Syrische en Chinese hamsters Knaag & Ko opvangcentrum voor konijnen en knaagdieren Dierenbescherming regio Utrecht
Inhoud Algemeen 3 Gezelschap 3 Huisvesting 4 Voeding 4 Voortplanting 5 Gedrag 5 Verzorging 6 Gezondheid, ziekten en kwalen 6 Koppelen van Syrische en Chinese hamsters 7 Mogelijke combinaties Colofon 8 2
Algemeen Hamsters zijn knaagdieren. De hamster is van nature een steppedier dat graag graaft. De hamsters komen oorspronkelijk uit Europa en Centraal Azië. Er zijn verschillende soorten hamsters, allemaal met hun eigen karakter. Syrische hamster (Mesocricetus auratus), beter bekend als de goudhamster: een middelgrote hamster die al vele jaren als huisdier wordt gehouden. De vacht is niet altijd goudkleurig; er zijn ook hamsters gefokt met witte, zwarte, wildkleurige en gevlekte vacht. Hij weegt 120-180 gram. De Syrische hamster omvat dieren met een kort- en langharige vacht. Chinese hamster (Cricetulus griseus), deze lijkt wat op een langgerekte, slanke Djoengaarse dwerghamster met een opvallend lang staartje. Hij weegt 30-50 gram. De Chinese hamster is erg snel en kan opvallend goed klimmen. In de vrije natuur komen nog vele andere hamsters voor. In het zuiden van Nederland komt de Europese hamster (Korenwolf in de volksmond) nog maar sporadisch voor. De grootte van hamsters met elkaar vergeleken, van links naar rechts: de veldhamster, de Syrische hamster (goudhamster), de Chinese dwerghamster en de Djoengaarse dwerghamster. Gezelschap Syrische en Chinese hamsters zijn solitaire dieren die ervan houden om alleen te zitten en hun eigen zaakjes op te knappen. Zorg wel dat de hamster voldoende speeltjes heeft om zichzelf te vermaken. 3
Huisvesting Een hamster heeft een ruime kooi nodig, minimaal 80 x 40 cm, zodat het diertje al zijn energie in de dagelijkse bezigheden kwijt kan. Een hamster wil namelijk klimmen, graven en zich verstoppen. Een aquarium is een goed onderkomen, mits het niet is afgekit met hard wordende lijmsoorten. De hamster knaagt hieraan en deze lijm is levensbedreigend voor een hamster. Voorzie het aquarium van een gazen, goed afsluitende deksel. Ook een traliekooi met een aantal verdiepingen is geschikt voor hamsters maar neem ook voor een kleine hamster niet een te kleine kooi. Iedere kooi moet voorzien worden van een veilig loopmolentje (zonder spijltjes) met een diameter van minimaal 18 cm; in de natuur leggen hamsters namelijk kilometers per dag af! Geef een hamster ook speeltjes, trappetjes of een zandbak waarin het diertje zich kan vermaken. Geef de hamster slaaphuisjes: deze kunnen opgevuld worden met speciaal nestmateriaal voor hamsters. Gebruik nestmateriaal van natuurlijke oorsprong. Het gekleurde synthetische nestmateriaal kan verstikking veroorzaken. Verder kan de kooi ingericht worden met verschillende speeltjes, een loopbrug, klimtoestellen, eierdozen met nestmateriaal en wc rollen. Het is aan te raden om de kooi-inrichting regelmatig te veranderen en andere speeltjes aan te bieden, zo blijft de hamster gestimuleerd om te ontdekken en te bewegen. De hamster houdt van een rustig plekje met weinig harde geluiden. Zet de hamsterkooi niet in de volle zon, en vooral tocht- en vochtvrij. Als bodembedekking: een dikke laag houtkrullen of turfmolm met houtsnippers. Ook zijn er stofvrije bodembedekkers met als oorsprong katoen of bewerkt stro. Geef de hamster ook altijd een pluk hooi, bijvoorbeeld in hun slaaphuisje. Vers stro is niet geschikt voor hamsters; als stro in de wangzakken wordt opgeslagen ontstaan nogal eens abcessen en ontstekingen van de wangzak. Verschoon de plasplek één keer in de twee à drie dagen, de gehele kooi één keer per week en het slaaphuisje één keer per maand. Voeding Hoewel de hamster een nachtdiertje is, is het toch van belang overdag eten aan te bieden. Ze houden ervan tussen hun slaapjes door af en toe een hapje te nuttigen. Speciaal hamstervoer (o.a.witte Molen), verkrijgbaar in de dieren- 4
winkel, is het basisvoer. Geef een hamster geen konijnenvoer of knaagdierenvoer, daar zitten te weinig voedingsstoffen voor de hamster in. Hamsters zijn alleseters, dat betekent dat zij naast plantaardig voedsel ook dierlijk voedsel eten (bijvoorbeeld insecten). Extraatjes in de vorm van havermout, ongezouten pinda's of een hazelnoot is prima als aanvulling. Ook een hondenkoekje of kattenbrokje per dag is een goede aanvulling op het menu. De hamster is dol op groente en fruit. Worteltjes, andijvie, tomaat, paardenbloem en gras vindt een hamster lekker. Schijfjes peer, appel, banaan, bramen of aardbeien dienen de fruitbehoeften. Veel hamsters vinden het ook lekker af en toe wat kwark of (vruchten)yoghurt te eten. Geef de hamster altijd een flesje met vers drinkwater. Voortplanting Hamsters zijn geslachtsrijp als ze 4 tot 5 weken oud zijn. De draagtijd van de Syrische hamster is ongeveer 16-18 dagen, bij de Chinese dwerghamster 20-22 dagen. De jongen worden doof, blind en kaal geboren (nestblijvers). De oogjes gaan na 14 dagen open. Ze worden 18-22 dagen gezoogd en kunnen daarna van de moeder gescheiden worden. Het seksen van hamsters: links het mannetje, rechts het vrouwtje. Gedrag Soms ontstaan er problemen met hamsters, doordat de verzorgers (vooral kinderen) overdag met hun huisdier willen spelen. De hamster is een echt schemer- of nachtdier dat overdag slaapt en 's avonds en 's nachts actief is. Als de hamster overdag in zijn slaap gestoord wordt, zal het diertje zich op zijn zij rollen en een dreighouding aannemen. Hij zal proberen om met vier poten zijn vijand van zich af te schoppen, heeft de bek open en laat een duidelijk gekrijs horen. Als hij aangeraakt wordt, zal hij zonder pardon bijten. Vooral kinderen kunnen hiervan erg schrikken. Als een hamster in een koude ruimte is gehuisvest kan het dier in een winterslaap geraken. Vaak wordt dan gedacht dat het dier dood is en menige hamster belandt hierdoor in de vuilnisbak. Als de hamster in een warmere ruimte wordt gezet zal het diertje weer "tot leven" komen. 5
Verzorging Hamsters zijn van huis uit schone dieren die hun onderkomen goed op orde houden. Ze zullen dan ook snel uit hun humeur raken als het in de kooi een klein beetje gaat ruiken. Wij mensen hebben dan eigenlijk nog niets in de gaten, maar de hamster vindt dat hij al op een vuilnisbelt leeft. Maak de hamsterkooi daarom minstens één keer per week goed schoon. Pak een hamster altijd voorzichtig op. Laat het diertje eerst goed wakker worden. Is het beestje goed wakker, en tam, dan kan de hamster met de volle hand opgepakt worden waarbij de vingers onder de buik samenkomen en de holte van de hand op de rug van het diertje ligt. De hamster kan ook met twee vingers in het nek-of rugvel worden opgepakt. Om te testen of de hamster niet overdreven agressief is, kan er met een vinger voorzichtig over zijn rug gestreken worden. Als het diertje echt wakker is, moet hij dit toelaten en zal niet gaan bijten. Als hamsters aan het vechten zijn, moeten er altijd handschoenen aangetrokken worden om ze uit elkaar te halen. Hamsters bijten in het vuur van de strijd altijd door. Was de handen goed na ieder contact met de hamster of zijn omgeving. Gezondheid, ziekten en kwalen Bij een gezonde hamster zijn de neusgaten droog, de oogjes glinsteren en er mag geen traanstreep zichtbaar zijn. Er mag geen ontlasting aan het achterlijf kleven en de vacht moet glanzen. Doorgegroeide tanden en nagels: De tanden en nagels van een hamster groeien hun hele leven door. Geef ze daarom hardvoer en altijd iets om op te knagen. Te lang geworden nagels en tanden moeten geknipt worden. Natte-staart ziekte: Dit is een van de meest voorkomende ziektes bij hamsters. Het komt vooral voor bij jonge dieren (4 tot 6 weken oud), die net uit het nest komen. De hamster wordt mager, krijgt een ruw haarkleed en heeft last van dunne, stinkende diarree waarbij vooral de natte staart opvalt. Ziekte van Tyzzer:Een ernstige, vaak dodelijke ziekte die bij hamsters kan optreden. Symptomen zijn een ruw haarkleed, stijf lopen en waterige, gele diarree. Dit komt vooral voor als veel hamsters onder slechte hygiënische omstandigheden worden gehouden. Tumoren: Oudere, vooral mannelijke hamsters zijn nogal gevoelig voor (goedaardige) tumoren. Het is soms mogelijk deze chirurgisch te verwijderen waarna vaak volledig herstel volgt. Leeftijd: Syrische en Chinese hamsters worden ongeveer 3 jaar oud. 6
Koppelen van Syrische en Chinese hamsters Hamsters zijn van oorsprong zeer solitaire dieren. Ze zoeken elkaar alleen op om te paren, in andere situaties wordt de ander als een indringer beschouwd met gevechten tot gevolg. Syrische hamsters en Chinese hamsters leven strikt solitair. Over het algemeen wordt het niet aangeraden meerdere hamsters in één ruimte te huisvesten. Mogelijke combinaties Voor het koppelen van dieren gaat de Dierenbescherming ervan uit dat er geen jongen geboren mogen worden omdat zij in principe tegen fokken is. Rekening houdend met de solitaire levensstijl van de goudhamster is alleen het volgende mogelijk: één vrouwtje één mannetje 7
Colofon Deze informatie is een uitgave van: Dierenbescherming regio Utrecht Knaag & Ko, opvangcentrum voor konijnen en knaagdieren Bezoekadres (alleen op afspraak) Postadres: Loes van Overeemlaan 8 Postbus 9420 3818 GZ Amersfoort 3506 GK Utrecht Tel: 088 811 34 80 (Knaag & Ko) Rek.nr. 1.085.41.428 KvK Utrecht 40477858 www.knaagenko.nl knaagenko@utrecht.dierenbescherming.nl www.dierenbescherming-utrecht.nl Tekst en vormgeving: Joke Amons, Mariëlle Stegeman, Kim Bensdorp, Mieke Holtslag, Petra Ferdinandus. Illustratie voorkant: Kim Bensdorp In deze serie is ook verschenen: Konijnen, Cavia's, Tamme ratten, Degoes, Chinchilla's, Gerbils, Kleurmuizen, Dwerghamsters, Syrische en Chinese hamsters, Eetbare planten voor konijnen en knaagdieren, Giftige planten voor konijnen en knaagdieren, Vachtverzorging van konijnen en knaagdieren, Adoptieplan, Pension Januari 2013 8