Beginselen van behoorlijk ICTgebruik. Prof. mr. H. Franken Universiteit Leiden



Vergelijkbare documenten
Wet Computercriminaliteit III in vogelvlucht

Informaticacriminaliteit

509795/01/6 van 9 mei 2001 dr. J.A.G. Versmissen

Spraakverwarring. seminar Cybercrime: bedreigingen en antwoorden. Wet Computercriminaliteit III

Recht en Informatica HC7:

Privacy beleid. Algemeen

Bijlage 1 behorend bij de Algemene Voorwaarden Caresharing: Acceptable use policy

VERWERKERSOVEREENKOMST VNG BERICHTENAPP Versie 1.0

PRIVACY- EN COOKIEBELEID MKB Webhoster gepubliceerd op 1 januari 2015

GDPR voor providers. Woensdag 28 maart uur mr. Michelle Wijnant ICTRecht CIPP/E

Recht in een virtuele wereld: Juridische aspecten van Massive Multiplayer Online Role Playing Games (MMORPG)

LWV Masterclass 2 Cybercrime Roermond 2 februari Rens Jan Kramer

Gebruiksvoorwaarden DigiD

Meldplicht datalekken en het nieuwe boetebeleid: hoe goed is uw onderneming voorbereid? HR Seminar 26 mei 2016

1 Aansprakelijk voor je gasten(- netwerk)

Privacyverklaring Meldpunt Kinderporno op Internet

Template voor bewerkersovereenkomst

Cloud Computing. Bijzondere inkoopvoorwaarden. Hoogheemraadschap van Delfland

25 mei a.s. een nieuwe privacyverordening. Privacyrecht & de AVG mei Rob Tijdink

Welke informatie verzamelen we en wat doen we ermee? Voor ons volledige pakket van diensten kunnen wij de volgende soorten informatie verzamelen:

A. Stichting Aeres Groep, hierbij vertegenwoordigd door <<naam>>, te noemen: Opdrachtgever,

Informatiebeveiligingsbeleid extern

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

I N H O U D Inleiding Hoofdstuk 1. Juridische aspecten inzake de persoonlijke levenssfeer en de verwerking van persoonsgegevens 1 Inleiding

Is uw onderneming privacy proof?

Verwerkersovereenkomst

Formulier voor het melden van een datalek

Privacy statement Alarm Control Nederland (ACN)

Geheimhoudingsovereenkomst

1. Begrippen. Hierna gezamenlijk te noemen Partijen ; In aanmerking nemende:

ALGEMENE VOORWAARDEN DIGIZEKER

BEWERKERSOVEREENKOMST EMATTERS

Privacy in de eerstelijnspraktijk Checklist & tips

FOBID Informatie. 13 November Mr.dr. Mirjam Elferink

GEBRUIKSVOORWAARDEN ONLINE DAGBOEK

Privacy in de afvalbranche

Cursus privacyrecht Jeroen Naves 7 september 2017

Verwerkersovereenkomst Oefenen.nl Bijlage 3 bij de Licentieovereenkomst

Beveiligingsbeleid Stichting Kennisnet

Formulier verwerking persoonsgegevens

Privacy: de huidige en toekomstige regels belicht, met bijzondere aandacht voor datalekken

BEWERKERSOVEREENKOMST OV-CHIPKAART GEGEVENS in de zin van de Wet bescherming persoonsgegevens

Privacyverklaring. Wij gebruiken uw gegevens voor de volgende doeleinden:

Privacyverklaring Meldpunt Kinderporno op Internet

Learning Analytics en de Wet bescherming persoonsgegevens. Mr.ir. A.P. Engelfriet, Partner bij ICTRecht.nl

Privacy statement Arch Football

Iets te melden? PON-seminar- Actualiteiten Privacy. Friederike van der Jagt Senior Legal Counsel Privacy 13 oktober 2016

Algemene Voorwaarden Elektronische Diensten Delta Lloyd XY

PRIVACYVERKLARING HONDENGEDRAG.NL. Alles voor uw digitale bedrijfsvoering

ISO 27001:2013 Informatiebeveiligingsbeleid extern

Help, een datalek, en nu? IKT-College 16 februari Mirjam Elferink Advocaat IE, ICT en privacy

Reglement Verantwoord Netwerkgebruik voor Studenten van ROC TOP (Acceptable use policy)

GEBRUIKERSVOORWAARDEN THE JOBCONNECTOR. B.V. ("The JobConnector"). The JobConnector is geregistreerd bij het Handelsregister te Amsterdam.

Abuse & acceptable use policy

Licentieovereenkomst Habilis Media BV, KvK nummer , versie

Bewerkersovereenkomst

Bestuurlijke Netwerkkaarten Crisisbeheersing

Aansprakelijkheid van veilingsites. Debat AIPPI Symposium Zeist, 14 maart 2012 Remy Chavannes

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Boels Zanders. Privacy. De kracht van ambitie. Implementatie van de AVG. Rens Jan Kramer

VERWERKERSOVEREENKOMST. Tussen:.. Verwerkingsverantwoordelijke en Van Delen Telecom B.V. Verwerker. Datum:.

Gegevensbescherming & IT

Welkom. ICT-Kring Delft bijeenkomst 4 december 2017

de Rechtspraak Raad voor de rechtspraak De minister van Veiligheid en Justitie Directie Strategie en 1.W. Opstelten Ontwikkeling Postbus 20301

Privacyverklaring. Inleiding. Geldigheid en wijzigingen. Verantwoordelijke. Persoonsgegevens die worden verwerkt

Nieuwsbrief. Privacy en bescherming van persoonsgegevens. Inhoud

Reglement RU-netwerk en SURFnet

Privacy Verklaring Definities Toegang tot Innerview

Cloud computing Helena Verhagen & Gert-Jan Kroese

Artikel 5 Aansprakelijk en verantwoordelijkheid ElementMedia 5.1 ElementMedia spant zich om Marketheme continu ter beschikking te stellen, maar garand

GEBRUIKERSVOORWAARDEN VOOR DE GEBRUIKER VAN LEFFECTIEF

2. VERZAMELEN EN/OF VERWERKING

Privacyverklaring, Disclaimer & Copyright

Privacybeleid Beckers Financieel Advies

Vragenlijst voor blokkeren van informatie.

PRIVACYVERKLARING IBN versie mei 2018

Goedgekeurd op 23 april Beleid inzake gegevensbescherming en privacy

GEBRUIKSVOORWAARDEN & DISCLAIMER

2.2. Algemene voorwaarden van opdrachtgever c.q. derden zijn voor Effusion Solution niet bindend en niet van toepassing.

Databeheer in de kerk

Acceptable Use Policy voor studenten

Privacybeleid. Welke informatie kunnen wij van u vragen/verzamelen? Wat doet Sendtrix met deze informatie?

PRIVACY POLICY WANAGOGO

Bewerkersovereenkomst

Geachte heer/mevrouw,

Waarneming 1 WAARNEMING 1 (CBE18.1/CREBO:52696)

1. Hoeveel verantwoordelijken zijn er voor deze gegevensverwerking? 1 verantwoordelijke (ga naar vraag 1.3)

Privacy Protocol van vereniging

Regeling ICT-gebruik Zuyd Hogeschool

Openbaar. Gezamenlijk rechtsoordeel van CBP en OPTA inzake tell-a-friend systemen op websites

INHOUDSTAFEL DEEL I. MATERIEEL CYBERSTRAFRECHT WOORD VOORAF... 3 TEN GELEIDE... 5 INHOUDSTAFEL... 7

Licentieovereenkomst Construction Media

Privacy Statement Kerkdienst gemist. Voor het laatst bijgewerkt op May 24, :58. (Voor het laatst bijgewerkt op 17 mei 2018)

Datum 17 december 2015 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over het beboeten van illegale downloads en de vrijheid van het internet

Privacyverklaring Stichting Boerenmert Hapert

2.1 Deze Overeenkomst wordt beheerst door Nederlands recht, tenzij partijen uitdrukkelijk anders is overeengekomen.

Reglement Verantwoord Netwerkgebruik deelnemers ROC West-Brabant

GEBRUIKERSVOORWAARDEN

1 Neem gekozen mogelijkheid op. Vereniging van Oud-medewerkers Rijkswaterstaat

Protocol datalekken Samenwerkingsverband ROOS VO

Transcriptie:

Beginselen van behoorlijk ICTgebruik Prof. mr. H. Franken Universiteit Leiden

Behoorlijk gebruik van ICT gericht op vertrouwen - particulier dataverkeer; - e-commerce; - e-governance vermijden / voorkomen van - onzorgvuldig gebruik; - misbruik

Misbruik van informatie: - belemmering beschikbaarheid; - verstoring integriteit; - schending vertrouwelijkheid - schadelijke inhoud

Cyberspace = andere wereld? Virtuele wereld Eigen normen (andere normen) Meer: communicatie (in)direct tussen personen

Juridische maatregelen: - preventie - repressie Volgorde: fysieke maatregelen technische maatregelen organisatorische maatregelen juridische maatregelen - direct - indirect

Juridische maatregelen Grondwet - art. 7 vrijheid van meningsuiting - art. 10 bescherming persoonlijke levenssfeer - art. 13 vertrouwelijke communicatie - nieuw art. toegang bij overheid berustende informatie WPR BW AW SR WBP Overeenkomst, onrechtmatige daad art. 31 strafsanctie WCCI, WCCII, wet BOB

Waarom ook strafrecht? - menselijke tussenkomst ontbreekt (sociale controle) - kring potentiële benadeelden groot - vaak gevoelige gegevens - normstellende waarde NB afschrikkende werking = strafmaat x pakkans x snelheid afdoening

Jurisprudentie - actueel USA: kinderpornografie inbreuk privacy hack bij ex-werkgever belasten ex-vriendin cookies plaatsen diefstal software spam smaad spidering website oplichting en flessentrekkerij econ. spionage

WCC I geëvalueerd: positief techniek onafhankelijk: CIA - manipulatie - afluisteren/aftappen - computervredebreuk (NB beveiliging als voorwaarde) -virus - gebruiksontzegging met publieke gevolgen - BW2: 393, lid 4 - bevoegdheden opsporing

WCC II motief: nieuwe ontwikkelingen door Internet - aansprakelijkheid ISP - computervredebreuk uitbreiden -spam - bevoegdheden opsporing aanscherpen

Aansprakelijkheid ISP: WCC: art. 53, 54: vervolgingsuitsluitingsgrond cfm uitgever, drukker eigen naam plus naam auteur bekend + na kennisneming stoppen overruled door Richtlijn e-handel (Pb 2000, h178) art. 12 mere conduit (doorgeefluik) art. 13 caching (opslag) art. 14 hosting NB geldt horizontaal

Art. 12 ISP doorgeefluik niet aansprakelijk als: a. doorgifte niet initieert b. de ontvanger niet uitkiest c. de inhoud niet selecteert of modificeert

Art. 13 ISP bij tijdelijke opslag niet aansprakelijk als: a. de informatie niet verandert b. voorwaarden voor toegang stelt c. bepaalde regels voor updating volgt

Art. 14 ISP bij hosting niet aansprakelijk als: a. niet weet dat de informatie illegaal is b. als kennis krijgt, onmiddellijk stopt

Restant WCC II art. 138a computervredebreuk: opzet verruimd art. 138b spam art. 139 aftappen tijdens overdracht art. 232 betaalpas + waardekaart uitgebreid art. 273 geheimhouding geprivatiseerde PTT, telecom art. 125i sv medewerking opheffing encryptie art. 125o sv ontoegankelijk maken

Cybercrimeverdrag Harmonisatiemaatregelen Faciliteren rechtshulp kraken van computers handel in wachtwoorden en toegangscodes beschikbaarstellen kraakprogramma s inhoudsgerelateerde delicten (kinderporno) aftappen onderzoek van computers in buitenland

Nieuwe voorstellen strafvordering bevoegdheid opsporingsambtenaren identificerende gegevens te vorderen; bevoegdheid OvJ: andere gegevens te vorderen en medewerking tot ontsleuteling na toestemming RC gevoelige geg. te vorderen; na toestemming RC geg. te bewerken bevoegdheid hulpovj geg. 14 dagen te bevriezen

Aandacht voor beveiliging - Richtlijn electronische handtekening (Pb 2000 L13) - e-signature (certificaat) - advanced e-singnature (qualified certificate) - TTP = certification service provider = CSP

Problemen 1. Rechtsmacht oplossen via: - territorialiteit - nationaliteit - vlaggebeginsel -ubiguiteit 2. Medewerkingsplicht - cryptocontroverse 3. Coördinatie beveiligingsmaatregelen (nodig: Digitaal Dijkenplan)

Model Gedragscode voor Elektronisch Zakendoen (ECP-NL) techniek-onafhankelijk checklist voor elektronisch zakendoen met bepalingen over: - bekendmaking - wijze van handhaving - erkenning elektronische communicatie - welke vormen van elektr. handtekening - transparantie van informatie - reclame opt out of opt in - privacy - intellectuele eigendom

Beginselen van behoorlijk ICT-gebruik - Beschikbaarheid -Integriteit - Authenticiteit - Vertrouwelijkheid - Flexibiliteit - Transparantie