INLEIDING Voor het effectief en duurzaam herstellen van aangetast hout heeft Sigma Coatings het Sigma Flexidur Houtrenovatie systeem. De Sigma Flexidur houtreparatieproducten zijn gebaseerd op tweecomponenten epoxy s en geven een blijvend elastisch resultaat, zodat speling in het hout jarenlang flexibel wordt opgevangen. In dit systeemblad zijn systemen opgenomen voor alle houtherstelwerkzaamheden. Van het herstellen van kleine schade tot omvangrijke schade, zoals deelvervanging. Het systeemblad bevat ook systemen voor het duurzaam repareren van openstaande houtverbindingen, scheuren en kleine gebreken zoals mechanisch beschadigd hout, noesten en harsgangen. Tevens is een systeem opgenomen voor het herstel van oppervlakkige gebreken bij liggende houten delen, zoals krimpscheuren, windscheuren, opengetrokken vingerlassen en/of opengetrokken lamineringen. Om te voorkomen dat inwatering via kops hout of randen van plaatmateriaal plaatsvindt is een systeem opgenomen voor het afdichten van deze delen. De inspectie Een effectieve houtrotreparatie begint met een nauwkeurige inspectie. Let vooral op de volgende risicofactoren: Vochtgehalte van het hout : om het risico van aantasting te bepalen Houtsoort : om de natuurlijke bestendigheid tegen houtrot te bepalen Houthardheid : afwijkende hardheid wijst op aantasting Omvang van de schade : zodat de reparatieklasse bepaald kan worden Houtverbindingen en omtrekspeling : gevoelig voor vochtindringing Hang- en sluitwerk : ondeugdelijke montage kan leiden tot houtrot Scheuren : doen de bescherming van het verfsysteem teniet Afwatering bij dorpels : onvoldoende afwatering betekent een hogere vochtbelasting Loodslabben : let op scheurvorming of onvoldoende aansluiting Hoekafronding : scherpe randen goed afronden voorkomt schade Herstellen aangetast hout blz OHR 001 Herstellen aangetast hout (pasta reparatie) 2 OHR 002 A Herstellen aangetast hout door lamineren 3 OHR 002 B Herstellen aangetast hout door lamineren (snel uithardend systeem) 4 OHR 003 Herstellen aangetast hout door deelvervanging 5 OHR 004 Herstel van oppervlakkige gebreken aan liggende houten delen met het vliessysteem 6 Afdichten verbindingen en scheuren blz OHR 010 Afdichten openstaande houtverbindingen 7 OHR 011 A Afdichten scheuren 8 OHR 011 B Afdichten scheuren (snel uithardend systeem) 9 OHR 012 Afdichten aansluiting deurstijlen met hardstenen neuten 10 Kleine reparaties blz OHR 020 Herstellen mechanische beschadigingen (tot 20 mm diepte) 11 OHR 021 Herstellen van noesten en harsgangen (tot 20 mm diepte) 11 OHR 022 Herstellen van noesten en harsgangen (dieper dan 20 mm) 12 OHR 023 Afdichten van onbehandeld hout 12 pagina 1/12
OHR 001 Herstellen aangetast hout (pasta reparatie) - Hout met kleinschalige aantasting. - Verflagen rondom aangetast hout geheel verwijderen tot blank hout. - Aangetast hout met behulp van een beitel Vervolgens nafrezen tot in het gezonde hout. Het hout ontdoen van stof, vuil en losse houtvezels. - Voor aanvang van de reparatie houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte van het nog gezonde hout mag niet hoger zijn dan 18%. - Contactvlakken behandelen met Sigma Flexidur FX. Dit minimaal 30 minuten en maximaal 2 uur laten indringen. Overtollig materiaal verwijderen met absorberend, niet pluizend papier of doek. - Het hout benatten met een dun laagje Sigma Flexidur ZK. Vervolgens glad en strak vullen met Sigma Flexidur ZK. Luchtinsluiting moet worden voorkomen. Bij temperaturen lager dan 10 C moet Sigma Flexidur ZK vervangen worden door Sigma Flexidur WK. - Eventueel kleine oneffenheden egaliseren met Sigma Flexidur XS. - Na uitharding het geheel mechanisch glad schuren zodat storende overgangen en onregelmatigheden tussen hout en Sigma Flexidur niet meer zichtbaar zijn. pastareparatie pagina 2/12
OHR 002 A Herstellen aangetast hout door lamineren - Hout met grootschalige aantasting. - Verflagen rondom aangetast hout geheel verwijderen tot blank hout. - Minimaal 5 cm naast de aantasting het hout inzagen. - Aangetast hout met behulp van een beitel Vervolgens nafrezen tot in het gezonde hout. Het hout ontdoen van stof, vuil en losse houtvezels. - Nieuw houtdeel passend maken en op maat controleren. De lijmnaad tussen nieuw en bestaand hout dient minimaal 5 mm te zijn. Houtsoort bijvoorkeur gelijk houden aan bestaande houtsoort. - Muurkanten en raamdorpelsteenzijde van het nieuwe houtdeel blijven uit het zicht en moeten alvorens te plaatsen worden behandeld met een laag Sigma Flexidur KA. - Voor aanvang van de reparatie houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte van het nog gezonde Laminering uitgevoerd met Sigma - Contactvlakken van bestaand en nieuw hout, Flexidur ZK behandelen met Sigma Flexidur FX. Dit minimaal 30 minuten en maximaal 2 uur laten indringen. Overtollig materiaal verwijderen met absorberend, niet pluizend papier of doek. - Vervolgens het bestaande en nieuw hout benatten met een dun laagje Sigma Flexidur ZK. Vervolgens zoveel Sigma Flexidur ZK aanbrengen dat na het plaatsen van het nieuwe houtdeel de lijmnaad volledig is gevuld. Bij temperaturen lager dan 10 C moet Sigma Flexidur ZK vervangen worden door Sigma Flexidur WK. - Het nieuwe houtdeel op zijn plaats brengen en overtollig materiaal Luchtinsluiting moet worden voorkomen. Bij het vastzetten van het nieuwe houtdeel kan een stelklamp (voorzien van lossingstape) of aluminium hoeklijn goede diensten bewijzen - Eventueel kleine oneffenheden egaliseren met Sigma Flexidur XS. - Na uitharding het geheel mechanisch glad schuren zodat storende overgangen en onregelmatigheden tussen hout en Sigma Flexidur niet meer zichtbaar zijn. pagina 3/12
OHR 002 B Herstellen aangetast hout door lamineren (snel uithardend systeem) - Hout met grootschalige aantasting. - Verflagen rondom aangetast hout geheel verwijderen tot blank hout. - Minimaal 5 cm naast de aantasting het hout inzagen. - Aangetast hout met behulp van een beitel Vervolgens nafrezen tot in het gezonde hout. Het hout ontdoen van stof, vuil en losse houtvezels. - Nieuw houtdeel passend maken en op maat controleren. De lijmnaad tussen nieuw en bestaand hout dient minimaal 3 mm te zijn. Houtsoort bijvoorkeur gelijk houden aan bestaande houtsoort. - Muurkanten en raamdorpelsteenzijde van het nieuwe houtdeel blijven uit het zicht en moeten alvorens te plaatsen worden behandeld met een laag Sigma Flexidur KA. - Voor aanvang van de reparatie houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte van het nog gezonde hout mag niet hoger zijn dan 18%. laminering uitgevoerd met Sigma - Het bestaande en nieuwe hout benatten met een dun Flexidur XS laagje Sigma Flexidur XS. Vervolgens zoveel Sigma Flexidur XS aanbrengen dat na het plaatsen van het nieuwe houtdeel de lijmnaad volledig is gevuld. - Het nieuwe houtdeel op zijn plaats brengen. Luchtinsluiting moet worden voorkomen. Bij het vastzetten van het nieuwe houtdeel kan een stelklamp (voorzien van lossingstape) of aluminium hoeklijn goede diensten bewijzen - Het overtollige materiaal niet geheel Dit dient tijdens de uitharding bol op de verbinding te staan. - Na uitharding het geheel mechanisch glad schuren met P80 zodat storende overgangen en onregelmatigheden tussen hout en Sigma Flexidur niet meer zichtbaar zijn. Naschuren met P180 of fijner om een goede hechting van het verfsysteem te verkrijgen. pagina 4/12
OHR 003 Herstellen aangetast hout door deelvervanging - Hout met aantasting tot achter de glaslijn - Afhankelijk van het herstel, glas, beplating, puivulling, draaiende delen etc. - Aangetast hout tot 5 cm naast de aantasting uitzagen. - Verflagen naast de afgezaagde delen geheel verwijderen tot blank hout. - Voor aanvang van de reparatie houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte van het nog gezonde - Nieuwe stijl- of dorpeldeel, eventueel met gecontramalde aansluiting, passend maken. De lijmnaad tussen nieuw en bestaand hout dient minimaal 10 mm te zijn. Houtsoort bijvoorkeur gelijk houden aan bestaande houtsoort. - Muurkanten en raamdorpelsteenzijde van het nieuwe houtdeel blijven uit het zicht en moeten alvorens te plaatsen worden behandeld met een laag Sigma Flexidur KA. - Contactvlakken, van bestaand en nieuw hout, behandelen met Sigma Flexidur FX. Dit minimaal 30 minuten en maximaal 2 uur laten indringen. Overtollig materiaal verwijderen met absorberend, niet pluizend papier of doek. - Vervolgens het bestaande en nieuw hout benatten met een dun laagje Sigma Flexidur ZK. Vervolgens zoveel Sigma Flexidur ZK aanbrengen dat na het plaatsen van het nieuwe houtdeel de lijmnaad volledig is gevuld. Bij temperaturen lager dan 10 C moet Sigma Flexidur ZK vervangen worden door Sigma Flexidur WK. - Het nieuwe houtdeel plaatsen en overtollig materiaal Luchtinsluiting moet worden voorkomen. Bij het vastzetten van het nieuwe houtdeel kan een stelklamp (voorzien van lossingstape) of aluminium hoeklijn goede diensten bewijzen - Eventueel kleine oneffenheden egaliseren met Sigma Flexidur XS. - Na uitharding het geheel mechanisch glad schuren zodat storende overgangen en onregelmatigheden tussen hout en Sigma Flexidur niet meer zichtbaar zijn. Deelvervanging pagina 5/12
OHR 004 Herstellen liggende houten delen met oppervlakkige gebreken - Liggende houten delen met gebreken, zoals krimpscheuren, windscheuren, opgetrokken vingerlassen en/of lamineringen - Van de delen die hersteld moeten worden de verflagen volledig verwijderen met de daarvoor geëigende middelen. - De kaal gemaakte delen machinaal schuren. Opstaande houtvezels, stof en vuil zorgvuldig - Kanten afronden tot een radius van 8 mm met behulp van een ronde kanten frees. - Wanneer in het betreffende houtdeel ook aangetast hout en grotere scheuren aanwezig zijn, dan dienen deze voorafgaande aan het aanbrengen van het vliessysteem herstelt te worden met Sigma Flexidur ZK of Sigma Flexidur WK, zoals omschreven in dit systeemblad. - Voor aanvang van de reparatie houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte van het nog gezonde - Hout en eventuele reparaties (dezelfde dag) instrijken met Sigma Flexidur FX of Sigma Flexidur KA. De onderzijde van liggende delen niet afdichten met het vliessysteem. - Glasvlies in de nog natte laag Sigma Flexidur FX of Sigma Flexidur KA inbedden. - Het vlies goed aandrukken met een plamuurmes of moduleermes. - Voor een duurzame reparatie is het van groot belang dat luchtinsluiting wordt voorkomen. Bij aanwezigheid van luchtinsluitingen, deze direct wegdrukken. - Direct na het aanbrengen van het glasvlies een tweede laag Sigma Flexidur FX of Sigma Flexidur KA aanbrengen. Het vliessysteem goed laten drogen. - Na droging machinaal schuren tot een egale ondergrond. Bij het opschuren mag het glasvlies niet beschadigd worden. Schuurstof Inbedden vlies pagina 6/12
OHR 010 Afdichten openstaande houtverbindingen Er is sprake van een open houtverbinding wanneer een voelermaatje van 0,2 mm circa 15 mm in de verbinding kan worden gestoken. - Verflagen ter plaatse van de verbinding geheel verwijderen tot blank hout. - De openstaande houtverbinding tot minimaal 5 mm breed en 5 mm diep uitrezen zodat een gezonde ondergrond en voldoende ruimte voor het reparatiemateriaal gecreëerd wordt. - Eventueel omliggend aangetast hout eveneens wegfrezen. - Voor aanvang van de reparatie houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte van het nog gezonde - Open gefreesde verbinding fixeren met Sigma Flexidur FX. Dit minimaal 30 minuten en maximaal 2 uur laten indringen. Overtollig materiaal verwijderen met absorberend, niet pluizend papier of doek. - Verbindingsnaad volledig dichtzetten en glad en strak Afgedichte houtverbinding afwerken met Sigma Flexidur ZK. Luchtinsluiting moet worden voorkomen. - Bij temperaturen lager dan 10 C moet Sigma Flexidur ZK vervangen worden door Sigma Flexidur WK. - Eventueel kleine oneffenheden egaliseren met Sigma Flexidur XS. - Na uitharding het geheel mechanisch glad schuren zodat storende overgangen en onregelmatigheden tussen hout en Sigma Flexidur niet meer zichtbaar zijn. pagina 7/12
OHR 011 A Afdichten scheuren Er is sprake van een scheur wanneer een voelermaatje van 0,2 mm circa 5 mm in de scheur kan worden gestoken. - Verflagen ter plaatse van de scheur geheel verwijderen tot blank hout. - Voor aanvang van de reparatie houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte van het nog gezonde - Aan het begin en einde van de scheur een gaatje boren. - De scheuren tot minimaal 5 mm breed en 5 mm diep uitfrezen zodat een gezonde ondergrond en voldoende ruimte voor het reparatiemateriaal gecreëerd wordt. - Eventueel omliggend aangetast hout eveneens wegfrezen. - Open gefreesde scheuren fixeren met Sigma Flexidur FX. Dit minimaal 30 minuten en maximaal 2 uur laten indringen. Overtollig materiaal verwijderen met absorberend, niet pluizend papier of doek. - De scheur volledig dichtzetten en glad en strak afwerken met Sigma Flexidur ZK. Luchtinsluiting moet worden voorkomen. - Bij temperaturen lager dan 10 C moet Sigma Flexidur ZK vervangen worden door Sigma Flexidur WK. - Eventueel kleine oneffenheden egaliseren met Sigma Flexidur XS. - Na uitharding het geheel mechanisch glad schuren zodat storende overgangen en onregelmatigheden tussen hout en Sigma Flexidur niet meer zichtbaar zijn. Scheur afgedichte met Sigma Flexidur ZK pagina 8/12
OHR 011 B Afdichten scheuren (snel uithardend systeem) Er is sprake van een scheur wanneer een voelermaatje van 0,2 mm circa 5 mm in de scheur kan worden gestoken. - Verflagen ter plaatse van de scheur geheel verwijderen tot blank hout. - Voor aanvang van de reparatie houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte van het nog gezonde hout mag niet hoger zijn dan 18%. - Aan het begin en einde van de scheur een gaatje boren. - De scheuren tot minimaal 5 mm breed en 5 mm diep (maximaal 20 mm diep) uitfrezen zodat een gezonde ondergrond en voldoende ruimte voor het reparatiemateriaal gecreëerd wordt. - Eventueel omliggend aangetast hout eveneens wegfrezen. - Scheur eerst benatten met een dun laagje Sigma Flexidur XS. Vervolgens de scheur volledig dichtzetten met Sigma Flexidur XS. Luchtinsluiting moet worden voorkomen. - Het overtollige materiaal niet geheel Scheur afgedicht met Sigma Flexidur XS Dit dient tijdens de uitharding bol op de scheur te staan. - Na uitharding het geheel mechanisch glad schuren met P80 zodat storende overgangen en onregelmatigheden tussen hout en Sigma Flexidur niet meer zichtbaar zijn. Naschuren met P180 of fijner om een goede hechting van het verfsysteem te verkrijgen. pagina 9/12
OHR 012 Afdichten aansluiting deurstijlen met hardstenen neuten Openstaande aansluiting tussen houten deurstijlen en hardstenen neuten. - Verflagen ter plaatse van de verbinding geheel verwijderen tot blank hout. - De openstaande verbinding tot minimaal 5 mm breed en 5 mm diep uitfrezen zodat een gezonde ondergrond en voldoende ruimte voor het reparatiemateriaal gecreëerd wordt. - Eventueel omliggend aangetast hout eveneens wegfrezen. - Voor aanvang van de reparatie houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte van het nog gezonde - Open gefreesde verbinding fixeren met Sigma Flexidur FX. Dit minimaal 30 minuten en maximaal 2 uur laten indringen. Overtollig materiaal verwijderen met absorberend, niet pluizend papier of doek. - Verbindingsnaad volledig dichtzetten en glad en strak Afgedichte aansluiting deurstijl met afwerken met Sigma Flexidur ZK. Luchtinsluiting moet hardstenen neut worden voorkomen. - Bij temperaturen lager dan 10 C moet Sigma Flexidur ZK vervangen worden door Sigma Flexidur WK. - Eventueel kleine oneffenheden egaliseren met Sigma Flexidur XS. - Na uitharding het geheel mechanisch glad schuren zodat storende overgangen en onregelmatigheden tussen hout en Sigma Flexidur niet meer zichtbaar zijn. pagina 10/12
OHR 020 Herstellen mechanische beschadigingen (tot 20 mm) - Hout met mechanische beschadigingen tot een diepte van maximaal 20 mm. - Verflagen ter plaatse van beschadigde delen geheel verwijderen tot blank hout. - Beschadigde delen uitfrezen zodat een gezonde ondergrond en voldoende ruimte voor het reparatiemateriaal gecreëerd wordt. - Omliggend hout schuren en alle ongerechtigheden - Voor aanvang van de reparatie houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte van het nog gezonde - De open gefreesde delen volledig dichtzetten met Sigma Flexidur XS. Luchtinsluiting moet worden voorkomen. - Het overtollige materiaal niet geheel Dit dient tijdens de uitharding bol op de reparatie te staan. - Na uitharding het geheel mechanisch glad schuren met P80 zodat storende overgangen en onregelmatigheden tussen hout en Sigma Flexidur niet meer zichtbaar zijn. Naschuren met P180 of fijner om een goede hechting van het verfsysteem te verkrijgen. OHR 021 Herstellen van noesten en harsgangen (tot 20 mm) - Hout met noesten en harsgangen tot een maximale diepte van 20 mm. - Verflagen ter plaatse van de noesten en harsgangen geheel verwijderen tot blank hout. - De noesten en harsgangen uitfrezen zodat een gezonde ondergrond en voldoende ruimte voor het reparatiemateriaal gecreëerd wordt. - Omliggend hout schuren en alle ongerechtigheden - Voor aanvang van de reparatie houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte van het nog gezonde - De open gefreesde delen volledig dichtzetten met Sigma Flexidur XS. Luchtinsluiting moet worden voorkomen. - Het overtollige materiaal niet geheel Dit dient tijdens de uitharding bol op de reparatie te staan. - Na uitharding het geheel mechanisch glad schuren met P80 zodat storende overgangen en onregelmatigheden tussen hout en Sigma Flexidur niet meer zichtbaar zijn. Naschuren met P180 of fijner om een goede hechting van het verfsysteem te verkrijgen. pagina 11/12
OHR 022 Herstellen van noesten en harsgangen (dieper dan 20 mm) - Hout met noesten en harsgangen dieper dan 20 mm. - Verflagen ter plaatse van noesten en harsgangen geheel verwijderen tot blank hout. - De noesten en harsgangen uitfrezen zodat een gezonde ondergrond en voldoende ruimte voor het reparatiemateriaal gecreëerd wordt. - Omliggend hout schuren en alle ongerechtigheden - Voor aanvang van de reparatie houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte van het nog gezonde - De open gefreesde delen fixeren met Sigma Flexidur FX. Dit minimaal 30 minuten en maximaal 2 uur laten indringen. Overtollig materiaal verwijderen met absorberend, niet pluizend papier of doek. - De open gefreesde delen volledig dichtzetten en glad en strak afwerken met Sigma Flexidur ZK. Luchtinsluiting moet worden voorkomen. - Bij temperaturen lager dan 10 C moet Sigma Flexidur ZK vervangen worden door Sigma Flexidur WK. - Eventueel kleine oneffenheden egaliseren met Sigma Flexidur XS. - Na uitharding het geheel mechanisch glad schuren zodat storende overgangen en onregelmatigheden tussen hout en Sigma Flexidur niet meer zichtbaar zijn. OHR 023 Afdichten van onbehandeld hout - Kopse vlakken en onbeschermd hout. - Voor aanvang het houtvochtgehalte meten. Het houtvochtgehalte mag niet hoger zijn dan 18%. - De kopse kanten, randen of andere houten delen (mechanisch) schuren tot een egale gezonde ondergrond. - Het hout behandelen met twee lagen Sigma Flexidur KA. REFERENTIES Documentatieblad Nummer Sigma Flexidur FX 4268NL Sigma Flexidur KA 4269NL Sigma Flexidur WK 4271NL Sigma Flexidur XS 4272NL Sigma Flexidur ZK 4273NL PPG Coatings Nederland B.V., Postbus 42, 1420 AA Uithoorn. Technisch Centrum Bouw, telefoon (0297) 54 18 89, fax (0297) 54 03 66, e-mail Info@sigma.nl, www.sigma.nl. De gegevens in dit blad zijn correct op de dag van uitgifte. Wij behouden ons het recht voor zonder kennisgeving wijzigingen aan te brengen. Aansprakelijkheid op grond van gegevens van dit blad wordt uitgesloten. Sigma Coatings is een merk van PPG. pagina 12/12