systeem past op het dak en eventuele bijzonderheden worden geconstateerd en besproken. Indien het gekozen pakket niet past kan de overeenkomst kosteloos worden geannuleerd; 6. Installatie: maximaal 6 maanden na de veiling; 7. Nazorg: tot een jaar na installatie kunnen acceptanten een beroep doen op hulp van ichoosr in geval van een meningsverschil/probleem tussen de acceptant en de leverancier. Het proces van inschrijving tot en met acceptatie verloopt volledig online. Alle leveranciers die deelnemen aan de veiling moeten aan strikte voorwaarden voldoen zoals: kwaliteitseisen ten aanzien van zonnepanelen, bevestigingsmaterialen en installatie; gebruik maken van regionale (lees provincie) installateurs; plaatsing van de zonnepanelen binnen de gestelde periode; garantie en service. Om te borgen dat er goede kwaliteit tegen een goede prijs wordt geleverd, wordt door ichoosr in de overeenkomst tussen ichoosr en de leverancier de kwaliteit en garantie vastgelegd en daarmee tussen leverancier en installateur. Met de leverancier worden afspraken gemaakt dat minimaal 50% van alle installaties door regionale installateurs zal worden uitgevoerd ter bevordering van de regionale werkgelegenheid. 3. Rol en verantwoordelijkheden ichoosr ichoosr is verantwoordelijk voor de volgende zaken: het beschikbaar stellen van een online groepsaankoop-platform waarop deelnemers zich kunnen inschrijven en het aanbod kunnen inzien en desgewenst accepteren; het uitgebreid informeren van consumenten middels de informatiepagina s, veel gestelde vragen, informatie-avonden en een helpdesk met uitgebreide openingstijden. Daarbij heeft ichoosr meerdere gebruikersonderzoeken gedaan om te onderzoeken op welke manier consumenten goed en volledig geïnformeerd kunnen worden op een voor hen eenvoudig te begrijpen manier; het uitvoeren van de preselectie van potentiële leveranciers en het voor de veiling afsluiten van leveranciersovereenkomsten met strikte kwaliteitseisen over de geleverde materialen en installatie met alle aan de veiling deelnemende leveranciers;
3 het organiseren en uitvoeren van de veiling; het maken van operationele afspraken met de winnende leverancier om het gehele acceptatie- en installatieproces zo vloeiend mogelijk te laten verlopen; het toesturen van het persoonlijke aanbod aan alle deelnemers; het beschikbaar stellen van een veilige derdengeldrekening waar alle betalingen op gedaan worden. De leverancier ontvangt pas het geld nadat hij het systeem geïnstalleerd en operationeel opgeleverd is; het monitoren van het installatieproces; het bieden van hulp aan acceptanten tot een jaar na installatie in geval van onverhoopte meningsverschillen/problemen tussen de acceptant en de leverancier (escalatiemodel); het uitvoeren van een deelnemerstevredenheidsonderzoek om de tevredenheid van deelnemers te meten en te leren hoe volgende groepsaankopen nog beter georganiseerd kunnen worden. 4. Rol en verantwoordelijkheden gemeente ichoosr werkt bij groepsaankopen altijd samen met een zogenaamde community, een betrouwbare partner die graag iets voor haar achterban wil betekenen. Bij deze veiling is de gemeente de community. In de rol van community-leider is de gemeente verantwoordelijk voor de communicatie naar de inwoners om die te informeren over en te enthousiasmeren voor deelname aan de groepsaankoop. Voor de communicatie is een communicatieplan opgesteld dat is afgestemd binnen de werkgroep en dat verder ingevuld wordt in overleg met de gemeenten. ichoosr stelt daarvoor een communicatie coördinator beschikbaar die voor lokale afstemming zorgt met de medewerkers communicatie en duurzaamheid. Het communicatieplan is bij dit advies gevoegd. De gemeente is - als community leider - verantwoordelijk voor de communicatie naar haar inwoners om hen te informeren over en te enthousiasmeren voor deelname aan de groepsaankoop zonnepanelen. Het communicatieplan maakt onderdeel uit van de samenwerkingsovereenkomst. Het bedrijf ichoosr is als intermediair, verantwoordelijk voor gehele proces rondom de groepsaankoop. 5. Argumenten voor de gemeente Molenwaard om aan te sluiten bij de groepsaankoop 1. Zonnepanelen zijn een duurzame vorm van energieopwekking Het plaatsen van zonnepanelen op woningen draagt bij aan het bereiken van de landelijke doelstelling voor opwekking duurzame energie. 2. Het project sluit aan bij de wensen van de raad De raden van de voormalige gemeenten hebben regelmatig gevraagd om een actieve rol van de gemeente bij collectieve zonne-energieacties voor particulieren. Raadsleden hebben de lopende groepsaankoop in de Drechtsteden is als succesvol voorbeeld aangedragen. 3. Het college heeft duurzaamheid als speerpunt benoemd Duurzaamheid is een speerpunt van dit college en is opgenomen in het collegeprogramma. 4. Het project sluit aan bij de kaders van de nota Molenwaard Duurzaam Het zonne-energieproject is een voorbeeld van een regionaal duurzaamheidsproject en daarover heeft de nota Molenwaard Duurzaam bepaald dat het actief participeren in regionale projecten op nr 1 staat. Regionale projecten leveren efficiencyvoordeel op vanwege de schaal, waarop het project wordt uitgevoerd. Met naar verhouding weinig inspanningen voor de individuele gemeenten kan een mooi resultaat worden behaald, wat ook qua PR goed scoort. We zullen de regionale duurzaamheidsprojecten zoveel mogelijk volgen en faciliteren. 5. Het is nu lucratief om zonnepanelen aan te schaffen
4 De markt zonne-energie is erg in beweging. De kwaliteit wordt hoger en de terugverdientijden worden korter. In de huidige lopende actie in de Drechtsteden kunnen particulieren zonnepanelen aanschaffen met een terugverdientijd van minder dan 6 jaar. 6. ichoosr is een professionele organisatie met ervaring en ontzorgt de gemeente Om als gemeenten een dergelijke groepsaankoop op een goede manier te kunnen uitvoeren is samenwerking met een professionele uitvoerende organisatie onvermijdelijk. 7. Het college wil haar burgers faciliteren en ontzorgen Om burgers te stimuleren zonnepanelen aan te schaffen kunnen we als gemeenten iets extra s doen door een groepsaankoop te organiseren. Voor de meeste mensen is de materie te gecompliceerd om de meest gunstige aanbieding te vinden. Het groepsaankoopmodel is gericht op het ontzorgen van de consumenten, in dit geval de burgers, en het begrijpelijk en transparant maken van aangeboden diensten en producten. 8. Een groepsaankoop levert schaalvoordelen op, hetgeen de prijs drukt Als regio AV sluiten we aan bij andere gemeenten in Zuid-Holland om de marktvraag te vergroten. Het voordeel is voor de burger. 9. Inschrijven is vrijblijvend De leverancier met de beste bieding doet de deelnemende inwoners een vrijblijvend bod. De inwoners kunnen vervolgens beslissen om wel of niet met de leverancier in zee te gaan. 10. Bevorderen regionale economie Ter bevordering van de regionale werkgelegenheid worden met de leverancier afspraken gemaakt dat minimaal 50% van alle installaties door regionale installateurs zal worden uitgevoerd. Een bijkomend neveneffect kan zijn dat inwoners getriggerd worden om zonnepanelen te kopen, maar dit liever bij hun plaatselijke installateur doen. De actie in de Drechtsteden en signalen dat een soortgelijke actie in de regio AV op handen is heeft ertoe geleid dat een groep van installateurs onder de paraplu van Blauwzaam zich hebben verenigd in een consortium. Hierdoor is men in staat om mee te dingen naar een positie bij het installeren van de panelen die in het kader van de ichoosr zijn aangeschaft, maar ook om zelf acties uit te voeren. 11. Ervaringen met het model van ichoosr zijn in Noord-Holland en in de Drechtsteden zijn zeer positief. Zowel de reacties van de inwoners als de begeleiding van het proces door ichoosr zijn als zeer positief ervaren. De informatie-avonden zijn goed bezocht. 6. Financiële consequenties De kosten voor de deelnemende gemeenten hebben alleen betrekking op communicatieactiviteiten, o.a. een informatie-avond en aankondigingen in het Kontakt. Deze kosten kunnen worden gedekt uit het jaarlijks beschikbare budget voor de uitvoering van Molenwaard Duurzaam. 7. Risico s De risico s zijn voor de deelnemende gemeenten gering. De inschrijver bepaalt uiteindelijk zelf om al dan niet in te gaan op de aanbieding en is daarmee zelf verantwoordelijk. Achteraf kunnen we vaststellen of de gestelde doelstelling voor het aantal werkelijke deelnemers behaald is. De prijs/kwaliteitsverhouding van het aanbod wordt geborgd. De diensten van ichoosr komen niet ten goede van de gemeenten, maar van de inschrijvers. Dat levert dientengevolge geen overeenkomst op met de gemeenten onder bezwarende titel, hetgeen voor een aanbestedingsplichtige opdracht vereist is. 8. Samenwerkingsovereenkomst gemeente ichoosr Iedere gemeente die aansluit bij de groepsaankoop/veiling ondertekent een overeenkomst met ichoosr. Een concept-overeenkomst is als bijlage toegevoegd. De overeenkomst is gebaseerd op het model dat is gehanteerd voor de groepsaankopen die ichoosr heeft uitgevoerd in Noord-
Holland en de regio Drechtsteden. De overeenkomst is juridisch getoetst door de gemeente Leerdam. 9. Planning groepsaankoop AlblasserWaard-Vijfheerenlanden augustus 2013: uitwerken communicatieplan, ondertekening samenwerkingsovereenkomsten door gemeenten 24 september 2013: start van de campagne, inschrijving via de website www.samenzonneenergie.nl is al mogelijk. Op deze website is uitgebreide informatie over zonnepanelen en de groepsaankoop te vinden en kunnen deelnemers via een korte test zien of hun dak geschikt is voor de plaatsing van zonnepanelen. Tevens kunnen deelnemers berekenen hoeveel ZonneEnergie ze kunnen opwekken en kunnen ze kiezen uit verschillende pakketten. 5 12 november 2013: veiling. Verschillende leveranciers bieden op de pakketten zonnepanelen. Alle leveranciers moeten aan strikte voorwaarden voldoen. 25 november 2013: de deelnemers ontvangen na de veiling hun persoonlijk aanbod: - gebaseerd op de door hun bij inschrijving opgegeven persoonlijke situatie; - inclusief de kosten voor een bezoek/onderzoek ter plekke van de installateur; - met een stelpost voor zaken waarvoor onderzoek ter plaatse noodzakelijk is (zoals b.v. uitbreiding meterkast ) Vanaf begin december 2013: plaatsen zonnepanelen Eind december 2013: sluitingsdatum voor acceptatie Gevraagd besluit Het college van Molenwaard besluit: 1. in te stemmen met de samenwerkingsovereenkomst met ichoosr voor het organiseren van een groepsaankoop zonnepanelen voor inwoners; 2. de raad hierover te informeren.