Factsheet: NL33DA Drentse Aa -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 25 april 2014. Deze factsheet dient gezien te worden als een werkversie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 2015 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Drentse Aa Code: NL33DA Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen, Provincie Drenthe Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Aa en Hunze, Assen, Haren, Midden-Drenthe, Tynaarlo Ja Karakterschets: Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 1 van 103
2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Veiligheid, Verkeer en vervoer Bestrijdingsmiddelen / Zware metalen / Nutrienten diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutriënten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Veiligheid, Verkeer en vervoer Bestrijdingsmiddelen / Zware metalen / Nutrienten regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging omleiden piekafvoer Landbouw Kunstmatige waterhuishouding en verandering afvoerkarakterisitiek stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop verlies oeverzones en overstromingsvlaktes versnelde waterafvoer barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterbeheer afgestemd op gebiedsfuncties Veiligheid, Landbouw Veiligheid, Landbouw Voorkomen wateroverlast Peilbeheer (grond)water Kunstmatige waterhuishouding Verandering afvoerkarakteristiek Vermindering natuurlijke processen en leefgebied voor aquatische flora en fauna. Verandering afvoerkarakteristiek en vermindering bergingscapaciteit Vermindering natuurlijke beekprocessen Continuum doorbroken Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. De belastingen komen vanuit de landbouw (belangrijkste, zowel nutriënten als gewasbeschermingsmiddelen), stedelijk gebied (gewasbeschermingsmiddelen), industrie en verkeer (gewasbeschermingsmiddelen, diverse stoffen). Daarnaast is door regulering waterbeweging en morfologische aanpassing de waterhuishouding kunstmatig en verandering in afvoerkarakteristiek en vermindering bergingscapaciteit opgetreden. Als gevolg hiervan vermindering natuurlijke processen en leefgebied voor aquatische flora en fauna. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot 2021. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 2 van 103
Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Anders, zie toelichting False False False True False False Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied False False False True False False Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied False False False True False False Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Beschouwde alternatieven Een deel van de benedenloop van de Drentsche Aa kent een gestuwd waterpeil omdat deze in open verbinding staat met de boezem. Dit zorgt voor een sterke afname van de stroming bij lagere waterafvoeren. Door de uitgevoerde waterhuishoudkundige aanpassingen in de bovenlopen van de Drentsche Aa t.b.v. de landbouw is het afvoerregime van de beek veranderd. Met name de piekafvoeren zijn hierdoor toegenomen. Dit heeft o.a. geleid tot de aanleg van verdeelwerk Loon waarmee piekafvoeren vanuit het beeksysteem naar het Havenkanaal/Noord-Willemskanaal worden afgevoerd. Dit heeft het natuurlijke afvoerpatroon van de beek tijdens hoogwatersituaties (inundaties) sterk beinvloed. Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 3 van 103
Fysische Chemie: in het algemeen is de kwaliteit van de beek te noemen, P en N voldoen op de hoofdmeetpunten. Plaatselijk vindt nadelige beïnvloeding door nutriënten plaats. Dit betreft vooral kleine bovenlopen. Koper: In 2009 is in de methodiek van meten van metalen geen rekening gehouden met de biobeschikbaarheid hiervan. Voor Koper mag in de huidige situatie hier rekening mee worden gehouden. In dat geval is Koper geen probleemstof in de Drentse Aa. Gewasbeschermingsmiddelen (GBM): Deze vallen onder specifiek verontreinigende stoffen. Op het KRW meetpunt 2101 en op de overige GBM meetpunten in het waterlichaam Drentse Aa treffen we overschrijdingen aan van GBM. Het betreft zowel herbiciden, insecticiden als fungicide. Oppervlaktewater Drentse Aa voor drinkwaterbereiding: uit de Drentse Aa wordt oppervlaktewater onttrokken voor de drinkwaterproductie. Het oppervlaktewater van de Drentse Aa wordt, voordat het naar de zuivering gaat, eerst geleid naar het mengbekken om een homogene waterstroom te bewerkstelligen. De Drentse Aa laat namelijk nog met regelmaat overschrijdingen zien voor onder meer GBM ten opzichte van de drinkwaternorm. Samen met Waterbedrijf Groningen en Provincie Drenthe wordt al het mogelijke gedaan om het optreden van deze overschrijdingen te verminderen. Een voorbeeld hiervan is het project Schone Bron Drente Aa (2011-2013) waarbij onderzoek is gedaan naar de herkomst van GBM in verschillende zijtakken van de Drentse Aa. In 2013 is een gebiedsdossier opgesteld voor de Drentse Aa, waarin de risico s en belastingen in beeld zijn gebracht. In 2014 wordt het uitvoeringsprogramma opgesteld en vastgesteld voor oplossingen en maatregelen van deze risico s en belastingen. Deze maatregelen worden opgenomen in de KRW maatregelen lijst. Biologie Beoordeling periode 2009-2015 GEP Toestand 2009 Toestand 2010-2015 Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,53 matig Vis (EKR) 0,35 E-ontoereikend matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,10 Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,20 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 30 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) 70-120 Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 4 van 103
Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand 2010-2015 met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand 2010-2015. Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. Ten opzichte van de uitgangssituatie is in 2012 de ecologie van de beek nog niet verbeterd. Dit is conform de verwachting: Een groot deel van de maatregelen is recentelijk uitgevoerd of moet nog uitgevoerd worden en het effect van maatregelen op de ecologie is niet direct waarneembaar. De ecologie heeft tijd nodig zich aan te passen aan veranderde omstandigheden en tot ontwikkeling te komen. De belangrijkste beperkende factoren voor de ecologie zijn normalisatie en de verandering in waterhuishouding (ontbreken stroming, inundaties en optreden van onnatuurlijke, grote afvoerpieken). Stuwen en andere migratiebeperkingen zorgen ervoor dat migrerende vis een deel van de bovenstroomse delen nog niet kunnen bereiken. Het beheer en onderhoud wordt zoveel mogelijk afgestemd op de functies van de beek (water aan- en afvoer en natuur) Welke invloed de overschrijdingen in gewasbeschermingsmiddelen hebben op het ecologisch functioneren van de beek is nog onvoldoende bekend. Deze beïnvloedingsfactor dient wel meegenomen te worden. Voor drinkwater gebruikt water (beoordeling 2015) Normoverschrijding in periode 2010-2015: Toename zuiveringsinspanning: Ja Ja Eindoordeel 2009 2010-2015 Chemie Totaal C-voldoet niet C-voldoet Ecologie Totaal E-ontoereikend Biologie E-ontoereikend Fysische chemie Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet niet C-voldoet niet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand 2010-2015 is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 5 van 103
4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering (2016-2021 en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december 2013. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 afkoppelopgave gemeente Assen afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Assen Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 0,65 baggeren Nijlands loopje (gemeente Assen) Verwijderen verontreinigde bagger Gemeente Assen Voortgang: m3 Motivering: Uitgevoerd: 1.000 Toelichting: < 2015 herinrichting Deurzerdiep - Amelterbos overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: < 2015 hermeandering beektrajecten Anreeperdiep. Deurzerdiep. Zeegser loopje (3 km) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 2 In uitvoering: 1 Toelichting: < 2015 onderzoek naar beekpeilverhogende maatregelen en inrichting uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Toelichting: < 2015 saneren riooloverstort HBDA (gemeente Tynaarlo) aanpakken riooloverstorten Gemeente Tynaarlo Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: < 2015 0,65 ha 1.000 m3 1 stuks 3 km 1 stuks 1 stuks Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 6 van 103
verdrogingsbestrijding 2000 ha Drentse deel overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Toelichting: Uitgevoerd: 2 3 stuks was 11st, 8 st vervallen als opgave oppervlaktewaterlichaam, bestuursvoorstel 19-12-12 De opgave is teruggebracht van 11 st. naar 3 st. 8 st. vervallen als opgave voor het oppervlaktewaterlichaam, bestuursvoorstel 19-12-12, voorstel opnemen bij opgave grondwaterlichaam Motivatie: voor 8 st. geen directe relatie met oppervlaktewaterlichaam aantoonbaar. verdrogingsbestrijding. 200 ha Groninger deel (Westerlanden. Lappenvoort, Besloten venen) overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Toelichting: De opgave is teruggebracht van 2 st. naar 1 st. 1 stuks De opgave is teruggebracht van 2 st. naar 1 st. 1 st. vervallen als opgave voor het oppervlaktewaterlichaam, bestuursvoorstel 19-12-12, voorstel opnemen bij opgave grondwaterlichaam < 2015 Motivatie: voor 1 st. geen directe relatie met oppervlaktewaterlichaam aantoonbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 7 van 103
Maatregelen gepland voor de periode 2016-2021 Andere richtlijn: Toelichting: Aanpak gewasbeschermingsmiddelen Gebiedsdossier drinkwaterwinning (onderzoek en maatregelen) uitvoeren onderzoek 1 stuks Andere richtlijn: Toelichting: > 2015 hermeandering beektrajecten delen van Witterdiep (1 km) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Waterschap Hunze en Aas 1 km inrichting Rolderdiep 3 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Andere richtlijn: Toelichting: Inrichtingsplan Hermeandering Amerdiep 1 stuks overige inrichtingsmaatregelen Andere richtlijn: Toelichting: Andere richtlijn: Toelichting: Onderzoek fosfaat nalevering uit de bodem door doorslag van gronden uitvoeren onderzoek 1 stuks Opheffen visbarrières o.a. Rolderdiep 3 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Andere richtlijn: Toelichting: Andere richtlijn: Toelichting: verhoging beekpeillen. verhoging grondwaterstanden. vermindering grondwaterwinning aanpassen waterpeil Waterschap Hunze en Aas 3 stuks Vergroten afvoer verdeelwerk Loon i.c.m. beekpeilverhoging Loonerdiep en Taarloosche diep,anloerdiep, Zeegserloopje Maatregelen gepland voor de periode 2022-2027 inrichting Amerdiep 2,8 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 8 van 103
Andere richtlijn: Toelichting: Waterschap Hunze en Aas 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige waterflora, Vis-kwaliteit Overige waterflora, Vis-kwaliteit Overige waterflora, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Een aanzienlijk deel van de inrichtingsmaatregelen wordt in de eerste en tweede planperiode uitgevoerd. Uit onderzoek is gebleken dat het in veel gevallen een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de eerste en tweede planperiode pas in de derde planperiode volledig van kracht. Onevenredig kostbaar Waterschap Hunze en Aa s ontvangt jaarlijks 85 miljoen aan inkomsten. Voor het KRW maatregelenpakket van de periode 2016-2021 wordt jaarlijks gemiddeld 3.77 miljoen uitgetrokken, waarmee de kosten binnen de randvoorwaarde blijven van beperkte lastenstijging voor de burger zoals afgesproken met het bestuur. De overige maatregelen staan gepland na 2021, omdat het eerder uitvoeren van meer maatregelen als disproportioneel kostbaar wordt beschouwd. Technisch onhaalbaar Vanwege het maatschappelijke draagvlak, vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Een gefaseerde uitvoering is dan in veel gevallen voordeliger, omdat hiermee het opdrijven van grondprijzen kan worden tegengegaan. Bovendien is het niet aannemelijk dat alle benodigde gronden voor herinrichting tijdig verworven zijn, want er is vervolgens ook nog tijd nodig voor realisatie van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich lang niet op alle locaties binnen de komende periode zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Dit heeft als consequentie dat fasering nodig is. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 9 van 103
Factsheet: NL33DW_2 Boezemkanalen Duurswold -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 25 april 2014. Deze factsheet dient gezien te worden als een werkversie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 2015 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Boezemkanalen Duurswold Code: NL33DW_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Type: M6a (Grote ondiepe kanalen zonder scheepvaart) Status: Kunstmatig Appingedam, Delfzijl, Groningen (Gr), Slochteren Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Afwateringskanalen met boezemfunctie in laagveengebied. Het water wordt gevoed door regen, grondwater, instromend oppervlaktewater of uitgeslagen polderwater. Ten tijde van watertekort wordt via deze kanalen IJsselmeerwater aangevoerd. Het profiel van de kanalen is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Duurswold Code waterlichaam: NL33DW_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 10 van 103
2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Voorkomen wateroverlast emissies van diverse verontreinigingen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw emissies van gewasbeschermingsmiddelen en nutriënten regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Veiligheid Peilbeheer (grond)water Peilbeheer (grond)water onnatuurlijke oevermilieus continuüm doorbroken aanvoer van diverse stoffen Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Belangrijke belastingen zijn het profiel (er zijn vaak harde overgangen van land naar water) en het niet-natuurlijke peilbeheer. De kanalen hebben deels een functie recreatievaart en viswater. Belasting met stoffen is er voornamelijk door emissies van landbouwgronden en door aanvoer met aanvoerwater. In mindere mate is er belasting met stoffen door emissies van overstorten. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot 2021. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Duurswold Code waterlichaam: NL33DW_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 11 van 103
Biologie Beoordeling periode 2009-2015 GEP Toestand 2009 Toestand 2010-2015 Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,60 E-ontoereikend matig Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 4,00 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 400 E-slecht Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) 60-120 Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,40 Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M6a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand 2010-2015 met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand 2010-2015. Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. Er zijn tussen 2007 en 2013 geen metingen gedaan naar de toestand van biologische kwaliteitselementen. Er kan daarom niet worden vastgesteld wat de huidige toestand is en of er verandering is opgetreden in de toestand in deze periode. De huidige toestand is nu beoordeeld een-op-een op basis van de metingen uit 2007 waarop ook de toestand 2009 is gebaseerd. Door vaste en tegennatuurlijk peilen en niet-natuurlijke oevers (steil en deels verhard) zijn de oevers nog onvoldoende ontwikkeld (onvoldoende ondergedoken waterplanten en oeverbegroeiing). Hiermee ontbreekt ook een deel van het leefgebied van vis en macrofauna. Door de aanleg van extra natuurvriendelijke oevers wordt dit verbeterd. Op de gerealiseerde natuurvriendelijke oevers voeren we aangepast beheer en onderhoud door, ondermeer gericht op de ontwikkeling van de juiste vegetatie (geen monocultuur van riet). Vanaf 2016 wordt er een natuurlijker peilbeheer gevoerd in het Duurswold/boezemsysteem. Verwachting is dat hiermee de doelen voor biologie op den duur gehaald worden. De toestand voor chloride is slecht op het meetpunt dat vlakbij de uitmonding van het waterlichaam in zee ligt. Dit komt door de (lokale) invloed van de zee. We zullen het meetpunt verleggen naar verder landinwaarts zodat het representatiever zal zijn. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Duurswold Code waterlichaam: NL33DW_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 12 van 103
Eindoordeel 2009 2010-2015 Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal E-ontoereikend Biologie E-ontoereikend Fysische chemie E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet niet C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand 2010-2015 is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Duurswold Code waterlichaam: NL33DW_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 13 van 103
4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering (2016-2021 en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december 2013. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 afkoppelopgave gemeente Slochteren afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Slochteren Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 2,3 nautisch/kwaliteitsbaggeren (Slochterdiep) verdiepen watersysteem (overdimensioneren) Waterschap Hunze en Aas Voortgang: ha Motivering: Planvoorbereiding: 5 Toelichting: < 2015 oplossen migratieknelpunt Sans souci vispasseerbaar maken kunstwerk Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 0,5 In uitvoering: 0,5 Toelichting: < 2015 optimalisatie natuurvriendelijke oevers (7 km) verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 3,2 In uitvoering: 3,8 Toelichting: < 2015 Maatregelen gepland voor de periode 2016-2021 2,3 ha 5 ha 1 stuks 7 km optimalisatie natuurvriendelijke oevers 2,7 km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Waterschap Hunze en Aas Andere richtlijn: Toelichting: 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Duurswold Code waterlichaam: NL33DW_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 14 van 103
Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement Overige waterflora Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden De (resterende) inrichtingsmaatregelen worden in deze tweede planperiode uitgevoerd. Het duurt echter meerdere jaren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de eerste en tweede planperiode pas na deze tweede planperiode volledig van kracht. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Duurswold Code waterlichaam: NL33DW_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 15 van 103
Factsheet: NL33EW_2 Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 25 april 2014. Deze factsheet dient gezien te worden als een werkversie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 2015 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Boezemkanalen Eemskanaal Code: NL33EW_2 Winschoterdaip Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Type: M7b (Grote diepe kanalen met scheepvaart) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Appingedam, Delfzijl, Groningen (Gr), Hoogezand-Sappemeer, Menterwolde, Oldambt, Slochteren, Veendam Nee Karakterschets: Afwateringskanalen in laagveen- of zeekleigebied met boezemfunctie. Het water wordt gevoed door regen, grondwater en/of uitgeslagen polderwater. In tijden van watertekort wordt via deze kanalen IJsselmeerwater ingelaten. De kanalen hebben een belangrijke scheepvaartfunctie. Het profiel van de kanalen is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 16 van 103
2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering emissies van diverse stoffen puntbronnen overige puntbronnen Industrie emissies van diverse stoffen puntbronnen riooloverstorten Voorkomen wateroverlast diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Mobiliteit emissies van diverse stoffen emissies van diverse stoffen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw emissies van nutriënten en gewasbeschermingsmiddlen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Mobiliteit emissies van diverse stoffen regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Veiligheid onnatuurlijke oevermilieus overige belastingen scheepvaart Scheepvaart emissies van tributyltin, golfslag en opwerveling Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Ten tijde van watertekort word via deze kanalen IJsselmeerwater aangevoerd; het Reitdiep, De Diepenring van Groningen, Eemskanaal en Winschoterdiep vormen voor een groot deel van het beheergebied van het Waterschap Hunze en Aa s de hoofdaanvoerroute voor IJsselmeerwater in tijden van droogte. De kanalen worden gevoed door regen, grondwater, instromend oppervlaktewater of uitgeslagen polderwater. Het peilregime is tegennatuurlijk. De oevers zijn grotendeels niet natuurvriendelijk (harde overgangen van land naar water). De kanalen hebben een belangrijke scheepvaartfunctie. Belasting met stoffen is er door emissies afkomstig van rioolwaterzuiveringsinstallaties, industrie, scheepvaart, en landbouwgronden en door aanvoer met aanvoerwater. In mindere mate vindt er belasting plaats door overstorten. Een specifieke beïnvloeding is de belasting met zout door de zee. Deze treedt vooral lokaal bij de zeesluizen sterk op maar onder droge omstandigheden kan een zouttong zich in de richting van de stad Groningen uitbreiden. D.m.v. doorspoelen met zoet water wordt dit effect tegengegaan. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot 2021. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - tributyltin (kation) (TC4ySn) - zink (Zn) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 17 van 103
Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: In dit waterlichaam komt normoverschrijding van de prioritaire stof tributyltin voor. De oorzaak hiervan is de toepassing van algenweringsmiddel voor scheepshuiden Voor deze stof bestaat al Europese wetgeving waarmee, bij naleving daarvan, deze overschrijding niet voorkomt. Zink en koper (overige relevante stoffen) komen normoverschrijdend voor. Emissies van zink en koper worden op verschillende manieren teruggedrongen (bijvoorbeeld vergunningverlening, verbeteringen in rioolstelstels, produktontwikkeling). Wij schatten in dat biologisch doelbereik niet verhinderd wordt door deze aanwezigheid van zink en koper. Wij monitoren of dit werkelijk zo is. Biologie Beoordeling periode 2009-2015 GEP Toestand 2009 Toestand 2010-2015 Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,34 E-ontoereikend Overige waterflora (EKR) 0,16 E-slecht Vis (EKR) 0,39 E-ontoereikend matig Fytoplankton (EKR) 0,57 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,20 Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 4,00 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 400 E-slecht E-slecht slecht Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) 60-120 Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,40 Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M7b) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 18 van 103
Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand 2010-2015 met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand 2010-2015. Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. Door niet-natuurlijke oevers (steil en verhard), scheepvaartbewegingen en vaste en tegennatuurlijk peilen zijn de oevers onvoldoende ontwikkeld (onvoldoende ondergedoken waterplanten en oeverbegroeiing). Hiermee ontbreekt ook een deel van het leefgebied van vis en macrofauna. Het Eemskanaal is een belangrijke verbindingszone voor vissen tussen zee en de Hunze en Drentse Aa. Vissen maken ten tijdens hun migratie gebruik van scheepvaart sluizen bij Delfzijl. Vanaf eind 2007 wordt bij de spuisluis van Delfzijl een visvriendelijk sluisbeheer toegepast. Hiermee zijn de migratiemogelijkheden geoptimaliseerd. In het kanaal zelf liggen geen barrières voor vismigratie. De hoge score voor algen geeft mogelijk een vertekend beeld. Deze waarde is een geprojecteerde score van het waterlichaam Duurswold. Op basis van chlorofyl-metingen is geconstateerd dat dit mogelijk een te gunstig beeld laat zien voor dit waterlichaam. Op basis van aanvullende metingen in 2015 zal bekeken worden wat de daadwerkelijke score is van algen in het waterlichaam. Mogelijk dat de doelen op basis van deze meetactie aangepast gaan worden. Ook voor macrofauna geldt dat het oordeel is gebaseerd op projectie van metingen in waterlichaam kanalen Duurswold. Deze wordt tot nu toe als representatief geacht maar in 2014 zullen aanvullende metingen in het waterlichaam Eemskanaal Winschoterdiep uitgevoerd worden om dit uitgangspunt te controleren. De toestand voor chloride is slecht op het meetpunt dat vlakbij de uitmonding van het waterlichaam in zee ligt. Dit komt door de (lokale) invloed van de zee. We zullen het meetpunt verleggen naar verder landinwaarts zodat het representatiever zal zijn. Eindoordeel 2009 2010-2015 Chemie Totaal C-voldoet niet C-voldoet niet Ecologie Totaal E-slecht Biologie E-slecht Fysische chemie E-slecht E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet niet C-voldoet niet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand 2010-2015 is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 19 van 103
4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering (2016-2021 en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december 2013. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelopgave gemeente Groningen afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Groningen Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 6 Toelichting: < 2015 afkoppelopgave gemeente Hoogezand-Sappemeer afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Hoogezand-Sappemeer Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 9,9 afkoppelopgave gemeente Menterwolde afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Menterwolde Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 3,9 afkoppelopgave gemeente Scheemda afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Scheemda Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 1,4 Afkoppelopgave gemeente Veendam afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Veendam Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 9 baggeren verontreinigde waterbodem Eemskanaal (Fase I. hotspot Hg) Verwijderen verontreinigde bagger Provincie Groningen Voortgang: m3 Motivering: Planvoorbereiding: 40.000 Toelichting: < 2015 6 ha 9,9 ha 3,9 ha 1,4 ha 9 ha 40.000 m3 onderzoek naar haalbaarheid natuurvriendelijke oevers en haalbaarheid doel Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip 1 stuks Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 20 van 103
uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: < 2015 uitbreiding RWZI Foxhol/opheffen RWZI's Siddeburen. Slochteren. Zuidlaren verminderen belasting RWZI Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: < 2015 1 stuks 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement Algemene fysisch-chemische parameters, Prioritaire stoffen totaal, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden De barrières voor vis zijn reeds opgeheven. Het duurt echter meerdere jaren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de eerste en tweede planperiode pas na deze tweede planperiode volledig van kracht. Chloride voldoet niet op het huidige hoofdmeetpunt. Dit is echter een lokaal effect dat alleen in de zomer optreedt in de nabijheid van de zeesluizen en is niet representatief voor het hele waterlichaam. De meetlocatie zal hiervoor aangepast worden. In dit waterlichaam komt normoverschrijding van de prioritaire stof tributyltin voor. De oorzaak hiervan is de toepassing van algenweringsmiddel voor scheepshuiden Voor deze stof bestaat al Europese wetgeving waarmee, bij naleving daarvan, deze overschrijding niet voorkomt. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 21 van 103
Factsheet: NL33FI_2 Kanaal Fiemel -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 25 april 2014. Deze factsheet dient gezien te worden als een werkversie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 2015 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Kanaal Fiemel Code: NL33FI_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Delfzijl, Oldambt Type: M6a (Grote ondiepe kanalen zonder scheepvaart) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Afwateringskanaal in zeekleigebied dat via gemaal Fiemel afwatert op de Dollard. Het water wordt gevoed door regen en uitgeslagen polderwater. Het profiel van de kanalen is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanaal Fiemel Code waterlichaam: NL33FI_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 22 van 103
2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutriënten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Veiligheid, Landbouw Veiligheid Vermindering natuurlijke processen en leefgebied voor aquatische flora en fauna. Verandering afvoerkarakteristiek en vermindering bergingscapaciteit Onnatuurlijke oevermilieus Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Kanaal Fiemel is een afwateringskanaal in zeekleigebied dat via gemaal Fiemel afwatert op de Eems. Het water wordt gevoed door regen en uitgeslagen polderwater, lokaal vindt invloed van kwel plaats. Het profiel van de kanalen is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. Er zijn geen beperkingen voor het behalen van de ecologische doelen wat betreft prioritaire of overige stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Het fosfaatgehalte voldoet niet aan de norm en is dus waarschijnlijk wel beperkend. Huidige belasting van P vanuit de landbouw is in dit gebied niet de enige bron. Andere belangrijke bronnen zijn nalevering vanuit de kleibodem en de daaronder gelegen veenbodem waarbij lokale kwel een mogelijke route is. Mogelijk speelt interne eutrofiëring vanuit de waterbodem daar ook een rol bij. Het waterschap bepaald komende planperiode hoe hiermee om te gaan. De niet-natuurvriendelijk inrichting van de oever en de niet-natuurlijke peilen zijn belemmerend voor de biologie. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot 2021. Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanaal Fiemel Code waterlichaam: NL33FI_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 23 van 103
Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Biologie Beoordeling periode 2009-2015 GEP Toestand 2009 Toestand 2010-2015 Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,51 Overige waterflora (EKR) 0,42 E-ontoereikend matig Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,49 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,20 E-ontoereikend matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 4,00 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 400 E-ontoereikend ontoereikend Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) 60-120 Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,30 E-ontoereikend Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M6a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanaal Fiemel Code waterlichaam: NL33FI_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 24 van 103
Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand 2010-2015 met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand 2010-2015. Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. Het gemiddelde zomergehalte aan fosfaat ligt boven de norm voor een e toestand, individuele gehalten laten frequent hoge pieken zien. Huidige bemesting in de landbouw is in dit gebied niet de enige bron. Andere belangrijke bronnen zijn nalevering vanuit de kleibodem en de daaronder gelegen veenbodem waarbij lokale kwel een mogelijke route is. Mogelijk speelt interne eutrofiëring vanuit de waterbodem daar ook een rol bij. Het waterschap bepaald komende planperiode hoe hiermee om te gaan. Waterplanten scoren onvoldoende, hoewel lokaal hoge bedekkingen van ondergedoken planten gevonden zijn is het aantal verschillende soorten waterplanten laag. Met de geplande inrichting van de oeverzone zal het aantal verschillende soorten toenemen en zullen de condities voor vis en macrofauna verbeteren. De hoge score voor algen geeft mogelijk een vertekend beeld. Deze waarde is een geprojecteerde score van het waterlichaam Duurswold. Op basis van chlorofyl-metingen is geconstateerd dat dit mogelijk een te gunstig beeld laat zien voor dit waterlichaam. Op basis van aanvullende metingen in 2015 zal bekeken worden wat de daadwerkelijke score is van algen in het waterlichaam. Mogelijk dat de doelen op basis van deze meetactie aangepast gaan worden. Ook voor macrofauna geldt dat het oordeel is gebaseerd op projectie van metingen in waterlichaam kanalen Duurswold. Deze wordt tot nu toe als representatief geacht maar in 2014 zullen aanvullende metingen in het waterlichaam Noord-Willemskanaal uitgevoerd worden om dit uitgangspunt te controleren. Alleen op het KRW meetpunt (gemaal Fiemel) overschrijdt chloride de norm. Het chloridegehalte bij gemaal Fiemel wordt beïnvloed door brakke kwel. Eindoordeel 2009 2010-2015 Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal E-ontoereikend Biologie E-ontoereikend Fysische chemie E-ontoereikend Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet niet E-ontoereikend C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand 2010-2015 is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanaal Fiemel Code waterlichaam: NL33FI_2 aangemaakt: 07-05-2014 om 3:39 u. pagina 25 van 103