Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB05-037 31 maart 2005 9.30 uur Economie groeit 1,4 procent in 2004 De Nederlandse economie is in 2004 met 1,4 procent gegroeid. Dat is een licht herstel na de krimp in 2003. Wel blijft de groei van het bruto binnenlands product (BBP) ruim beneden het gemiddelde van 2,5 procent over de afgelopen 35 jaar. Dat blijkt uit de tweede raming van de Kwartaalrekeningen van het CBS. Het resultaat is 0,1 procentpunt hoger dan bij de eerste raming in februari. Het bescheiden economisch herstel in 2004 is vooral te danken aan de sterk gestegen export. Daarnaast herstelden de investeringen zich enigszins van de dalingen van de afgelopen jaren. Huishoudens besteedden niet of nauwelijks meer dan in 2003. De overheidsconsumptie nam zelfs iets af. In het vierde kwartaal van 2004 lag het BBP 1,6 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2003. Ten opzichte van het derde kwartaal van 2004 is het BBP gelijk gebleven. Beperkte opwaartse bijstelling economische groei 2004 De economische groei over 2004 is in de tweede raming van het CBS met 0,1 procentpunt naar boven bijgesteld. Dat komt vooral door een opwaartse aanpassing van de groei in het vierde kwartaal met 0,3 procentpunt. Voor het vierde kwartaal is vooral de bouwproductie naar boven bijgesteld, waardoor ook de investeringen hoger zijn uitgekomen. De beperkte opwaartse bijstellingen van de economische groei in het tweede en derde kwartaal zijn toe te schrijven aan een hoger uitvoeroverschot. De cijfers voor de consumptie van huishoudens en overheid zijn over alle kwartalen iets verlaagd. www.cbs.nl Geen kwartaal-op-kwartaalgroei Het volume van het BBP was in het vierde kwartaal van 2004, na correctie voor werkdag- en andere seizoeneffecten, gelijk aan het derde kwartaal van 2004. Bij de kwartaalvergelijking is gecorrigeerd voor het effect van de twee extra werkdagen in het vierde kwartaal. Uitvoer motor van de economie In 2004 was het volume van de uitvoer van goederen en diensten 8,3 procent hoger dan in 2003. Dat is de hoogste groei in vier jaar. De top lag rond de zomer toen de exportgroei in de dubbele cijfers liep. In het vierde kwartaal is de exportgroei iets afgezwakt en uitgekomen op 8,4 procent. De stijging van het exportvolume heeft niet alleen betrekking op in Nederland geproduceerde goederen en diensten, maar meer nog op de wederuitvoer van elders CBS Persbericht PB05-037 pagina 1 van 6
geproduceerde goederen. Deze worden via Nederland gedistribueerd nadat ze een geringe bewerking hebben ondergaan. De invoer groeide in 2004 met 7,5 procent niet veel minder dan de uitvoer. Naast het effect van de sterk stijgende wederuitvoer hebben buitenlandse leveranciers hun marktaandeel op de Nederlandse markt weten te vergroten. Nauwelijks groei consumptie van huishoudens Het volume van de consumptie van huishoudens was vorig jaar 0,3 procent hoger dan in 2003. In 2003 daalde de consumptie nog met 0,9 procent. De minieme groei van de consumptie van huishoudens was echter geheel te danken aan hogere uitgaven voor de zorg als gevolg van enkele belangrijke wijzigingen in de AWBZ en de Ziekenfondswet. Aan voedings- en genotmiddelen werd, voor prijsdalingen gecorrigeerd, iets meer uitgegeven. Daarentegen gaf de consument opnieuw minder uit aan duurzame consumptiegoederen, zoals meubelen en personenauto s. Geringe daling overheidsconsumptie Het volume van de overheidsconsumptie was in 2004 0,2 procent lager dan in 2003. Deze zeer geringe daling komt na jaren van voortdurende groei, toen de overheidsbestedingen de belangrijkste impuls voor de economie vormden. De reële uitgaven voor de zorg namen ook in 2004 toe, maar minder sterk dan voorheen. Dit komt mede door de al eerder vermelde wijzigingen in de AWBZ en de Ziekenfondswet. De uitgaven voor openbaar bestuur waren echter lager. Licht herstel investeringen In 2004 waren de investeringen in vaste activa 2,5 procent hoger dan in 2003. Deze groei komt na twee jaar van fors teruglopende investeringen. In infrastructuur en in machines en installaties werd iets meer geïnvesteerd. De investeringen in woningen namen toe doordat er 10 procent meer woningen gereed kwamen. De investeringen in bedrijfsauto s en vooral computers waren ook fors hoger. In bedrijfsgebouwen echter werd opnieuw minder geïnvesteerd. Productiegroei het hoogst in handel, transport en gaswinning Het bescheiden economisch herstel in 2004 kwam vooral ten goede aan handel, transport en communicatie. Daarnaast was er na drie jaar daling een geringe stijging van de industriële productie. Dat herstel was vooral te danken aan de metaal waar de productie voor het eerst in jaren steeg. De chemie liet het echter vooral in de tweede helft van het jaar afweten. Ook de bouwproductie herstelde enigszins door meer investeringen in woningen en infrastructuur. De productie van de energiesector nam sterk toe doordat vorig jaar veel meer gas is gewonnen. Dat gas is vooral afgezet in het buitenland. In de landbouw waren de oogsten goed, maar stond de afzet van de tuinbouw onder druk. De lichte groei van de financiële en zakelijke dienstverlening kwam voor een groot deel van banken en verzekeraars. De groei van de niet-commerciële dienstverlening viel sterk terug en lag voor het eerst sinds 2000 beneden de groei van het bedrijfsleven. CBS Persbericht PB05-037 pagina 2 van 6
Technische toelichting De economische groei wordt gemeten aan de volumegroei van het bruto binnenlands product (BBP). Dit is het totaal van de in het productieproces gevormde inkomens (de toegevoegde waarde ). In dit persbericht is de tweede raming van de economische groei in het vierde kwartaal van 2004 en daarmee voor heel 2004 gepubliceerd. De cijfers van de eerste raming van 15 februari 2005 zijn aangepast op basis van nieuwe en meer uitgebreide statistische informatie. Bovendien zijn meer detailgegevens beschikbaar gekomen. In dit persbericht zijn ook de cijfers over de eerste 3 kwartalen van 2004 iets gewijzigd. De cijfers kunnen later nog worden aangepast, met name bij de reguliere jaarlijkse aanpassing van de Nationale rekeningen, die voor het eerst weer plaatsvindt in juli 2005. Seizoengecorrigeerde cijfers voor voorgaande jaren kunnen door de wijzigingen in de kwartalen van 2004 fractioneel zijn veranderd. In de tabellen zijn de bijgestelde cijfers cursief aangegeven. Bruto binnenlands product: volume 7 % mld euro 94 6 93 5 92 4 91 3 90 2 89 1 88 0 87-1 86-2 85-3 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV 1999 2000 2001 2002 2003 2004 %-mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder (links) seizoengecorrigeerd, mld euro in prijzen 1995 (rechts) 84 CBS Persbericht PB05-037 pagina 3 van 6
Tabel 1: Bruto Binnenlands Product (marktprijzen) Verandering ten opzichte van zelfde periode vorig jaar Voorgaande periode 1) volumemutaties in % 2001 1,4. 2002 0,6. 2003-0,9. 2004 1,4. 2001-I 1,8 0,2 II 1,9 0,6 III 1,3-0,1 IV 0,7 0,0 2002-I 0,4 0,1 II 0,4 0,4 III 1,0 0,2 IV 0,5-0,3 2003-I -0,2-0,6 II -1,4-0,7 III -1,4 0,2 IV -0,5 0,7 2004-I 1,2 0,9 II 1,4-0,1 III 1,6 0,3 IV 1,6 0,0 1) Gecorrigeerd voor seizoeninvloeden en werkdageffecten. CBS Persbericht PB05-037 pagina 4 van 6
Tabel 2: Goederen- en dienstentotalen 2003 2004 2004 I II III IV volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder Consumptieve bestedingen 0,0 0,1 0,1 0,0 0,5 0,0 w.v. door huishoudens -0,9 0,3 0,3 0,2 0,7 0,2 door overheid 1,8-0,2-0,4-0,3 0,3-0,4 Investeringen in vaste activa -3,1 2,5 4,6 1,5 0,6 3,0 Veranderingen voorraden 1) 0,0 0,0 0,5-1,4 1,3-0,2 Nationale bestedingen -0,5 0,6 1,1-0,1 0,7 0,8 Uitvoer goederen en diensten 0,0 8,3 3,9 10,4 10,5 8,4 Invoer goederen en diensten 0,6 7,5 4,0 8,4 10,0 7,8 Bruto binnenlands product -0,9 1,4 1,2 1,4 1,6 1,6 2) 1) In procenten van het BBP in constante prijzen. Tabel 3: Waarde- en prijsontwikkeling van het BBP (marktprijzen) Waarde Waardeverandering Prijsverandering mld euro in % t.o.v. jaar eerder 2001 429,3 6,7 5,2 2002 445,2 3,7 3,1 2003 454,3 2,0 3,0 2004 466,3 2,6 1,2 2001-I 104,8 8,0 6,0 II 109,6 7,2 5,2 III 104,5 6,4 5,1 IV 110,5 5,4 4,6 2002-I 108,2 3,3 2,9 II 113,3 3,4 3,0 III 109,1 4,5 3,4 IV 114,5 3,6 3,2 2003-I 111,6 3,1 3,3 II 116,1 2,5 3,9 III 109,9 0,8 2,2 IV 116,6 1,8 2,4 2004-I 114,3 2,4 1,2 II 118,8 2,4 0,9 III 113,1 2,8 1,2 IV 120,1 3,0 1,4 CBS Persbericht PB05-037 pagina 5 van 6
Tabel 4: Toegevoegde waarde van producenten (bruto, basisprijzen) 2003 2004 2004 I II III IV volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder Producenten van: Goederen -2,5 2,0 2,3 1,9 2,2 1,8 Landbouw en visserij 3,4 1,9 1,5 1,0 2,3 2,5 Industrie en energie: -2,4 2,3 1,9 3,1 3,1 1,1 w.o. Industrie -2,8 0,9 1,7 1,4 0,5 0,0 Bouwnijverheid -5,0 1,4 3,5-1,3-1,1 4,1 Commerciële diensten -0,5 1,8 0,8 2,4 1,9 1,9 Handel, horeca en transport -1,2 2,7 1,4 3,5 3,3 2,7 Financiële en zakelijke diensten 0,1 1,0 0,3 1,5 0,9 1,3 Niet-commerciële diensten 1,7 0,6 0,4 0,9 0,9 0,3 Tabel 5: Investeringen in vaste activa 2003 2004 2004 I II III IV volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder Investeringen in vaste activa -3,1 2,5 4,6 1,5 0,6 3,0 w.o. Woningen -4,3 3,8 6,1 1,7 1,1 5,7 Bedrijfsgebouwen -9,2-3,0 0,2-7,6-5,1 0,9 G.W.W. werken -2,0 1,3 4,8-2,0-3,1 5,5 Vervoermiddelen 10,0 7,2 17,2-2,5 5,5 8,5 Machines en installaties -5,0 1,2-0,9 16,9 2,7-10,9 Computers 3,6 13,1 10,3 11,0 9,8 19,9 CBS Persbericht PB05-037 pagina 6 van 6