TRACIMAT Infosessie voor aannemers: Wat na de overgangsperiode? Willem Moens - Peter Diepers Lokale Confederatie Bouw Diepenbeek dinsdag 11/06/2019 1
Wat na 24/08/19? Algemene toelichting Tracimat De te volgen traceerbaarheidsprocedure na de overgangsperiode en het kwaliteitszorgsysteem voor de werf Het controlebezoek en -verslag onder de uitgebreide procedure Gebruik van het digitaal portaal na de overgangsperiode 2
Bouw- en sloopafval enkele cijfers > 15 miljoen ton/jaar ca. 90% steenachtige materialen (beton, steen, ) > 95% van steenachtige fractie wordt gerecycleerd dankzij afval- /materialenbeleid uitvoeringsplan bouw- en sloopafval (1995); uitvoeringsplan milieuverantwoord materialengebruik en afvalbeheer in de bouw (2007) 3
Circulaire economie kwaliteit MARKT CREËREN VERTROUWEN KWALITEIT VAN GERECYCLEERD MATERIAAL End of waste criteria Traceerbaarheid Onafhankelijke controle Netwerk van recyclage faciliteiten 5
Recyclage puinfractie tot gerecycleerde granulaten Steenachtig bouw- en sloopafval wordt verwerkt tot gerecycleerde granulaten moeten voldoen aan Vlarema art. 2.3.2.1 en 2.3.2.2: beperkingen opgelegd aan uitloging van metalen, totaalconcentraties aan organische verbindingen, totaalgehalte aan asbestvezels,... beheersysteem voor gerecycleerde granulaten overeenkomstig een eenheidsreglement van kracht sinds 23/11/2011 basis voor milieuhygiënische kwaliteitsborging van de gerecycleerde granulaten certificatie gerecycleerde granulaten geproduceerd op een vaste locatie als door een mobiele installatie op de werf Doel sluiten materialenkringloop steenachtige materialen door: verbeteren van de milieuhygiënische kwaliteit van de gerecycleerde granulaten verhogen vertrouwen in gerecycleerde granulaten als alternatief van primaire granulaten 6
Problematiek Steenachtig sloopafval: Breker heeft geen garanties over de kwaliteit van het aangeleverde puin Kwaliteit van de gerecycleerde granulaten? asbest (ca. 7%) fysische verontreiniging (ca. 13%) chemische verontreiniging (ca. 4%) Hoeveelheid gecertificeerde gerecycleerde granulaten 2016 in België: ca. 16,5 miljoen ton > 330 gecertificeerde productie 7
Recyclage puinfractie tot gerecycleerde granulaten
Vraag vanuit de sector ACTIE AAN DE BRON Zuiverdere puinstromen Betere kwaliteit granulaten Risico s beperken Nieuwe afzetmogelijkheden Vertrouwen 9
Tracimat Opstap naar de circulaire economie Kwaliteitsborging voor bouw- en sloopafval IDENTIFICATIE INVENTARISATIE (sloopopvolgingsplan) MATERIALEN- OVERZICHT CONFORMITEIT- ATTEST GEBOUW SELECTIEVE SLOOP Zuivere materialen Tracimat, via digitaal platform RECYCLAGE- BEDRIJF TRACERING en ATTESTERING
DOEL Circulaire economie Waarom? Verbeteren van de kwaliteit van de gerecycleerde granulaten als noodzakelijke opstap voor verwerking in hoogwaardigere toepassingen Stimuleren van selectieve sloop Circulaire economie stimuleren databank voor urban mining investeren in recyclage (dimensionering recyclage plants) versterken van het vertrouwen in de kwaliteit van gerecycleerde materialen meer hoogwaardige toepassingen
Sloopinventaris - Sloopopvolgingsplan Opmaak van een sloopinventaris (2009) Opmaak van een sloopopvolgingsplan (2018) (Vlarema art. 4.3.3) toepassingsgebied verruimt omgevingsvergunningsplichtige sloop/renovatie: Gebouwen niet-residentieel bouwvolume > 1000 m³ Gebouwen in hoofdzaak residentieel bouwvolume > 5000 m³ Infrastructuur(onderhouds)werken volume van het werk > 250 m³ opmaak op basis van een standaardprocedure als bijlage aan de omgevingsvergunningsaanvraag Opmaak van een asbestinventaris (2006) Codex over het welzijn op het werk (Boek VI titel 3) 12
Wijziging eenheidsreglement gerecycleerde granulaten I. Acceptatiebeleid LMRP vs HMRP LMRP (laag milieurisicoprofiel puin) Herkomst gekend minder risico op (onverwacht) verontreinigde granulaten Minder controle noodzakelijk (cfr. vroegere werking) HMRP (hoog milieurisicoprofiel puin) Complexere acceptatie en verwerking Herkomst ongekend (geen garanties) groter risico op niet-conformiteiten Hogere kostprijs INCENTIVE VOOR SELECTIEVE SLOOP Kost verwerken van HMRP >> Kost verwerken LMRP 13
Wijziging eenheidsreglement gerecycleerde granulaten II. Acceptatievoorwaarden LMRP: (welke puinstromen mag breker als LMRP aanvaarden?) puin afkomstig van selectief slopen, ontmantelen en renoveren van gebouwen aangeleverd met een verwerkingstoelating van een erkende sloopbeheerorganisatie; puin afkomstig van infrastructuurwerken aangeleverd met een verwerkingstoelating van een erkende sloopbeheerorganisatie; puin van sorteerinrichtingen waarvoor kan aangetoond worden dat het voldoet aan het kwaliteitsborgingsysteem gewassen/gereinigd puin afkomstig van een vergunde inrichting voor de reiniging van afvalstoffen met kwaliteitsborgingsysteem met externe certificatie conform Vlarema. puin van productieafval stenen bekomen na afzeving van bodemmaterialen die voldoet aan puin van niet-verontreinigde natuursteenbewerking 14
Sloopbeheerorganisatie: attestering selectieve sloop VERWERKINGSTOELATING SLOOPATTEST Uit dit attest kan de breker afleiden of het puin aanvaard kan worden als laag milieurisicoprofiel puin (LMRP) Garanties over de herkomst afkomstig van selectieve sloop op basis van een kwaliteitsvolle sloopinventaris waarbij gevaarlijke stoffen en de storende stoffen (correct) werden verwijderd 15
Verplichting sloopopvolging? Verplichting opmaak van een sloopopvolgingsplan Vlarema art. 4.3.3 Verplichting sloopopvolging via een sloopbeheerorganisatie Vrijwillige keuze om puin als LMRP of als HMRP aan te bieden bij breker Sloopopvolging via systeem sloopbeheerorganisatie blijft vrijwillig. Instappen enkel mogelijk via een conformverklaard sloopopvolgingsplan Indien Tracimat niet wordt gevolgd : geen LMRP puin! Om puin als LMRP naar de breker te brengen is sloopopvolging verplicht. HMRP puin kan zonder sloopopvolging naar de verwerker (breker) Verplichting sloopopvolgingsplan: eerste stap van de traceerbaarheidsprocedure gezet verwacht dat bouwheren gemakkelijker de weg vinden naar de verdere sloopopvolging via de sloopbeheerorganisatie: hoeveelheid HMRP puin bij breker beperken 16
Tracimat vzw Opgericht augustus 2014 Leden: Confederatie Bouw, CASO, FPRG en ORI Tracimat is erkend als sloopbeheerorganisatie op 24 augustus 2017 In voege gaan acceptatiebeleid LMRP/HMRP bij brekers op 24 augustus 2018 In voege gaan sloopopvolging + controleverslag vanaf 24 augustus 2019 Vrijwillige keuze om puin als LMRP of als HMRP aan te bieden Sloopopvolging via Tracimat = vrijwillig 17
Standaardprocedures 2 standaardprocedures: (die invulling geven aan Vlarema art. 4.3.5 ev) Standaardprocedure traceerbaarheid sloopmateriaal via een sloopbeheerorganisatie Standaardprocedure opmaak van een sloopopvolgingsplan en controleverslag Elke SP opgesplitst in 3 deelprocedures: (1) uitgebreide procedure gebouwen Gebouwen met een bouwvolume > 1.000 m³ Bruggen en tunnels Indien gevaarlijke stoffen controlebezoek + -verslag (2) vereenvoudigde procedure overige gebouwen (dus bouwvolume 1.000 m³) (3) procedure voor infrastructuurwerken 18
raceerbaarheid van sloopafval afkomstig van selectieve sloop aannemer deskundige tracimat verwerker (breker) VOORBEREIDING WERKEN UITVOERING WERKEN Sloopopvolgingsplan Melding start werken Conformiteitsattest Controlebezoek * enkel indien uitgebreide procedure aanvraag sloopbestek / offerte Verwerkingstoelating Acceptatie LMRP Controleverslag * enkel indien uitgebreide procedure aanvraag Ontvangstbevestiging Sloopattest 19
raceerbaarheid van sloopafval afkomstig van selectieve sloop deskundige tracimat aannemer verwerker (breker) VOORBEREIDING WERKEN Sloopopvolgingsplan KARAKTERISATIE & INVENTARISATIE Conformiteitsattest CONTROLE KWALITEIT sloopbestek / offerte 20
Overzicht van het aantal dossiers Situatie op 28/05/2019 Totaal aantal conformverklaarde SOP s 1686 Waarvan gebouwen met bouwvolume > 1000 m³ ca. 800 In hoeveel procent van deze gebouwen (> 1000 m³) komen gevaarlijke afvalstoffen voor? In hoeveel procent van deze gebouwen (> 1000 m³) is er sprake van asbest? 98% 90%
Conformiteitsattest Voorwaardelijke conformverklaring: Vb. niet volledig destructieve inventaris omdat gebouw nog in gebruik is: voor de werken dient nog een actualisatie te gebeuren. Aanvullend onderzoek moet door een deskundige gebeuren. In de voorwaardelijke conformverklaring wordt opgelijst wat nog nodig is om conform te maken. Uitvoeringsvoorwaarden Vb. visuele inspectie funderingsmateriaal soms deskundige nodig, soms kan dit door aannemer Aanbevelingen acties of bijkomende maatregelen of staalnames die niet verplicht zijn maar wel worden aanbevolen Bv. reinigen van de schouw 22
raceerbaarheid van sloopafval afkomstig van selectieve sloop deskundige tracimat aannemer verwerker (breker) UITVOERING WERKEN aanvraag Melding start werken Controlebezoek * enkel indien uitgebreide procedure Verwerkingstoelating Acceptatie LMRP SLOOPOPVOLGING, TRACERING EN ATTESTERING - (1) Controle op correcte verwijdering van gevaarlijke afval (2) Tracering materialen die vrijkomen bij sloop Controleverslag * enkel indien uitgebreide procedure aanvraag Sloopattest Ontvangstbevestiging Meer garanties over kwaliteit van aangeleverde puin 23
Overgangsbepalingen Versoepeling gedurende een bepaalde periode waarbij puin als LMRP naar de breker kan, zonder de volledige procedure te volgen De aanvraag van een verwerkingstoelating is ook tijdens de overgangsperiode noodzakelijk om het puin als LMRP aan te bieden Geldigheidsdatum van de verwerkingstoelating (vb. 24/08/19) De aannemer en de breekinstallatie dienen bij een sloopbeheerorganisatie te zijn aangesloten Selectieve sloop blijft een vereiste 24
Overgangsbepalingen Uitgebreide en vereenvoudigde traceerbaarheidsprocedure Yes Conformverklaarde asbestinventaris 25
Wat met werven die overlappen met 24/08/2019? Om het puin na 24/08/2019 als LMRP aan te bieden bij de breker, dient de volledige traceerbaarheidsprocedure worden gevolgd Opmaak van een SOP Verwerkingstoelating aan te vragen volgens de traceerbaarheidsprocedure Ingeval uitgebreide procedure én aanwezigheid van gevaarlijke afvalstoffen: controlebezoek en -verslag 26
Rol van de aannemer sloop en afbraak voorbereiding van de werf VOORBEREIDING WERKEN Sloopopvolgingsplan Conformiteitsattest Voorbereiding van de werf 1. Conform verklaard sloopopvolgingsplan 2. Uitvoeringsvoorwaarden nakijken 3. Aanstellen sloopverantwoordelijke Begeleiding selectieve sloopwerken Controle correcte en volledige verwijdering en afvoer gevaarlijke afvalstoffen en de storende stoffen Vermijden van vermenging met het selectief ingezamelde puin Duidelijke afspraken met alle betrokkenen Begeleiding deskundige tijdens controlebezoek sloopbestek / offerte
Rol van de aannemer sloop en afbraak voorbereiding van de werf VOORBEREIDING WERKEN Sloopopvolgingsplan Conformiteitsattest sloopbestek / offerte Voorbereiding van de werf 1. Conformverklaard sloopopvolgingsplan 2. Uitvoeringsvoorwaarden nakijken 3. Aanstellen sloopverantwoordelijke 4. Opmaak van een sloopplan - veiligheidsplan - werkplan: fasering sloopwerken, planning, inzameling afvalstoffen, werkplan asbest, uitgebreide procedure met gevaarlijke stoffen: te bezorgen aan deskundige
Rol van de aannemer sloop en afbraak Melding start der werken UITVOERING WERKEN aanvraag Melding start werken Controlebezoek * enkel indien uitgebreide procedure Verwerkingstoelating Controleverslag * enkel indien uitgebreide procedure Acceptatie LMRP (1) Melding start der werken: - min. 24h voor start werf - wie voert welk deel van de werken uit - Planning! Bouwheer stelt deskundige aan die zal instaan voor controleverslag sloper bevestigt dit in zijn melding start der werken! aanvraag Ontvangstbevestiging Sloopattest 29
Uitvoering van de werken Controlebezoek - controleverslag UITVOERING WERKEN aanvraag Melding start werken Controlebezoek * enkel indien uitgebreide procedure Verwerkingstoelating Controleverslag * enkel indien uitgebreide procedure aanvraag Acceptatie LMRP Ontvangstbevestiging (1) Melding start der werken (2) Controlebezoek: - Deskundige sloopopvolging - Controle op de (correcte) verwijdering van de gevaarlijke afvalstoffen - Checklist controlebezoek - Opgelet: aannemer kan pas naar volgende stap (verwerkingstoelating) na terugkoppeling door deskundige aan Tracimat Sloopattest 30
Controlebezoek Wanneer? tijdens / na verwijdering gevaarlijke afvalstoffen Hoeveel bezoeken? minstens 1 controlebezoek Wat controleren? 1. controle verwijdering gevaarlijke afvalstoffen: Controle op de (correcte) verwijdering van de gevaarlijke afvalstoffen Visuele vaststelling dat gevaarlijke afvalstoffen verwijderd zijn (incl. foto); Visuele vaststelling dat correct verwijderd zijn/worden: omgeving niet gecontamineerd? Gaat aannemer correct te werk? Specifiek voor asbest: visuele controle ruimte, controle resultaten luchtmetingen, opleiding/erkenning aannemer voor verwijdering asbest in orde,. Opvragen en controleren van documenten: Vervoers- en verwerkingsdocumenten en/of afgiftebewijzen van de gevaarlijke afvalstoffen Attest visuele inspectie asbestverwijderaar Checklist controlebezoek Indien niet alle gevaarlijke afvalstoffen verwijderd zijn deskundige gaat na bij sloper hoe dit nog zal aangepakt worden (plan van aanpak, planning werken, afvoer en bestemming afvalstof) 31
Controlebezoek 2. controle verwijdering overige storende afvalstoffen: Storende stoffen = niet-gevaarlijke afvalstoffen die de recyclage van het bouw- en sloopmateriaal bemoeilijken Voorbeelden voor wat betreft recyclage puin: cellenbeton, hout, asbestvrije vezelcementplaten, isolatiemateriaal, Wordt er effectief ontmanteld en selectief gesloopt? 32
Rol van de aannemer sloop en afbraak Uitvoering van de werken UITVOERING WERKEN aanvraag Melding start werken Controlebezoek * enkel indien uitgebreide procedure Verwerkingstoelating Controleverslag * enkel indien uitgebreide procedure aanvraag Sloopattest Acceptatie LMRP Ontvangstbevestiging Rol sloopverantwoordelijke - begeleiding selectieve sloopwerken coördinatie afvoer gevaarlijke afval en storende stoffen respecteren sloopplan coördinatie afvoer puin naar breker - communicatie met deskundige, Tracimat en opdrachtgever - tijdig nodige aanvragen/meldingen verwerkingstoelating melding onvoorziene zaken WERF- en AFVAL- STOFFENREGISTER 33
Uitvoering van de werken verwerkingstoelating aanvraag Melding start werken Controlebezoek * enkel indien uitgebreide procedure Verwerkingstoelating Controleverslag * enkel indien uitgebreide procedure aanvraag Sloopattest UITVOERING WERKEN Acceptatie LMRP Ontvangstbevestiging (1) Melding start der werken (2) Controlebezoek (3) Verwerkingstoelating (VWT): - aangevraagd door aannemer vóór afvoer puin - bestemming gespecificeerd - puinsoorten + hoeveelheid - termijn aflevering VWT: 5 werkdagen (4) Controleverslag (5) Ontvangstbevestiging: - terugkoppeling van de breker: ontvangen hoeveelheden hoe aanvaard (LMRP/HMRP/ weigering) 34
Einde van de werken sloopattest UITVOERING WERKEN aanvraag Melding start werken Controleverslag * enkel indien uitgebreide procedure Verwerkingstoelating Controleverslag * enkel indien uitgebreide procedure Acceptatie LMRP (1) Melding start der werken (2) Controlebezoek (3) Verwerkingstoelating (4) Controleverslag (5) Ontvangstbevestiging (6) Sloopattest: - aangevraagd door aannemer ten laatste 30 dagen na oplevering sloop - transparant afvalstoffenregister - hoe is werf verlopen LMRP? - Kopie sloopattest aan initiatiefnemer bezorgen - Werfregister 5jr bijhouden aanvraag Ontvangstbevestiging Sloopattest 35
Uitvoering van de werken Onvoorziene omstandigheden UITVOERING WERKEN Melding start werken aanvraag Controlebezoek * enkel indien uitgebreide procedure Verwerkingstoelating Controleverslag * enkel indien uitgebreide procedure Acceptatie LMRP Tijdens hele verloop van de werf geldt dat onvoorziene omstandigheden gemeld dienen te worden aan Tracimat / bouwheer-opdrachtgever / (indien van toepassing) deskundige aanvraag Ontvangstbevestiging Sloopattest 36
Onvoorziene omstandigheden Onvoorziene omstandigheden: 1. Tijdens de sloopwerken worden niet-geïnventariseerde gevaarlijke afvalstoffen aangetroffen: wat nu? aannemer meldt dit aan de bouwheer/opdrachtgever, de deskundige, en Tracimat (via digitaal loket) controlebezoek door deskundige noodzakelijk? 2. Afwijkende hoeveelheden puin significant afwijkende (min- of meer-) hoeveelheden puin t.o.v. deze voorzien in de verwerkingstoelating moeten door de aannemer aan Tracimat gemeld worden. onderbouwde motivatie van de afwijking 37
Uitvoering van de werken Vereenvoudigde en infrastructuur-procedure UITVOERING WERKEN Melding start werken aanvraag Verwerkingstoelating aanvraag Sloopattest Acceptatie LMRP Ontvangstbevestiging (1) Melding start der werken (2) Verwerkingstoelating (VWT): - aangevraagd door aannemer vóór afvoer puin - bestemming gespecificeerd - puinsoorten + hoeveelheid - (voorziene) bestemming gevaarlijke afvalstoffen - termijn aflevering VWT: 5 werkdagen (3) Ontvangstbevestiging: - terugkoppeling van de breker: - ontvangen hoeveelheden - hoe aanvaard 38 (LMRP/HMRP/weigering)
Uitvoering van de werken sloopattest UITVOERING WERKEN Melding start werken aanvraag Verwerkingstoelating aanvraag Sloopattest Acceptatie LMRP Ontvangstbevestiging (1) Melding start der werken (2) Verwerkingstoelating (3) Ontvangstbevestiging (4) Sloopattest: - transparant afvalstoffenregister gevaarlijke afvalstoffen - Vereenvoudigd: hoe werden storende stoffen (checklist) ingezameld? - hoe is werf verlopen LMRP? - aangevraagd door aannemer ten laatste 30 dagen na oplevering sloop - termijn Tracimat : 30 werkdagen 39
Internationale partnerships Holistic Innovative Solutions for an Efficient Recycling and Recovery of Valuable Raw Materials from Complex Construction and Demolition Waste (HISER) Partners in Spain, France, Finland, Belgium, Italy, Poland, the Netherlands The main objective of HISER is to develop and demonstrate novel cost-effective holistic solutions to increase the recovery rates from increasingly complex Construction and Demolition Wastes (C&DW), according to the principles of circular construction approach HISER - http://www.hiserproject.eu The project has received funding from the European Union's Horizon 2020 research and innovation program under grant agreement No 642085 Parade - Best practices for Pre-demolition Audits ensuring high quality Raw Materials. Partners in Finland, Slovakia, Belgium Development of long term education documents, listing of existing guidance and standards, skills in reusability etc.