Gynaecologie / Verloskunde Kraamafdeling Flesvoeding i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis
Algemeen De meeste pasgeborenen krijgen borstvoeding. Er zijn echter medische en/of persoonlijke redenen om niet voor borstvoeding te kiezen. Ter vervanging van borstvoeding zijn er kwalitatief goede flesvoedingen. In deze folder kunt u meer lezen over het contact met uw baby als u flesvoeding geeft, (speciale) flesvoeding en het schoonmaken van de fles en speen. Verder wordt er ingegaan op het geven van flesvoeding thuis en tijdens een verblijf in het ziekenhuis. Contact met uw kind De eerste uren na de geboorte zijn belangrijk om elkaar goed te leren kennen. Huid-op-huidcontact is erg belangrijk voor het hechtingsproces tussen moeder en kind. Als u en uw baby ertoe in staat zijn, helpen de verpleegkundigen u zoveel mogelijk om aan elkaar gewend te raken. Dit doen we door uw baby het eerste uur na de geboorte bloot bij u op de borst te leggen. Ook daarna is het van belang geregeld huidop-huidcontact met uw kind te hebben. Bij het geven van borstvoeding komt de baby automatisch in contact met de huid van de moeder. Omdat u uw baby flesvoeding geeft, is het aan te raden extra alert te zijn op dit huid-op-huidcontact. Flesvoeding op de kraamafdeling Op de kraamafdeling zijn standaard twee soorten voeding aanwezig: Nutrilon en Hero Baby. Wij gebruiken geen flesvoeding van andere merken. Als uw kind in het ziekenhuis start met flesvoeding, krijgt hij/zij dus Nutrilon of Hero Baby. Eventueel kunt u thuis overgaan op een ander merk. Heeft uw kind speciale voeding nodig, dan kan de kinderafdeling hiervoor zorgen. De kraamafdeling beschikt over kant-en-klare voeding in flesjes. Hierop kunt u een standaard speen bevestigen. U kunt ook een eigen (uitgekookte) fles meenemen naar het ziekenhuis. Dan kan uw baby alvast wennen aan zijn/haar eigen fles en speen. Op de kraamafdeling, geeft u als ouder om de drie uur een voeding aan uw kind. Is er een nachtvoeding nodig, dan overleggen we met u of u dit zelf wilt doen of dat de verpleegkundige dit voor u doet.
Flesvoeding op de afdeling Neonatologie (kinderafdeling) Op de kinderafdeling verblijven 'zieke' zuigelingen. Bij een opname van uw kind op de kinderafdeling, vindt de voeding en de wijze van voeden in overleg met de kinderarts plaats. In overleg met u en de verpleegkundige wordt advies gegeven welke fles en speen het beste gebruikt kan worden. Na iedere voeding dient de fles goed omgespoeld en gedroogd te worden. U zorgt er zelf voor dat de fles en speen elke 24 uur wordt uitgekookt. Het is nodig dat u twee flessen en spenen aanschaft, zodat er altijd één bij uw kind in het ziekenhuis aanwezig is. Bereiden van flesvoeding Voordat u de flesvoeding bereidt, wast u uw handen. Op alle verpakkingen staat hoe u de voeding dient te bereiden. Volgt u deze aanwijzingen altijd nauwkeurig op. Het beste kunt u de voeding per fles maken. Het wordt afgeraden om meerdere voedingen in één keer te bereiden. In de meeste gevallen kunt u gewoon kraanwater gebruiken voor de bereiding. Voordat u leidingwater gebruikt, raden wij u aan de koude kraan open te draaien en het water flink te laten stromen. Daarna kunt u het water opvangen en verwarmen. Voor gebruik hoeft u het water niet te koken; verwarmen is genoeg. Let op, er zijn drie uitzonderingen: Bij baby's tot 6 maanden oud dient u geen kraanwater uit loden leidingen te gebruiken. Loden leidingen komen vrijwel alleen voor in oude huizen. In dat geval kunt u het beste het kraanwater vervangen door bronwater; Als u een boiler of geiser heeft, dient u het warme water wél altijd eerst (3 seconden) te koken voordat u het gebruikt voor flesvoeding; Kookt u geen water in een aluminium ketel. Schoonmaken van de fles en speen Voor het schoonmaken van de fles en speen zijn de onderstaande instructies van belang.
Huishoudelijk schoonmaken Maak de fles en speen na ieder gebruik schoon; spoel de fles en speen met koud water; reinig de fles en speen vervolgens met afwasmiddel, een speciale flessenborstel en heet water. Uitkoken De eerste 3 maanden is het nodig om de fles en speen dagelijks uit te koken. Na 3 maanden dient u de fles en speen minstens drie keer per week uit te koken. Het uitkoken van de fles en speen kan op verschillende manieren gebeuren: in een pan. Eerst de fles en speen huishoudelijk schoonmaken en vervolgens 3 minuten in kokend water leggen. Bij 'hard water' kunt u een scheutje azijn toevoegen om kalkaanslag te voorkomen; in de magnetron. Eerst de fles huishoudelijk schoonmaken. Vult u vervolgens de fles voor 2/3 met water. Bij 'hard water' kunt u een scheutje azijn toevoegen om kalkaanslag te voorkomen. Laat het water in de fles 3 minuten doorkoken in de magnetron. De speen dient ook enkele minuten te worden uitgekookt in water. Dit kan in zowel in de magnetron als in een pan; in een magnetronsterilisator. Deze kunt u kopen bij babyspeciaalzaken; in de vaatwasmachine. U kunt de fles en speen reinigen in de vaatwasmachine, indien de temperatuur boven de 60 graden Celsius komt. De hoge temperatuur is nodig voor een goede sterilisatie. Bewaren schone fles en speen De schone fles en speen kunt u het best droog en koel bewaren, in de koelkast. Vervanging fles en speen Er zijn geen concrete richtlijnen voor hoe vaak u een fles dient te vervangen voor een nieuwe fles. Doet u dit naar uw eigen inzicht. Wij raden u aan om de speen elke 6 weken te vervangen. Het geven van de fles Bij het geven van de fles kunt u uw kind het beste op schoot nemen. Voed uw baby in een rustige omgeving en in een prettige houding. Zorg ervoor dat uw arm steun heeft. Gebruik zo nodig een kussen. Wij
raden u aan om uw baby afwisselend op de linker- of de rechterarm te laten rusten tijdens het geven van de fles. Dit voorkomt een voorkeurshouding bij de baby. Geef uw baby alle tijd en aandacht tijdens de voeding. Voed de baby de eerste weken zoveel mogelijk zelf zodat u en uw baby elkaar snel leren kennen. De tijd van het voeden bedraagt zo'n 20 tot 30 minuten. Heeft uw baby de fles te snel leeg, draai dan de ring van de dop wat vaster. Helpt dit niet, dan kan het gat in de speen te groot zijn. Het speengat is groot genoeg als de voeding er met een druppel per seconde uitdruppelt. Als de baby erg snel drinkt, las dan een pauze in voor een boertje. Duurt de voeding langer dan een half uur, draai dan de ring van de dop losser. Helpt dit niet, dan kunt u het gat in de speen vergroten met een uitgegloeide naald. Om onnodig lucht happen te voorkomen, dient te speen continu gevuld te zijn met melk. Toevoeging vitamines aan flesvoeding In Nederland wordt geadviseerd om uw kind vanaf een week na de geboorte extra vitamine D te geven. Tot uw kind vier jaar is, heeft het per dag 10 microgram (10 druppels) vitamine D nodig. Ontlasting Het ontlastingspatroon van een baby die flesvoeding krijgt is anders dan dat van een baby die borstvoeding krijgt. Een baby die de fles krijgt, heeft ongeveer eenmaal per dag een poepluier. De ontlasting is vaster van structuur. De kleur is afhankelijk van het soort flesvoeding dat de baby krijgt en kan, net zoals bij borstvoeding, geel-groen of bruin van kleur zijn. Als uw baby droge, harde ontlasting heeft, dan kan dat wijzen op vochtgebrek. Voegt u dan wat extra water (circa 10 tot 20 ml per fles) toe aan de voeding. Dit is vaak voldoende om de ontlasting weer soepel te maken. Overleg dit eerst wel met uw verloskundige, de kinderarts of arts van het consultatiebureau.
Flesvoeding thuis Hebt u van de kinderarts geen voorschriften meegekregen voor de flesvoeding, dan mag u voeding gebruiken die bestemd is voor de gezonde zuigeling. De eerste week na de geboorte heeft uw kind 7 voedingen en eventueel 1 nachtvoeding per 24 uur nodig. Op de eerste dag geeft u uw kind 10 ml per voeding. Vervolgens verhoogt u de hoeveelheid voeding dagelijks met 10 ml. Op dag 2 geeft u uw kind dus 20 ml per voeding; op dag 3 30 ml per voeding; enzovoorts. Op de tiende dag zit er per voeding 100 ml in het flesje. Tijdens de kraamperiode thuis, dat wil zeggen de eerste tien dagen na de bevalling, is de verloskundige eindverantwoordelijk. Het is verstandig om met haar het ophogen van de hoeveelheid flesvoeding te overleggen. Na de tiendaagse kraamperiode overlegt u het ophogen van de hoeveelheid per voeding met de kinderarts of de arts van het consultatiebureau. Borststuwing Na de bevalling kan de melkproductie toch op gang komen, ondanks dat u geen borstvoeding geeft. U kunt dan last krijgen van borststuwing. Door de stuwing kunnen uw borsten melk gaan lekken. Als u last heeft van de stuwing, kunt u het volgende doen: Draag dag en nacht een stevige bh. Als de stuwing over is, kunt u uw normale bh weer dragen. Gebruik zoogkompressen als uw borsten melk lekken. Verwissel deze regelmatig. Douche dagelijks. Tijdens een warme douche kunt u uw borsten leeg masseren. Leg een ijskompres op de borst om de pijn te verlichten. Leg het ijskompres niet direct op de huid, maar leg bijvoorbeeld een washandje tussen het kompres en uw huid. In overleg met uw verloskundige of specialist, kunt u pijnstillers gebruiken.
Bij ernstige stuwing en koorts dient u contact op te nemen met de verloskundige of specialist. Vragen Heeft u nog vragen, stelt u ze dan tijdens uw afspraak met uw arts of neemt u telefonisch contact op met ons. Het secretariaat van de polikliniek Kindergeneeskunde is bereikbaar op werkdagen van 09.00 t/m 17.00 uur op telefoonnummer (0314) 32 95 96. Hoe gaan wij met uw vertrouwelijke gegevens om Zodra u zich meldt in het ziekenhuis, leggen wij persoonlijke gegevens over u vast. Die gegevens zijn geheim. Alleen de arts die u behandelt, de zorgverleners die bij uw behandeling betrokken zijn en uzelf mogen uw gegevens inzien. Het ziekenhuis is verplicht om de kwaliteit van zorg te bewaken en verbeteren. Daarom kan het nodig zijn om gegevens te verstrekken aan personen binnen of buiten het ziekenhuis. Het verstrekken van gegevens is aan wettelijke regels gebonden (zie het 'Privacyreglement Patiënten', verkrijgbaar bij Bureau Patiëntenvoorlichting). Wanneer zorgverleners van verschillende zorginstanties samenwerken bij uw behandeling, noemt men dit ketenzorg. Als het voor een goede behandeling of verzorging noodzakelijk is dat de zorgverleners uit de keten toegang hebben tot uw patiëntgegevens, dan is dit toegestaan. Dit is echter alleen toegestaan als u van tevoren duidelijk bent geïnformeerd over welke hulpverleners van welke zorginstanties deel uitmaken van deze keten en u hier geen bezwaar tegen heeft. Daarnaast kunnen uw huisarts, de huisartsenpost en uw apotheker een samenvatting van uw medische gegevens inzien bij spoedeisende zorg buiten praktijkuren. Meer informatie kunt u lezen in de folder 'Uw rechten en plichten als patiënt'. Deze folder kunt u raadplegen op www.slingeland.nl (klik op: Patiënteninfo > Folders).
Dagboekje Wij raden u aan om onderstaand dagboekje in te vullen als u in het ziekenhuis bevallen bent. Wanneer u weer naar huis gaat, kan de kraamverzorgster zien hoe het de afgelopen dagen is gegaan met uw kindje. Voor uzelf is het ook handig om een overzicht bij te houden. Naam:... Datum:.. /.. /... Geboortegewicht:... Huidig gewicht:... Tijd Urine Ontlasting Temperatuur Soort/hoeveelheid voeding
Naam:... Datum:.. /.. /... Geboortegewicht:... Huidig gewicht:... Tijd Urine Ontlasting Temperatuur Soort/hoeveelheid voeding
Naam:... Datum:.. /.. /... Geboortegewicht:... Huidig gewicht:... Tijd Urine Ontlasting Temperatuur Soort/hoeveelheid voeding
Naam:... Datum:.. /.. /... Geboortegewicht:... Huidig gewicht:... Tijd Urine Ontlasting Temperatuur Soort/hoeveelheid voeding
Slingeland Ziekenhuis Kruisbergseweg 25 Postadres: Postbus 169 7000 AD Doetinchem Telefoon: (0314) 32 99 11 Internet: www.slingeland.nl Nr. 696-feb 16