Let op: eerste deel is samen met Portefeuillehoudersoverleg Economische Zaken

Vergadering: PHO Ruimte Datum: 6 november 2013 13.30 uur - 17:00 uur Locatie: Gemeente Katwijk Agendapunt: 4 Onderwerp: Agenda PHO Ruimte Let op: eerste deel is samen met Portefeuillehoudersoverleg Economische Zaken PHO Ruimte en EZ 01 Economische stimuleringskansen (13.30 14.00) In het PHO EZ van 18 september 2013 is afgesproken een bestuurder, een ondernemer en vertegenwoordigers uit hoger onderwijs te laten reflecteren op de economische kansen, die de samenwerking in elk van de drie subregio's biedt. En tevens welke afstemming daarbij op het niveau van Holland Rijnland past. In het portefeuillehoudersoverleg zullen de heren John Vermeer (voorzitter VOA) en Leo van der Zon (wethouder Teylingen). De presentatie door een vertegenwoordiger van de Universiteit Leiden wordt om agendatechnische redenen doorgeschoven naar het PHO van 5 februari 2014. Voorstel: Kennis te nemen van de presentaties visies en hierover een richtinggevende discussie te voeren. 02 Onderzoek kwaliteit bedrijventerreinen (14:00-14:30 uur) Tijdens de bestuurlijke werkconferentie op 16 oktober 2013 is het concepteindrapport met de Economische Effectrapportages voor een aantal bedrijventerreinen in Holland Rijnland besproken. De voorgestelde aanpassingen zijn verwerkt in het bijgevoegde concepteindrapport (stukken worden nagezonden). Voorstel: Het Dagelijks Bestuur van Holland Rijnland te adviseren in te stemmen met het concepteindrapport. 03 Provinciale visie Ruimte en Mobiliteit (14.30 15.00) Op 8 november wordt de Bestuurlijke tafel gehouden waarin wordt gesproken over de nieuwe provinciale visie Ruimte en Mobiliteit. De wethouders EZ zijn hierbij in principe niet aanwezig, maar er speelt wel veel op het gebied van Economische Zaken. PHO-vergadering is bedoeld om input mee te geven aan de collegawethouders RO om in te brengen tijdens de Bestuurlijke Tafel (mede op basis van het verslag van het overleg van de REO-voorzitters op 18 september en brief aan van de provincie aan alle REO's). Belangrijkste bespreekpunten op EZ-gebied zijn: - Bedrijventerreinen: provincie wil functiemenging toestaan op bedrijventerreinen voor categorie 1- en 2-bedrijven en vraagt de regio's een overzicht te maken met bedrijventerreinen die de komende tien jaar getransformeerd worden of hiervoor in aanmerking komen; - Kantoren: provincie wil behoorlijk schrappen in de planvoorraad en REOvoorzitters hebben daarbij gekozen voor de middenvariant van de drie sturingsmogelijkheden. Dit betekent dat de regio's gelegenheid hebben om 1

binnen één jaar met een plan te komen om de eigen planvoorraad te verminderen; - Detailhandel: wel / niet opnemen van de PDV-locatie noordelijke Bollenstreek. N.B. Ambtelijk wordt momenteel een stuk voorbereid waarin integraal de regionale reactie op de Visie Ruimte en Mobiliteit wordt weergegeven. Dit stuk wordt voorbereid in de AO s (ambtelijke overleggen) RO, EZ en V&V en zal pas begin november gereed zijn en dan na worden gezonden voor dit overleg. PHO Ruimte 04 Agenda (15.00 15.05) 05 Vaststelling besluitenlijst d.d. 18 september 2013 06 Mededelingen, ingekomen stukken en uitgaande brieven Onderdeel Ruimtelijke Ordening 07 Fundamentele discussie detailhandel / PDV beleid (15.05 15.30) In het portefeuillehoudersoverleg Economische Zaken van 18 september 2013 is aan de orde geweest een notitie met uitgangspunten voor een regionale detailhandelsdiscussie. Dit onderwerp is op aangeven van het Dagelijks Bestuur geagendeerd vanuit het belang van de toekomst van de detailhandel in deze regio. Het was in aanleg de bedoeling om de notitie te bespreken in het gezamenlijk deel van EZ en Ruimte maar agendatechnisch was dit vorige vergadering niet meer mogelijk. Het onderwerp is dus alleen in het portefeuillehoudersoverleg EZ aan de orde geweest en hier was geen animo voor een dergelijke discussie. Het Dagelijks Bestuur wil de notitie graag alsnog ter bespreking voorleggen aan de portefeuillehouders Ruimte omdat er ook belangrijke RO-aspecten een rol spelen als toenemende leegstand, waardedaling van vastgoed en veranderend ruimtegebruik. Onderwerp is een te initiëren structurele discussie over de ontwikkelingen binnen de detailhandel en de effecten hiervan op de detailhandelsstructuur. In bijgevoegde notitie zijn de uitgangspunten en de belangrijkste onderwerpen beschreven. Deze notitie wordt hierbij ter bespreking aan u voorgelegd. Belangrijkste vragen zijn of de trends en ontwikkelingen goed zijn benoemd? Idem voor wat betreft de belangrijkste onderwerpen/bepreekpunten? Zijn daar nog aanvullingen op nodig? Voorstel: Bespreking notitie route en uitgangspunten voor een structurele discussie over de detailhandel. 08 Bestuursovereenkomst Woerdens Beraad (15.30 15.40) Het Woerdens Beraad is een lichte samenwerkingsvorm van de zes intergemeentelijke samenwerkingsverbanden in het Groene Hart. Het Woerdens Beraad zet zich in voor verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van het Groene Hart door de samenwerking tussen gemeenten te versterken en kennisuitwisseling te bevorderen. De basis voor het overleg in het Woerdens Beraad is een bestuursovereenkomst. De huidige overeenkomst verloopt 1 maart 2014. Het Woerdens Beraad heeft een verzoek gedaan om een nieuwe overeenkomst voor 2014-2018 aan te gaan. Voorstel: het Dagelijks Bestuur te adviseren: 2

1 in te stemmen met de Bestuursovereenkomst Woerdens Beraad; 2 de bestuursovereenkomst vooralsnog voor een periode van 1 jaar aan te gaan en hiervoor een bijdrage van 7.500 beschikbaar te stellen. Onderdeel Wonen 09 Huisvesting Arbeidsmigranten (15.40 16.00) De regio Holland Rijnland heeft bestuurlijk uitgesproken om systematisch en gestructureerde aandacht te willen geven aan de huisvesting van arbeidsmigranten. De gemeenten hebben ervoor gekozen met concrete voorstellen te komen. Daarom heeft een ambtelijke driepartijen werkgroep in opdracht van het ambassadeursteam de Richtlijnen Huisvesting arbeidsmigranten in Holland Rijnland en het Convenant opgesteld, zoals deze nu voorliggen. Het ambassadeursteam heeft de documenten vastgesteld voor regionale en gemeentelijke besluitvorming. Voorstel: 1. Te bepalen dat de Richtlijnen Huisvesting arbeidsmigranten in Holland Rijnland (bijlage 1, 1a, 1b) een goede basis geven om de kwaliteit van de huisvesting van tijdelijke arbeidsmigranten te verbeteren. 2. Te bepalen dat het Convenant huisvesting arbeidsmigranten Holland Rijnland, periode 2014 tot 2018 (bijlage 2), het begin van een vruchtbare samenwerking met werkgevers en huisvesters kan betekenen. 3. De ambtenaren van Holland Rijnland en de gemeenten de opdracht te geven gezamenlijk de Richtlijnen en het Convenant waar nodig op punten te verbeteren. 4. De colleges van de regiogemeenten te adviseren de Richtlijnen Huisvesting arbeidsmigranten Holland Rijnland en het Convenant vast te stellen. 5. De colleges van de regiogemeenten te adviseren vooruitlopend op het tekenen van het Convenant binnen hun gemeente locaties te inventariseren waar huisvesting van arbeidsmigranten mogelijk is. 6. Eind 2014 de vervangingsbehoefte te herijken op basis van de toegenomen kennis over aantallen arbeidsmigranten en hun woonsituatie. 010 Anticipatieprogramma Krimp Rijnstreek: (16.00 16.20) Provincie Zuid-Holland en het ministerie van Binnenlandse Zaken hebben een programma opgesteld om gemeenten te helpen om te anticiperen op bevolkingskrimp. De vml. Rijnstreekgemeenten zijn aangewezen als anticipeerregio. Met ambtenaren uit verschillende disciplines is in een eerder stadium gesproken over de opgaven die de transitie met zich meebrengt. Nu is het moment om u als bestuurders hierover te informeren. Voorstel: Van gedachten te wisselen over het anticipatieprogramma naar aanleiding van: 1. de presentatie van het Anticipatieprogramma van Ministerie van Binnenlandsse Zaken en Koninkrijksrelaties en Provincie Zuid-Holland 2. de presentatie van Public Result, te weten een analyse van de demografische bewustwording in de beleidspraktijk van de 3 respectievelijk 5 Rijnstreekgemeenten. Onderdeel Ruimtelijke Ordening 011 SMASH (16.20 16.40) Het Rijk is bezig met het voorbereiden van een Structuurvisie Mainport Amsterdam Haarlemmermeer Schiphol (SMASH). In de vergadering van het Algemeen Bestuur op 26 juni is in de rondvraag gevraagd naar meer informatie over de Structuurvisie Mainport Amsterdam Haarlemmermeer Schiphol (SMASH). Het AB is op 30 oktober door middel van een informatienota geïnformeerd over SMASH in het algemeen. Afgesproken is om het onderwerp in het PHO Ruimte nader te bespreken. 3

Voorstel: 1. Kennis te nemen van de AB-informatienota SMASH (bijlage 3); 2. Kennis te nemen van de mondelinge toelichting op de stand van zaken (o.a. terugkoppeling Stuurgroep SMASH d.d. 11 okt.); 3. Consequenties voor de regio van de gekozen oplossingsrichting voor vliegenwonen door de Stuurgroep SMASH te bespreken. 012 Rondvraag (16.40 17.00) 4

Transformatie in het stedelijk gebied Diverse locaties in en nabij stedelijk gebied zullen in de planperiode een andere functie krijgen. Dit past bij de ambitie voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat zoals de hoogstedelijke transformatieopgaven: herontwikkeling van Den Haag- Binckhorst, Den Haag-Laakhaven, De Delftse Spoorzone en Rotterdam Centraal. Binnenstedelijke transformatie richt zich vooral op de herontwikkeling naar gemengd stedelijk gebied. Dit gaat gepaard met een meer intensieve benutting van de ruimte waarbij rekening wordt gehouden met de ligging ten opzichte van het openbaar vervoernetwerk. Aan de rand van de steden gaat het vooral om het combineren van stedelijke functies met recreatieve en groene functies. De transformatiegebieden in het stedelijk gebied zijn: Transformatiegebied in het havengebied Rotterdam Binckhorst (Den Haag) TNO Ypenburg Schieoevers-Noord (Delft) Merwedezone Rijnhaven-Oost (Alphen a/d Rijn) Rotterdam (Linker Maasoever Ijsselmonde) Plaspoelpolder Havens Zuid Spijkenisse Het Mercon-Kloosterrein in Alblasserdam Glas Aar en Amstelzone Nieuwerkerk Lansingerland (nog nadere locatie-aanduiding iom regio) Glastuinbouw Noordse Buurt

Bedrijventerreinen En de Visie Ruimte & Mobiliteit Margreet Verwaal 0

Inhoud van de presentie Aan de hand van de indeling van de Visie Ruimte & Mobiliteit Visie (inclusief strategiekaart) Visie, maatschappelijke opgaven en strategische doelen Strategiekaart: schetsmatig, gewenste ontwikkelingen, hoog abstractieniveau Programma (elke 2 jaar actualisatie) Behoefteramingen Transformatiegebieden Regionale bedrijventerreinenstrategieën Verordening Huidig en blijvend. Nieuw provincie HOLLAND ZUID 1

Visie en maatschappelijke opgaven Visie De provincie heeft de ambitie om Zuid-Holland een duurzame, concurrerende en leefbare Europese topregio te laten zijn. De provincie streeft naar groei met een duurzaam karakter, die gebaseerd is op de aanwending van hernieuwbare grondstoffen, energie efficiency en zuinig ruimtegebruik. Maatschappelijke opgaven De provincie draagt bij aan een duurzame economische groei door de beschikbaarheid van voldoende bedrijventerreinen van de juiste kwaliteit te faciliteren. Op zowel de korte als de langer termijn. provincie ROLLAND ZUID 2

Visie - strategische doelstellingen 1) Juiste afstemming tussen vraag naar en aanbod van bedrijventerreinen: Kwantitatief; Kwalitatief. 2) Een voldoende groot areaal hogere milieucategorie bedrijventerreinen (HMC) en natte bedrijventerreinen om ook in de toekomst de noodzakelijke vestigingsmogelijkheden voor deze specifieke bedrijven te kunnen bieden. 3) Het is van belang dat schaarse ruimte optimaal wordt benut, uitgangspunt is zuinig ruimtegebruik en intensivering van het bestaande areaal. 4) Clusteren van sectoren en 5) Agglomeratiekracht provincie HOLLAND ZUID 1) Juiste afstemming tussen vraag naar en aanbod van bedrijventerreinen: Kwantitatief; om overcapaciteit of tekorten te voorkomen. Kwalitatief hoogwaardige werklocaties om groei toch mogelijk te maken en de dynamiek van de markt te stimuleren. Hierbij zal het vooral gaan om ruimte ten behoeve van de ontwikkeling van de clusters ( Havenindustrieel complex, Greenportsen Kennisas gerelateerde sectoren). 2) Een voldoende groot areaal hogere milieucategorie bedrijventerreinen (HMC) en natte bedrijventerreinen om ook in de toekomst de noodzakelijke vestigingsmogelijkheden voor deze specifieke bedrijven te kunnen bieden. Deze bedrijven hebben hun toegevoegde waarde veelal (maar niet uitsluitend) in relatie tot het HIC. 3) Het is van belang dat schaarse ruimte optimaal wordt benut, uitgangspunt is zuinig ruimtegebruik en intensivering van het bestaande areaal. 4) Clusteren van sectoren 5) Agglomeratiekracht 3

Visie- Strategiekaart Strategische doelstellingen resulteren in een strategiekaart Een kaart die weergeeft wat de provinciale doelstellingen zijn. Bestaande terreinen -7 beter benutten. Nieuwe terreinen -7 ontwikkelrichting mogelijk. Voorbeeld via http://bit.ly/174l2mq Terreinen kleiner dan 5 hectare worden niet opgenomen. provincie HOLLAND ZUID 4

Programma - behoefteramingen (1) R~ io vraag forma ti~ behoe ft~ re-s~ rv e ri ng vraag a anbod aanbod <1anbod vraag 2010-2020 2010-2020 aanbod Zuid -Holland Zuid 110 33 143 40 183 220 181 401-218 Holland-Rijnland so 62 112 18 130 124 94 218-88 Midden-Holland 26 19 4S 9 54 S7 167 224-170 Haaglanden 100 17 Rijnmond 39S ss 117 36 4SO 144 153 S94 212 30 242 271 3S4 62S -89-31 p rovincie HOLLAND ZUID De match moet ook subregionaal worden gemaakt. Hier dienen ook de regionale bedrijventerreinenstratigieen voor. 5

Programma - behoefteramingen {2) REO Uitbreidingsbehoefte 2010-2020 Zuid-Holland Zuid 110 50 35 15 Bron: Regionale ramingen bedrijventerreinen Zuid-Holland 2010-2040. Ecorys, maart provincie HOLLAND ZUID 6

Programma - behoefteramingen (3) Regio Vraag T+SR Saldo Hard Vraag Zacht Vraagtot 2020 vraag 2020- aanbod 2030 tot 2030 Z-H Z 110 73 183 220 85 181-133 HR 50 80 130 124 35 94-53 MH 26 28 54 57 15 167-155 H 100 53 153 212 90 30 1 R 395 199 594 271 390-470 354 359-439 provincie H OLLAND ZUID 7

Programma - transformatiegebieden Enkele transformatiegebieden benoemd In actualisatie PSV 2012 Havengebied Rotterdam (Stadshavens en Waterfront Schiedam) Binckhorst TNO Ypenburg Schieoevers-Noord Delft Merwedezone Gemeenten de mogelijkheid geven nieuwe transformatiegebieden aan te dragen, beslisbevoegdheid blijft bij provincie Havens-Zuid Spijkenisse Mercon-Kloosterrein Alblasserdam provincie HOLLAND ZUID 8

Programma - Regionale bedrijventerreinenstrategieën Stand van zaken Zuid-Holland Zuid Holland-Rijnland Midden-Holland Haaglanden Rijnmond provincie HOLLAND ZUID Holland-Rijnland: Vraag- en aanbodinventarisatie afgerond, economische effectrapportages voor 20 bedrijventerreinen worden op 16 okt bestuurlijk gepresenteerd. Zuid-Holland Zuid heeft GS een brief gestuurd met svz per deelregio. Midden-Holland bespreekt ambtelijk morgen de conceptversie: maken van zacht aanbod reserveringen voor de toekomst. In de K5 worden er een aantal nieuwe locaties aangewezen als mogelijke ontwikkelplekken. Haaglanden. Heeft enkele terreinen gefaseerd. Rijnmond heeft een fasering I programmeringslijst opgesteld. 9

Verordening (1) Huidig en blijvend: Mogelijk maken hoogst mogelijke milieucategorie HMC en natte bedrijventerreinen beschermen. Uitsluitend bedrijfswoningen p rovincie HOLLAND ZUID 10

Verordening (2) Nieuw: Functiemenging Milieucategorieën 1 & 2 geen bedrijventerrein meer, maar zijn onderdeel van het stedelijk gebied (ca. 400 ha.). Op milieucategorie 3: ja, mits de economische belangen van bedrijven niet geschaad worden. Ladder voor Duurzame Verstedelijking (LVDV). Rode contouren loslaten en sturen vanuit de BSD. provincie HOLLAND ZUID In beginsel positieve houding provincie tov functiemenging. Bedrijventerreinen met milieucategorieen 1 &2 worden niet langer gezien als specifiek bedrijventerrein, maar als een onderdeel van het gemengd stedelijk gebied en verdwijnen van de kaart (ca. 400 ha.). Functiemenging op bedrijventerreinen met milieucategorie 3: ja, mits de economische belangen van bedrijven niet geschaad worden. Geen functiemenging op natte bedrijventerreinen en bedrijventerreinen met milieucategorie 4 en hoger. Er worden enkele transformatiegebieden benoemd Gemeenten de mogelijkheid geven nieuwe transformatiegebieden aan te dragen, beslisbevoegdheid blijft bij provincie 11

Ladder voor Duurzame Verstelijking De ladder zou als volgt kunnen uitwerken voor bedrijfsterreinen: Vraag aantonen en passend binnen de provinciale behoefteramingen tot 2020; Past de vraag op bestaande bedrijventerreinen. - Herstructurering en intensivering; - Nog uit te geven kavels op hard aanbod. Indien op de vorige negatief dan uitleg op de locaties die op de strategiekaart zijn opgenomen. De strategiekaart bevat de kwalitatieve aanduiding en geeft aan waar de ontwikkelrichtingen gewenst zijn. provincie HOLLAND ZUID 12

Consequenties Bestaande terreinen en harde bestemmingsplannen binnen bsd : geen gevolgen wat betreft motiveringsplicht ladder. Gaan van verordeningskaart naar strategiekaart Definitie bsd: bestaand stedelijk gebied, daarnaast terreinen woonrijp/bedrijfsrijp (zand erop en ondergrondse en bovengrondse infrastructuur aangelegd) Harde bestemmingsplannen buiten bsd en zachte bestemmingsplannen: consequenties nog niet helder. provincie HOLLAND ZUID 13

25-9-2013 Detailhandel en VRM REO-voorzittersoverleg 18 september Verschillen t.o.v. 2012 trends -Bestedingen zijn opnieuw afgenomen, geen zicht op spoedige verbetering - Internetaandeel opnieuw gegroeid, vele initiatieven in de markt (pick up, inrij-supermarkten, bedrijfsbezorging) - Ontwikkelaars en bedrijven steeds selectievere orientatie op de allergrootste centra (Gouda en Leiden al te klein) Category-killers (zeer grootschaligen) zoeken locaties: Decathlon, Hornbach, Bauhaus en Primark. Biedt kansen, echter ook verzet 1

25-9-2013 Verschillen t.o.v. 2012 beleid VRM: nieuwe prognose met als basis 2013 Koek is nog meer gekrompen>opgave voor regio s nog groter Hoofdstructuur uitgebreid met In de Bogaard (versterken), Leidsenhage (versterken), Hendrik-Ido-Ambacht en Berkel (optimaliseren) PDV-structuur: Schieveste en Noordelijke Bollenstreeg geschrapt Verschillen t.o.v. 2012 beleid N.a.v. voorstel REO Zuid: maximeren areaal tuincentra (5.000 m2) en bouwmarkten (3.000 m2) Echter twee vragen: is een beperking van het areaal per vestiging ruimtelijk te motiveren en juridisch houdbaar? Is een beperking tot deze branches te verdedigen? Onderzoek naar effecten internet loopt nog. Resultaten worden nog verwerkt Resultaten regiovisies worden verwerkt 2

voortgang beleidskeuzes kantorenmarkt Zuid-Holland Stec Groep 18 september 2013 Esther Geuting

voortgang gebiedsgerichte aanpak kantorenmarkt Zuid-Holland bespreken gebiedsgerichte aanpak en voorstal gebiedslabels met regionale ambtelijke werkgroep expertpanels (marktconsultatie) over provinciale beleid / gebiedsgerichte aanpak en labels (resultaten gepresenteerd op 15 juli tijdens REO VZ overleg) werkbijeenkomst ruimtelijk instrumentarium, gebiedsgerichte / financiële arrangementen én sturingsvarianten voor provincie Zuid-Holland vandaag: presentatie eerste beleidskeuzes en mogelijke (provinciale) sturingsvarianten voor kantorenmarkt

bovenkant bandbreedte hanteren: in lijn met nationale kantorenconvenant REO-gebied 2013-2020 2020-2030 Stec Min. EIB. Max. Stec Min. EIB Max. Holland-Rijnland 45.500 46.000 40.000 49.000 Haaglanden 385.000 567.000 380.000 752.000 Midden-Holland 15.400 24.500 20.000 26.400 Regio Rotterdam 327.600 456.400 330.000 353.000 Zuid-Holland Zuid 29.400 59.700 40.000 64.300 Zuid-Holland 802.900 1.153.600 810.000 1.245.300 EIB-cijfers worden gehanteerd in de provinciale structuurvisie; met kanttekening dat cijfers (mogelijk) te ruim zijn, daarom zeker (2-)jaarlijks monitoren Maar ook: aandeel vernieuwbouw (bestaande kantoren) binnen behoefte helder maken en ontwikkeling leegstand op termijn

10 (beperkte) groeilocaties worden benoemd in structuurvisie, Den Haag Den Haag Rotterdam Rotterdam Leiden Rotterdam Rotterdam Den Haag Dordrecht Zoeterwoude Nieuw Centraal/Nieuw Centrum/Binnenstad Beatrixkwartier-Utrechtsebaan/NOI Central District Kop van Zuid/Rijnhaven Leiden Centraal Stadszijde, Bargelaan.Vondellaan NS Alexander Brainparken/EUR/Rivium Den Haag Internationale zone Amstelwijck Meerburgpolder (W4) provinciale voorkeurslocaties op basis van marktconsultatie(s), advies Stec Groep en provinciale expertise. huidige afwijkingslocaties (vaak Stedenbaan-gerelateerde locaties) vervallen (al vastgelegd in harde plancapaciteit). uitzondering: W4, Meerburgpolder

.én 7 locaties voor functiegebonden kantoren Rotterdam Rotterdam Delft Erasmus / Hoboken Waalhaven, Merwe/Vierhavensgebied (Stadshavens) Technopolis Leiden Leiden Bio Science Park Oegstgeest Leiden Bio Science Park locatie Oegstgeest Delft Delftechpark Noordwijk Estec-kantoren / Space Businesspark overige locaties: regio s aan zet om met regionale strategieën de plancapaciteit en het aanbod aan te passen.

belangrijkste wijzigingen in vergelijking tot huidige structuurvisie Dordrecht centrum wordt vervangen door Dordrecht Amstelwijck (agv externe veiligheid) Nieuwe groeilocatie: Meerburg W4 (was afwijkingslocatie), Stadshavens Rotterdam (specifieke kantorenlocaties) Hergeprioriteerde locaties: locaties die zijn opgenomen in de huidige PSV en niet zijn opgenomen in het concept voorontwerp Visie Ruimte&Mobiliteit

hergeprioriteerde locaties: niet opgenomen in visie Ruimte en Mobiliteit Kantorengebied PSV-locaties 2012 Vijfsluizen Vlaardingen Afwijkingslocatie Alphen aan den Rijn Stationsomgeving Afwijkingslocatie Heron Kantoren Afwijkingslocatie Goudse Poort Afwijkingslocatie Vierzicht (W4) Afwijkingslocatie Den Haag HS/Nieuw Laakhaven Kantoorontwikkellocatie Den Haag Ypenburg Kantoorontwikkellocatie Delft Spoorzone Kantoorontwikkellocatie Station Rijswijk Kantoorontwikkellocatie Zoetermeer CS-stationsgebied Kantoorontwikkellocatie Rotterdam Binnenstad: Coolsingel/Blaak Kantoorontwikkellocatie Spoorzone Gouda Kantoorontwikkellocatie Dordrecht Schil-west Kantoorontwikkellocatie Schieveste Kantoorontwikkellocatie

vervolgstap: op naar een slimme mix inpassingsplan, vergunningen provinciale structuurvisie verhandelbare rechten herverkaveling contracten convenanten samenwerkings overeenkomsten fondsvorming

benutten van publiekrechtelijk instrumentarium voor kantorenmarkt Provincie Zuid-Holland provinciale structuurvisie (psv): visie, programma en verordening randtotalen belangrijke kantoorgebieden provinciale verordening Ladder voor Duurzame Verstedelijking reactieve aanwijzing inpassingsplan proactieve aanwijzing herzieningsplicht (?)

drie sturingsvarianten voor provincie verkennen Light medium heavy marktsituatie organisatiegraad (regio) bestuurlijke ambitie regio maakt programma regionaal plannen Geen gebiedslabels Belangrijkste kantoorlocaties in PSV niet meer nieuw bestemmen regio maakt programma binnen 1 jaar, zo niet, dan provinciale indeling gebiedslabels kantoor bestemming op plannen schrappen scherpe behoefteraming optie: herzieningsplicht provincie maakt programma incl. gebiedslabels herzieningsplicht voor b.plannen bestemming vastgoed schrappen inpassingsplan opstellen (samen) forse planreductie Van bottom-up naar top-down Optimaal benutten instrumentarium Meer financiele arrangementen Optie: pilots voor leegstand starten

advies voor provincie en regio s: kiezen voor medium variant Waarom? regio s mogelijkheid bieden voor actuele visie en reactie op labels en gebiedsgerichte aanpak gebiedslabels nog meer op maat (extra analyse) aantrekkelijk bestuurlijk proces sluit beter aan bij huidige sturingsfilosofie vergelijkbaar met aanpak voor woningmarkt sluit grotendeels aan bij wens vanuit marktexperts op zoek naar meest optimale verdeling van opgave (naast markttechnisch, ook ruimtelijk/financieel)

hoe nu verder? 1. nadere keuze maken in sturingsvariant voor provincie Zuid- Holland (in overleg met regio s) 2. verder optimaliseren van gebiedsgerichte / financiële arrangementen (in bijzonder voor balans en transitiegebieden) voor kantorenmarkt 3. verkennen idee voor planvormingssubsidie voor aanpak van kantoorlocaties / pilots voor leegstand

vragen? Esther Geuting e.geuting@stec.nl tel. 026 751 41 00 www.stec.nl

CONCEPT-BESLUITENLIJST Portefeuillehoudersoverleg Ruimte d.d. 18 september 2013 (14.15 16.45) Gemeente Naam Gemeente Naam Aanwezig: Alphen aan den Rijn T. Hoekstra Hillegom I.A.M ten Hagen Oegstgeest J.J.G.M. Roeffen Kaag en Braassem J.B. Uit den Boogaard Rijnwoude H.R. Haarman Katwijk D.C.W. Binnendijk Teylingen J.H. Stuurman Leiden P.T. van Woensel Zoeterwoude Mw. M.H.J.C. Ateş-Snijdewind Leiderdorp H.L. Zilverentant Holland Rijnland J. Wienen (vz) Lisse A.A.M. van Zelst Holland Rijnland V. Klein Nieuwkoop Mw. T. Veninga Holland Rijnland R. Fekken (secretaris) Noordwijk B.H.C. Brekelmans Afwezig: Noordwijkerhout J.C.F. Knapp Voorschoten F.F. Blommers Nr. Agendapunt Voorstel Besluit Onderdeel Algemeen O1 Presentatie Zuidvleugel Kennis te nemen van de presentatie over de Zuidvleugel, de Adaptieve Agenda en de Economische Agenda door de heer L. Lacroix, programmadirecteur Zuidvleugel. 02 Opening en vaststellen agenda Ruimte 03 Vaststelling besluitenlijst d.d. 15 mei 04 Mededelingen, ingekomen stukken en uitgaande brieven 05 Valkenburg Voorstel: kennis te nemen van de presentatie over locatie Valkenburg door de projectleider. Kennis genomen akkoord Besluitenlijst vastgesteld Geen opmerkingen Kennis genomen. Op de vraag of er ook pas ingericht gaat worden nadat de Rijnlandroute wordt aangelegd (eerst bewegen dan bouwen) antwoordt projectleider dat per onderdeel van het bestemmingsplan wordt gekeken naar de stand van 1

Onderdeel Wonen 06 Regionale woonagenda: een verduidelijking van de opgaven Voorstel: 1. kennis te nemen van de presentatie van Stec over invulling van de kernthema s van de regionale woonagenda. 2. richtinggevende uitspraken te doen per thema over gewenste verdieping. zaken van de infrastructuur. Voor het geheel is er een globaal bestemmingsplan van kracht, dat gewijzigd kan worden als de realiteit daarom vraagt. In de ruimtelijke inrichting is geborgd worden dat alleen no-regret maatregelen worden uitgevoerd. Desgevraagd wordt gemeld dat Valkenburg geen onderdeel uitmaakt van het grondgebied waarop de zogenaamde Greenportwoningen kunnen worden gebouwd. De verwachtingen van de wethouders kwamen niet overeen met inhoud van de presentatie. De behoefte ligt meer in een cijfermatige onderbouwing van de vraag naar woningen in Holland Rijnland, vergeleken met de woningbouwplannen die er liggen. Dit mede omdat ook de provincie vraagt om een cijfermatige vergelijking door de regio, en bij gebrek daaraan haar eigen (ongunstige) macrocijfers hanteert in haar goedkeuring van woningbouwplannen. De opgave aan Stec is nu duidelijk om met een analyse met dit soort cijfers te komen. De voorzitter zal erop toezien dat in een volgend PHO een inhoudelijke discussie kan plaatsvinden. Hierbij is geconcludeerd dat de vraag naar afwijkende woningen (m.n. zorgwoningen, arbeidsmigranten, studenten) hoe belangrijk ook, een analyse te complex en traag maken. Deze worden niet meegenomen. 06 Rondvraag - De volgende reguliere vergadering van het PHO Ruimte is op 6 november te Katwijk 2

In Holland Rijnland werken samen: Alphen aan den Rijn, Hillegom, Kaag en Braassem, Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Nieuwkoop, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Rijnwoude, Teylingen, Voorschoten en Zoeterwoude MEMO Aan: PHO EZ en Arbeidsmarktbeleid Datum: 22 augustus 2013 Van: Hans Stapper Onderwerp: Uitgangspunten voor structurele discussie over detailhandel Inleiding Het portefeuillehoudersoverleg Economische zaken (PHO EZ) heeft op 13 februari 2013 de volgende afspraken gemaakt over de versterking van de perifere detailhandelslocaties in de regio (zie kader). Het PHO EZ heeft deze afspraken als advies voorgelegd aan het Dagelijks Bestuur. 1. In aansluiting op het eerder vastgestelde rapport "Strategie voor detailhandel op perifere locaties in Holland Rijnland de clusters voor perifere detailhandel te versterken door: a. Vestiging van kleinere speciaalzaken (< 1.000 m² bvo) binnen het thema woninginrichting toe te laten; b. Vestiging of substantiële uitbreiding van perifere detailhandel niet toe te staan buiten deze clusters, tenzij het winkels met primair een lokaal verzorgingsgebied betreft en al in de gemeente zijn gevestigd; c. Winkels in volumineuze artikelen en winkels in de sectoren Hobby, Sport & Spel en Bruin- en witgoed, die groter zijn dan 1000 m² bvo, maar formeel buiten de definitie van de provinciale verordening vallen, toe te laten indien er in de bestaande winkelcentra geen geschikte ruimte is. 2. De procedure m.b.t. de beoordeling van aanvragen in overeenstemming te brengen met de beslispunten 1a tot en met 1c Daarmee is de discussie echter niet afgerond. Enkele gemeenten zijn het niet eens met afspraak 1b (zie kader). Deze afspraak is bedoeld om de bestaande PDV-locaties te versterken, maar belemmert gemeenten, die geen PDVlocatie hebben, in de mogelijkheden nieuwe perifere detailhandel te accommoderen binnen de eigen gemeente. De provincie biedt in haar provinciale Verordening ruimte hier juist wel ruimte voor. Op haart beurt verzet de provincie zich echter tegen de mogelijkheid om winkels in de branches woon- en woonaccessoires die kleiner zijn dan 1.500 m2 bvo (de norm uit de provinciale Verordening ruimte) toe te laten op PDV-locaties. Iets dat de Holland Rijnlandgemeenten juist wel willen. Daarnaast speelt de kwestie van de zogeheten "kruimelregeling": de bevoegdheid die het College van Burgemeester en wethouders conform de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) heeft om bijvoorbeeld detailhandel tot maximaal 1.500 m² bvo te huisvesten in leegstaande bedrijfspanden. Diverse gemeenten hebben hier in het verleden gebruik van gemaakt. Een REO-advies was in dat geval ook niet nodig. Samenwerkingsorgaan Holland Rijnland Schuttersveld 9, 2316 XG Leiden Postbus 558, 2300 AN Leiden Telefoon (071) 523 90 90 info@hollandrijnland.net www.hollandrijnland.net BNG 28.51.13.992

En tenslotte willen de gemeenten in de noordelijke Bollenstreek de zoeklocatie voor een nieuwe PDV-locatie op de plankaart van de Provinciale Structuurvisie omzetten naar een definitieve locatie (Hillegom-Zuid / Lisse Meer en Duin). De provincie wil juist het aantal PDVlocaties verminderen. Mede naar aanleiding hiervan en de steeds terugkerende verzoeken van gemeenten in te stemmen met de vestiging van detailhandel op bedrijventerreinen en PDV-locaties, die niet aan de provinciale criteria en aan de in regionaal verband gemaakte afspraken voldoen, heeft het Dagelijks Bestuur besloten om a. een structurele discussie voor te bereiden en te voeren over de ontwikkelingen in de detailhandel (zie DB-besluit 23 mei 2013) en b. de uiteindelijke besluitvorming in het Algemeen Bestuur te laten plaatsvinden (zie DBbesluit 15 maart 2013). De voorliggende notitie geeft in hoofdlijnen aan, hoe deze discussie gevoerd kan worden en tot welke resultaten de discussie zou moeten leiden. In dat verband kan ook onderzocht worden of een nieuwe regionale detailhandelsstructuurvisie i.c. het actualiseren van de visie uit 2006 gewenst is. Doel Doel is om te komen tot een breed gedragen voorstel aan het Algemeen Bestuur met bestuurlijke afspraken over hoe om te gaan met ontwikkelingen binnen de detailhandel. Voorgestelde aanpak op hoofdlijnen In twee stappen wordt toegewerkt naar het doel. De eerste stap betreft het vaststellen van de notitie in het DB van 5 september en het PHO EZ van 18 september 2013 (AO EZ 20 augustus), waarin de uitgangspunten, relevante trends, majeure onderwerpen en definities zijn "vastgelegd". De tweede stap is het organiseren van een werkconferentie, waarbij er twee mogelijkheden zijn: voor of na de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014. In het eerste geval wordt gedacht aan november 2013. STAP 1: VASTSTELLEN UITGANGSPUNTEN EN ONDERWERPEN Uitgangspunten voor regionaal detailhandelsbeleid (kunnen) zijn: Gevraagd wordt in te stemmen met de volgende uitgangspunten en deze waar nodig aan te vullen met andere uitgangspunten. a. Elke gemeente is verantwoordelijkheid voor de detailhandel in de eigen gemeente, maar stemt haar beleid wel regionaal af en houdt daarbij rekening met de belangen van de andere gemeenten in de regio. b. De provinciale Verordening ruimte is in principe leidend. c. Bij nieuwe ontwikkelingen wordt - conform het beleid van het Rijk en de provincie Zuid- Holland - de Ladder voor duurzame verstedelijking toegepast. Ook wordt altijd een REOadvies gevraagd als het gaat om meer dan 2.000 m² bvo in winkelcentra of 1.000 m² bvo op perifere locaties (zie 'definities'). 2

Relevante ontwikkelingen: Gevraagd wordt in te stemmen met de volgende trends en ontwikkelingen als zijnde belangrijk voor de te voeren discussie en deze waar nodig aan te vullen met andere punten. Zowel in de presentatie van NSI in het PHO EZ van 18 mei 2011 over het regionale detailhandelsbeleid als in het rapport "Strategie voor detailhandel op perifere locaties Holland Rijnland" van Droogh Trommelen zijn de belangrijkste ontwikkelingen benoemd. Aangevuld met enkele andere bronnen zijn dit: Ontwikkelingen aan de vraagzijde: Consumentenbestedingen staan onder druk en dalen of stageneren zelfs; dit is deels conjunctureel (economische crises), maar deels structureel (vergrijzing, krimp) Winkelen is ook een vorm van vrijetijdsbesteding ('funshoppen') Beleving wordt steeds belangrijker Consumenten zijn kritisch, stellen hoge eisen en zijn prijsbewust Toenemende bestedingen (van steeds meer producten) via internet Koopmotieven van de consument bepalen het type aankoop Ontwikkelingen aan de aanbodzijde: Minder fysieke winkels en winkelmeters nodig; dit staat haaks op de enorme toename van het winkelaanbod, vooral op perifere locaties, in het verleden en de grote hoeveelheid plannen die in de pijplijn zitten. Vooral de middelgrote centra staan onder druk. Groeiende leegstand in winkelcentra en PDV-locaties Toename verkoop via internet (webwinkels) en groei aantal afhaalpunten voor webwinkels op o.a. bedrijventerreinen. Schaalvergroting en branchevervaging: meer verkoop van branchevreemde artikelen, waarbij in bijv. bouwmarkten en tuincentra het maximum van 20% nevenassortiment vaak wordt overschreden. Winkelcentra en ondernemers spelen in op groei recreatief winkelen en behoefte aan beleving Thematisering en clustering van specifieke branches op verschillende locaties De presentatie en het rapport kunnen beide gebruikt worden als vertrekpunt voor de discussie op de werkconferentie. Hierbij niet alleen naar de bedreigingen kijken, maar (vooral) ook naar de kansen, die deze ontwikkelingen voor de winkelcentra en PDV-locaties in de regio bieden. Majeure onderwerpen ten behoeve van de discussie Gevraagd wordt in te stemmen met de volgende majeure onderwerpen ten behoeve van de te voeren discussie en deze waar nodig aan te vullen met andere punten. De belangrijkste onderwerpen om te bespreken op een regionale werkconferentie zijn: a. Hoe om te gaan met de ruimtelijke consequenties van de hiervoor gesignaleerde trends en ontwikkelingen? Willen we die faciliteren of juist tegengaan als ongewenst? Is daarbij monitoring van ontwikkelingen nodig? b. Moet de discussie - zoals eerder afgesproken - alleen gaan over de PDV-locaties of is het gewenst om ook de reguliere winkelcentra bij de discussie te betrekken? Enerzijds zijn dit stads- en dorpscentra, anderzijds wijk- en buurtcentra. En hoe om te gaan met winkels in 3

de kleine kernen? c. Is het gewenst om voor Holland Rijnland een nieuwe detailhandelsstructuurvisie op te stellen? Of is het beter om het voortouw bij de subregio's te laten? Aandachtspunt hierbij is de lopende discussie over de toekomst van de regionale samenwerking ("Kracht 15"). d. In het verlengde van punt c ligt de vraag of bij de beoordeling van adviesplichtige detailhandelsplannen door het Regionaal Economisch Overleg (in Holland Rijnland het DB en het PHO EZ) het primaat niet meer moet komen te liggen de subregio waar de aanvraag speelt? Waarom wel / niet? e. In hoeverre zijn gemeenten bereid de toepassing van de zogenoemde "Kruimelregeling" uit de Wabo te beperken en niet te laten gelden voor winkels op bedrijventerreinen? f. Hoe onderbouwen we nog meer de wens om een nieuwe PDV-locatie in de noordelijke Bollenstreek te realiseren? g. Is de provinciale Verordening ruimte te strak en biedt deze te weinig ruimte voor gewenste nieuwe ontwikkelingen en "lokaal maatwerk" of laat de verordening juist te veel toe? h. Heeft handhaving met betrekking tot de verkoop van meer dan 20% branchevreemde artikelen nog zin? Zo ja, hoe kan dit beter? Indien wordt ingestemd met deze onderwerpen, dat worden deze in het Ambtelijk overleg EZ nader uitgewerkt en bijvoorbeeld in de vorm van stellingen of discussiepunten gepresenteerd op de te organiseren werkconferentie. Definities Onder "perifere detailhandel" wordt in het algemeen verstaan detailhandel buiten de normale winkelstructuur (winkelcentra). Het kan daarbij gaan om zowel solitaire vestigingen (van buurtwinkels tot weidewinkel) als om concentraties van perifere detailhandel op bepaalde locaties, de zogeheten perifere detailhandels- of PDV-locaties. De vraag wat een PDV-locatie nu precies is, is niet heel helder te beantwoorden. In de provinciale Verordening ruimte wordt geen definitie gegeven van een perifere detailhandelslocatie. Wel staat er in de Provinciale Structuurvisie een kaart met de PDVlocaties. Maar dit kunnen zowel meubelboulevards zijn (bijvoorbeeld WOOON) als delen van een bedrijventerreinen, waarop perifere detailhandel is geclusterd (bijvoorbeeld 't Heen en de Rijneke Boulevard). Van een winkelcentrum zijn verschillende definities in omloop, die elkaar meestal niet uitsluiten maar aanvullen. Wel roept elke definitie weer vragen op. Enkele voorbeelden: Definitie volgens Overheid.nl: Een winkelcentrum is een naar opzet van de bouw en in organisatie en presentatie afgebakende groep van voor het publiek toegankelijke vestigingen van ondernemingen die rechtstreeks goederen of diensten aan eindgebruikers plegen te leveren. Betekenis van een winkelcentrum volgens wikipedia: Een winkelcentrum of winkelcomplex is een gebouw of een reeks gebouwen waarin 4

meerdere winkels zijn gevestigd, verbonden door gangen die het voor mensen gemakkelijk maken om van winkel naar winkel te lopen. Definitie van "Winkelcentrum" volgens wiktionary: Een gebied of overdekte galerij waar meerdere winkels en horecazaken zijn gevestigd In de provinciale Verordening ruimte (artikel 9, lid 1) wordt niet gesproken over winkelcentra, maar over winkelconcentraties in de centra van steden, dorpen en wijken. Hiervan wordt geen definitie gegeven. Op enkele uitzonderingen na mag buiten de bestaande en nieuwe wijkgebonden winkelcentra geen nieuwe detailhandel mogelijk worden gemaakt in bestemmingsplannen. In de verordening wordt niet vermeld hoe groot de concentratie moet zijn (minimaal aantal winkels). Minstens twee? Hoewel het vroeger duidelijk was, wat een winkelcentrum was (Bak) is er tegenwoordig veel onduidelijkheid over wat er onder verstaan moet worden. Is een PDV-locatie als de Baanderij, de Rijneke Boulevard of WOOON nu een winkelcentrum of niet. Volgens de provinciale Verordening ruimte niet, maar volgens de bovenstaande definitie wel... Het zou goed zijn om regionaal te bepalen wat we onder een winkelcentrum verstaan en wat onder een PDV-locatie. Daarbij kun je ook denken om de een aantal locaties niet langer PDVlocatie te noemen, maar thematisch winkelcentrum. STAP 2: ORGANISEREN VAN EEN WERKCONFERENTIE: De werkconferentie (max. 2 uur) is bedoeld voor leden van het Dagelijks Bestuur, wethouders Economische zaken en Ruimtelijke Ordening van de vijftien Holland Rijnland-gemeenten (en de gedeputeerde). Doel is - zoals eerder beschreven - opstellen van een breed gedragen voorstel aan het Algemeen Bestuur met bestuurlijke afspraken over hoe om te gaan met ontwikkelingen binnen de detailhandel. Datum (nader bepalen: voor of na gemeenteraadsverkiezingen?), locatie en programma moeten nog vastgesteld worden. Voor het opstellen van een programma wordt een ambtelijke werkgroep en - zo mogelijk - een bestuurlijke klankbordgroep gevormd. Voorzitter: regionale portefeuillehouder Economische zaken, Jan Uit den Boogaard Maximaal één externe spreker / discussieleider Evt. externe ondersteuning bij het formuleren van de discussiepunten, stellingen, of vragen. Beslispunten: Is een werkconferentie met deze nog nader uit te werken opzet zinvol? Zo ja, wanneer organiseren? Voor of na de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014? 5

Bijlage: Overzicht genomen besluiten (op hoofdlijnen) PHO EZ Naar aanleiding van eerdere discussies in het PHO EZ: presentatie 18 mei 2011 Nienke Sipkema (NSI Ruimtelijk economisch advies) over de ontwikkelingen in de detailhandel in PHO EZ en de betekenis hiervan voor het regionale beleid. Resultaat: Het PHO vindt het noodzakelijk om het regionale detailhandelsbeleid uit 2006 te herijken. In dat kader moet verdere verdieping plaats vinden. 29 november 2011 Opdracht aan Droogh Trommelen om visie op te stellen voor de PDVlocaties januari 2012 Rondetafelgesprek met ondernemers (16 jan) en Bestuurlijke startconferentie (27 jan) augustus 2012 Oplevering definitief conceptrapport PHO EZ - 30 maart 2012-18 juni 2012-13 februari 2013 DB 28 februari 2013 DB 15 maart 2013 DB 23 mei 2013 DB 4 juli 2013 Bespreking conceptrapport in het PHO EZ Advies aan DB (PHO EZ 13 februari 2013): 3. In aansluiting op het eerder vastgesteld rapport "Strategie voor detailhandel op perifere locaties in Holland Rijnland de clusters voor perifere detailhandel te versterken door: a. Vestiging van kleinere speciaalzaken (< 1.000 m² bvo) binnen het thema woninginrichting toe te laten; b. Vestiging of substantiële uitbreiding van perifere detailhandel niet toe te staan buiten deze clusters, tenzij het winkels met primair een lokaal verzorgingsgebied betreft en al in de gemeente zijn gevestigd; c. Winkels in volumineuze artikelen en winkels in de sectoren Hobby, Sport & Spel en Bruin- en witgoed, die groter zijn dan 1000 m² bvo, maar formeel buiten de definitie van de provinciale verordening vallen, toe te laten indien er in de bestaande winkelcentra geen geschikte ruimte is. 4. De procedure m.b.t. de beoordeling van aanvragen in overeenstemming te brengen met de beslispunten 1a tot en met 1c. N.a.v. de vestiging van detailhandel op de Baanderij in Leiderdorp constateert het DB, dat het op korte termijn noodzakelijk is te bepalen welke rol en opvattingen we als regio innemen als het gaat om perifere detailhandel. Daarbij de vraag beantwoorden of we het bestaande beleid continueren of heroverwegen en in hoeverre gemeente bereid zijn zich te houden aan de regionaal gemaakte afspraken. N.a.v. advies PHO EZ 13 februari 2013 vindt er een principiële discussie plaats in het DB met als resultaat de afspraak om de voorstellen met betrekking tot het PDV-beleid nog een keer te bespreken in het PHO EZ. Dit laatste is (nog) niet gebeurd. Naar aanleiding van een afrondend voorstel constateert het DB dat besluitvorming door het Algemeen Bestuur noodzakelijk is en dat naast economische ook ruimtelijke aspecten een rol spelen. Dit ABvoorstel zal aan een gezamenlijk PHO EZ en Ruimte ter advisering worden voorgelegd. N.a.v. onderzoek naar een nieuwe PDV-locatie in de noordelijke Bollenstreek besluit het DB een structurele discussie voor te bereiden en te voeren over de ontwikkelingen in de detailhandel. 6

In Holland Rijnland werken samen: Alphen aan den Rijn, Hillegom, Kaag en Braassem, Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Nieuwkoop, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Rijnwoude, Teylingen, Voorschoten en Zoeterwoude. Oplegvel 1. Onderwerp Bestuursovereenkomst Woerdens Beraad 2. Rol van het samenwerkingsorgaan Holland Rijnland Platformtaak volgens Dagelijks Bestuur Platformtaak volgens gemeente 3. Regionaal belang Het bevorderen van de ruimtelijke kwaliteit in het Groene Hart door afstemming en kennisuitwisseling tussen gemeenten. 4. Behandelschema: Datum: Informerend Datum: Adviserend Datum: Besluitvormend DB Colleges PHO DB Gemeenteraad DB AB Gemeenteraad PHO: 6 nov 2013 DB:10 okt 2013 (onder voorbehoud van een positief PHOadvies) 5. Advies PHO Het Dagelijks Bestuur te adviseren om de nieuwe Bestuursovereenkomst Woerdens Beraad voor een periode van 1 jaar aan te gaan. 6. Reden afwijking eerdere besluitvorming en wijze afwijken 7. Essentie van het voorstel (annotatie zoals op agenda staat) Het Woerdens Beraad is een lichte samenwerkingsvorm van de zes intergemeentelijke samenwerkingsverbanden in het Groene Hart. Het Woerdens Beraad zet zich in voor verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van het Groene Hart door de samenwerking tussen gemeenten te versterken en kennisuitwisseling te bevorderen. De basis voor het overleg in het Woerdens Beraad is een bestuursovereenkomst. De huidige overeenkomst verloopt 1 maart 2014. Het Woerdens Beraad heeft een verzoek gedaan om een nieuwe overeenkomst voor 2014-2018 aan te gaan. Samenwerkingsorgaan Holland Rijnland Schuttersveld 9, 2316 XG Leiden Postbus 558, 2300 AN Leiden Telefoon (071) 523 90 90 info@hollandrijnland.net www.hollandrijnland.net BNG 28.51.13.992

8. Inspraak Nee 9. Financiële gevolgen Binnen begroting Holland Rijnland: 7.500 in 2014 10. Bestaand Kader Relevante regelgeving: n.v.t. 11. Lokale context (in te vullen door griffier) Eerdere besluitvorming: In 2010 heeft het Dagelijks Bestuur ingestemd met de Bestuursovereenkomst Woerdens Beraad 2010-2014 * weghalen wat niet van toepassing is 2

Adviesnota PHO (concept) Vergadering: PHO Datum: 6 november 2013 Locatie: Alphen aan den Rijn Agendapunt: [agendapuntnummer] Onderwerp: Bestuursovereenkomst Woerdens Beraad Beslispunten: het Dagelijks Bestuur te adviseren 1 in te stemmen met de Bestuursovereenkomst Woerdens Beraad; 2 de bestuursovereenkomst vooralsnog voor een periode van 1 jaar aan te gaan en hiervoor een bijdrage van 7.500 beschikbaar te stellen. Inleiding: Al sinds 2005 zet het Woerdens Beraad zich in voor de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van het Groene Hart. Doel van het Woerdens Beraad is om de samenwerking tussen gemeenten in het Groene Hart te versterken, informatie en deskundigheid te delen en te ontwikkelen en om het Groene Hart effectief op de kaart te zetten bij provincie en Rijk. Voor meer informatie zie folder in bijlage 1. Het Woerdens Beraad is een lichte samenwerkingsvorm tussen vertegenwoordigers van de zes intergemeentelijke samenwerkingsverbanden in het Groene Hart: regio Alblasserwaard- Vijfheerenlanden, Intergemeentelijk samenwerkingsorgaan Midden-Holland (ISMH), Holland Rijnland, Utrecht West (Woerden), Bestuur Regio Utrecht en Regio Gooi en Vechtstreek. Voorzitter van het overleg is Dirk van den Borg, burgemeester van Molenwaard. Het secretariaat is ondergebracht bij het ISMH. Basis voor het overleg in het Woerdens Beraad is een bestuursovereenkomst. De overeenkomst regelt feitelijk één ding: het beschikbaar stellen van financiën voor het aanstellen (in deeltijd) van een secretaris. De huidige overeenkomst verloopt 1 maart 2014. Het Woerdens Beraad heeft een verzoek gestuurd om een nieuwe bestuursovereenkomst voor de periode 2014-2018 aan te gaan, zie bijage 2. Beoogd effect: Versterken van de samenwerking tussen gemeenten in het Groene Hart. Argumenten: 1.1 het Woerdens Beraad faciliteert kennisuitwisseling tussen gemeenten Het Woerdens Beraad organiseert hiervoor onder andere kwaliteitsateliers, praktijkkringen en een jaarlijkse conferentie voor bestuurders en/of ambtenaren. 1.2 deelname aan het Woerdens Beraad biedt de regio een platform van overleg met andere Groene Hart regio s De ruimtelijke kwaliteit van het Groene Hart is van belang voor alle Groene Hart gemeenten en regio s. Aangezien gemeenten te maken hebben met vergelijkbare uitgangspunten, is het goed om te leren van elkaars aanpak en ervaringen. 3

1.3 het gaat om een groot deel van het grondgebied van Holland Rijnland 7 van de 15 gemeenten van Holland Rijnland liggen geheel of gedeeltelijk in het Groene Hart: Alphen aan den Rijn, Kaag en Braassem, Rijnwoude, Nieuwkoop, Zoeterwoude, Leiderdorp en Teylingen. Deelname aan het Woerdens Beraad biedt een aanleiding om met deze gemeenten van gedachten te wisselen over ontwikkelingen in het Groene Hart, bijvoorbeeld tijdens het portefeuillehoudersoverleg Ruimte. 2.1 het Woerdens Beraad heeft tijd nodig om haar rol te herijken en haar positie ten opzichte van de regio s, gemeenten en de stuurgroep opnieuw te bepalen. Mede door de terugtredende rol van het Rijk bij het Groene Hart, heeft de voormalige Stuurgroep Groene Hart de afgelopen periode gezocht naar een nieuwe aanpak en structuur. Vorig jaar heeft dit geresulteerd in een tijdelijke deelname van het Woerdens Beraad aan de Stuurgroep. De provincies verwachtten van het Woerdens Beraad in deze rol om besluiten te nemen namens de gemeenten over beleid en financiering. Dit past niet bij de lichte samenwerkingsvorm gericht op kennisuitwisseling en belangenbehartiging. Dit traject heeft veel tijd gekost, waardoor minder tijd beschikbaar was voor de kerntaken: kennisuitwisseling en belangenbehartiging. De meerwaarde van het Woerdens Beraad kwam hierdoor de afgelopen periode minder goed uit de verf. 2.2 volgend jaar is beter zichtbaar hoe de nieuwe Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart haar rol invult. In juni 2013 heeft de Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart (NLGH) haar aanpak en samenstelling voor de periode 2013-2015 gepresenteerd, zie bijlage 3. De nieuwe Stuurgroep bestaat uit drie gedeputeerden, die bestuurlijke duo s vormen voor de uitwerking van 3 thema s: (1) water, bodem en gebruik, (2) ontwikkelen met Groene Hart kwaliteit en (3) kansen voor recreatie en toerisme (duopartner Kees van Velzen, wethouder in Alphen aan den Rijn). Doel van de stuurgroep is het voeren van regie op de ontwikkelingen van het Nationaal Landschap Groene Hart en het initiëren, versterken en versnellen van concrete initiatieven en projecten. Het programmabureau Groene Hart is de werkorganisatie van de Stuurgroep. De gemeenten zijn verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het Groene Hart-beleid in de praktijk. Op dit moment is nog niet duidelijk op welke manier de belangen van alle Groene Hart-gemeenten zijn geborgd binnen deze nieuwe structuur en of er voldoende ruimte blijft voor kennisuitwisseling. Deze onzekerheid wordt mede gevoed door het recent verschenen rapport van de Randstedelijke Rekenkamer Grip op het Groene Hart, met als conclusie dat de provincies onvoldoende grip hebben op het gezamenlijke Groene Hart, zie bijlage 4. 2.3 op dit moment beraden de Holland Rijnland-gemeenten zich op de toekomst van de gemeentelijke samenwerking in onze regio. Het Algemeen Bestuur bespreekt op 30 oktober 2013 de koers van het kracht15-proces. Na verdere uitwerking zal dit leiden tot een voorstel dat voor de verkiezingen in 2014 tot een besluit moet leiden over de toekomst van de regio. Een vorm van samenwerking op de schaal van het huidige Holland Rijnland wordt hierbij als vertrekpunt genomen. Binnen dit traject worden ook de inhoudelijke pijlers verder uitgewerkt. Door de bestuursovereenkomst Woerdens Beraad op dit moment voor slechts 1 jaar af te sluiten, lopen we niet vooruit op de keuzes die binnen het kracht15-traject worden gemaakt. 2.4 in deze kosten is voorzien in de begroting 2014 Conform voorgaande jaren is hiervoor in de begroting 2014 een bedrag gereserveerd. 4