Pagina 3. Vertrouwen is goed, controleren is beter! Pagina 4. Snel, efficiënt en rendabel. Pagina 9

3.11 VITA SHADE, VITA MADE! Pagina 3 Vertrouwen is goed, controleren is beter! Pagina 4 Snel, efficiënt en rendabel Pagina 9 Dromen realiseren - een haalbare kaart Interview met dentaaltechnicus Luttger Schlütter Pagina 6

INHOUD VITA Shade, VITA Made! Vertrouwen is goed, controleren is beter! Dromen realiseren - een haalbare kaart Pilootstudie: extra kosten door nieuwe kleurname en -correcties Snel, efficiënt en rendabel Merkbaar beter! Zo snel als keramiek! Gebruikers beoordelen de nieuwe pasta-opaker Wetenschapelijke informatie over de afdeling VITA-onderzoek Optimale hechting voor veilige resultaten Sinteren bezig aan een opmars Het Origineel nu aangevuld p. 3 p. 4 p. 6 p. 8 p. 9 p. 10 p. 11 p. 12 p. 12/13 p. 14 p. 16 p. 16 Esthetiek uit één hand Het thema esthetiek speelt in de tandheelkunde een centrale rol. Een esthetische restauratie is nochtans allesbehalve evident. Voor een tandheelkundige esthetiek spelen de bepaling en de reproductie van natuurlijke tandkleuren een zeer belangrijke rol, waarbij zowel tandarts als dentaaltechnicus volledig op industrieel vervaardigde producten zijn aangewezen. De kleur van een tand wordt traditioneel gezien bepaald aan de hand van een kleursleutel. Deze procedure wordt echter bemoeilijkt omdat de sleutels niet systematisch zijn opgebouwd. Het oog moet tegelijkertijd de componenten kleurtoon, translucentie en helderheid analyseren. Daarnaast is er nog het probleem van de kleurechte reproductie. Precies hier wordt het kaf van het koren gescheiden. Wat heeft het immers voor zin dat men een natuurlijke tandkleur bepaalt, als men die achteraf bij de reproductie niet op een betrouwbare manier kan weergeven. Wanneer bijvoorbeeld van verschillende gerenommeerde bedrijven prothesetanden met eenzelfde kleurcode VITA classical A2 vergeleken worden, dan stellen we duidelijke kleurverschillen vast. Wij van praktijk en labo hebben gekozen voor VITA shade. Wordt immers met het VITA SYSTEM 3D-MASTER kleursysteem gewerkt, dan kan men bij de primaire bepaling van de basiskleur nauwelijks fouten maken. Logischerwijze volgt bij ons dan ook VITA made. Vanuit de praktijk kennen we de kleurcompetentie van de firma VITA en de algemene kleurbepaling van de VITA producten. Bijvoorbeeld wordt een nagestreefde tandkleur A2 of 3M2 ook consequent met alle VITA producten behaald, of het nu met een prothesetand, restauratiekeramiek, CAD/CAM keramiek of kunststof gebeurt. Dit vergemakkelijkt de samenwerking tussen praktijk en labo wezenlijk en maakt het voor ons mogelijk om de vaak geciteerde esthetiek te behalen. Auteurs: Dr. Andres Baltzer (tandarts) ZTLM Vanik Kaufmann-Jinoian (dentaaltechnicus) IMPRESSUM Uitgever: VITA Zahnfabrik H. Rauter GmbH & Co.KG Postfach 1338 D-79704 Bad Säckingen Germany Tel. +49(0)7761/562-0 Fax +49(0)7761/562-299 Hotline: Tel. +49(0)7761/562-222 Fax +49(0)7761/562-446 www.vita-zahnfabrik.com info@vita-zahnfabrik.com 2 VITA INFO 3.11

VITA shade, VITA made! De nieuwe slogan VITA shade, VITA made, die tijdens de afgelopen IDS werd gelanceerd, is bij wijze van uitzondering eens niet made in Germany. De oorsprong ervan ligt in de USA. Andy Klein, die als Directeur Marketing voor de afdeling Labo bij Vident, de VITA vertegenwoordiging in de USA en Canada werkt, vertelt ons hoe deze slogan is ontstaan. Lars Kroupa, Head of Corporate Communications bij VITA, deed het interview. Andy, wat was de achtergrond voor de start van de slogan VITA shade, VITA made? In het kader van een onderzoek werd vastgesteld dat 94% van de tandartsen regelmatig een VITA kleurenschaal gebruiken voor de tandkleurbepaling en voor de kleurcommunicatie met hun labo. Hiervoor wordt overwegend het kleursysteem VITA classical A1-D4 gebruikt en ongeveer een vierde van de tandartsen vertrouwt op het VITA SYSTEM 3D-MASTER. Een ander resultaat van het onderzoek was dat 70% van de tandartsen geen specifieke wensen had rond de materialen die men voor de vervaardiging van eeen bepaalde restauratie moet gebruiken. Voor hen is het vanzelfsprekend dat bij het aangeven van een VITA kleur de gewenste restauratie ook met VITA materialen wordt vervaardigd. Wat is het doel van de slogan VITA shade, VITA made? De slogan VITA shade, VITA made is de titel van een campagne die moet duidelijk maken dat het voor tandartsen en dentaaltechnici nadelig kan zijn wanneer de gewenste restauratie niet uit VITA materialen wordt vervaardigd. Het kan hierbij zowel om financiële verliezen als om tijdintensieve reclamaties op basis van kwalitatief minderwaardige tandrestauraties en disharmonieën op het vlak van kleur gaan. Waren er nog inzichten waarmee in de toekomst rekening moet worden gehouden? Een probleem is dat tandartsen niet precies weten hoe ze hun bestelling moeten formuleren. Moeten ze in detail meedelen Gebruik aub VITA VM9 of VITA VM13? Of zouden ze ook hun doel bereiken als ze gewoon schrijven Gebruik aub VITA materialen? Hiervoor gaan we ondersteunende communicatiematerialen aanbieden. Een bijkomend resultaat van het onderzoek was dat tandartsen bij voorkeur meer informatie zouden krijgen van hun dentaaltechnicus omtrent de restauratieve oplossingen. Ze beschouwen de competentie van de dentaaltechnicus met wie ze samenwerken als zeer goed en zouden van die expertise graag vaker gebruik maken. Hoe moet dit nu voor de campagne gebruikt worden? VITA is gekend als marktleider in tandkleuren en als producent van bijzonder hoogwaardige producten. Als men tandartsen vraagt naar een fabrikant van restauratieve materialen, dan staat VITA steeds op de eerste plaats. Anderzijds zijn heel wat dentaaltechnici op de hoogte van de goede kwaliteit van de VITA producten. Omdat tandartsen hierover blijkbaar meer willen weten zouden ze van de gelegenheid moeten gebruik maken en hun klanten hierover uitvoerig informeren. Bovendien vergemakkelijkt een dergelijke bekendheid en erkenning natuurlijk de invoering van nieuwe producten, zoals bijvoorbeeld VITA VMK Master. Dentaaltechnici weten dat ze kunnen vertrouwen op het merk en dat ze op ieder ogenblik kunnen rekenen op technische ondersteuning. Afb. 1: Andy Klein Andy, hartelijk dank voor dit gesprek. Dankzij de uitermate interessante resultaten van de onderzoeken zullen we ook in Europa dit motto gebruiken voor onze activiteiten! VITA INFO 3.11 3

Vertrouwen is goed, controleren is beter! VITA staat wereldwijd bij tandartsen en dentaaltechnici synoniem voor tandkleuren. Sinds meer dan vijftig jaar wordt standaard de kleurenschaal VITA classical A1- D4 gebruikt bij de kleurbepaling, en sinds meer dan tien jaar is de VITA Toothguide 3D-MASTER, de enige mogelijkheid om tandkleuren met een systematische procedure te bepalen. Voor alle gebruikers is het daarbij evident dat de kleuren van de restauratiematerialen (VITA VMreeks en VITA VMK Master) afgestemd zijn op deze kleurbepalingsystemen. Maar hoe wordt die exacte overeenstemming gegarandeerd? Hiervoor heeft de firma VITA een speciale procedure voor de productie van onze massa s ontwikkeld, die door een zogenaamde kleurcommissie werd uitgevoerd. Die commissie bestaat uit minstens tien personen, uit de meest uiteenlopende afdelingen van de firma, zoals bijvoorbeeld marketing, productie en ontwikkeling. Daarmee beschikt de commissie enerzijds over een breed spectrum aan competentie en anderzijds wordt hiermee duidelijk hoe belangrijk het thema kleur voor VITA wel is. Om lid te worden van deze kleurcommissie moet iedere kleurbeoordeler een speciale kleurenzichttest ondergaan, waarvoor men enkel slaagt wanneer niet meer dan twee fouten worden gemaakt. Er wordt gebruik gemaakt van de zogenaamde Farnsworth Munsell 100 Hue Test (afb. 1), die gebaseerd is op een kleurensysteem dat Albert Munsell ontwikkelde en waarvan het gebruik bij de controle van kleurzichtcapaciteit vandaag de dag zeer sterk verspreid is. Dit Munsell-systeem maakte het voor Afb.1: Farnsworth Munsell 100 Hue Test by GretagMacbeth het eerst mogelijk om kleuren en/of kleurzicht wetenschappelijk en derhalve ook exact te definiëren. Hij deelde zijn systeem in Kleurtoon (Hue), Helderheid (Value) en de kleurzuiverheid of -intensiteit (Chroma) in. De Hue wordt als de eigenlijke kleur - rood, geel, enz. - gedefinieerd. Value werd onder verdeeld in helder en donker, terwijl Chroma zegt hoe sterk of hoe zwak een kleur is. Munsell-systeem voor het bepalen van het kleurzicht Munsell werkte een driedimensionele kleurruimte uit op basis van een eindig aantal kleurstalen en stelde ze voor in een kleuratlas. Als schilder was het zijn wens om kleurstalen zo weer te geven dat ze overeenstemmen met de menselijke waarneming. De afstanden tussen de aangrenzende kleurstalen moesten als gelijk ondervonden worden en de harmonie tussen beiden moest stemmig zijn. Niet alle mensen zijn in staat om bijvoorbeeld groene van gele kleurtonen te onderscheiden, omdat ongeveer 8% van alle mannen en 0,5% van alle vrouwen een kleurzichtzwakte zoals rood-groenblindheid lijden. Dergelijke zwakten kunnen met behulp van ondermeer deze kleurzichttest worden vastgesteld. Voorafgaande testen met prototypes De procedure voor de kleurinstelling zelf gebeurt aan de hand van volgende werkstappen: wanneer de basismassa van elke keramiek vaststaat, dan wordt deze door middel van pigmenten op de specifieke kleuren ingesteld. Door het mengen van het keramiekpoeder ontstaat een eerste prototype, bijvoorbeeld VITA VM 9 in de kleur 2M3. Daarna wordt volgens het laagschema van de betreffende keramiek een kroon opgebouwd, in dit geval het VITA VMstaal voor de BUILD-UP-stratificatie (afb. 2). Aangezien in het dagelijkse gebruik de dikte van de keramische lagen eerder gering wordt gehouden, raadt VITA een laagdikte van 0,8 mm aan. Zowel deze waarde alsook de overeenkomstige dikten van de dentine- en snijmassa s zijn gebaseerd op gemiddelde waarden, die door de gebruikers werden meegedeeld en op wetenschappelijke onderzoeken in tandheelkundige klinieken. 4 VITA INFO 3.11

Afb. 2: BUILD-UP keramiek Omdat iedere dentaaltechnicus bij het stratifiëren over een eigen handschrift beschikt, wordt iedere nieuwe massa door meerder dentaaltechnici gestratifieerd en wordt het resultaat vervolgens vergeleken. Vooraleer een op deze manier vervaardigde kroon tot bij de kleurcommissie geraakt, worden meerdere prototypes - tot dertig stuks Bij de beoordeling van de verschillende prototypes moet erop gelet worden dat alle kronen identiek zijn (afb. 4). De prototypes worden nu al bijkomend met het digitale kleurmeetapparaat Afb. 4: Prototypes: BUILD-UP-stratificatie van de VITA VM9 in 2M3 VITA Easyshade Advance gecontroleerd vooraleer ze naar de volgende stap gaan. van de kleurcommissie moeten kleding in neutrale kleuren dragen. Een rode trui bijvoorbeeld zou directe invloed uitoefenen op de kleurervaring. Overeenkomstig de regels van de kleurenleer volgens Munsell worden helderheid (licht of donker), kleurintensiteit (mat of intens) en kleurtoon (geel, rood) van de kroon beoordeeld, waarna deze na een strenge controle eventueel wordt vrijgegeven. Staat de keramiekmassa op punt, dan wordt dit recept bevroren en in een databank opgeslagen. Elke nieuw geproduceerde lading wordt nu a) met dit aangenomen kleurstaal vergeleken en b) met een speciaal kleurmeetapparaat gecontroleerd om bij een iedere nieuwe lading voor elke klant weer een identieke kleur te garanderen. Hierbij is een E-waarde van slechts 0,6 toegelaten. Klinische studies hebben aangetoond dat patiënten gemiddeld vanaf een E-waarde van 3,0 en tandartsen en/of dentaaltechnici vanaf E 1,5 een kleuronderscheid waarnemen. Auteur: Dipl. Ing (FH) Michael Tholey Teamleider van de afdeling R&D bij VITA Zahnfabrik Contact: m.tholey@vita-zahnfabrik.com Afb. 3: Prototypes: BASIC-stratificatie van de VITA VM 9 in 2M3 (afb. 3) - vervaardigd, die de voorafgaande test moeten doorstaan, opdat de kroon in de kleurcommissie effectief kan worden gekeurd. Strenge beoordeling volgens het Munsell-systeem De kroon wordt door de afzonderlijke leden van de kleurcommissie visueel vergeleken met de overeenkomstige kleurstalen van de betreffende kleurenschalen (hier: VITA Toothguide 3D-MASTER 2M3) onder daglichtlampen (DL65) in een speciale kleurzichtbox. De ruimte is grijs ingericht en de deelnemers VITA INFO 3.11 5

Dromen realiseren - een haalbare kaart Doorgaans zijn de patiënten in de praktijk Kleinsman/Kleinsman in Bocholt, gespecialiseerd in esthetische behandelingen, moderne en openhartige mensen, die veel waarde hechten aan hun uiterlijk en bereid zijn om hiervoor een financiële inspanning te leveren. In ruil daarvoor verwachten ze ook veel van de tandheelkundige praktijk - in de vorm van persoonlijke service, en tandheelkundige en dentaaltechnische prestaties. Hierna wordt beschreven hoe de tandartspraktijk aan deze eisen voldoet. Esthetische binnenhuisarchitectuur Het is onze filosofie om de tandartspraktijk als servicebedrijf te zien en te leiden. We weten dat onze patiënten aandacht besteden aan comfort, een persoonlijke sfeer en transparantie, om zich goed te voelen. Die transparantie weerspiegelt zich in een esthetische architecturale vormgeving van onze praktijkruimtes. Glas, licht hout en steen kenmerken de sfeer, de behandelingsruimtes baden in het licht en met elkaar verbonden door middel van glasfronten. Uitvoerige communicatie schept vertrouwen Tijdens een uitvoerig consultatiegesprek in een ontspannen sfeer wordt uitgelegd welke behandelingsmogelijkheden er bestaan. Voor het intensieve gesprek tussen tandarts, dentaaltechnicus en patiënt wordt een uur tijd gepland. Het competente team werkt samen het concept uit voor de geplande restauratie. Het doel is om een eventuele anonimiteit te voorkomen, wij bieden competente, eerlijke gesprekken aan. Na de kennismaking worden afdrukken en RXbeelden genomen en een fotostatus aangelegd. Afb. 1: Facings in het front met VITA VM 13 Tegen een volgend gesprek heeft de dentaaltechnicus al situatiemodellen met een overeenkomstig geplande waxup voorbereid. Het neusje van de zalm is de visualisering met behulp van Mock- Up. Zo krijgt de patiënt een concrete voorstelling van het te verwachten uiterlijk. Aan de hand van de Mock-Up worden opnieuw foto s gemaakt. Afb. 2: tevreden patiënte met facings in het front met VITA VM 13 Esthetische restauraties De wens van heel wat patiënten zijn mooie tanden: ze moeten heel karakteristiek zijn en niet te onderscheiden van natuurlijke tanden, passend bij zichzelf en heel individueel. Afb. 3: Uiteindelijke situatie van de facings met VITA VM 7 Daarom is het op dat moment belangrijk om veel tijd te investeren, en om gezamenlijk vast te leggen aan welke criteria de gevraagde esthetische restauratie moet voldoen. Vaak zijn de voorstellingen qua esthetiek zo individueel als onze patiënten zelf. Zo beginnen de gesprekken vaak met een uitwisseling van ideeën over symmetrie. Bijna iedere patiënt kan na een kort woordje uitleg de dentaaltechnische ideeën en ervaringen volgen en dan kan er een gemeenschappelijke lijn bepaald worden. In ieder geval zorgen deze gesprekken opnieuw voor transparantie: verrassingen zijn op die manier uitgesloten. 6 VITA INFO 3.11

Visuele ondersteuning van de communicatie Aan de hand van verschillende succesvol afgewerkte gevallen met gelijkaardige indicaties en therapieën, die in een omvangrijke en goed gedocumenteerde galerie worden opgesomd, wordt het niveau van de te verwachten prestatie verduidelijkt. De patiënt kan nagaan hoe de nieuwe tanden er gaan uitzien. Deze manier van werken is eerlijk en bewijst wat standaardmatig van ons mag worden verwacht. Dan is standaard niet negatief, het is reproduceerbaar en schept vertrouwen. De patiënt kan ons ertoe verplichten en we hebben positieve druk om onze beloftes na te komen. Afb. 4: Uiteindelijke situatie van de facings met VITA VM 7 Betrouwbare producten voor betrouwbare kwaliteit Om het gezamenlijke doel te bereiken heb ik de overeenkomstige materialen nodig. Ik hecht veel waarde aan kwalitatief hoogstaande producten, zodat ik erop kan vertrouwen. Betrouwbaarheid en kwaliteit staan bovenaan mijn prioriteitenlijst. De geformuleerde opgave bestaat erin, het uiterlijke beeld van natuurlijke tanden te kunnen reproduceren. En dan is het de beurt aan VITA. Als competente partner, die me de mogelijkheden en materialen biedt om de dromen van mijn patiënten in vervulling te doen gaan. Net zoals mijn patiënten mij op mijn woord nemen, zo kan ik VITA op hun woord nemen. Auteur: ZT Ludger Schlütter Contact: ludger@kleinsman.de Afb. 5: Aan de besprekingstafel.

Pilootstudie: extra kosten door nieuwe kleurbepaling en -correcties De passende tandkleur van een restauratie is voor de tevredenheid van een patiënt van essentieel belang en een wezenlijk kwaliteitskenmerk voor zowel de tandartspraktijk als voor het dentaallabo. De reconstructie van de tandkleur is het resultaat van een complexe reeks processen en vereist een goede samenwerking tussen praktijk en labo. De complexe klinische en dentaaltechnische stappen zijn daarbij erg gevoelig voor fouten, zodat een herhaling van de kleurname door de dentaaltechnicus zelf ofwel aanpassingen achteraf of zelfs een nieuw te vervaardigen restauratie vaak voorkomen. Die extra inspanningen in tijd, werk en kosten zijn voor het labo en worden meestal niet of slechts in beperkte mate vergoed. Om die extra kosten te kunnen inschatten werd op de jaarbijeenkomst van de Werkgroep Dentale Technologie 2010 in Stuttgart een enquête gehouen onder 31 eigenaars van dentaallabo s. Daarbij moest worden vermeld hoe vaak men een nieuwe kleurname moest afnemen in de praktijk, er aanpassingen moesten gebeuren aan de vaste prothesen en wat de daaraan verbonden kosten waren. Een nieuwe kleurname door het labo in de praktijk was gemiddeld dertien keer per maand nodig, waardoor er meerkosten van ongeveer 4 per stuk ontstonden. Van gemiddeld 5,7% van de vervaardigde stukken moest achteraf de kleur aangepast worden (tot 23,3%), wat een meerkost van gemiddeld 3,40 per eenheid veroorzaakte. Dit betrof in de eerste plaats geringe aanpassingen, zoals bijv. een kleine correctie met behulp van de kleuren, zelden middelgrote of grote verbeteringen achteraf van de restauratie. Op basis van de verzamelde gegevens tijdens dit onderzoek lopen de kosten voor de 8.000 actieve dentaallabo s in Duitsland op tot ongeveer 100 miljoen per jaar. De resultaten onderstrepen de noodzaak om de kleurname, kleurcommunicatie en reproductie verder te verbeteren om zo de dentaaltechnische labo s financieel minder te belasten. De gedetailleerde resultaten van dit onderzoek met als titel Estimating costs for shade matching and shade corrections of fixed partial dentures for dental technicians in Germany: A pilot investigation kan u lezen in het tijdschrift Acta Odontologica Scandinavica (jaargang 2011, nummer 69, p. 319-320). Auteurs: Oberarzt Prof. Dr. Alexander Hassel, Universitair Ziekenhuis Heidelberg en LTD Nicoleta Corcodel, Universitair Ziekenhuis Heidelberg Afb. 1: Oberarzt Prof. Dr. Alexander Hassel en LTD Nicoleta Corcodel

Snel, efficiënt en rendabel De VITA Rapid Layer Technology (RLT) maakt een compleet computergestuurd productieproces mogelijk van volledig anatomisch kroon- en brugwerk als productiealternatief voor de traditionele stratificatietechniek. Daarvoor worden een onderstructuur uit zirconiumoxide en een bovenstructuur uit veldspaatkeramiek vervaardigd. Hierna delen dentaaltechnici en tandartsen hun ervaringen met deze nieuwe technologie. rekening gehouden worden met de minimum eisen voor de wandsterkte van de onder- en de opbouwstructuur alsook met de nodige ruimte voor het kleven. Dr. Gerhard Werling, Bellheim afkoelproces treden niet op. Bovendien kunnen we nu esthetische en materiaaltechnisch hoogstaande stukken voor de zijdelingse delen vervaardigen met de CAD-techniek. Bijvoorbeeld als goedkoper alternatief voor NEMrestauraties. Dat bevalt natuurlijk ook onze patiënten. Dr. Klaus Wiedhahn, Buchholz Afb: RLT-brug ZTM Wolfgang Sokalla, Geilenkirchen Techniek met een gegarandeerde toekomst Ik heb enkele bruggen met een tussenstuk voor de zijdelings tanden vervaardigd met behulp van VITA RLT. Ik ben overtuigd van de nieuwe procedure, het is absoluut een techniek met een gegarandeerde toekomst. Men kan snelle en goede resultaten behalen, omdat tijdens één werkproces zowel de onderstructuur als de opbouw gemodelleerd en aansluitend geslepen kunnen worden. Deze technologie stelt echter wel een aantal voorwaarden bij de preparatie voor de tandarts. Er moet Enkele honderden stuks zonder mislukkingen Ik heb tot nu toe meerdere honderden stuks met de RLT vervaardigd. Mijn ervaringen zijn ronduit goed, ik had nog geen mislukkingen. Dankzij de gebruikelijke werkprocessen kunnen we kronen en bruggen snel, effectief en daardoor ook op een rendabele manier vervaardigen. Zo kunnen ook patiënten met keramische restauraties in het middenste prijssegment worden behandeld. Het kleven van de onder- en bovenstructuur met een gangbaar composiet minimaliseert volgens mij de interne materiaalspanning. ZT Jens Richter, Rochlitz Niet zo duur en esthetischer dan NEM-restauraties Het bijzondere aan de VITA RLT is dat de restauratie koud gehecht kan worden aan de onderstructuur en er zodoende geen spanningen optreden. De gangbare temperatuurverschillen tot 200 C tussen onder- en bovenstructuur tijdens het Chairside vervaardigen van definitieve bruggen De Rapid Layer Technologie fascineert mij als CEREC-gebruiker uiteraard. Ook al wens ik in de toekomst nog enkele verbeteringen voor de software, toch is de RLT nu al een goede methode voor de vervaardiging van definitieve volkeramische bruggen. De voordelen zijn vooral dat er dankzij de vaste restauratiematerialen geen chipping te verwachten is en door de vermindering van de productietijd een brug zeer snel kan worden vervaardigd, ondertussen al in enkele dagen. Bovendien kan met het restauratiemateriaal Triluxe forte op eenvoudige wijze een natuurgetrouw esthetisch resultaat worden behaald. Info: nieuwe flashfilm en nieuwe iphone-app. Over de VITA Rapid Layer Technologie vindt u nu onder www.rapid.layer.com een film. Daarnaast kan u over deze technologie via itunes een applicatie voor uw iphone downloaden. VITA INFO 3.11 9

Merkbaar beter! brengen. Vooral bij telescoopprothesen met primare kronen uit zirkoniumoxide en telescopen met galvanokapjes komt het materiaal goed van pas. Daarmee kunnen we immers de trapachtige overgangen wegwerken, die bij het modelgieten bij de telescopische constructies voor het afdekken van de kapjes ontstaan. Het metalen vlak is op die manier het best voorbereid voor een gelijkmatige opakerlaag (afb. 1). Afb. 1: De onderstructuur is na silanisering en aanbrengen van ALLOY PRIMER van Kuraray afgedekt met VM LC PRE OPAQUE. Gebruikers van het lichtuithardende restauratiecomposiet VITA VM LC kunnen met onmiddellijke ingang genieten van enkele innovaties, die duidelijke en praktische voordelen bieden bij de verwerking: PRE OPAQUE, een extra component voor meer veiligheid bij het hechten, OPAQUE PASTE, een nieuwe en tijdsparende pasta-opaker, alsook een nieuwe gebruikersvriendelijke doseerspuit, vier extra VITA classical kleuren en een nieuwe effectmassa. PRE OPAQUE zorgt voor een gelijkmatige opakerlaag De vloeibare extra component VM LC PRE OPAQUE versterkt de hechting van het restauratiecomposiet op metaalstructuren en is vooral geschikt bij het gebruik van retenties en in de onderliggende zones. PRE OPAQUE, dat ondertussen bij ons dagelijk wordt gebruikt, is vloeibaar en is eenvoudig aan te OPAQUE PASTE - eenvoudig, snel en efficiënt Met de verwerking van de nieuwe pastaopaker zijn we zeer tevreden. Het is eenvoudig te gebruiken, hij dekt goed, hardt snel uit en is kleurstabiel. Het materiaal is gemakkelijk aan te brengen, loopt niet weg en is na het aanbrengen voldoende standvast (afb. 2). Ook de polymerisatietijd van de nieuwe pastaopaker is optimaal. Met onze lichtuithardingslamp L460 (DeShdent, St. Wendel) wordt de pasta-opaker in slechts 150 seconden uitgehard (afb. 3). Over het geheel bekeken is de verwerking zeer eenvoudig, snel en efficiënt. Over de ervaringen in de kunststofafdeling van zijn labo met de nieuwe VM LC PRE OPAQUE en OPAQUE PASTE brengt André Bouillon in het onderstaande artikel verslag uit. De heer Bouillon is eigenaar van een labo in St. Wendel in het Duitse Saarland. Hij stelt er acht medewerkers tewerk. Sinds ongeveer tweeënhalf jaar wordt in zijn labo met VITA VM LC gewerkt. Afb. 2: Dankzij de consistentie kan OPAQUE PASTE zeer gemakkelijk met een penseel worden aangebracht. 10 VITA INFO 3.11

volstaan twee lagen om de onderstructuur volledig te bedekken. We hebben al met enkele pasta-opakers van verschillende producenten gewerkt. Door de in de massa ingewerkte lichtinitiatoren vertoonden de restauraties vaak een gele zweem, die door alle restauratielagen scheen. Gelukkig doet dit fenomeen zich bij de VITA pasta-opaker niet voor. In dit opzicht heeft de nieuwe pasta-opaker in alle geval een positieve invloed op de gehele restauratie. Afb. 3: Na tweemaal aanbrengen is de onderstructuur goed afgedekt. De zones waarop al materiaal werd aangebracht worden tussendoor met licht uitgehard. De nieuwe pasta-opaker hebben we vanaf het eerste moment liever gebruikt dan de poederopaker, waar we tot dan mee werkten. Bij de poedervariant moesten we ook soms drie of vier lagen aanbrengen, bij de pasta-opaker Auteur: ZTM André Bouillon Contact: dentlabbou@gmx.de Zo snel als keramiek! Dankzij de aantrekkelijke esthetiek moet een restauratie met VITA VM LC zich niet meer wegsteken achter een keramisch opgebouwde restauratie. Ook de bewezen zeer goede kleurstabiliteit en de geringe plaqueaffiniteit spreken voor zich. Afb. 4: Tweemaal identiek: tand 11 VITA VM LC 21-22 VITA VM 13 VITA INFO 3.11 11

Gebruikers beoordelen de nieuwe pasta-opaker in de praktijk Na het afsluiten van de testfase brengen drie competente testers verslag uit van hun ervaringen met de nieuwe producten VM LC OPAQUE PASTE en PRE OPAQUE. ZTM Maren Rohlmann, Steinfurt Ongelooflijk eenvoudig te gebruiken De nieuwe VM LC pasta-opaker is een grote stap voorwaarts voor VITA. Ook voor mensen die niet gewend zijn om met pasta-opaker te werken is het gebruiksgemak zeer groot. VITA pastaopakers zijn gemakkelijk aan te brengen, zelfs in fijne laagjes. Ik ben overtuigd van de nieuwe VM LC pasta-opaker. Hij beïnvloedt de kleurwerking van de hele restauratie en de kleuren komen zeer goed uit, vooral in de mond. De restauraties met de VITA VM LC zien er zeer natuurlijk uit en passen goed in de mondsituatie - niet in het laatst dankzij de nieuwe pasta-opaker. Bovendien heb ik een PRE OPAQUE met en zonder retentieparels getest. Hij komt tussen de parels, sluit de tussenruimtes af en geeft een glad restauratievlak, waarop ik de opaker absoluut beter en gelijkmatiger kan aanbrengen. ZTM Elmar Beckmann, Oberammergau Goede dekkingskracht De nieuwe VITA VM LC pasta-opaker bevalt me enorm, vooral omwille van de eigenschappen consistentie en het gedrag bij het aanbrengen. Hij dekt al bij de eerste laag volledig. Ook het oppervlak maakt na het uitharden een zeer goede indruk. PRE OPAQUE kan volgens mijn ervaring zeer dun worden aangebracht. Mijn tip voor de collega s is: PRE OPAQUE met een penseel goed uitstrijken en ragfijn aanbrengen. ZTM Anja Lamprecht, Dresden Zeer korte polymerisatietijd Ik ben erg overtuigd van de nieuwe pasta-opaker. Hij is beduidend efficiënter en is daardoor zowel economischer als veiliger in gebruik dan de poederopaker. Hij is, ondanks de volgens mij nogal dikke consistentiek, gemakkelijk aan te brengen en dekt de onderstructuur goed. Ik waardeer vooral de kortere polymerisatietijd ten opzichte van de poederopaker. Ook gebruikers met weinig ervaring met pasta-opaker zullen snel kunnen werken met de nieuwe VM LC OPAQUE PASTE. Het bevalt ons erg dat VITA in de toekomst beide opakervarianten aanbiedt en ons als klein labo de kans biedt om bij minder vaak gebruikte kleuren toch nog op de poederopaker terug te kunnen vallen, die langer houdbaar is. Afb. 1: Maren Rohlmann Afb. 2: Elmar Beckmann Afb. 3: Anja Lamprecht Wetenschapelijke informatie over de afdeling VITA-onderzoek Hierna komen enkele technisch wetenswaardige aspecten aan bod rond de twee nieuwe componenten in de productlijn VITA VM LC - PRE OPAQUE en OPAQUE PASTE. Lichtuithardende restauratiecomposieten hebben geen zelfhechtende werking op metaallegeringen. Dat moet met behulp van een geschikt hechtsysteem zoals bijv. ALLOY PRIMER van Kuraray. Het gebruik van VM LC PRE OPAQUE zorgt bijkomend voor een goede hechting en is vooral aanbevolen bij het gebruik van retenties en in de onderliggende zones. Na zandstralen en reinigen heeft het legeringsoppervlak 12 VITA INFO 3.11

PRE OPAQUE OPAQUE PASTE Metalen kroon met retentie Afb. 1: PRE OPAQUE is vloeibaar en vult de onderliggende zones van het restauratieoppervlak op. uiterst fijne poriën en oneffenheden. Een dunne laag van het vloeibare PRE OPAQUE direct na het aanbrengen van het hechtsysteem vult deze zones gericht op (afb. 1) en maakt het daarna mogelijk om een gelijkmatigere opakerlaag aan te brengen (afb. 2). Tijdens de lichtpolymerisatie geraakt de straling bij het transparante PRE OPAQUE tot in de poriën en er vormt zich een harde netwerkstructuur. Dit ondersteunt de hechting van de opaker. PRE OPAQUE is transparant en hardt ook uit in de schaduwzones bij een geringe lichttoevoer, onafhankelijk van de laagsterkte (afb. 3) Visco-elastische constistentie van OPAQUE PASTE Bij het uitstrijken van de nieuwe crèmeachtige pasta-opaker met het penseel verhoudt zich dit materiaal zoals een viskeuze vloeistof en kan daardoor optimaal worden verdeeld. Na het uitstrijken bereikt de pasta binnen de kortste keren opnieuw een optimale standvastheid. Hoe gaat dat in zijn werk? Om de gelkenmerken te verduidelijken toont afbeelding 4 het resultaat van een oscillatietest, een zogenaamde sprongtest, waarvan de metingen in drie fases gebeuren: Afb. 2: Met PRE OPAQUE kan een gelijkmatige opakerlaag worden aangebracht. Referentiefase/uitgangssituatie: OPAQUE PASTE bezit in rust een gelkarakter: de eigenschappen van de vaste stoffen overwegen, de eigenschappen van de vloeibare stoffen zijn door de uitbouw van een fijne microstructuur zeer beperkt. Module VM LC OPAQUE PASTE Standvastheid 1. Rust 3. Rust 2. Gebruik vast vloeibaar Tijd Afb 4: Weergave van het gel-karakter als resultaat van een oscillatietest/sprongtest Belastingsfase: Bij het uitstrijken van de opaker wordt deze microstructuur verstoord - de eigenschappen van de vloeibare stoffen domineren. De pasta verhoudt zich als een viskeuze en goed verdeelbare vloeistof. Structuurherstellingsfase: Na het uitstrijken wordt de microstructuur binnen de kortste keren weer opgebouwd. De vaste eigenschappen overwegen opnieuw. De pasta-opaker krijgt weer een gelstructuur en bereikt een optimale standvastigheid aan de kanten en op retenties. Deze structuurvorming is naar believen omkeerbaar, zodat op ieder moment Afb. 3: PRE OPAQUE is transparant en wordt ook in schaduwzones goed uitgehard, onafhankelijk van de laagsterkte. een nieuwe laag met de penseel kan worden uitgestreken. De laagsterkte van de pasta-opaker is dezelfde als die van de poederopaker. Na twee lagen is bij beide varianten een laagsterkte van 0,2 mm meetbaar (afb. 5 en 6). Afb. 5 en 6: Doorsnede van twee kronen: Opakerlaag uit VM LC OPAQUE PASTE (links) en VM LC OPAQUE POWDER (rechts) resulteren na aanbrengen van twee lagen in een gelijke laagsterkte van 0,2 mm. Auteurs: Dr. Stefan Aechtner und Dr. Waltraut Müller Contact: s.aechtner@vita-zahnfabrik.com VITA INFO 3.11 13

Optimale hechting voor veilige resultaten Stap voor stap naar succes met VITA VM 9 aanbrengen van nieuwe lagen op restauraties met: veelvoud aan extra massa s onbegrensde mogelijkheden ter beschikking. VITA VM 9 is een hoogsmeltend natuurlijk veldspaatkeramiek met een fijne structuur. De precieze afstemming van het keramiek op de onderstructuurmaterialen uit zirkoniumoxide met een WAK van ongeveer 10,5 zorgt voor een optimale hechting en een veilig resultaat. Bovendien is VITA VM 9 bij de Cut-Back- Technik uitstekend geschikt voor het VITABLOCS VITA PM 9 Esthetische veelvoud voor iedere eis Met de VITA VM BASIC-stratificatie uit Base Dentine en Enamel biedt VITA VM 9 de dentaaltechnicus al heel wat opbouwmogelijkheden. Wil men individuele effecten creëren, dan staan er met de Build-up stratificatie en een In een fotoreeks toont Marcio Breda, een echte specialist voor veeleisende esthetiek en maker van de kronen voor de lopende VITA VM Concept advertentie, hoe hij een individuele stratificatie maakt in zijn labo. Contact: Marcio Breda marciomanzoli@gmail.com Afb. 1 Afb. 2 Afb. 3 Afb. 4 Afb. 5 Afb. 6 Afb. 7 Afb. 8 Afb. 9 14 VITA INFO 3.11

Afb. 10 Afb. 11 Afb. 1: Ingekleurde kroonstructuur uit VITA In-Ceram YZ op de bovenste middenste snijtanden. Afb. 2: Aanbrengen van de Effect Liner massa s EL1 (wit) en EL4 (geel) in de hals- en snijzones. Ze ondersteunen en sturen de natuurlijke fluorescentie ook bij dunne laagsterkten. De donkere kleur EL4 gebruik ik voor de halszone, de meer heldere kleur EL1 voor de snijzone. Op basis van de hogere baktemperatuur is een afzonderlijke baksessie noodzakelijk. Afb. 3: Stratificatie van de volledige tandvorm met het kleurdragende Base Dentine Afb. 4: en het translucente Transpa Dentine. Afb. 5: Labiaal en approximaal reduceren, om plaats te maken voor individuele translucentie-effecten. Afb. 6: Nabootsen van mamelons in de incisale zone met Effect Enamel en Effect Chroma: afwisselend EE1 (witachtig), EE8 (rood translucent) en EC2 (zandbeige). Afb. 7: Aanbrengen van EE1 in het centrum om een natuurlijke dieptewerking te verkrijgen. Afb. 8: Bij het aanbrengen van de snijmasse (ENL) erop letten om labiaal enkele onregelmatigheden te laten, dat geeft de snijkanten een zeer natuurlijk verloop. Afb. 9: De kronen na een eerste bakproces. Afb. 10: Corrigeren van de tandvorm met ENL. Afb. 11: Aanbrengen van Effect Opal E01 aan de flanken en afdekken van de gehele kroon met Neutral NT, om de dieptewerking te verbeteren.

Sinteren bezig aan een opmars De nieuwe HighSpeed sinteroven VITA ZYRCOMAT 6000 MS onderstreept de basisgedachte van de bakovenserie VITA New Generation: individualiteit (twee designuitvoeringen en kleurrijke zijwanden), flexibiliteit (naar believen uitbreidbaar met bak- en combipersoven) en economisch (verminderde procestijden). Die nieuwe oven past naadloos in de beproefde serie van de VITA New Generation en is uiteraard voorzien van alle voordelen. Zo is de ZYRCOMAT 6000 MT voorbestemd voor het HighSpeed sinteren van alle d e n t a a l k e r a m i s c h e onderstructuurmaterialen zoals zirkoniumoxide en aluminiumoxide in slechts 80 minuten. De compacte en plaatsbesparende oplossing biedt een intuïtieve One- Touch bediening voor het comfortabel besturen van de oven. Of het nu is voor kleine praktijklabo s, grote labo s of grote slijpcentra: voor alle omstandigheden is er het passende bedieningselement, de VITA vpad. Dit is beschikbaar in de volgende varianten: de uiterst comfortabele VITA vpad comfort, de uiterst exclusieve VITA vpad excellence en de eenvoudig te bedienen VITA vpad clinical voor praktijken en praktijklabo s. Interesse? Meer info over de VITA ZYRCOMAT 6000 MS en de VITA New Generation vindt u online op: www.vita-new-generation.com Afb. 1: VITA ZYRCOMAT 6000 MS. Auteur: Sanjiv Gimmini Contact: s.gimmini@vita-zahnfabrik.com Het Origineel nu aangevuld De wens van Europese patiënten volgt nu het Amerikaanse voorbeeld: tanden moeten stralend wit worden. In principe zijn er mogelijkheden om die wensen te vervullen. De moderne methoden om tanden te bleken werken met een ongeveer 30-35% waterstofperoxide of carbamideperoxide. Op korte termijn kan men grote veranderingen in witheid van de tanden bereiken. Om de bleaching nu ook te kunnen plannen en controleren, werd de kleurenschaal VITA classical A1-D4 uitgebreid met een adapter, die de de VITA 3D-MASTER bleachkleuren OM1, OM2 en OM3 biedt. Hiermee kan de tandarts met de patiënt precies afspreken, welke kleurwensen die heeft en aanschouwelijk voorstellen in hoeverre deze te realiseren zijn. Na het bleachingproces toont VITA classical A1-D4 met Bleached Shades, of het resultaat bereikt werd. Heeft de patiënt al gebleekte tanden en plant men een restauratie, dan kan de kleurbepaling ook worden uitgevoerd met behulp van de nieuwe kleurenschaal. Op die manier zijn in de toekomst de volgende VITA classical productvarianten beschikbaar: VITA classical A1-D4, VITA classical A1-D4 met Bleached Shades alsook VITA Bleached Shades (extra set). Auteur: Sanjiv Gimmini Contact: s.gimmini@vita-zahnfabrik.com 728NL/47 1111 (x.x) Sma 16 VITA INFO 3.11