Sluitende aanpak voor risico- en probleemjongeren
Stad van jongeren Rotterdam is een stad van jongeren. Dat is een statistisch gegeven. Maar je ziet het ook als je op straat loopt. Overal jonge mensen om je heen. Met de meeste jongeren in Rotterdam gaat het gelukkig goed. Maar met een aantal niet. Zij hebben zelf problemen of kunnen problemen opleveren door overlastgevend of crimineel gedrag. Vooral jongeren met meervoudige problematiek worden vaak niet adequaat geholpen. Met als gevolg veel voorkomend shopgedrag bij hulpverlenende instanties en het rondpompen van jongeren van de ene instelling naar de andere. Sluitende aanpak Om hier een eind aan te maken heeft de gemeente Rotterdam een sluitende aanpak ontwikkeld. Deze aanpak bestrijdt probleem- en overlastgevend gedrag en voorkomt het afglijden naar crimineel gedrag van probleemjongeren. De sluitende aanpak strekt zich uit over alle jeugdinstellingen in de preventieve, hulpverlenende en justitiële sfeer, zowel op stedelijk als op buurt- en wijkniveau. DOSA De sluitende aanpak in de deelgemeente heeft een naam: DOSA. Dat staat voor Deelgemeentelijke Organisatie Sluitende Aanpak. DOSA richt zich op een vroegtijdige, gecoördineerde en effectieve aanpak van risicojongeren en probeert te voorkomen dat probleemjongeren afglijden naar crimineel gedrag. Voor deze groep jongeren verzorgt DOSA de afstemming tussen alle
Wat vinden zij van DOSA? Wethouder Leonard Geluk, Jeugd, Gezin en Onderwijs: "DOSA is voor mij als Jeugdwethouder erg belangrijk omdat het staat voor een sluitende aanpak. Een aanpak waar het helaas vaak aan ontbreekt en de DOSA-regisseur voor kan zorgen. Partijen werken samen en kijken niet alleen naar de jongere zelf maar ook naar zijn of haar omgeving. Daarnaast zorgt deze structuur voor snelle actie. Zo kan op tijd worden ingegrepen en niet gewacht totdat problemen verder uit de hand lopen". organisaties voor jeugdproblematiek in deelgemeente, stad en regio. DOSA zorgt ervoor, in samenwerking met de partners, dat risico- en probleemjongeren (weer) naar school of aan het werk gaan of als het nodig is in een hulpverleningstraject worden geplaatst. Doelgroep De DOSA-aanpak richt zich op jeugdigen tot 23 jaar, die in Rotterdam wonen en problemen hebben of veroorzaken. Die problemen kunnen gaan over slechte omstandigheden in het gezin. Maar de problemen kunnen ook betrekking hebben op de financiële situatie, huisvesting, gezondheid, school of werk. Of de jongeren hebben problemen met politie en justitie, relaties of sociale omgeving. Het gaat om zware problematiek die de mogelijkheden en capaciteit van de professional te boven gaat. Of er is sprake van overlast. De aanpak richt zich niet alleen op individuen maar vaak ook op een heel gezin. Dat is het geval wanneer blijkt dat de betreffende risico- of probleem jongere broertjes en zusjes heeft die in dezelfde omstandigheden leven. Partners Kern van DOSA is dat tussen alle voorzieningen en instanties op deelgemeentelijk, stedelijk en regionaal niveau korte lijnen bestaan. Daardoor is een directe en adequate reactie mogelijk op signalen van en over jongeren. Binnen DOSA werken twee typen partners nauw met elkaar samen: 1) organisaties en projecten op deelgemeentelijk niveau. Zoals welzijnsprojecten, jongerenwerk, scholen en maatschappelijk werk;
2) instanties op stedelijk, regionaal of districtsniveau. Zoals de dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving (voor onder andere Leerplicht), GGD, Bureau Jeugdzorg, Jongerenloket, politie en Justitie. DOSA-regisseur Binnen iedere deelgemeente is er een afstemmingsoverleg tussen de preventieve, curatieve, en repressieve keten. Wanneer er bij de aanpak van een jeugdige iets stagneert, komt de zaak in het afstemmingsoverleg. Een goede afstemming zorgt ervoor dat jeugdigen snel en vloeiend worden overgedragen van de ene naar de andere keten. Daarvoor bestaan korte lijnen tussen de DOSAregisseur, de voorpostfunctionaris van bureau Jeugdzorg, de coördinator van het Centrum voor jeugd en gezin en de jeugdcoördinator van de politie. De regie bij DOSA is in handen van de DOSA-regisseur. Deze - bij de Wat vinden zij van DOSA? Ben Eijkelhof, voorpostfunctionaris Bureau Jeugdzorg in deelgemeente Overschie: ''DOSA is de ANWB voor jongeren met pech. DOSA voelt zich betrokken bij jongeren die de aansluiting met de maatschappij dreigen te verliezen en doet er alles aan om dit te voorkomen". deelgemeente gestationeerde - functionaris is de spin in het web. Hij of zij signaleert, registreert, coördineert, stemt af met partners, houdt contact en monitort de gemaakte afspraken. Dat gebeurt niet alleen aan de vergadertafel maar vaak ook via e-mail en telefoon. De DOSAregisseur verleent zelf dus geen hulp en beslist ook niet over de inhoud van de aanpak. Hij of zij is het centrale meldpunt, bij wie alle signalen over risicojongeren binnenkomen. Uit straat, buurt of wijk, van de school of van instellingen, organisaties en
Jeugdconsul De Jeugdconsul heeft in opdracht van de burgemeester en de wethouder Jeugd, Gezin en Onderwijs onder andere de taak om in te grijpen in geval van crisis of stagnatie in de hulpverlening. In de oplossing staat het kind centraal. De Jeugdconsul combineert in haar aanpak de diplomatie van een consul met de slagkracht van een stadsmarinier. voor de jongere wordt ingezet. Tegelijkertijd wordt de jongere aangemeld bij het SISA-signaleringssysteem. SISA is het Stedelijk Instrument Sluitende Aanpak. SISA is gericht op het realiseren van een niet-vrijblijvende samenwerking tussen stedelijke of regionale organisaties en de deelgemeentelijke organisatie sluitende aanpak. Wat vinden zij van DOSA? Benne Holwerda, DOSAregisseur IJsselmonde: politiefunctionarissen. De DOSAregisseur bespreekt deze signalen met verschillende DOSA-partners en onderneemt actie. Als de DOSA-regisseur er niet uitkomt, kan hij of zij het probleem rechtstreeks opschalen naar de Jeugdconsul. Van de jongere die wordt aangemeld houdt de DOSAregisseur een registratie bij. In deze registratie die voldoet aan de eisen van de Wet Bescherming Persoonsgegevens neemt de regisseur relevante gegevens over de jongere op en geeft hij het traject aan dat "Waar gaten in de bestaande hulpverlening vallen, zoekt DOSA naar mogelijkheden. DOSA verbindt de betrokken hulpverleners aan elkaar, om zo tot een beter resultaat te komen voor de jongere of het gezin".
DOSA in de praktijk Het werkproces van DOSA bestaat uit vijf fases: 1 Aanmelding 2 Analyse 3 Interventie 4 Monitoring 5 Afsluiting 1 Aanmelding Elke partner van DOSA kan een jongere aanmelden bij de DOSAregisseur. Uiteraard moet de jongere dan behoren tot de doelgroep van DOSA en moet de problematiek zo ernstig zijn dat de betrokken professional voor de oplossing ervan hulp van anderen nodig heeft. Dat zijn de andere DOSA-partners. 2 Analyse In deze fase verzamelt de DOSAregisseur informatie over de jeugdige. De regisseur gaat na bij welke Wat vinden zij van DOSA? Dick Rook, jeugdcoördinator van de politie, district Feijenoord Ridderster: "Zo'n netwerk als DOSA krijgt veel meer voor elkaar dan ieder afzonderlijk. Het gaat om de bétere oplossingen bij échte problemen". instanties de jeugdige bekend is en welke problemen de jeugdige heeft. Aan de hand van de verzamelde informatie wordt definitief bepaald of de jeugdige behoort tot de DOSA-doelgroep. Is dat het geval en wordt de jeugdige in behandeling genomen, dan wordt hij of zij hiervan zelf op de hoogte gesteld. Is de betreffende jongere nog geen 16 jaar, dan wordt ook de ouder, verzorger of voogd geïnformeerd. Dat gebeurt schriftelijk. Gaat een jongere een DOSA-traject volgen, dan kijkt de DOSA-regisseur ook naar de gezinssituatie en de mogelijke risico s voor broertjes en zusjes.
3 Interventie Het DOSA-traject kan bestaan uit één of meer interventies. Een enkelvoudige interventie kan zijn de plaatsing in of doorverwijzing naar een voorziening die wordt gefinancierd door de (deel)gemeente. Bij een meervoudige interventie is afstemming tussen de betrokken hulpverlenende organisaties nodig en wordt een interventieplan opgesteld. Een interventieplan omvat in elk geval een korte beschrijving van de problemen van de jeugdige en een overzicht van wat er al gedaan is om de problemen te verminderen of te verhelpen. Verder worden de al ondernomen acties vermeld en de termijn waarbinnen het probleem moet zijn opgelost. Voorts wordt vastgelegd wie de acties onderneemt en wie inhoudelijk de hulpverlening coördineert. 4 Monitoring De betrokkenheid van de DOSA-regisseur houdt niet op als de interventie is gerealiseerd. Hij of zij blijft het interventieplan volgen door de gemaakte afspraken te monitoren. Indien gedurende de uitvoering van het plan de regisseur signalen ontvangt dat de voortgang stagneert, kan de regisseur na overleg met betrokken partijen besluiten het probleem op te schalen naar naar de Jeugdconsul. 5 Afsluiting Als alle afgesproken acties binnen de gestelde termijn zijn uitgevoerd, sluit de DOSA-regisseur het traject af. De gegevens van de betreffende jeugdige blijven dan nog vijf jaar opgeslagen in het DOSA-registratiesysteem. Is het gewenste resultaat nog niet bereikt, Ieder Kind Wint in Rotterdam DOSA is onderdeel van het programma Ieder Kind Wint in Rotterdam. Dit is een samenwerkingsprogramma van de gemeente Rotterdam waarin alle instanties vertegenwoordigd zijn die met jeugd te maken hebben. Doel van dit programma is om passende en daadkrachtige hulp te verlenen aan kinderen die problemen hebben in ontwikkeling, opvoeding of onderwijs. Door nauw samen te werken worden deze problemen vroeg gesignaleerd zodat geschikte ondersteuning geboden kan worden. Hierbij staat het kind altijd centraal.
dan kan de monitoringfase worden verlengd (als meer tijd nodig is) of kan de DOSA-regisseur een nieuwe interventie plegen. De DOSA-regisseur rapporteert elk kwartaal over de voortgang en uitkomsten van DOSA aan de Directie Veiligheid. Deze informatie gaat in algemene vorm naar de Stuurgroep Veilig. Persoonsgerichte aanpak (PGA-lokaal) De jongeren die bij DOSA worden aangemeld krijgen een persoonsgerichte aanpak. Deze aanpak (PGA-lokaal) kenmerkt zich door (een combinatie van) specifieke acties gericht op één bepaalde jongere. Voorbeelden hiervan zijn een toegangsverbod tot het buurthuis of het toegewezen krijgen van een mentor. Vorm en inhoud van de acties en het gebruikmaken van drang of dwang zijn persoonsafhankelijk. De persoonsgerichte aanpak geschiedt in overleg met de uitvoerende instellingen onder regie van de DOSAregisseur. Colofon Deze brochure is een uitgave van de Directie Veiligheid. Niets uit deze uitgave mag overgenomen of vermenigvuldigd worden zonder toestemming van de rechthebbende. Samenstelling: Tekst: Directie Veiligheid, Nienke Riemersma Louis Weltens Contact: veilig@bsd.rotterdam.nl / (010) 417 3485 Vormgeving Druk Oplage Datum juli 2007 Grafisch Bureau DUS, Linda Zoon TMC 1.500 exemplaren