Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. CO₂ uitstoot (ton per jaar ) Investeringen ( totaal ) Energierekening ( per maand) Verbruik elektriciteit (kwh per jaar) Verbruik gas (mᵌ per jaar ) Opdracht 1: score bij start Opdracht 2 Spelen met de schuifjes Door te spelen met de schuifjes ga je effecten zien in energieverbruik en kosten. Je zult zien dat alles met elkaar verband houdt. Pas je het ene aan, dan heeft dat direct gevolg voor het andere. Probeer met de schuifjes op het scherm zo goed mogelijk te achterhalen wat het effect is van elke verandering. Welke acties leveren de meeste energiebesparing (elektriciteit en/of gas) op? En met welke maatregel(en)kun je het percentage energie dat hernieuwbaar is (duurzame energie) vergroten. Je kunt altijd de schuifjes weer terugzetten via Instellingen > Reset je scenario Ik kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: Met de volgende maatregel(en) heb ik het percentage hernieuwbare (duurzame) energie weten te verhogen van 0% naar..% Tip Het gaat erom dat je uitzoekt welke energiebesparingen juist meer of minder effect hebben. Je hoeft dus niet precies de energiebesparing in kwh (kilowatt uur) en mᵌ (kubieke meter) te weten. Wist je trouwens dat je mᵌ en kwh met elkaar kunt vergelijken. 10 kwh (elektriciteit) komt overeen met 1 mᵌ (gas).
Opdracht 3 Bewustwording In elk huishouden worden apparaten gebruikt. Maar hoe bewust ga jij om met de apparatuur bij jou thuis? Is het altijd nodig om online te zijn? Of radio en televisie constant aan te hebben? En de verlichting? Doe je die uit als je de kamer verlaat? Welke minimale verandering in procenten is er bij de vraag naar energie nodig om het meisje op de slaapkamer achter de computer te zien verschijnen. En welk effect heeft dit op het elektriciteitsverbruik in dit huishouden? En op de kosten? Om het meisje achter de computer te zien verschijnen, is de vraag naar energie toegenomen / afgenomen met % Het daarbij behorende elektriciteitsverbruik gaat omlaag / omhoog met..kwh. Dit hangt samen met een bedrag van Info Om de volgende vragen te kunnen beantwoorden heb je deze informatie nodig. Gasverbruik beslaat zo'n 70% van het totale energieverbruik in een gemiddeld Nederlands huishouden. Het gaat dan per huishouden om zo'n 1600 m3 aardgas per jaar. Ongeveer driekwart van het gas wordt gebruikt voor de verwarming van het huis. Gas wordt ook gebruikt voor warm water en om mee te koken. Stroom is ongeveer 30% van alle energie die wordt verbruikt in een gemiddeld Nederlands huishouden. Zo'n 3500 kwh gaat er per jaar doorheen. De wasmachine, koelkast, diepvries, televisies en natuurlijk de verlichting in huis zijn de grootste verbruikers. De kosten liggen voor een gemiddeld huishouden rond de 1000,- per jaar. Besparen op het stroomverbruik is de moeite waard. Door bewuster om te gaan met elektrische apparatuur bespaar je al snel op de elektriciteitsrekening. In ieder huishouden zijn vele elektrische apparaten aanwezig. Maar bijna niemand bedenkt wat ze nu op jaarbasis gemiddeld verbruiken aan energie. Voor een aantal veelgebruikte apparaten zie je in onderstaande tabel het gemiddelde verbruik aan energie in een jaar. Apparaat / voorziening Verlichting Koelkast & diepvries Wasmachine Wasdroger Vaatwasser CV-ketel (modern model) Computer Videorecorder Airco Flatscreen televisie LCD-LED Flatscreen televisie Plasma Gemiddeld energieverbruik op jaarbasis 540 kwh 590 kwh 215 kwh 500 kwh 305 kwh 270 kwh 140 kwh 110 kwh 160-450 kwh 155 kwh 485 kwh
Hoeveel computers ǀ tablets ǀ laptops zijn er aanwezig in jouw huishouden? Aantal:.. Wat betekent dat voor het elektriciteitsverbruik en de CO₂-uitstoot t.o.v. 1 computer per huishouden? Zie bovenstaande info voor gegevens. Elektriciteitsverbruik gaat omhoog / omlaag met.kwh CO₂-uitstoot gaat omhoog / omlaag Met welke maatregel(en) en/of toepassing(en) van duurzame energiebronnen kun je dit extra verbruik compenseren? Welke kosten brengen deze maatregel(en) en/of toepassing(en) van duurzame energiebronnen met zich mee? Kosten: Na hoeveel jaar worden de door jou genoemde investeringen winstgevend? Winstgevend na aantal jaren: Stel: in jouw gemeente heeft elk huishouden gemiddeld 2,5 computers in huis. Met welk percentage gaat dan het elektriciteitsverbruik in jouw gemeente omhoog? Verhoging van.kwh = % Opdracht 4 Creëer jouw energieneutrale huis In een huis wordt er energie gebruikt voor allerlei doeleinden; verlichten, verwarmen, koken, koelen, schoonmaken, gemak en vermaak. Wanneer een huis evenveel energie opwekt als dat het verbruikt, dan is er sprake van een nul-energiewoning, oftewel een energieneutraal huis. Het huis wekt zijn eigen energiebehoefte op, waardoor het geen belasting vormt op externe energiebronnen. In deze opdracht ga je proberen het energieverbruik in het huishouden dusdanig omlaag te brengen, dat het huis transformeert in een energieneutraal huis. Je doet dat zo goedkoop mogelijk (met zo laag mogelijke investeringen en kosten). Hoe hoog moet het percentage duurzame energie tenminste zijn om een energieneutraal huis te zijn? Lukt het jou om een energieneutraal huis te maken? Probeer verschillende combinaties met de schuifjes om een zo hoog mogelijke score te halen. In deze opdracht: - probeer je de vraag naar energie terug te brengen door te besparen - ga je zoveel mogelijk energie duurzaam opwekken - probeer je de kosten zo laag mogelijk te houden - probeer je de CO₂-uitstoot zoveel als mogelijk te beperken - en ga je voor een zo hoog mogelijke score
Vul in : Bij een Energieneutraal huis staat het percentage duurzame energie tenminste op.% CO2 uitstoot (ton) Investeringen ( ) Energierekening ( ) Verbruik elektriciteit (kwh) Verbruik gas (m3) Opdracht 4: score bij energieneutraal huis Opdracht 5 Hoe zie jij de toekomst? Bekijk onderstaande vragen en beantwoord ze stuk voor stuk. Experimenteer daarbij met de verschillende aannames voor de energievraag van huishoudens. Wat levert volgens jou de grootste energiebesparing op? Reset elke keer als je met een schuifje hebt gewerkt. Welke aannames maak jij ten aanzien van energiegebruik en -verbruik en over duurzame energie? Denk bij het beantwoorden van onderstaande vragen aan het (toekomstige) gedrag van de gemiddelde Nederlander. Streep door en vul in. Vragen beantwoord? Schrijf dan de waarden van je aannames op in de tabel. Vraag naar energie Apparatuur Alle apparaten samen in een huishouding zullen in de toekomst meer / minder energie vragen. Welk percentage schat jij in? (%) Gaan we de CV een graadje hoger / lager zetten? Welke temperatuur schat je in? (graden Celsius) Douchen Gaan we langer / korter douchen? Gaan we vaker/minder vaak koud douchen? Isolatie Gaan we meer / minder isoleren? Toename van.rc naar...rc Verwarming welke onderstaande apparatuur gaat in de toekomst het huis verwarmen? Combiketel / Warmtekrachtcentrale (WKC) / Warmtepomp Verlichting Waar gaan we voor kiezen? LED / spaarlampen /gloeilampen? Airco Gaan we de airco meer toepassen in huis? Of blijft het gelijk Zonnepanelen Zullen we wel of niet investeren in zonnepanelen? En hoe zit het met zonnecollectoren?
Welke conclusies kun jij trekken uit je aannames? Wat voor consequenties heeft dat voor het energieverbruik in de gemiddelde Nederlandse huishouding? CO2 uitstoot (ton) Investeringen ( ) Energierekening ( ) Verbruik elektriciteit (kwh) Verbruik gas (m3) Opdracht 5: score bij jouw aanname Opdracht 6 Verzamelen en vergelijken Nieuwsgierig naar het overzicht van je gegevens? Neem dan de gegevens uit de tabellen van opdracht 1, 4 en 5 over in deze totaaltabel. Zijn jouw aannames (gegevens opdracht 5) gelijk aan of zelfs positiever dan de waarden van een energieneutraal huis (gegevens opdracht 4)? Met andere woorden: is volgens jou voor de gemiddelde Nederlander een energieneutraal huis wel of niet haalbaar? Vergelijk jouw aannames (gegevens opdracht 5) ook met de huidige uitgangssituatie (gegevens opdracht 1). Gaat het er volgens jou in de toekomst beter of slechter aan toe dan nu? Opdracht 1 Opdracht 4 Opdracht 5 CO2 uitstoot Investeringen Energierekening Verbruik elektriciteit Verbruik gas Duurzame energie