Complexnummer: 516408 Smallepad 5 3811 MG Amersfoort Postbus 1600 3800 BP Amersfoort www.cultureelerfgoed.nl T 033 421 74 21 F 033 421 77 99 E info@cultureelerfgoed.nl Complexnaam Leeftink Aantal complexonderdelen Monumentnummers van complexonderdelen 3 516409, 516410, 516411 Woonplaats Gemeente Provincie Geesteren Berkelland Gelderland Hoofdadres van hoofdobject Molenweg 16, 7274 AA Geesteren Complexomschrijving Inleiding Het fraai gelegen historisch gegroeide BOERDERIJCOMPLEX 'LEEFTINK' dateert in de huidige vorm grotendeels uit de laatste decennia van de negentiende eeuw en de eerste decennia van twintigste eeuw. De boerderij is in meerdere bouwfases in ambachtelijk-traditionele trant gebouwd ter plaatse van een oudere voorganger. Het voorhuis dateert o.a. uit 1891 (jaartalsteen in voorgevel). Het achterhuis is omstreeks 1920 vernieuwd. Aan de noordzijde van het achterhuis bevindt zich evenwijdig hieraan gelegen schuur, die verbonden is met de boerderij. De aan de zijde van het voorhuis gelegen waterput, waarvan de bovenzijde in zandsteen is opgetrokken, dateert uit de achttiende of negentiende eeuw. De bijschuur is vermoedelijk reeds in de achttiende eeuw gebouwd; de oorspronkelijk van een houten beplanking of vlechtwerk voorziene wanden zijn echter in de naoorlogse periode in baksteen vernieuwd. De overige gebouwen op het erf waaronder een nieuw gebouwd woonhuis komen niet voor bescherming in aanmerking. Het complex omvat de volgende onder de bescherming vallende onderdelen: 1 Krukhuisboerderij met aangebouwde schuur 2 Bijschuur 3 Waterput. Het complex bevindt zich in het agrarische buitengebied ten westen van de dorpskern van Geesteren, en is gesitueerd aan de noordzijde van de Molenweg, waarmee het complex via een weg is verbonden. De Molenweg is de doorgaande verbinding tussen Geesteren en de Nettehorsterweg. De bijschuur staat achter op het erf haaks op het achterhuis. Waardering In de periode 1850-1940 historisch gegroeid BOERDERIJCOMPLEX LEEFTINK, mogelijk met een oudere oorsprong. Pagina: 1 / 8
- Van architectuurhistorische waarde als een goed voorbeeld van een in ambachtelijk-traditionele trant gebouwde Achterhoekse boerderij met schuur en waterput. Het hoofdgebouw is van belang als typologisch goed voorbeeld van een krukhuisboerderij uit de tweede helft van de negentiende eeuw en de eerste decennia van de twintigste eeuw. De boerderij is nagenoeg gaaf bewaard gebleven qua hoofdvorm, gevelindeling en materiaalgebruik. Kenmerkend is de asymmetrisch ingedeelde voorgevel met twee opmerkelijke gevelstenen en de symmetrisch ingedeelde achtergevel met onderschoer. Het interieur van de boerderij is redelijk gaaf bewaard gebleven en bezit nog de karakteristieke indeling alsmede een groot aantal authentieke elementen. - Van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van de verspreid liggende agrarische bebouwing in het buitengebied van Geesteren. Het complex is van belang voor de instandhouding van het kleinschalige agrarische karakter ter plaatse. De boerderij, de schuur en de waterput vormen samen een waardevol ensemble. De positionering van de complexonderdelen op het erf is karakteristiek zoals de waterput direct naast het woongedeelte. - Van cultuurhistorische waarde als historisch gegroeid agrarisch complex. Het complex geeft een goed beeld van het agrarische leven in de tweede helft van de negentiende eeuw en de vroege twintigste eeuw in de Gelderse Achterhoek. Pagina: 2 / 8
Monumentnummer*: 516409 Status: rijksmonument Inschrijving register*: 27 augustus 2001 Kadaster deel/nr: 19787/26 Monumentnaam** LEEFTINK Complexnummer Complexnaam 516408 Leeftink Woonplaats* Geesteren Gemeente* Berkelland Provincie* Gelderland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Molenweg 16 7274 AA Geesteren Molenweg 14 7274 AA Geesteren Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel GEESTEREN K 1255 GEESTEREN K 1256 GEESTEREN K 1257 GEESTEREN K 1253 GEESTEREN K 1254 GEESTEREN K 1258 Rijksmonumentomschrijving** Omschrijving KRUKHUISBOERDERIJ onder een samengesteld dak. Het dak is samengesteld uit een gedeeltelijk van een schilddak voorzien voorhuis en een van een afgewolfd zadeldak voorzien achterhuis. Dit zadeldak is aan de zijde van de rechter zijgevel van het voorhuis doorgetrokken en opgewipt. Het dak heeft aan de schuine zijden windveren en is deels gedekt met riet, deels met rode Muldenpannen en deels met gesmoorde oud-hollandse pannen. Het dak watert af zonder goten. Alleen aan de linker zijde is ter plaatse van het bedrijfsgedeelte een niet oorspronkelijke mastgoot aangebracht. Door de nok van het voorhuis steken twee gemetselde schoorstenen omhoog. De bakstenen gevels zijn in kruisverband gemetseld en voorzien van een gepleisterde plint. In het metselwerk zijn verder geen geledingen en decoraties aangebracht. De gevelopeningen worden afgesloten door bogen in het achterhuis, en door Pagina: 3 / 8
licht getoogde strekken in het voorhuis. De onregelmatig ingedeelde VOORGEVEL is vijf assen breed. In vier van de vijf assen bevindt zich op de begane grond een 6-ruits schuifvenster met luiken. Boven ieder venster is een laag zoldervenster geplaatst (2-ruits raam). Rechts van het linker venster bevindt zich bovendien een 2-ruits kelderlicht. In de tweede as van links is de ingang ondergebracht: een houten deur onder een bovenlicht met gietijzeren levensboom. Zowel naast de ingang als tussen de twee meest rechts gelegen vensters is een gedecoreerde gedenksteen aangebracht, afgesloten door een gemetseld keperboogje.. De rechter gedenksteen heeft het opschrift: 'ETVH / AJTVH /JWTVH/1891'. De symmetrisch ingedeelde ACHTERGEVEL heeft in het midden een korfboogvormig afgesloten inrijpoort met direct aansluitend rechtgesloten deeldeuren en een middeler. Links en rechts hiervan bevinden zich een klein rondboograam en hieronder een getoogd ijzeren stalraampje van het type spinnekop. Links en rechts bezit de gevel twee korfboogvormig afgesloten mestdeurtjes met aanzet- en sluitststenen. De RECHTER ZIJGEVEL heeft ter plaatse van het voorhuis drie vensters. In aansluiting op het voorhuis bevinden zich in het bedrijfsgedeelte meerdere stalramen. Het INTERIEUR van het voorhuis bestaat in hoofdlijnen uit een grote woonkamer in de middenbeuk, een kelder/opkamer, een keuken en waskamer en een slaapkamer. Het interieur is in aanzienlijke mate intact bewaard gebleven. Waardering In de periode 1850-1940 historisch gegroeide KRUKHUISBOERDERIJ, mogelijk met een oudere oorsprong. - Van architectuurhistorische waarde als een goed voorbeeld van een in ambachtelijke-traditionele trant gebouwde Achterhoekse krukhuisboerderij met schuur en waterput. Het hoofdgebouw is van typologisch belang als goed voorbeeld van een historisch gegroeide krukhuisboerderij die haarhuidige vorm grotendeels gekregen heeft in de tweede helft van de negentiende eeuw en de eerste decennia van de twintigste eeuw. De boerderij is vrij gaaf bewaard gebleven qua hoofdvorm, gevelindeling en materiaalgebruik. Kenmerkend is de symmetrisch ingedeelde achtergevel met onderschoer. Het interieur van de boerderij is vrij gaaf bewaard gebleven en bezit nog de karakteristieke indeling alsmede een aantal authentieke elementen. - Van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van de verspreid liggende agrarische bebouwing in het buitengebied van Geesteren. Het complex is van belang voor de instandhouding van het kleinschalige agrarische karakter ter plaatse. De boerderij, de schuur en de waterput vormen samen een waardevol ensemble. De positionering van de complexonderdelen op het erf is karakteristiek zoals de waterput direct naast het woongedeelte. - Van cultuurhistorische waarde als onderdeel van een historisch gegroeid agrarisch complex. Het complex geeft een goed beeld van het agrarische leven in de tweede helft van de negentiende eeuw en de vroege twintigste eeuw in de Gelderse Achterhoek. Hoofdcategorie Subcategorie Functie Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Boerderij(M1) Pagina: 4 / 8
Monumentnummer*: 516410 Status: rijksmonument Inschrijving register*: 27 augustus 2001 Kadaster deel/nr: 19787/26 Complexnummer Complexnaam 516408 Leeftink Woonplaats* Geesteren Gemeente* Berkelland Provincie* Gelderland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Molenweg 20 7274 AA Geesteren Molenweg 22 7274 AA Geesteren Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel GEESTEREN K 1257 GEESTEREN K 1255 GEESTEREN K 1253 GEESTEREN K 1254 GEESTEREN K 1256 GEESTEREN K 1258 Rijksmonumentomschrijving** Omschrijving Rechthoekige BIJSCHUUR met middenlangsdeel onder een hoog opgaand zadeldak. Het dak heeft windveren, is gedekt met rode oud-hollandse pannen en watert af zonder goten. De nieuwe bakstenen gevels zijn in halfsteensverband gemetseld. De voor- en achtergevel bezitten uitkragende, van een verticale beplanking voorziene topgevels. De voorgevel is voorzien van rechte deeldeuren met links hiervan een klein rechtgesloten deurtje. In de smalle in baksteen opgetrokken geveldelen aan weerszijden bevinden zich recht gesloten stalraampjes. De zijgevels zijn voorzien van rechtgesloten stalramen en mestdeurtjes. Waardering Historisch gegroeide BIJSCHUUR, waarschijnlijk met een achttiende eeuwse oorsprong. - Van architectuurhistorische waarde als een goed voorbeeld van een in ambachtelijk-traditionele trant gebouwde Pagina: 5 / 8
Achterhoekse schuur op een boerenerf. De boerderij is nagenoeg gaaf bewaard gebleven qua hoofdvorm en constructie. De wanden zijn vernieuwd in baksteen. Het interieur van de boerderij is vrij gaaf bewaard gebleven en bezit nog de karakteristieke indeling. - Van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van de verspreid liggende agrische bebouwing in het buitengebied van Geesteren. De schuur is van belang voor de instandhouding van het kleinschalige agrarische karakter ter plaatse. De schuur vormt samen met de boerderij en de waterput een waardevol ensemble en is van belang als functioneel onderdeel hiervan. De positionering van de complexonderdelen op het erf is karakteristiek. - Van cultuurhistorische waarde als onderdeel van een historisch gegroeid agrarisch complex. Het complex geeft een goed beeld van het agrarische leven vanaf de achttiende eeuw tot en met de vroege twintigste eeuw in de Gelderse Achterhoek. Hoofdcategorie Subcategorie Functie Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Bijschuur Pagina: 6 / 8
Monumentnummer*: 516411 Status: rijksmonument Inschrijving register*: 27 augustus 2001 Kadaster deel/nr: 19787/26 Complexnummer Complexnaam 516408 Leeftink Woonplaats* Geesteren Gemeente* Berkelland Provincie* Gelderland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Molenweg 16 7274 AA Geesteren Bij Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel GEESTEREN K 1253 GEESTEREN K 1258 GEESTEREN K 1256 GEESTEREN K 1255 GEESTEREN K 1254 GEESTEREN K 1257 Rijksmonumentomschrijving** Omschrijving De WATERPUT bestaat uit een in segmenten opgebouwde bovengrondse ring van Bentheimer zandsteen. Waardering Zandstenen WATERPUT uit de achttiende of negentiende eeuw. - Van architectuurhistorische waarde als een goed voorbeeld van een voor de Achterhoek karakteristieke in Bentheimer zandsteen opgetrokken waterput uit de achttiende of negentiende eeuw. - Van stedenbouwkundige waarde als functioneel onderdeel van het boerderijcomplex. De waterput vormt samen met de schuur en de boerderij een waardevol ensemble waarbij de positionering van de complexonderdelen op het erf karakteristiek is zoals de direct naast het woongedeelte gelegen waterput. - Van cultuurhistorische waarde als onderdeel van een historisch gegroeid agrarisch complex. De waterput vormt tevens een goed voorbeeld van de oorspronkelijke drinkwatervoorziening op een boerenerf in de Achterhoek. Hoofdcategorie Subcategorie Functie Pagina: 7 / 8
Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Waterput met haal Pagina: 8 / 8