Francisc us van Assisi W erkblad 1 Zoek eerst op in welk jaar Franciscus is geboren en gestorven. Geb oorte van Christus V RAA G 1 In welk belangrijk tijdperk heeft Franciscus geleefd (dat lees je af op de bovenste lijn van de tijdsband)? V RAA G 2 Zoek op de tijdslijn welke eeuwwisseling Franciscus heeft meegemaakt. Hij leefde dus precies bij het begin van een nieuwe tijd. Hoe heet die tijd (dat lees je af op de middelste lijn van de tijdsband)? V RAA G 3 Hieronder vind je enkele afbeeldingen die iets tonen uit die periode. Welke tekst (getal) stemt overeen met elke afbeelding (letter)? A B E 1 Het is een tijd van ridders en o or l o g e n tussen steden. Elke stad heeft een eigen leger om zich te verdedigen. C D F 2 De stad is het centrum van de samenleving, een hande lsc e ntrum. Kooplui komen erheen om handel te drijven. Er is alle dagen markt. 5 De mensen bouwen grote kath e dra l e n in de steden. Ze willen zo God eren en hun rijkdom én hun macht tonen. 3 Overal zijn er abdijen en velen worden m onnik. Het Christelijk geloof is heel belangrijk in het leven van de mensen. 6 Een stad wordt beschermd door een sta dsmuur. Langs de poorten en ophaalbruggen kom je de stad binnen. 4 Er worden kruisto ch t en naar het Heilig Land gehouden. De reizen zijn lang en de veroveringen bloedig.
Werkblad 2 Zoek eerst op in welke stad Franciscus werd geboren. Vraag 1 In welk land woonde Franciscus? Welke taal sprak hij dus? Zoek dat land in een atlas en op het landkaartje hieronder. Vraag 2 Welke vorm heeft dat land? En wat is de hoofdstad (zoek in een atlas)? Franciscus wilde dat er geen oorlog meer was tussen christenen en moslims en vertrok op reis, naar de sultan, een moslim. Deze woonde in de stad Damiate. Vraag 3 Van welk land was de sultan koning (zoek op)? Assisi. Damiate Schaal 1: 20.000.000 Reken uit, aan de hand van schaal : Vraag 4 1 cm op de kaart staat voor hoeveel km in de werkelijkheid? Meet de afstand van Assisi naar Damiate, de stad van de sultan. Vraag 5 Hoe lang is de afstand op de kaart (in cm)? Vraag 6 Hoe lang is de afstand in de werkelijkheid (in km)? Franciscus legde ong. 33 km /dag af. Hij reisde eerst te voet, daarna per schip. Vraag 7 Hoe lang duurde zijn reis naar de sultan, heen en terug? In onze tijd maken wij zo n reis natuurlijk per vliegtuig. Vraag 8 Hoe lang zou deze reis in onze tijd ongeveer duren, heen en terug?
Werkblad 3 Franciscus wordt geboren in een rijk gezin. Zijn vader is stoffenkoopman en wil graag dat zijn zoon de zaak later overneemt. Franciscus lijkt wel voorbestemd om ook een rijke stoffenkoopman te worden. Of zou hij misschien ridder kunnen worden en vechten voor de koning? Maar dan komt de ommekeer : twee belangrijke gebeurtenissen maken van Franciscus een ander mens. 1 Een ontmoeting Franciscus ontmoet een zieke. Niet zomaar ziek, maar zéér besmettelijk ziek. Het is een ziekte waarbij je handen, voeten en ledematen aangetast worden. Vraag 1 Over welke ziekte gaat het? Franciscus is eerst bang : Wat ziet die man er akelig uit! Zou hij nu niet besmet worden? Maar deze zieke heeft duidelijk hulp nodig. En liefst ook wat geld Franciscus stapt van zijn paard en geeft een OESMAAL? SALAMOE? Vraag 2 Wat geeft Franciscus aan de melaatse? Wat is de man blij! Franciscus wordt er helemaal gelukkig van! Hij vergeet de besmettelijke ziekte en voelt alleen nog diepe vriendschap voor deze zieke man. Zonder nadenken geeft hij de man een kus op de wang! Voortaan wil Franciscus zich niet bekommeren om rijk worden, zaken doen of ridder worden. Hij wil leven voor de armen en zoals de armen Vraag 3 Waarom? De zieke man op de tekening draagt een bel. 2 Een stem Franciscus houdt ervan stille plekjes en kerkjes op te zoeken. Hij komt er tot rust en bidt er. Zoek dit verhaal op : Op een dag zit hij in een verlaten kerkje en hoort er iets Vraag 4 Wat hoort hij? Vraag 5 In welk kerkje gebeurde dit? Vraag 6 Wat zegt de stem die Franciscus in het kerkje hoort? Vanaf dan verzamelt Franciscus stenen en cement en begint te werken aan de herstelling. Hij voelt zich nu een ridder van God en wil zoveel mogelijk goed doen voor wie hem het meest nodig heeft Vraag 7 Denk je dat God deze vraag letterlijk bedoelde? Wat zou Hij bedoeld hebben?
Francisc us van Assisi W erkblad 4 Franciscus kiest voor armoede. Radicaal. Niet alleen geeft hij zijn bezittingen aan de armen en brengt hij tijd door met het helpen van arme en verstoten mensen. Hij wordt ook zelf een arme en hij gaat bedelen voor voedsel. Il Poverello, de kleine arme, noemen de mensen hem. Franciscus geeft al zijn kleren terug aan zijn vader. Voortaan draagt hij alleen nog een versleten bruin kleed, een pij. Ook zijn medebroeders dragen deze pij zodat de mensen hen overal herkennen. Het enthousiasme van Franciscus werkt aanstekelijk : steeds meer mensen willen hem volgen, in eenvoud en armoede, in liefde voor natuur, voor stilte, voor God. Aan het einde van Franciscus leven zijn er duizenden minderbroeders. Ze trekken naar verre streken om er te prediken. Voor zichzelf en z n volgelingen maakt Franciscus een regel : afspraken om een goede minderbroeder te zijn. De Paus keurt de regel van Franciscus goed. Nu zijn ze een Orde : de Franciscanen W a ar of niet wa ar? No t eer h e t ge t al van elke zi n e n sc h rijf erac h t er of de s telli ng waar of o n waar is. 1 Il Poverello betekent de minderbroeder. 2 Franciscus gaat ook zelf bedelen. 3 Het bruine kleed van de broeders is een pij. 4 Franciscus geeft zijn vaders kleren terug. 5 De minderbroeders leven zonder regels. 6 Hij heeft bij zijn dood bijna 1000 broeders. 7 Ze trekken ook vér weg om te preken. 8 De Paus steunt Franciscus niet.
Werkblad 5 Franciscus beschouwde alle mensen als zijn broeders en zusters, ook al waren ze straatarm, melaats of verstoten. Ook alle dieren beschouwde hij als zijn broers en zussen want alle levende wezens zijn door God geschapen en worden door God verzorgd. Franciscus preekte zelfs voor de dieren! Ze voelden zich erg op hun gemak bij hem. Ze kwamen naar hem toe en sommige aten uit zijn hand! Franciscus stierf op 4 oktober. Welk feest vieren we dan ook elk jaar op 4 oktober? Vraag 1 Los de rebus op. + + K =G Franciscus is dan ook de patroonheilige van de ecologie en de beschermheilige van alle natuur- en dierenliefhebbers. Dieren spelen een belangrijke rol in het leven van mensen. Ook in onze taal komen ze veel voor : in namen van dorpen of straten, in spreekwoorden en gezegden Vraag 2 Zoek in elke spreuk het ontbrekende dier. Neem de letter die aangeduid is tussen haakjes en schrijf die op. Zo vorm je de naam van een TV-programma. Het achter de wagen spannen. (5 e letter) Hij doet geen kwaad. (3 e letter) Een stoot zich geen tweemaal aan dezelfde steen. (1 e letter) Het vel van de niet verkopen voordat hij geschoten is. (4 e letter) Zich in het hol van de wagen. (2 e letter) Daar kraait geen naar. (4 e letter) Boter bij de vragen. (2 e letter) Het is geen weer om een door te jagen. (3 e letter) Ik voelde mij als een vreemde in de bijt. (3 e letter) Iedere zingt zoals hij gebekt is. (4 e letter) Dat werkt als een rode lap op een. (1 e letter) Dat kind kan praten als een. (4 e letter) Geen om zonder handschoenen aan te pakken. (5 e letter) Hij maakt van een mug een. (6 e letter) Allemaal beestjes, groot en klein In de stad Gubbio was er eens een wild en gevaarlijk dier dat schapen en mensen aanviel. Franciscus ging het dier opzoeken in het bos en begon er rustig tegen te spreken. Of het dier niet wou vertrekken en de mensen met rust laten? Dan zouden de mensen geen jacht op hem maken Het dier was zó onder de indruk dat het Franciscus een pootje kwam geven en beloofde nooit meer de mensen lastig te vallen. Vraag 3 Over welk dier gaat het hier? weer- zeven geitjes Roodkapje in schapenvacht honger als een Peter en de
Werkblad 6 Franciscus was niet getrouwd. Ook zijn volgelingen hadden geen vrouw. Franciscus wilde immers een beweging van armoede, gehoorzaamheid en kuisheid. Dat betekent dat ze geen vrouw mochten hebben en niet mochten trouwen. Maar Franciscus had wel een goede vriendin, die vooral zijn bewonderaarster was. Zij wilde leven zoals Franciscus, gehoorzaam aan Jezus Evangelie, in kuisheid en in armoede. Zij was heel mooi en van een rijke familie, maar zij wilde niet trouwen. Zij wilde vooral vrede in haar leven. Franciscus knipte haar haren af en zij ging wonen in het klooster van San Damiano. Haar volgelingen heten : de Zusters Clarissen. Vraag 1 Vraag 2 Zoek in deze woordzoeker, horizontaal en verticaal, de onderlijnde woorden die met deze vrouw te maken hebben. Schrijf ze allemaal op. Wat was haar voornaam? Noteer hiervoor de overblijvende letters. WOORDZOEKER O C C L A R A D I M N L N E Z F A V D A A A E D U N E A I A I R W E S E K M E Z M I U O T R J O H R A S O M E A I O S O D S R R R H R I I O N E T A S R O N U H A N E D E R V E K E S R E T S O O L K G
OPLOSSINGEN HOEKENWERK WERKBLAD 1 Vraag 1 In de Middeleeuwen Vraag 2 De Stedentijd Vraag 3 A5 B2 C4 D3 E1 F6 WERKBLAD 2 Vraag 1 In Italië, Italiaans Vraag 2 200 km Vraag 3 Van Egypte Vraag 4 1 cm staat voor 200 km Vraag 5 ong. 18,5 cm lang Vraag 6 18,5 X 200 km = 3700 km Vraag 7 3700 km : 33 km per dag = 112,1 dagen H/T : 112,1 dagen X 2 = 224,2 dagen Vraag 8 2 X 5u vliegen =ong. 10 u WERKBLAD 3 Vraag 1 melaatsheid Vraag 2 een AALMOES Vraag 3 Om te waarschuwen dat hij een besmettelijke ziekte heeft, dat ze dus beter uit de buurt blijven. Vraag 4 Een stem Vraag 5 Het kerkje van San Damiano Vraag 6 Ga en herstel mijn kerk Vraag 7 Niet letterlijk. God bedoelde niet het gebouw maar De Kerk, een geheel van mensen, wetten, gewoonten. De Kerk was in die tijd rijk, machtig, oorlogszuchtig. Franciscus moest De Kerk veranderen WERKBLAD 5 Vraag 1 Werelddierendag Vraag 2 DIERENPLEZIER paard, vlieg, Ezel, beer, leeuw, haan, vis, hond, eend, vogel, Stier, ekster, katje,, olifant Vraag 3 WOLF WERKBLAD 4 1 niet waar 2 waar 3 waar 4 waar 5 niet waar 6 niet waar 7 waar 8 niet waar WERKBLAD 6 Vraag 1 GEHOORZAAM, KUIS- HEID, ARMOEDE, MOOI, RIJKE, TROUWEN, VREDE, HAREN, KLOOSTER, SAN DAMIANO, ZUSTERS CLARISSEN Vraag 2 CLARA DI FAVARONE