020 625 51 12 info@fondskwadraat.nl www.fondskwadraat.nl Jaarverslag 2015
1. Inleiding Fonds Kwadraat, voorheen het Materiaalfonds voor Beeldende Kunst en Vormgeving, kijkt terug op een spannend en succesvol jaar. Een nieuwe naam, een nieuw adres, nieuwe donateurs en - het belangrijkste - een aanzienlijke toename van het aantal verstrekte leningen. Voor de naamswijziging is gekozen omdat het Materiaalfonds leningen verstrekt voor veel meer dan alleen materiaal. Wij financieren artistieke projecten en producties in de brede zin van het woord. Kwadraat verwijst naar de multiplier die het fonds is: het geld wordt uitgeleend en komt terug, zodat het voor een ander project kan worden ingezet. Zo heeft het fonds sinds zijn oprichting in 1971 met een leenkapitaal van 350.000 euro aan het eind van het verslagjaar 2054 projecten gefinancierd voor een totaalbedrag van ruim 7.100.000 miljoen euro. Bij een nieuwe naam hoort een nieuwe huisstijl. Multitude gaf de visuele identiteit van Fonds Kwadraat vorm, met als uitgangspunt de multiplier als kernwaarde. In oktober 2015 is Fonds Kwadraat verhuisd naar Spring House, een nieuw huis voor vernieuwers en maatschappelijke ondernemers in Amsterdam. In dit bijzondere pand vlakbij het Centraal Station is het fonds veel zichtbaarder dan op zijn vorige adres. De leden van Spring House inspireren elkaar, werken samen en leren van elkaar. Fonds Kwadraat kan er een maandelijks spreekuur houden, presentaties organiseren en werk van kunstenaars en ers laten zien. De samenwerking met onze partners het Mondriaan Fonds, het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het CBK Rotterdam werd gecontinueerd en geïntensiveerd. Stichting Fotobeheer Hannes Wallrafen voegde een extra bedrag toe aan het in 2014 opgerichte Fotofonds FBHW, en Stichting Kunst en Bedrijf doneerde een bedrag aan Fonds Kwadraat. Wij danken onze donateurs en partners voor het vertrouwen dat zij hebben in Fonds Kwadraat én in de kunstenaars en ers die met een rentevrije lening investeren in hun artistieke praktijk. Dankzij de donaties en de bijdragen van onze partners kunnen wij meer kunstenaars en ers ondersteunen met rentevrije financiering. In 2015 hebben we een paar belangrijke stappen gezet, waarvan we in 2016 de vruchten zullen plukken. Wij zien de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Francine Mendelaar Directeur
Jan Hoek Fotograaf Project: Sistaaz of the Castle, in samenwerking met modeer Duran Lantink, gepresenteerd van 13 tot 22 januari 2016 tijdens Amsterdam Fashion Week 2016 en in Foam, Amsterdam. Lening uit het Fonds op Naam van het Mondriaan Fonds.
2. Gefinancierd Ook in 2015 financierde Fonds Kwadraat weer veel bijzondere projecten van talentvolle kunstenaars, fotografen en ers. We verstrekten 91 rentevrije leningen met een totaalbedrag van 364.885 euro en één rentedragende lening van 33.333 euro. De afgelopen jaren laten een stijgende lijn van het aantal leningen zien. De inspanningen van onze partners, die de mogelijkheid om een rentevrije lening af te sluiten op allerlei manieren onder de aandacht brengen bij kunstenaars en ers, hebben zeker bijgedragen aan de naamsbekendheid van het fonds. In 2015 zijn de mogelijkheden om te lenen verruimd. Een lening kan nu, behalve voor het ontwikkelen, maken en presenteren van nieuw werk, ook worden gebruikt voor Leningen 2015 Aantal: 91 Beeldende kunst: 47 Beeldende kunst / vormgeving: 7 Fotografie / films: 13 Ontwerp: 24 Totaalbedrag: 364.885 euro, plus een laagrentende lening van 33.333 euro* Gemiddelde lening: 4.054 euro de aanschaf van apparatuur of het maken van een website. Mede door deze verruiming is het aantal leningen in 2015 aanzienlijk gestegen. Kunstenaars en ers vroegen een lening aan voor zeer diverse doeleinden. Denk aan de aanschaf van apparatuur, zoals een camera, een A3 printer of leermachine, fotoboeken en andere publicaties, deelname aan een beurs zoals de Salone del Mobile en Art Rotterdam, een werkperiode aan het EKWC en Beeldenstorm, een residency aan de Jan van Eyck Academie, een eindpresentatie aan een van de kunstacademies en deelname aan een groeps- of solotentoonstelling. Leningen 2014 Aantal: 73 Beeldende kunst: 48 Beeldende kunst / vormgeving: 3 Fotografie / film: 16 Ontwerp: 17 Totaalbedrag: 305.397 euro Gemiddelde lening: 4.183 euro * Stichting Art Deli, een platform voor kunst en design gecombineerd met horeca, kreeg een laagrentende lening voor een bijzonder driejarig durend kunstproject. In 2016 bekijken we hoe Art Deli en Fonds Kwadraat elkaar verder kunnen versterken.
2. Gefinancierd Leningen 2013 Aantal: 54 Beeldende kunst: 38 Beeldende kunst / vormgeving: 1 Fotografie / film: 6 Ontwerp: 12 Totaalbedrag: 203.277 euro Gemiddelde lening: 3.764 euro Leningen 2012 Aantal: 52 Beeldende kunst: 29 Beeldende kunst / vormgeving: 2 Fotografie / film: 8 Ontwerp: 13 Totaalbedrag: 197.345 euro Gemiddelde lening: 3.795 euro Leningen 2011 Aantal: 39 Beeldende kunst: 22 Beeldende kunst / vormgeving: 0 Fotografie / film: 6 Ontwerp: 11 Totaalbedrag: 152.235 euro Gemiddelde lening: 3.903 euro Voor het volledige overzicht van alle toekenningen, zie het einde van dit verslag.
Anuli Croon Beeldend kunstenaar Project: publicatie Patterns of Life, Levenspatronen. Made in Rotterdam, 1999-2015 Jap Sam Books, 2015. Annette Behrens Fotograaf Project: fotoboek (in matters of) Karl, Fw: Books, vormgeving Hans Gremmen, 2015. Stichting de Oude Kerk Beeldende Kunst Project: Geometry of the Scattering, een solotentoonstelling van Germaine Kruip, van 25-11-2015 tot 20-03-2016. Curatoren: Krist Gruijthuijsen en Jacqueline Grandjean. *Het boek werd genomineerd voor de Paris Photo Aperture Awards 2015. De genomineerde boeken waren van 16 januari tot 14 februari 2016 te zien in Huis Marseille in Amsterdam. Het boek stond ook op de lijst voor Best Photobooks van TIME Magazine en behoorde tot de Top 12 van Nederlandse fotoboeken uit 2015 van de Volkskrant. Fotografie: Hans Gremmen, Lening uit het CBK Fonds Kwadraat.
3. Partners Ook dit jaar was er weer een goede samenwerking met het Mondriaan Fonds, het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het CBK Rotterdam. Het Mondriaan Fonds heeft binnen Fonds Kwadraat een fonds op naam. Kunstenaars die in de twaalf maanden voorafgaand aan hun aanvraag voor een lening een projectbijdrage van het Mondriaan Fonds hebben ontvangen, kunnen zonder toetsing door de commissie van Fonds Kwadraat een lening krijgen. Het CBK Rotterdam heeft samen met Fonds Kwadraat het CBK Kwadraat Fonds ingericht. Hieruit worden leningen verstrekt aan Rotterdamse kunstenaars en kleine kunstinstellingen. Wanneer een Rotterdamse kunstenaar drie jaar voorafgaand aan een aanvraag voor een lening een O&O subsidie heeft ontvangen, hoeft de aanvraag niet getoetst te worden door de commissie van Fonds Kwadraat. In andere gevallen geeft ook het CBK een advies over de aanvraag. Met het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie hebben we dezelfde afspraak. Het Stimuleringsfonds, dat Fonds Kwadraat steunt met een bijdrage voor het verstrekken van leningen aan ers, is sinds 2014 partner. In 2015 werden 35 leningen verstrekt uit het fonds op naam van het Mondriaan Fonds, voor een totaalbedrag van 148.851 euro. Mede door de verruiming van de mogelijkheden voor het aanvragen, is het aantal verdubbeld ten opzichte van 2014. In 2015 verstrekten we 28 leningen aan ers, voor een totaalbedrag van 129.270 euro. In 2015 werden er 7 leningen verstrekt uit het CBK Kwadraat Fonds, voor een totaalbedrag van 56.900 euro.
23 november: Experiment en subsidie, gaat dat samen? in Spring House, samen met ArtWorlds, : Maarten van Haaff
4. Donateurs 5. Communicatie In 2014 richtten voormalig fotograaf Hannes Wallrafen, fotoboekenverzamelaar Flip Bool en branchevereniging DuPho i.s.m. Pictoright het Fotofonds FBHW op, een fonds op naam van 20.000 euro voor fotografen en videokunstenaars. In 2015 vulde Hannes Wallrafen het fonds aan met nog eens 5.000 euro. In 2015 verstrekten we 12 leningen aan fotografen en videokunstenaars. Omdat het geld weer terugkomt, kan het steeds weer voor andere - en videoprojecten worden ingezet. Stichting DOEN stelde in 2013 15.000 euro beschikbaar voor leningen voor duurzaam. Sinds 2013 zijn er 4 leningen verstrekt met een totaalbedrag van 21.650 euro. Het project duurzaam is in 2015 succesvol afgerond, maar het bedrag blijft rouleren, zodat over een aantal jaren veel meer dan 4 ers hier profijt van zullen hebben gehad. Stichting Kunst en Bedrijf steunde Fonds Kwadraat met een genereuze donatie voor het verstrekken van rentevrije leningen aan beeldend kunstenaars, fotografen en ers. Zoals elk jaar was Fonds Kwadraat ook in 2015 weer aanwezig op informatiemarkten van diverse academies, zoals op St. Joost in Breda en de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Fonds Kwadraat brengt een paar keer per jaar een nieuwsbrief uit en is zeer actief op facebook. Verder kunnen kunstenaars en ers die een lening hebben afgesloten een eigen pagina krijgen op www.fondskwadraat.nl. Behalve op academies presenteerde Fonds Kwadraat zich in 2015: Op 28 januari in Maastricht, tijdens een informatieavond over geld voor kunstenaars en designers, georganiseerd door Marres en de Maastricht Academy for Fine Arts and Design. Samen met het Mondriaan Fonds en het Stimuleringsfonds. Op 30 januari op de 7de editie van VROAAM! in het Muntgebouw te Utrecht. Op 6 januari met een spreekuur tijdens Object in Rotterdam, samen met het Stimuleringsfonds. Op 6 juni tijdens Design & CO financiering in Arnhem, georganiseerd door Ontwerp Platform Arnhem (OPA). Op 6 oktober tijdens de feestelijke lancering van de nieuwe naam in ArtDeli in Amsterdam. Op 20 oktober tijdens een avond georganiseerd door College Art Tour in Pakhuis de Zwijger. Op 18 november tijdens Show Me the Money, georganiseerd door het expertisecentrum van de HKU. Op 23 november organiseerde Fonds Kwadraat i.s.m. Artworlds in Spring House, een dag met als thema experiment en financiering, gaat dat samen? Twee keer tijdens het Open Huis van het Mondriaan Fonds. Andere activiteiten: Koekepeer maakte dertig animaties. Hiervan zijn er in 2015 vijf verschenen op Facebook en de website. De andere 25 zullen met regelmaat in de eerste helft van 2016 verschijnen. Twee filmportretten van vormgevers (House of Thol en Petra Vonk) en twee van beeldend kunstenaars (Lard Buurman en Pieter Paul Pothoven), waarin de lening een rol speelt. Gemaakt door Koekepeer, te verschijnen in januari en februari 2016.
Daniël van Dijck Ontwerper Project: De Fragiliteit der Dingen, eindpresentatie Sandberg Instituut, Material Utopias
6. Organisatie In 2015 bestond het bestuur uit: Jennifer Tee voorzitter (beeldend kunstenaar) Paul Müller penningmeester (bankier bij Van Lanschot Bankiers) Annette Mullink secretaris (relatiemanager foundations & corporate relations Leiden University) Dennis Stam algemeen bestuurslid (jurist, adjunct-directeur Fonds voor de Podiumkunsten) Marleen Engbersen algemeen bestuurslid (business developer Claudy Jongstra) Het bestuur van Fonds Kwadraat is onbezoldigd. De adviescommissie werd in 2015 gevormd door: Martine Stig (fotograaf) Chris Kabel (er) Eelco van der Lingen (directeur Nest, Den Haag en curator) Barend Santen (jurist Loyal Lawyers) Comité van Aanbeveling: Hester Alberdingk Thijm directeur Akzo Nobel Art Foundation Dingeman Kuilman auteur, consultant kunst & design Wim Pijbes directeur Rijksmuseum, vanaf juli 2016 directeur Museum Voorlinden Renny Ramakers directeur Droog Design Het bureau bestaat uit: Francine Mendelaar directeur Sophie Dogterom medewerker communicatie Fonds Kwadraat is door de Belastingdienst aangewezen als Culturele ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling).
Lancering Fonds Kwadraat in Art Deli : Julie Hrudova Hadassah Emmerich, Beeldend kunstenaar Project: maken en presenteren van een vijfluik voor Art Rotterdam 2016 bij Trendbeheer. Het werk is na Art Rotterdam aangekocht voor de Caldic Collectie (Museum Voorlinden). Lening uit het Fonds op Naam van het Mondriaan Fonds.
7. Korte vooruitblik De naamsbekendheid van Fonds Kwadraat is in korte tijd toegenomen, lenen wordt door kunstenaars meer en meer gezien als een zinvolle investering die mogelijkheden creëert in plaats van als een last, en in Spring House is het fonds veel zichtbaarder dan voorheen. Daarom verwachten we dat we in 2016 meer leningen zullen verstrekken dan in 2015. Ook de New Material Award 2016, die we dit jaar weer samen met Stichting DOEN en Het Nieuwe Instituut organiseren, zal bijdragen aan meer naamsbekendheid. Deze tweejaarlijkse stimuleringsprijs, gestart in 2009 onder de naam DOEN Materiaalprijs, daagt kunstenaars en ers uit om nieuwe duurzame materialen toe te passen en innovatieve technieken te gebruiken. De expositie en de prijsuitreiking zijn tijdens Dutch Design Week 2016 in Eindhoven, die zal plaatsvinden van 22 30 oktober. Verder zullen we in 2016 in Spring House nieuwe activiteiten organiseren, zoals de presentatie van werk van kunstenaars en ers en een netwerkavond met als thema hoe realiseer ik mijn plannen en ideeën? Tekst: Fonds Kwadraat Ontwerp: Multitude Fonds Kwadraat, april 2016 Fonds Kwadraat Spring House De Ruijterkade 128 1011 AC Amsterdam 020 6255112 info@fondskwadraat.nl www.fondskwadraat.nl www.newmaterialaward.nl www.facebook.com/fondskwadraat
Remy Jungerman Beeldend kunstenaar Project: residency bij Marc Straus Gallery, New York 2015 FODU.3 Appearance3 cotton textile, kaolin, wood, paint 100 x 100 cm : Aatjan Renders
Totaal aantal verstrekte leningen in 2015 Naam Discipline Project Bedrag Maarten Spons Kristina Kersa Felix Weigand Karin Trenkel Jan Dirk van der Burg Hadassah Emmerich Thijs Zweers Charlotte Koenen Marine Delgado Stichting Deltaworkers Anouk Visser Hendrik-Jan Hunneman Eelco Brand Tudor Bratu Unfair Amsterdam Johan van Barneveld Aukje Koks Anouk Griffioen Stichting de Oude Kerk Kasia Holmes-Moorhouse Marieke Berghuis Falke Pisano Bima Engels Pieter Paul Pothoven Jason Hendrik Hansma Kaleb de Groot Kristiina Koskentola Jason Hendrik Hansma Jop Vissers Vorstenbosch Ulrike Möntmann Website Apparatuur Galapagos, spel en opentype-font Kunstenaarsboek Schöne Aussichten Tweetbundelbox Expositie bij Trendbeheer tijdens Art Rotterdam Deelname Art Rotterdam en This Art Fair Residency Jan van Eyck Academie Residency Jan van Eyck Academie Expositie The colour out of space Expositie in Loods 6 in Amsterdam Apparatuur om nieuw werk te maken Aanschaf videokasten t.b.v. tentoonstellingen Productiekosten diverse tentoonstellingen Kunstbeurs voor jong talent Residency Jan van Eyck Academie Voorfinanciering bijdrage Mondriaan Fonds Solotentoonstelling Stedelijk Museum, Zwolle Solotentoonstelling Germaine Kruip Eindpresentatie Willem de Kooning Academie Onderzoeksproject met publicatie Voorfinanciering film The value in Mathematics Residency NARS Foundation New York Expositie tijdens Amsterdam Art Fair 2015 Nieuw werk voor diverse exposities Nieuw werk tijdens residency op Curaçao Productiekosten voor verschillende exposities Residency Jan van Eyck Academie Nieuw werk voor twee exposities in Veghel en Tilburg Publicatie This Babydoll will be a Junky 1.000,00 4.268,00 1.500,00 1.500,00 1.025,00 3.500,00 3.500,00 8.000,00 4.000,00 3.200,00 8.000,00 800,00 750,00 3.000,00 2.000,00 4.600,00 1.162,00 8.000,00 5.550,00 3.500,00
Totaal aantal verstrekte leningen in 2015 Naam Discipline Project Bedrag Pieter Paul Pothoven Jermick Wawoe Katinka Simonse Sol Archer Mathew Kneebone Marcel Wesdorp Amsterdams Grafisch Atelier Anna Brandsma Stichting Art Deli Corinne Mynatt Boris de Beijer Nicole Martens Anaïs Lopez Jan Hoek Peter Spaans Konstantin Guz Bruno Slagboom Nico Bick Anna Klevan Robin Butter Hans de Kort Venus Veldhoen Jan Hoek Annette Behrens Linda Borst Suzanne Posthumus Charlotte Rooijackers Jiska De Vries Brenda Tempelaar Remie Jungerman bk/vormgeving bk/vormgeving bk/vormgeving bk/vormgeving bk/vormgeving bk/vormgeving film interdisciplinair interdisciplinair interdisciplinair interdisciplinair interdisciplinair Residency Jan van Eyck Academie Eindpresentatie Willem de Kooning Academie Expositie op Art Rotterdam 2015 Eindpresentatie Piet Zwart Instituut Residency Jan van Eyck Academie Rotterdam Contemporary Art Fair Milieuvriendelijke filterinstallatie werkplaats Keramiekoven Drie jaar durend kunstproject Eindpresentatie Design Academy Eindhoven Residency 37 PK Haarlem Realisatie nieuw werk In my dreams I want to become a tourist, installatie Sistaaz of the Castle op Amsterdam Fashion Week 2016 Uitgave On the road too, volume II Multimedia installatie Productie lichtbakken voor presentatie foto s Fotoproject Europese Parlementen Eindpresentatie KABK Fotoboek Plasma Light voor nieuw werk Fotoproject Westertoren en Jordaan Moffies, i.s.m. Gerda van de Lind en Duran Lantink Publicatie Karl Publicatie PRORA Werkperiode EKWC Residency Jan van Eyck Academie Aanschaf A3 printer Residency Jan van Eyck Academie Residency bij Marc Straus Gallery, NY 1.750,00 1.500,00 3.500,00 3.500,00 6.000,00 3.500,00 33.333,00 3.000,00 3.000,00 3.000,00 5.808,00 1.500,00 2.200,00 1.800,00 3.000,00 800,00 2.500,00 4.500,00 3.500,00 4.500,00 500,00 4.000,00
Totaal aantal verstrekte leningen in 2015 Naam Discipline Project Bedrag Abner Preis Sighle Bhreathnach-Cashell Krista van der Wilk Raluca Tudorache Sascha Pohle Manuela Eringaard Koelink Jonathan Christopher Risher Alla Kuzmyk Desiree Kleinen Conny Groenewegen Adrianus Kundert van Nieuwkoop Ingrid Hulskamp Luuk Wiehink Bin Xu Koen van Vliet Laura Klinkenberg Dora Kloppenburg Ionie Chamilaki Ineke Otte Joel Booy Noortje de Brouwer Vera Meijwaard Sjoerd Jonkers Rambler Daniel van Dijck Petra Lunenburg Little Owe Design Erasmus Scherjon House of Toll Lex Pott i.s.m. Art Deli Petra Vonk interdisciplinair interdisciplinair mediakunst mediakunst mediakunst mode mode mode mode mode Nieuw werk voor diverse exposities Eindpresentatie Piet Zwart Instituut Apparatuur tbv deelname Lekker licht in het Centraal Museum Utrecht Eindpresentatie Gerrit Rietveld Academie Nieuw werk voor deelname expositie Granpalazzo in Italië Uitbreiding modecollectie Finale International Woolmark Prize Nieuwe collectie diverse shows Presentatie en lancering nieuwe collectie Touch!, een nieuwe collectie Ripening Rugs, doorontwikkeling Linen Folds, een interactieve textielcollectie Materiaalonderzoek Freebinding i.s.m. Laura Klinkenberg Publicatie We moeten eens koffie drinken Project Freebinding, samen met Bin Xu Aanschaf leermachine Nieuwe huisstijl en website Ontwikkeling label Ineke Otte Serie nieuwe kasten Deelname Dutch Design Week 2015 Nieuwe werk voor expositie Kopenhagen en DDW 2015 Prototypes nieuw Productie eerste serie Rambler en Eindpresentatie Sandberg Instituut Expositie en publicatie Presentatie Salone Del Mobile 2015 Master of Food Design in Milaan Growing Decoration Bar designed by Lex Pott Knitted Wall Structures 5.688,00 2.814,00 800,00 2.000,00 8.000,00 8.000,00 8.000,00 8.000,00 4.950,00 1.100,00 4.800,00 6.500,00 4.800,00 1.500,00 2.000,00 1.000,00 2.350,00 6.000,00 8.000,00 770,00 4.600,00 3.500,00 2.500,00 8.000,00
Lancering Fonds Kwadraat in Art Deli Maurice Seleky in gesprek met Hannes Wallrafen, een van de oprichters van het Fotofonds FBHW : Julie Hrudova Remy Jungerman Beeldend kunstenaar Project: residency bij Marc Straus Gallery, New York 2016 Pimba Dan 2/7 35,5 x 35,5 cm cotton textile, kaolin : Aatjan Renders House of Thol Ontwerpers Project: Growing Decoration De lening is mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.