http://www.v-focus.nl/ammoniak2015/ Wetenschappelijk onderzoek ammoniakbeleid in 2015 De onderste steen moet boven In 2015 zal de onderbouwing van het Nederlandse ammoniakbeleid wetenschappelijk worden getoetst door een onafhankelijk team van wetenschappers. De toetsing vindt plaats op basis van internationale en intersectorale data. Dit bedrag zal via crowdfunding bijeen worden gebracht. Wij hopen dat zoveel mogelijk personen en organisaties dit onderzoek willen steunen met een vrijwillige donatie. + Lees meer over de aanleiding voor het onderzoek Onderzoeksjournalist Geesje Rotgers van vakblad V-focus publiceerde in 2014 een reeks artikelen over ammoniak. Strekking van de verhalen was dat het in 1992 ingezette ammoniakbeleid voor de landbouw nagenoeg geen effect heeft gehad op de concentratie ammoniak in de lucht. De overheid daarentegen beweert dat het beleid juist zeer succesvol is geweest. De reeks leidde tot veel Kamervragen, haalde de landelijke media en zorgde voor opschudding in landbouw- en milieukringen. De overheid toont een grafiek met een door de jaren heen gestaag dalende ammoniakemissie. Zeer overtuigend voor buitenstaanders. De data in die grafiek zijn gebaseerd op het rekenmodel van het RIVM en Wageningen UR. Er zijn echter ook
directe ammoniakmetingen van het RIVM en onderzoeksbureau LON en Rotgers toonde dat die nagenoeg geen afname laten zien. Zelfstandig onderzoeker Jaap Hanekamp bracht in 1995 met stichting HAN (Heidelberg Appeal Nederland) het rapport De wetenschappelijke basis van het Nederlandse ammoniakbeleid uit. Dat rapport plaatste toen al serieuze kanttekeningen bij het ammoniakbeleid. De recente opschudding over het nut en de noodzaak van het ammoniakbeleid vraagt om een update van dat onderzoek. De onderzoeksvragen Een cruciaal onderwerp in het onderzoek zal de discrepantie tussen het gebruikte rekenmodel van RIVM/WUR en de directe ammoniakmetingen zijn. Het gaat echter niet alleen om het vinden van antwoorden op prangende vragen, maar ook om het ammoniakdebat in Nederland helder en ordelijk uiteen te zetten zodat iedereen kan begrijpen hoe het debat feitelijk in elkaar steekt. + Lees meer over de onderzoeksvragen Het onderzoek betreft de volgende vragen: 1. Volgens de overheid 1 telt Nederland meer dan 115 Natura 2000-gebieden die een te hoge belasting van stikstof hebben. Is het werkelijk zo dat, zoals de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) beschrijft, in deze gebieden de stikstofdepositie te groot is om de stikstofgevoelige leefgebieden van planten en dieren een vitaal bestaan te bezorgen? Hoe weten we dat? Is dit gebaseerd op meten of modelleren? 2. Voor een deugdelijk natuurbeleid moeten de feitelijke emissies en deposities kunnen worden vastgesteld. Zijn de emissies en deposities zoals die momenteel worden vastgesteld door RIVM/WUR en de overheid realistisch? 3. Bepaald moet worden wat de gevolgen zijn van de feitelijke emissies en deposities voor de Nederlandse biodiversiteit. Wat is hierover bekend in de (internationale) literatuur? En hoe definiëren we biodiversiteit? 4. Welke meetinstrumenten zijn er om de beleidseffecten van emissiebeperkende maatregelen (zoals emissiearme bemestings- en stalsystemen) te meten en hun economische impact te evalueren? Zijn deze meetinstrumenten voldoende gevalideerd? En is het effect van deze systemen op zowel de emissies als de deposities voldoende aangetoond? 5. Volgens staatssecretaris Dijksma 2 blijkt uit de internationale wetenschappelijke review die de overheid in het voorjaar van 2013 liet uitvoeren 3, dat er geen twijfels zijn over de kwaliteit van de wetenschappelijke onderbouwing van het
Nederlandse ammoniakbeleid. In hoeverre toetste die review werkelijk de wetenschappelijke onderbouwing van het ammoniakbeleid? 1 www.rijksoverheid.nl/nieuws/2014/12/19/minder-stikstof-in-natuurgebieden.html 2 Beantwoording vragen over de relatie tussen ammoniakuitstoot en emissiearme bemesting (2 december 2014) 3 Review on scientific underpinning of ammonia emissions factors and ammonia deposition models (15 mei 2013). Financiering via crowdfunding Alle donaties zijn welkom en met 10 euro ondersteunt u al dit onderzoek. Voor het totale onderzoek (5 onderzoeksvragen) is 40.000 euro nodig. Het heeft de voorkeur dat dit bedrag via crowdfunding ingezameld wordt omdat het onderzoek daarmee zoveel mogelijk onafhankelijk is van bestaande belangen. Zodra 10.000 euro binnen is, start het onderzoek (het gedoneerde bedrag bepaalt de omvang van het onderzoek). Ja, ik wil dit onderzoek steunen met een donatie >> Tegenprestaties voor donateurs Donateurs worden periodiek op de hoogte gehouden van de voortgang van het onderzoek. Donateurs krijgen een digitale versie van het eindrapport. Donateurs worden desgewenst in het onderzoeksrapport vermeld (aan het einde van het onderzoek wordt u gevraagd of u vermeld wilt worden en zo ja, onder welke naam). Donateurs ontvangen een gratis uitnodiging voor het bijwonen van het slotsymposium waar de resultaten gepresenteerd gaan worden. Op de website www.v-focus.nl is steeds te zien hoeveel budget binnen is gekomen. Praktische uitvoering Het onderzoek zal worden uitgevoerd door wetenschaps- en onderzoeksjournalist Marcel Crok (onderzoeksleider) en wetenschappelijk onderzoeker Jaap Hanekamp. Aan het team zullen t.z.t. wetenschappelijke reviewers worden toegevoegd vanuit natuur/milieu- en landbouwhoek. + Lees meer over de onderzoekers en hun aanpak
Over de onderzoekers Het onderzoek zal uitgevoerd worden door Marcel Crok (onderzoeksleider) en Jaap Hanekamp (onderzoeker). Marcel Crok is wetenschaps- en onderzoekjournalist. Hij werkte jarenlang voor maandblad Natuurwetenschap & Techniek en specialiseerde zich de laatste jaren in het klimaatdebat. Jaap Hanekamp werkt al jaren als zelfstandig onderzoeker op het gebied van milieu en voeding. Hij is tevens docent aan de University College Roosevelt in Middelburg. Aan het team zullen wetenschappelijke reviewers worden toegevoegd vanuit natuur/milieu- en landbouwhoek. Het onderzoek komt tot stand op initiatief van Crok en Hanekamp. Agrimedia Wageningen wordt uitsluitend ingezet om een rol te spelen bij de crowdfunding omdat deze organisatie een groot aantal mensen in de agrarische en milieuwereld bereikt. Ook zal Agrimedia Wageningen (via V-focus) berichten over de voortgang van het onderzoek. Crok en Hanekamp Werkzaamheden De werkzaamheden bestaan uit een review van de internationale wetenschappelijke literatuur, analyse van de beschikbare metingen en data uit de rekenmodellen, aangevuld met interviews met de hoofdrolspelers in het Nederlandse ammoniakdebat. Financiering Voor het totale onderzoek (5 onderzoeksvragen) is 40.000 euro nodig. Het heeft de voorkeur dat dit bedrag via crowdfunding ingezameld wordt omdat het onderzoek daarmee zoveel mogelijk onafhankelijk is van bestaande belangen. Tijdsplanning
Zodra de eerste 10.000 euro binnen is zal het onderzoek gestart worden. In totaal zal het een half jaar tot driekwart jaar in beslag nemen. Financiële thermometer Voor het onderzoek is in totaal 1.290 euro gedoneerd. (De financiële thermometer wordt dagelijks bijgewerkt, sinds 16 januari). Meer informatie Voor meer informatie over het onderzoek kunt u terecht bij onderzoeksleider Marcel Crok. E-mail: marcel.crok@gmail.com