BIJBELSTUDIE De brief van Paulus aan de ROMEINEN Leren wandelen in de Geest Kees de Vlieger Een Kerygma cursus
Copyright Stichting Kerygma Nederland Baron van Nagellstraat 9a 3781 AP Voorthuizen Tel. 0342-475048 Fax 0342-474826 E-mail: kerygma@kerygma.nl www. kerygma.nl De schriftgedeelten zijn overgenomen uit De NBG vertaling Copyright 1951 Nederlands Bijbelgenootschap, Haarlem De Nieuwe Bijbelvertaling Copyright 2004 Nederlands Bijbelgenootschap, Haarlem Ontwerp van de cursusmap uitgevoerd door: Creatief Offensief te Amersfoort Zonder schriftelijke toestemming van Kerygma mag niets uit deze cursus worden overgenomen. ii
Voorwoord H et apostolische onderwijs had in de eerste gemeenten een centrale plaats: En zij bleven volharden bij het onderwijs van de apostelen.. (Hand. 2:42) De brief van Paulus aan de gemeente van Rome is een krachtige en uitgebreide expositie van zijn apostolische onderwijs in die tijd. Er zit een geweldige dynamiek in, die ons laat zien wat Gods doel is voor ons persoonlijk en voor de gemeente. Een beknopt overzicht van hoe deze brief is opgebouwd: de bediening van Paulus Rom. 1:1-17 het probleem van de zondige mens Rom. 1:18-3:23 de kracht van het Evangelie Rom. 3:24-6:23 leven door de Geest Rom. 7:1-8:13 de trouw en de liefde van God Rom. 8:14-11:36 de praktijk van het geloof Rom. 12:1-15:13 het hart en de visie van een apostel Rom. 15:14-16:27 In de afgelopen eeuwen heeft de herontdekking van de kern van deze brief tot vele geestelijke opwekkingen geleid. Het is bijvoorbeeld de brief die in de 16 de eeuw het leven van Maarten Luther helemaal op z n kop zette, waardoor hij de leider werd van een krachtige vernieuwingsbeweging: de Reformatie. In de 19 e eeuw kwamen er in ons land groepen gelovigen bijeen om deze brief te bestuderen, wat leidde tot een evangelische vernieuwing die kerkmuren oversteeg, met een grote uitwerking op politiek en sociaal gebied: het Reveil. Het verlangen naar opnieuw zo n opwekking is de aanzet geweest tot het schrijven van deze uitgebreide studie van de Romeinenbrief. Steeds als er een transformatie van een stad of een land plaatsvond, kwam dit door de verkondiging van Gods Woord. Het is namelijk de kracht van God tot redding en verandering, tot het ontvangen van Gods doel voor ons leven. Het Woord heeft altijd een praktische uitwerking, zowel op het persoonlijke als op het maatschappelijke vlak.
In onze tijd wordt er veel nadruk gelegd op de groei van de gemeente in aantallen, en dit is mooi. Maar naast numerieke groei is het Gods verlangen dat we groeien in kracht en dat we meer invloed hebben op onze maatschappij. Dit was wat God al in Genesis 22:16-18 onder ede aan Abraham beloofde. Daarover gaat de Romeinenbrief, en dus ook deze studie. Het schrijven van deze studie heeft mij niet alleen veel tijd en energie gekost, maar ook rijk gezegend. Het heeft mij nieuwe, diepere inzichten gegeven in Gods Woord en mij de grote rijkdom getoond die er in het Evangelie ligt. Het heeft mij versterkt in mijn geloof en me laten zien hoe we door te wandelen in de Geest in overwinning kunnen leven. Verschillende bronnen hebben mij geholpen, zoals bijvoorbeeld de Studiebijbel van het Centrum voor Bijbelonderzoek en andere commentaren. Geschriften van Michael Eaton waren verhelderend en behulpzaam om vertrouwde dingen weer net iets dieper en breder te zien. Zijn boeken Living under Grace en The Christian, Israël and the Hope of the World Revival, hebben mij geholpen bij het schrijven van de lessen 13 en 17. Daarnaast ben ik heel dankbaar voor de vele mensen die rondom mij stonden om mij te helpen. Zo wil ik Janny Bosman, ds. Wim ten Voorde, Wietze Kooistra en Koen Prinzen bedanken voor hun inhoudelijke opmerkingen, aanvullingen en correcties. Bovenal wil ik de Here Zelf bedanken voor Zijn grote genade en inspiratie door Zijn Geest. Ik bid dat deze studie u persoonlijk zal zegenen en dat dit zal leiden tot een geweldige transformatie in ons land! Kees de Vlieger b
Inhoud Voorwoord LES 1 Introductie van de brief 1 Bijbelgedeelte 2 Inleiding 2 Deel 1.1 Paulus: wie is hij? 3 Deel 1.2 Paulus evangelie 4 Deel 1.3 Paulus opdracht 5 Deel 1.4 Paulus voorbeeld 6 Deel 1.5 Gehoorzaamheid in het Nieuwe Testament 7 Deel 1.6 Paulus verlangen naar Rome 9 Vragen en toepassing 10 Gebed 12 LES 2 Deel 2.1 Het evangelie: De kracht van God 13 Bijbelgedeelte 14 Inleiding 14 Paulus schaamt zich niet voor het evangelie 15 Deel 2.2 Het evangelie is de kracht van God 16 Deel 2.3 Het evangelie bewerkt redding 17 Deel 2.4 Voor allen die geloven 20 Deel 2.5 De gerechtigheid van God uit geloof tot geloof 21 i
ii DE BRIEF VAN PAULUS AAN ROME Vragen en toepassing 23 Gebed 25 LES 3 De openbaring van Gods toorn 27 Bijbelgedeelte 28 Inleiding 28 Deel 3.1 De openbaring van Gods toorn 29 Deel 3.2 Onze verantwoordelijkheid en Gods waarheid 32 Deel 3.3 Aanbidding of rebellie 35 Deel 3.4 De wet van oorzaak en gevolg 37 Deel 3.5 Twee opwekkingen 38 Deel 3.6 Het denken van deze tijd 39 Deel 3.7 De toekomst van onze kerk en samenleving 43 Vragen en toepassing 44 Gebed 46 LES 4 Gods karakter 47 Bijbelgedeelte 48 Inleiding 48 Deel 4.1 God is onpartijdig 49 Deel 4.2 God is lankmoedig 50 Deel 4.3 Gods oordeel is rechtvaardig 51 Deel 4.4 Een gezamenlijk probleem 53 Deel 4.5 Een andere kijk op mensen 54 Vragen en toepassing 55 Gebed 57 ii
INHOUD iii LES 5 Wet en besnijdenis 59 Bijbelgedeelte 60 Inleiding 60 Deel 5.1 Geen hoorders maar daders 61 Deel 5.2 De onmacht van de wet 64 Deel 5.3 De onmacht van elke religie 65 Deel 5.4 De belofte van een nieuw verbond 66 Vragen en toepassing 68 Gebed 69 LES 6 God is trouw de mens is ontrouw 71 Bijbelgedeelte 72 Inleiding 72 Deel 6.1 Kritische vragen 73 Deel 6.2 Een betere kijk op Gods karakter 76 Deel 6.3 Allen hetzelfde probleem: niemand is rechtvaardig 78 Deel 6.4 Toch een voordeel? 79 Vragen en toepassing 80 Gebed 81 LES 7 De kracht van het kruis 83 Bijbelgedeelte 84 Inleiding 84 Deel 7.1 Allen hebben gezondigd 85 Deel 7.2 Onze zondige natuur 87 Deel 7.3 Vier Hebreeuwse woorden 88 Deel 7.4 Gevolgen van zonde 89 Deel 7.5 Verlossing door Christus 91 Deel 7.6 Is God wel rechtvaardig? 93 Deel 7.7 De kracht van het kruis 95
iv DE BRIEF VAN PAULUS AAN ROME Deel 7.8 Twee wetmatigheden 98 Deel 7.9 En de wet dan? 101 Vragen en toepassing 102 Gebed 104 LES 8 Deel 8.1 Het geloof van Abraham als voorbeeld 105 Bijbelgedeelte 106 Inleiding 106 Abraham door geloof gerechtvaardigd 107 Deel 8.2 In het voetspoor van Abraham 108 Deel 8.3 Deel 8.4 Het geloof van Abraham als voorbeeld 110 Wat betekent Abrahams geloof voor ons 113 Deel 8.5 Abrahams levende geloof 114 Samenvatting 116 Vragen en toepassing 117 Gebed 118 LES 9 Een nieuw leven in God 119 Bijbelgedeelte 120 Inleiding 120 Deel 9.1 Dynamiek van de rechtvaardiging 121 Deel 9.2 Door onze Here Jezus Christus 126 Deel 9.3 Wat het betekent om gerechtvaardigd te zijn? 129 Deel 9.4 Nog meer zegeningen 131 Deel 9.5 Wedergeboorte 133 Deel 9.6 Een nadere kijk op geloof 137 iv
INHOUD v Deel 9.7 Een theologische verkenning 140 Deel 9.8 We gaan God eren 149 Vragen en toepassing 150 Gebed 153 LES 10 Adam of Christus 155 Bijbelgedeelte 156 Inleiding 156 Deel 10.1 Twee wetmatigheden 157 Deel 10.2 Door Adam 159 Deel 10.3 Door Jezus Christus 162 Deel 10.4 Door één daad 164 Deel 10.5 De plaats van de wet en de genade 166 Deel 10.6 Gods genade heerst 168 Vragen en toepassing 170 Gebed 172 Bijbelstudie: Oneindige genade 173 LES 11 Met Christus gestorven en opgewekt 181 Bijbelgedeelte 182 Inleiding 182 Deel 11.1 Een verkeerde interpretatie 183 Deel 11.2 Waarom een gelovige niet groeit in heiliging 184 Deel 11.3 Dit moet je weten 186 Deel 11.4 Dit moet je niet doen 192 Deel 11.5 Dit moet je wel doen 194 Deel 11.6 Dit moet je geloven 195 Deel 11.7 Passie voor Jezus 197 Vragen en toepassing 198
vi DE BRIEF VAN PAULUS AAN ROME Gebed 200 Bijbelstudie: Een gezonde christen is een jager 201 LES 12 Wie dien je? 207 Bijbelgedeelte 208 Inleiding 208 Deel 12.1 Verkeerde interpretaties 209 Deel 12.2 Zonde en gerechtigheid gaan niet samen 212 Deel 12.3 Vrij om te dienen 213 Deel 12.4 Aan de vruchten kent men de boom 215 Deel 12.5 Loon of geschenk? 216 Vragen en toepassing 219 Gebed 221 vi LES 13 Van de wet ontslagen 223 Deel 13.1 Bijbelgedeelte 224 Inleiding 224 Onder de heerschappij van de wet 225 Deel 13.2 Van de wet ontslagen 227 Deel 13.3 Vrij van de wet - hoezo? 228 Deel 13.4 Theologische ontwikkelingen 230 Deel 13.5 De wet als schaduw 233 Deel 13.6 Het nieuwe verbond tussen de mens en Christus 236 Deel 13.7 Het probleem van het oude verbond 238 Deel 13.8 De zegen van het nieuwe verbond 241 Deel 13.9 Een jojo-effect 243 Deel 13.10 Verschillen opgelost 245
INHOUD vii Deel 13.11 Praktische tips 247 Vragen en toepassing 249 Gebed 251 LES 14 Niet ik, maar Christus 253 Bijbelgedeelte 254 Inleiding 254 Deel 14.1 De wet is heilig 255 Deel 14.2 Dood door de wet 258 Deel 14.3 Vragen rondom Romeinen 7 259 Deel 14.4 Het probleem van mijn ik 265 Deel 14.5 Twee wetmatigheden 267 Deel 14.6 Abraham: een voorbeeld van hoop en geloof 270 Vragen en toepassing 272 Gebed 274 LES 15 Leven door de Geest 275 Bijbelgedeelte 276 Inleiding 276 Deel 15.1 Heiligingsbewegingen 277 Deel 15.2 De analogie van de rups 282 Deel 15.3 Een goddelijke dynamiek 286 Deel 15.4 Een zuiver geweten 291 Deel 15.5 Deel 15.6 Deel 15.7 Niet in het vlees, maar in de Geest 294 Niet naar het vlees, maar naar de Geest 297 De doop en de vervulling met de Geest 301 Vragen en toepassing 302 Gebed 304
viii DE BRIEF VAN PAULUS AAN ROME LES 16 Kinderen van God in een gebroken wereld 305 Bijbelgedeelte 306 Inleiding 306 Deel 16.1 De leiding van Gods kinderen 307 Deel 16.2 De erfenis van Gods kinderen 309 Deel 16.3 Het lijden van Gods kinderen 314 Deel 16.4 De hoop van Gods kinderen 317 Deel 16.5 Deel 16.6 De zekerheid van Gods kinderen 321 De verzegeling van Gods kinderen 323 Vragen en toepassing 326 Gebed 328 LES 17 Israël: Het voorbeeld van Gods trouw 329 Bijbelgedeelte 330 Inleiding 330 Deel 17.1 Paulus is bedroefd 331 Deel 17.2 Paulus is vol hoop 332 Deel 17.3 Het verschil tussen Israël en Israël 333 Deel 17.4 Israël is gestruikeld 338 Deel 17.5 Israël niet totaal verworpen 345 Deel 17.6 Israël niet permanent verworpen 350 Deel 17.7 Extremiteiten 360 Samenvatting en toepassing 362 Gebed 364 viii
INHOUD ix LES 18 Het normale christelijke leven 365 Bijbelgedeelte 366 Inleiding 366 Deel 18.1 Opnieuw Abraham als voorbeeld 367 Deel 18.2 Leven vanuit overtuiging 369 Deel 18.3 Volkomen overgave 372 Deel 18.4 Anders dan anderen 373 Deel 18.5 Een vernieuwd denken 374 Deel 18.6 Dienen in de gaven van de Geest 377 Deel 18.7 Wandelen in de liefde 382 Vragen en toepassing 384 Gebed 386 LES 19 Het Koninkrijk van God 387 Bijbelgedeelte 388 Inleiding 388 Deel 19.1 Aanvaard gezag 389 Deel 19.2 Heb je naaste lief 392 Deel 19.3 Wees waakzaam 393 Deel 19.4 Wees verdraagzaam 398 Deel 19.5 Geef geen aanstoot 402 Deel 19.6 Wees eensgezind 405 Deel 19.7 De hoop: het Koninkrijk 407 Vragen en toepassing 420 Gebed 422
x DE BRIEF VAN PAULUS AAN ROME LES 20 Het leven en de bediening van een apostel 413 Bijbelgedeelte 414 Inleiding 414 Deel 20.1 De passie van een apostel 415 Deel 20.2 De ambitie van een apostel 416 Deel 20.3 De zorg van een apostel 421 Deel 20.4 De visie van een apostel 423 Deel 20.5 De autoriteit van een apostel 426 Deel 20.6 Het team van een apostel 430 Deel 20.7 De motivatie van een apostel 431 Vragen en toepassing 433 Gebed 434 x