Pulmonologie Bezoek aan de slaapapneu/snurkpoli i.v.m. snurken, ademstops, vermoeidheid Boermarkeweg 60 7824 AA Emmen Postbus 30002 7800 RA Emmen Tel. 0591 69 19 11 MA 1391 11-11-v1 - H 12 1
Poli longziekten & Longfunctie afdeling Telefoonnummer 0591-69 14 61 2 11
Inhoudsopgave Blz. Verpleegkundig specialist.? 4 Wat is OSAS? 4 Kenmerkend voor het slaapapneu-syndroom zijn de volgende klachten 5 Het eerste bezoek aan de verpleegkundig specialist 5 Welke onderzoeken kunt u verwachten 5 Wanneer kunnen deze onderzoeken gedaan worden 6 Voorbereiding slaapregistratie (polygrafie) 6 Aandachtpunten voor thuis 6 Verloop van het onderzoek 7 Na het onderzoek 8 Mogelijke doorverwijzing naar 8 Tot slot 9 10 3
Verpleegkundig specialist.? De verpleegkundig specialist is een verpleegkundige die een opleiding tot Nurse Practitioner (MANP) heeft gevolgd en in staat is om specifieke taken van de arts/specialist over te nemen. De verpleegkundig specialist longziekten heeft zich o.a. bekwaamd in het screenen en begeleiden van patiënten met snurken en/of OSAS* klachten. Wat is snurken? Snurken is het geluid dat ontstaat wanneer turbulenties in de ingeademde lucht een trilling veroorzaken van het slijmvlies en de wanden in de bovenste luchtwegen. Dit kan sociaal storend zijn, elke nacht voorkomen en op zichzelf staan. Het kan ook een kenmerk zijn van OSAS. Tot slot Als u na het lezen van deze informatie nog vragen heeft, kunt u maandag en woensdag t/m vrijdag tussen 16.00 en 16.30 uur telefonisch contact opnemen met Bastiaan Nijenboer, verpleegkundig specialist longziekten, via telefoonnummer 06-20 36 99 46. Ook kunt u het secretariaat poli longziekten benaderen op maandag t/m vrijdag van 08.00-12.30 uur. Poli longziekten telefoonnummer 0591-69 14 61. Poli longziekten & Longfunktieafdeling Scheper Ziekenhuis * Wat is OSAS? OSAS is de afkorting voor Obstructief Slaap Apneu Syndroom. OSAS wordt gekenmerkt door het afsluiten van de keelholte tijdens de slaap, waarbij gedurende minstens tien seconden of langer de luchtstroom onderbroken wordt. Dit zorgt voor zuurstofgebrek en dit veroorzaakt dan weer het ontwaken van de patiënt. OSAS patiënten kunnen dit merken maar het ontwaken gebeurt ook terwijl zij dit zelf niet ervaren. Ze vallen weer in slaap, en de ademstops herhalen zich weer. Zulke episodes kunnen zich honderden keren per nacht herhalen. Het is duidelijk dat deze continu gestoorde slaap de slaapkwaliteit drastisch vermindert. Er is onvoldoende diepe slaap en het lichaam heeft hierdoor niet de kans zich in de nacht te herstellen van de activiteiten van overdag. Dit geeft aanleiding tot overmatige slaperigheid overdag en verminderd functioneren. 4 9
Na het onderzoek De volgende morgen brengt u op het afgesproken tijdstip de registratieapparatuur weer terug naar het ziekenhuis. U meld zich bij de balie van het functiecentrum en daarna wordt u doorverwezen naar wachtruimte 3. De longfunctielaborant zal u oproepen en de registratie apparatuur verwijderen. De apparatuur wordt uitgelezen en u kunt plaatsnemen in de wachtkamer van de longartsen in straat 5 voor de uitslag van de onderzoeken (indien afgesproken blaast u eerst nog een longfunctietest, zie ook de folders: "longfunctieonderzoeken" en "medicijngebruik bij longfunctie", voordat u naar de longarts gaat. De longfunctielaborant zal deze dan direct afnemen). Mogelijke doorverwijzing naar: KNO arts Hij zal de doorgankelijkheid van de neus en keel beoordelen. Hij doet dit mede m.b.v. een microlaryngoscopie waarbij hij met een slangetje naar binnen kan kijken. Om dit goed uit te kunnen voeren wordt de keel van tevoren verdoofd met een verdovingsspray. Na enkele minuten wachten in de wachtkamer kan het onderzoek plaatsvinden. Neuroloog Hij kan u eventueel helpen als er een andere reden voor uw klachten is b.v. op neurologisch gebied. Bijvoorbeeld door het uitvoeren van een polysomnografie (uitgebreide polygrafie) met of zonder slaapobservatie. Tandarts Als blijkt dat er met name alleen klachten van snurken bestaan of licht tot matige OSAS kan de tandarts u misschien helpen door het aanmeten van een MRA (snurkbeugel). Dit is een beugel die uw onderkaak iets naar voren zet ten opzichte van uw bovenkaak waardoor er meer ruimte ontstaat om goed adem te halen in liggende positie. Kenmerkend voor het slaapapneusyndroom zijn de volgende klachten: 's nachts: luid en/of onregelmatig snurken onrustig slapen (vaak wakker/veel bewegen) wakker schrikken met het gevoel te stikken zweten wakker worden om naar het toilet te moeten gaan overdag: slaperigheid (in slaap vallen/geeuwen) niet uitgerust opstaan moe zijn concentratie en/of geheugenstoornissen opstaan met hoofdpijn en/of erg droge mond Het eerste bezoek aan de verpleegkundig specialist Tijdens uw eerste bezoek aan de verpleegkundig specialist zal hij met u uw klachten bespreken. Hij zal met u uw ziektegeschiedenis bespreken en lichamelijk onderzoek doen. Aan de hand van dit eerste gesprek zal besproken worden welke vervolgstappen ondernomen zullen worden. Eventueel aanvullende onderzoeken Polygrafie (slaapregistratie): geeft inzicht in: - het aantal ademstops (slaapapneu's) per uur slaap - hoe vaak en hoe veel het zuurstofgehalte in uw bloed daalt - snurkgeluiden - de verstoring van uw normale slaap NB: Dit onderzoek vindt plaats thuis plaats en duurt één nacht. Bloedprikken: om uit te sluiten dat er geen andere reden is van uw klachten 8 5
ECG : om uit te sluiten dat er hartproblemen zijn. Longfunktie test: om uit te sluiten dat er longproblemen zijn. Röntgenfoto van de thorax (borst): om uit te sluiten dat er hart/longproblemen zijn. Wanneer kunnen deze onderzoeken gedaan worden Polygrafie (slaapregistratie): In principe twee weken na het eerste bezoek. Bloedprikken: aansluitend aan het eerste bezoek en in ieder geval voor de slaapregistratie (polygrafie). ECG : aansluitend aan het eerste bezoek en in ieder geval voor de slaapregistratie. Longfunctie test: op de ochtend na de slaapregistratie en voor het bezoek aan de longarts (zo nodig in combinatie met een ECG) Röntgenfoto van de thorax (borst): aansluitend aan het eerste bezoek en in ieder geval voor de slaapregistratie. Voorbereiding slaapregistratie (polygrafie) Wilt u het volgende meenemen naar het ziekenhuis: ponskaartje/afsprakenkaart wilt u een T-shirt of andere slaapkleding dragen, bij voorkeur van katoen. Het is van belang dat dit geen synthetisch materiaal is i.v.m. storing op de slaapregistratie apparatuur. Als de apparatuur eenmaal aangebracht is kunt u niet meer van bovenkleding wisselen. Aandachtspunten voor thuis Het is van belang voor het slapen gaan met de slaapregistratie apparatuur geen alcohol, drugs, slaapmedicatie of anders slaapverwekkende middelen te gebruiken, tenzij uw arts anders voorschrijft. Dit heeft invloed op de uitkomsten van het onderzoek. Het is van belang dat u om de normale tijd naar bed gaat zoals u dit altijd doet. Verloop van het onderzoek: Op het afgesproken tijdstip meldt u zich op de longfunktie afdeling. Hier krijgt u, om de ademhaling te kunnen meten, een elastieken band om uw borst en buik. Ook krijgt u een neusbrilletje in om de ademhaling tijdens de slaap te controleren. Een sensor om uw vinger meet het zuurstofgehalte in het bloed. Een opnamekastje, dat u met een riem om uw middel draagt, is verbonden met alle elektroden en slaat alle gegevens van de hele nacht op. Nadat alle apparatuur is aangesloten, dit duurt ongeveer 20 minuten, kunt u weer naar huis gaan (wees u ervan bewust dat u nu beperkt bent door het apparaat. U kunt niet meer douchen of werk doen waarbij veel bewogen moet worden). De daadwerkelijke meting start om 23.00 uur tot 7.00 uur. Even voor aanvang van de meting dient u het neusbrilletje op te zetten. 1 meting beweging buik bij ademhaling 2 meting beweging borst bij ademhaling 4 en 5 meting ademhaling via neus en meting snurken 7 links meting zuurstofgehalte in het bloed en polsmeter 7 rechts verbindingen 8 t/m 10 verbindingen en apparaatje dat gegevens opslaat 6 7