RAPPORT VAN BEVINDINGEN VIERJAARLIJKS BEZOEK Basisschool De Weidevogel Plaats : Amsterdam BRIN nummer : 20XY C1 Onderzoeksnummer : 276286 Datum onderzoek : 12 juni 2014 Datum vaststelling : 27 juni 2014
Pagina 2 van 13
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING............................................ 5 2 BEVINDINGEN.......................................... 7 3 CONCLUSIE........................................... 11 BIJLAGE 1 OORDELEN................................... 12 Pagina 3 van 13
Pagina 4 van 13
1 INLEIDING Op 13 juni heeft de inspectie Basisschool De Weidevogel bezocht. Het bezoek is afgelegd vanwege de verplichting van de inspectie om scholen voor primair onderwijs ten minste eenmaal per vier jaar te bezoeken. Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van het onderwijs op de school beoordeeld met een beperkte set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de school op belangrijke onderdelen onderwijs van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen, op de zorg en begeleiding en op de kwaliteitszorg. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven is tevens standaard gecontroleerd of de school voldoet aan bepaalde wettelijke voorschriften, waaronder de onderwijstijd. Bijlage 1 bij dit rapport bevat een overzicht van de indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. De bevindingen uit het onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek worden gebruikt om te bezien of het reeds aan de school toegekende basisarrangement kan worden gehandhaafd. Eventueel geconstateerde tekortkomingen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse. Toezichthistorie Het vorige inspectiebezoek (vierjaarlijks bezoek) vond plaats in april 2010. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids en het schoolplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijk verplichte onderdelen in de schoolgids en het schoolplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Analyse van jaardocumenten en andere documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij: schooldocumenten, handelingsplannen en groepsplannen zijn bestudeerd; Pagina 5 van 13
enkele groepsbezoeken zijn afgelegd voor het beoordelen van de planmatige uitvoering van de zorg; gesprekken met de directie en de intern begeleider en een vertegenwoordiger van het bestuur zijn gevoerd. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2012 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek op Basisschool De Weidevogel naar voren zijn gekomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Pagina 6 van 13
2 BEVINDINGEN Uit het overzicht in bijlage 1 valt op te maken dat op Basisschool De Weidevogel de kwaliteit van het onderwijs voor alle onderzochte indicatoren op orde is. Het team van basisschool De Weidevogel heeft de afgelopen jaren heel gericht gewerkt aan de schoolverbetering en heeft daarbij mooie resultaten geboekt. Een belangrijk speerpunt was de invoering van het handelingsgericht werken, waarbij het aanbod en de instructie zijn afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. De school biedt onderwijs op maat, waarbij zowel de zwakke als de goed presterende leerlingen tot hun recht kunnen komen. De zorgstructuur maakt integraal onderdeel uit van het handelingsgericht werken. Waar nodig stelt de school ontwikkelingsperspectieven op, zowel voor leerlingen die aan de bovenkant meer nodig hebben, als voor de leerlingen voor wie het groepsniveau voor taal of rekenen te hoog gegrepen is. De ontwikkeling van leerlingen wordt nauwgezet gevolgd en uit de logboeken blijkt dat leraren doelmatig werken en reflecteren op de geboden zorg. De inspectie beoordeelt op basis hiervan de planmatige zorg als goed. Verder heeft de school een degelijk systeem van kwaliteitszorg, waarbij het planmatig werken en de borging als goed zijn beoordeeld. Tijdens het bezoek heeft de inspectie kennis genomen van ontwikkelingen die buiten het beoordelingskader van de inspectie vallen, maar waar de school trots op is. Dit betreft de hoge mate van betrokkenheid van het team bij de schoolontwikkeling; het is een warm, lerend en collegiaal team volgens de directie. De leerlingen gaan met plezier naar school en de meeste ouders tonen zich zeer betrokken bij de school en de ontwikkeling van hun kinderen. In dit verslag gaat de inspectie beknopt in op de uitgangssituatie en de kwaliteitsaspecten die in het kader van dit onderzoek zijn onderzocht. Uitgangssituatie: De school heeft verhoudingsgewijs veel leerlingen van hoogopgeleide ouders, die goed presteren en een verdiepend en uitdagend aanbod nodig hebben. De school heeft daarvoor twee plusklassen opgezet (onderbouw en bovenbouw). De leerlingen die daarvoor in aanmerking komen krijgen twee keer per week een aantal uren apart les, meestal in de vorm van workshops. Baisschool De Weidevogel was oorspronkelijk een OGO school (ontwikkelingsgericht onderwijs). Dit concept is losgelaten omdat de school Pagina 7 van 13
doelgerichter wilde werken en het aanbod beter wilde afstemmen op de verschillen binnen de groep. In de kleuterbouw wordt thematisch gewerkt, maar in de overige groepen hanteert de school bij taal en rekenen methoden. De zaakvakken worden waar mogelijk in samenhang aangeboden, in de vorm van projecten of thema's. Basisschool De Weidevogel heeft als opleidingsschool regelmatig stagiaires, ook van de universitaire lerarenopleiding. Opbrengsten De eindresultaten van groep 8 zijn voldoende (2012, 2013 en 2014). De Citoscores liggen in alle jaren iets boven het niveau van vergelijkbare scholen. De meeste leerlingen stromen uit naar havo/vwo. De tussenopbrengsten zijn eveneens voldoende (technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6). De school heeft dit jaar een genormeerd volgsysteem ingevoerd voor de sociaalemotionele ontwikkeling. De eerste resultaten daarvan zijn positief (sociale opbrengsten 2014, groep 8). Zorg en begeleiding De school heeft een goede zorgstructuur en heeft de afgelopen jaren geen leerlingen hoeven verwijzen naar het speciaal onderwijs. Het handelingsgericht werken is het kader waarbinnen de zorg een plek heeft gekregen. Er zijn groepsplannen voor technisch lezen, spelling, begrijpend lezen en rekenen. In deze plannen zijn de doelen per subgroep beschreven. Leerlingen die aanvullend extra zorg of aandacht nodig hebben (wegwerken van achterstanden, of gedragsproblematiek of een aangepast aanbod) krijgen dat in de vorm van een handelingsplan of ontwikkelingsperspectief. Verder krijgen de leerlingen die een indicatie hebben voor het speciaal onderwijs (rugzak) een aantal keren per week begeleiding op maat, buiten de klas. De school volgt de ontwikkeling van leerlingen nauwgezet en op basis van de analyse van de leerresultaten worden de groepsplannen vijf keer per jaar geëvalueerd en bijgesteld. Aan het eind van het jaar stelt de groepsleraar al het groepsplan op voor de volgende groep, zodat meteen bij de start van het nieuwe jaar doelgericht kan worden gewerkt. Daarmee is de continuïteit in de aanpak geborgd. De doelgerichte handelwijze blijkt ook uit de dagplanning en de reflectie in de logboeken. Op één onderdeel kan de school de groepsplannen nog aanscherpen. Naast de inhoudelijke doelen noemt de school de streefdoelen voor de opbrengsten. Zij hanteert daarbij de indeling van Cito, de ABCDE scores (en sinds kort de nieuwe I t/m V indeling). Deze categorieën zijn tamelijk globaal. Het is daarom wenselijk om daarbij de vaardigheidsscores te vermelden. Dit biedt een beter handvat om te sturen op opbrengsten en het Pagina 8 van 13
biedt bij de evaluatie een ijkpunt om te bepalen of leerlingen (binnen hun categorie) wel voldoende leerwinst boeken. Schoolontwikkeling en kwaliteitszorg De school werkt in hoge mate planmatig aan de schoolontwikkeling en koppelt de speerpunten van het onderwijsleerproces direct aan de teamontwikkeling en professionalisering van leraren. Het handelingsgericht werken is ingevoerd en al goed in de praktijk ingebed. Om de afstemming op de verschillen tussen leerlingen mogelijk te maken is het team geschoold op het vlak van de activerende directe instructie. In dit verband zijn ook klassenconsultaties gehouden, waarbij de leraren individueel feedback krijgen en de bevindingen ook op teamniveau worden besproken. Om de ontwikkeling te borgen vinden er regelmatig flitsbezoeken plaats door de directie. Ook is er recentelijk weer een opfrisbijeenkomst geweest. Verder is het team door een deskundige collega geschoold in het werken met meerbegaafde leerlingen. De Weidevogel heeft als eerste school vrijwillig geparticipeerd in de collegiale visitatie, geïnitieerd door het bestuur. Het onderzoek is afgestemd op de vraag van de school (kwaliteit technisch lezen). De bevindingen zijn direct benut om het beleid op onderdelen aan te scherpen, waaronder de inrichting van een krachtige taalrijke leeromgeving bij de kleuters en het beter benutten van de digitale mogelijkheden (o.a. woorden flitsen via het digibord). De opbrengsten worden systematisch geëvalueerd en met het hele team besproken. Op basis hiervan worden verbeteracties gepland, zoals bij het technisch lezen, waar de resultaten nog niet op het streefniveau van de school liggen. Om het leesonderwijs te versterken is een nieuwe leesmethode ingevoerd voor de groepen 3 tot en met 8 en is in de kleutergroepen het voorbereidend lezen versterkt. Daarnaast is er twee keer per week School Breed Lezen. Om het lezen te bevorderen heeft de school met behulp van de schoolbegeleidingsdienst ook gewerkt aan de ontwikkeling van het woordenschatonderwijs. Uit de analyses van de woordenschattoets blijkt dat ook de beter presterende leerlingen moeite hebben met de zogenaamde schooltaalwoorden (vaktaal en abstracte begrippen). Om het woordenschatonderwijs te borgen is een uitgebreid protocol opgesteld, waarin alle afspraken op dit vlak zijn vastgelegd (didactiek, tijd, registratie etc.). Verder is gewerkt aan ICT, in alle klassen wordt gewerkt met digiborden en wordt actief gebruik gemaakt van de beschikbare software. De school heeft diverse beleidsplannen opgesteld, waaronder een cultuurplan. Ook het beleid op het vlak van burgerschap en sociale integratie is vastgelegd, evenals het beleid op het vlak van het bewegingsonderwijs. De inspectie heeft op basis Pagina 9 van 13
van alle beleidsstukken, evaluaties en borgingsdocumenten een goed beeld van waar de school aan werkt en wat de fase van ontwikkeling is. Positief is dat het meerjaren beleidsplan (schoolplan) tussentijds wordt aangevuld en/of bijgesteld. De directie voert aanvullend op de formele functionerings- en beoordelingsgesprekken ook ambitiegesprekken met leraren. Daarin komen de doelen aan bod die de leraar met zijn groep nastreeft. De school besteedt veel aandacht aan de borging van afspraken. Uit de klassenbezoeken blijkt dat de leraren eenduidig handelen. Hun administratie is verzorgd en transparant (klassenmappen, logboeken e.d.). In groep 8 houden de leerlingen zelf ook een groepsmap bij, met daarin de reflecties op het werk en de taakbeleving. Daarmee laat de school zien de leerlingen serieus te nemen. Zij participeren in een leerlingenraad. Ook de ouders zijn actief betrokken en worden ingeschakeld waar mogelijk. Soms verzorgen ze een les of activiteit op basis van hun beroep en bij de kleuters helpen ze bijvoorbeeld mee om de verhalen en illustraties (maak een tekening wat heb je gedaan in het weekend) van tekst te voorzien. De school verantwoordt zich over de kwaliteit van het onderwijs in het jaarverslag. De informatie naar ouders toe is grotendeels digitaal (kwaliteitswijzer, nieuwsbrief, Facebook, website, digitale rapporten). Alles overziend is de inspectie bijzonder positief over de schoolontwikkeling. Vergeleken met het onderzoek van vier jaar geleden heeft de school grote stappen gezet, met name op het vlak van de afstemming, de leerlingbegeleiding en zorg. Ook de interne kwaliteitszorg heeft een krachtig impuls gehad. Na de zomervakantie vindt er een directeurwisseling plaats. Het team staat nu voor de uitdaging om de ingezette lijn goed vast te houden. Pagina 10 van 13
3 CONCLUSIE Kwaliteit De inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs op basisschool De Weidevogel op de onderzochte onderdelen op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de school op die gebieden geen tekortkomingen kent. Om die reden wordt het reeds aan de school toegekende basisarrangement gehandhaafd. De bevindingen zullen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse, waarbij opnieuw de vraag aan de orde is of het toezichtarrangement eventueel moet worden aangepast. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 11 van 13
BIJLAGE 1 OORDELEN In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs 2012. Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op www.onderwijsinspectie.nl. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Opbrengsten 1 2 3 4 5 1.1* De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2* De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Begeleiding 1 2 3 4 7.1* De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 1 2 3 4 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. Pagina 12 van 13
Zorg 1 2 3 4 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3* De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitszorg 1 2 3 4 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Wet- en regelgeving Ja Nee NT1A NT2A NT4A NT4B De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). Pagina 13 van 13