Stage Zelfstandig Bergwandelen Lentebivaktocht in de Vogezen Deze stage maakt elke deelnemer in staat om op een zelfstandige manier een bivaktocht voor te bereiden en uit te voeren in bergwandelterrein tot moeilijkheidsgraad T3 (T4). Het is ook een ideale klaarstoming voor de ingangsproeven voor de vernieuwd opleiding tot Instructor Mountain Walking & Trekking (internationaal erkend vrijwilligersdiploma). ALGEMENE INFORMATIE Data stage (excl. reisdagen): Van woensdagavond 4 mei 2016 t.e.m. maandag 9 mei 2016 Deelnemers komen aan op woensdagavond vanaf 17u. Hierbij krijgen de deelnemers nog de laatste details over de stage, over de condities en het weer. Eventuele veranderingen in het programma worden dan gemeld. De tocht vat hier aan. De deelnemers zullen delen van de tocht moeten begeleiden. De laatste stagedag is maandag 9 mei in de vroege namiddag. Hoogtepunten Dit is de enige opleidingsstage bij de Klim- en Bergsportfederatie die gericht is op bivakkeren. Je leert alle tips al doende om daarna zelfstandig tochten te organiseren en uit te voeren. Er wordt in een kleine groep gewerkt opdat er zoveel mogelijk geleerd wordt. Het is de perfecte voorbereiding voor kandidaat-gidsen voor de ingangsproeven van de vernieuwde opleiding tot Instructor Mountain Walking & Trekking. 1
Vervoer Alle deelnemers staan in voor eigen vervoer naar de stageplaats. Het is 471km rijden van Brussel (4u45). Uiteraard kan er onderling worden afgesproken om samen te rijden (carpoolen) tijdens het voorbereidingsmoment. Afspraak woensdagavond in Auberge Des Trois Fours - Famille Schott - route des Crêtes - F68140 MUNSTER. Verblijf De eerste nacht wordt er in half pension verbleven in de refuge van Les Trois Fours. Daarna wordt er enkel nog wildgebivakkeerd. Voorwaarden Lid zijn van de Klim- en Bergsportfederatie en van Hiking Advisor (ofwel door HA als club te kiezen bij de KBF ofwel via een steunend lidmaatschap van 8 euro waarbij je toegang krijgt tot al onze activiteiten) Over een goede fysieke conditie beschikken. Een zware rugzak vraagt extra energie. Ervaring in de bergen en/of ervaring met kamperen is aanbevolen, maar geen must. Alle basistechnieken zelfstandig bergwandelen komen aan bod. Het is echter aangewezen om bij de clubs of bij de KBF voorbereidende momenten (clinics) te volgen aangaande weerkunde, oriëntatie en kaart & kompas (zie hiervoor de kalenders op de website van de KBF of de clubs). Gelet het een stage betreft en er veel participatie van de deelnemers verwacht wordt, vragen we geen kinderen (<16j) mee te nemen. De doelstelling is vooral op een praktische manier te leren. 2
Verplicht voorbereidingsmoment op zaterdag 23 april Afspraak om 10u in de Brusselsesteenweg 164, 1500 Halle. Tijdens dit voorbereidingsmoment zal er uitleg worden gegeven over het doel en de inhoud van de stage, het praktische verloop van de stage en het benodigde materiaal. Het is immers belangrijk om voor een bivaktocht zo een licht mogelijke rugzak te dragen. Heb je nog twijfels bij de aankoop of huur, wacht dan tot na het voorbereidingsmoment. Aankopen of huren van materiaal en kledij doe je best in een gespecialiseerde buitensportzaak. De begeleider vraagt aan iedere deelnemer zijn gevulde (= klaar voor op trekking) rugzak mee te brengen naar het voorbereidingsmoment. Ook kledij en schoenen, zodat we het materiaal kunnen overlopen en eventueel aanvullen of weglaten. Verder kan je van de gelegenheid gebruik maken om met andere deelnemers afspraken te maken om samen naar de stageplaats te rijden. Tevens zal er voldoende tijd worden besteed aan de voeding en zullen een aantal opdrachten/taken meegegeven worden. Liefst worden tenten en kookmateriaal gedeeld. De voorkeur gaat bij wildkamperen uit naar zo weinig mogelijk tenten! Proviand Tijdens de tocht wordt zelf gekookt door de deelnemers. Je moet dus zelf voorzien in proviand voor zowel ontbijt, middag- als avondmaal. Dit wordt ook uitvoerig besproken tijdens het voorbereidingsmoment. Ik zal een voorstel doen voor het avondeten. Je mag er van uitgaan dat we een dorpje tegenkomen waar we voor het ontbijt en middagmaal, alsook water kunnen bevoorraden. Neem zuiveringsmiddelen mee voor het zuiveren van water. 3
Hieronder links een tip: https://sawyer.com/products/sawyer -mini-filter/ Over de begeleider Philippe Annys is Initiator Bergwandelen en Instructeur B Wandelen. Hij begeleidde al meerdere stages 'Zelfstandig Bergwandelen Bivak' en heeft ook klimervaring (KVB3). Bivakkeren is zijn passie. Hij zal het zich dan ook niet kunnen laten om tijdens de tocht tips & tricks mee te geven. Prijs De prijs voor het stage én voorbereidingsmoment bedraagt 60, hierin zit organisatie en begeleiding. Je betaalt zelf 1 nacht verblijf in refuge des Trois Fours (half pension kost 33-34 voor KBF-leden). Voorzie daarnaast budget voor aankopen onderweg. Iedere deelnemer is verplicht mee te nemen: GSM, identiteitskaart, KBF-lidkaart, topo s (IGN 3618OT Le Hohneck-Gérardmer/ IGN 3619OT- Bussang-La Bresse) Inschrijven Er kunnen maximaal 7 deelnemers inschrijven. Dit om in een kleine groep zo didactisch mogelijk de technieken te kunnen aanleren. Opgelet, dit is een stage! Er zal veel energie gevraagd worden van de deelnemers tijdens de tocht, maar ook tijdens rustmomenten en s avonds zullen er technieken worden ingeoefend. Inschrijven kan enkel via dit formulier: : http://goo.gl/forms/eqrcdllcmr. Na het betalen van de deelnameprijs van 60 euro, is de inschrijving bevestigd. Annuleren kan kosteloos tot 15 april, daarna wordt het bedrag niet meer terugbetaald tenzij we een andere deelnemer vinden. Meer info? Philippe Annys Initiator Bergwandelen, Initiator Wandelen, KVB3 E-mail (voorkeur): annys.philippe@gmail.com GSM: 0032 (0)495307767 4
1. Stappen in moeilijke terreinen INHOUD STAGE Doelstelling 1: de deelnemer is in staat om een vaste staptred aan te houden in de terreinen tot niveau T3 Doelstelling 2: de deelnemer bepaalt zijn staptempo in functie van de af te leggen weg rekening houdend met het niveau van stapterreinen, de acclimatisatie (= hoogte) en hoogteverschillen. Niveau T1: je gaat over gemakkelijke paden die voor iedereen toegankelijk zijn. Je moet er niets voor kennen en kunnen. Niveau T2 : je volgt een doorlopend pad dat geleidelijk stijgt maar wel steil kan zijn. Vallen is er niet uitgesloten. Voetvastheid en goede trekkingschoenen heb je wel nodig en je moet over een elementaire kennis van oriëntatie beschikken. Niveau T3: meestal is er nog een pad, maar dat is soms vaag met passages over puinvelden, grashellingen en schrofen. Je kan onderweg met delicate passages geconfronteerd worden die eventueel met kabels beveiligd zijn. Je hebt een goede kennis van oriëntatie en bergtrekken nodig. Niveau T4: soms is er geen pad meer. Onderweg kom je luchtige passages tegen waar ook klauterpassages kunnen voorkomen. Soms ga je over steile grashellingen. De route kan over eenvoudige en sneeuwvrije gletsjers lopen (= tijdens deze stage GEEN gletsjers mogelijks wel sneeuwvelden). Je moet in staat zijn om een goede inschatting te maken van het terrein, vertrouwd zijn met luchtige passages en zeer goed kunnen oriënteren. Over een goede fysieke conditie beschikken is absoluut nodig.tijdens onze tocht: korte klim van de Rüfikopf - optioneel Temporiseren en acclimatisatie Staptechniek: Blokkenveld Gevaren: vallende stenen (caillou) 5
2. Bergkledij Doelstelling 3: de deelnemer kent de functies van het 3-lagensysteem en weet welke kledij hij moet meenemen (incl. reserve) Het lagensysteem o Onderlaag (voor vochtregulering en eerste verwarming) o Tussenlaag (voor warmte-opslag en verdere vochtafvoer) o Buitenlaag (voor bescherming tegen wind en regen of sneeuw) Reservekledij (je hebt geen hut om natte kleren te drogen) 3. Kaart en kompas Doelstelling 4: de deelnemer beheerst de hierna opgesomde functies van een topografische kaart Doelstelling 5: de deelnemer beheerst de hierna opgesomde functies van een kompas Doelstelling 6: de deelnemer kent de basisfunctionaliteiten van een GPS De kaart : de legende, de schaal, het reliëf, de coördinaten, oriëntatie, landschapskenmerken Het kompas : (declinatie), het meten van een marsrichting, hindernisomschrijving, positiebepaling (driepuntsmeting, schieten ) Het gebruik van de GPS (theoretische inleiding: registreren coördinaten, navigeren, waypoint, route, tracks, tripcomputer, - praktische inleiding: route, tripcomputer, waypoint, trackback) 6
4. Voeding in de bergen Doelstelling 7: de deelnemer is in staat om zijn ontbijten, middag- en avondmalen en tussendoortjes samen te stellen rekening houdend met het gewicht en de energiewaarden Doelstelling 8: de deelnemer leert het principe van gedroogde trekkersvoeding Doelstelling 9: de deelnemer is in staat het juiste materiaal mee te nemen op tocht rekening houdend met het gewicht, de duur van de tocht en het klimaat Doelstelling 10: de deelnemer kan water zuiveren Gelet dat je alle voeding (ontbijt, middag- en avondmaal) moet meenemen voor 5 dagen in de rugzak staat de juiste keuze in rechtstreeks verband met het gewicht en volume. Een bokaal spagettisaus is niet aan de orde Koolhydraten zijn belangrijker dan vetrijke maaltijden! Tips: http://hikingadvisor.be/voeding/ Hoe maak ik mijn maaltijd klaar (soorten vuurtjes, soorten gas, brandstof, )? Water! (ontsmetten- zuiveren) 5. Bivak Doelstelling 11: de deelnemer kent de verschillende materialen nodig voor een bivaktocht Doelstelling 12: de deelnemer kan een veilige bivakplaats vinden Materiaal o Trekkerstent (voor zomertrekkings is een 3-seizoenstent voldoende) o Of Tarp of een zeil o Slaapzak (zomer) minimum: comforttemperatuur -5 C o Slaapmatje 7
Waar kiezen van een bivakplaats, hoe opstellen tenten, water, schutting, wind, Wettelijkheid bivakkeren (per land, nationaal park, ) 6. Fauna & Flora in de bergen (ecologie) Doelstelling 13: de deelnemer kent de principes van de klimaatgordels (vegetatiezones) Doelstelling 14: de deelnemer maakt kennis met de diersoorten voorkomend in de Alpen Doelstelling 15: de deelnemer kent de impact van de verstoring van de bergsporter op de ecologie 8
7. Geologie Doelstelling 15: de deelnemer kent de principes van het ontstaan van de Alpen (gebergtes) Doelstelling 16: de deelnemer kan de verschillende soorten gesteenten herkennen 9
8. Technieken op sneeuwvelden Doelstelling 17: de deelnemer kan een zelfreddingsstop maken in een sneeuwveld Doelstelling 18: de deelnemer kan een sneeuwveld traverseren en kent de gevaren Doelstelling 19: de deelnemer kent de basisprincipes van lawinekunde Valtechniek in sneeuwveld (gletsjer) Traverseren sneeuwvelden Lawinekunde o Plaatlawine, puntvormige lawine (zomer-winter) o Risicoverhogende factoren o Opbouw sneeuwlagen o Europese risicoschaal o 3*3 methode (to go or not to go) 10
9. EHBO Doelstelling 20: de deelnemer kent de noodsignalen en noodnummers, gebruikt in de bergen Fluitsignalen Signalen Helikopter (Yes, No) Noodtransport GSM (112, De Alpen noodnummers: Oostenrijk 140; Zwitserland 1414; Italië en Sud Tirol 118) 11
Doelstelling 21: de deelnemer weet wat hij moet meenemen van EHBO en het gebruik ervan + basismedicatie Doelstelling 22: de deelnemer kent de basisprincipes van verzorging van huidwonden, verstuiking en breuken Doelstelling 23: de deelnemer kent de syptomen en preventiemaatregelen van uitdroging Doelstelling 24: de deelnemer kent de syptomen en preventiemaatregelen van onderkoeling Doelstelling 25: de deelnemer kent de symptomen en reactiemaatregelen van hoogteziekte Doelstelling 26: de deelnemer kent de symptomen en reactiemaatregelen van een zonneslag en hitteslag EHBO in de rugzak (+reddingsdeken, ) Wondenverzorging (blaren (compeed, sporttape),taken, ) 10. Weerkunde Doelstelling 27: de deelnemer kent de 3 planningsfazen van weerkunde in de bergen De voorbereiding thuis Ter plaatse Onderweg (GSM, hutten,.) voorspellen vs. aanpassen programma (=plan B) Doelstelling 28: de deelnemer kent de voornaamste soorten wolken en hun invloed op het weer 12
11. Optie: Touwtechnieken Doelstelling 29: de deelnemer kan de basisknopen leggen en weet wanneer welke te gebruiken Basisknopen (achtknoop, dubbele acht, mastworp, halve mastwork, paalsteek) Gebruik karabiners en bandslinges (maken broekje) Doelstelling 30: de deelnemer kan de basistechnieken touw opstellen en uitvoeren Basistechnieken (short-roping, rappellen, traverseren, ) 12. Het marsplan Doelstelling 31: de deelnemer kan een marsplan opstellen en op basis ervan zijn tocht uitvoeren Elke deelnemer krijgt tijdens het voorbereidingsmoment een dag toegewezen die hij zal begeleiden. Hij dient hiervoor het marsplan op te stellen. Het marsplan wordt nog uitvoerig besproken en verder uitgediept tijdens de stage. 13
13. Gebruik wandelstokken Doelstelling 32: de deelnemer kent de basistechnieken wandelen met stokken Doelstelling 33: de deelnemer kent de alternatieven waarvoor wandelstokken nog kunnen dienen Om te wandelen Tijdens bivak EHBO 14. Rugzak (min. 60L) Doelstelling 34: de deelnemer kent de vereisten waaraan een rugzak moet voldoen, kan deze stapelen en weet hoe hem te dragen Wat en hoe neem ik mee? Hoe stapel ik de rugzak? Hoe draag ik de rugzak? 14