Stand van zaken onderhandelingen COP21 Ulrik Lenaerts (FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking)
OP WEG NAAR PARIJS A new global international binding climate agreement applicable to all to keep global average temperature increase below 2 C and to achieve climate resilience Durban 2011: launch of new mandate Process Warsaw 2013: call for intended contributions by March 2015 Lima 2014: decision Lima Call for Action + elements of the 2015 Agreement Paris 2015: adoption of the Agreement INDCs (Intended nationally determined contributions) Content Design of the elements: mitigation, adaptation, finance, technology development and transfer, capacitybuilding and transparency of action and support 2015 Agreement Pre-2020 action Slide 2
STAND VAN ZAKEN INDC S Begin oktober: 148 INDC s ingediend en dit voor landen die instaan voor ongeveer 90% van mondiale emissies Dit is ongezien: 2 de verbintenisperiode KP dekt 12% van mondiale emissies af Ook achterblijvers (ALBA, Arabische landen, Nigeria, ) breiden INDC voor Grote diversiteit INDC s maar wel allemaal mitigatiecomponent en 100 tal met info over adaptatiebeleid Slide 3
STAND VAN ZAKEN INDC S Volgens huidige inschatting zullen als gevolg van INDC emissies afvlakken tegen 2030 met piek kort erna Zou conform zijn met temperatuurscenario van net beneden 3 C (zonder INDC s is dit volgens IPCC 3,8 C tot 4,7 C) Onderlijnt belang dynamisch akkoord en nood tot lange termijndoelstellingen Slide 4
Slide 5
Belang van 2 C doelstelling - Betekent dat stijging gemiddelde temperatuur op aarde met minder dan 2 Celsius ten opzichte van pre-industriële tijdperk mag stijgen - Stabiliseringsscenario IPCC: 450 deeltjes CO2 per miljoen (450 PPM) geeft relatief hoge waarschijnlijkheid om 2 Celsius te bereiken - 450 PPM komt overeen met mondiale reductie van broeikasgassen met 50 % tegen 2050 en wordt ook vertaald als: - Vermindering van vermindering met 80 tot 95% tegen 2050 door ontwikkelde landen - Gemiddelde uitstoot per inwoner 2 T CO2 equivalent/jaar - Tussen 2050 en 2100 verdere reductie tot nul en dus klimaat neutraliteit - Tweederde van koolstofbudget voor 450PPM werd reeds opgebruikt! - Kleine eilandstaten stellen bijstelling tot 1,5 Celsius doelstelling voor (350 PPM) - Huidige beleid brengt ons tot temperatuurstijging van 3,8 tot 4,7 C! Slide 6
HET ONDERHANDELINGSPROCES Genève sessie van 7-13 februari 2015 : akkoord over gemeenschappelijke en exclusieve onderhandelingstekst Geneva text Bonn sessies in juni en in augustus/september Co-voorzitters willen legitimiteit versterken en niet bruskeren Aanvankelijk erg trage vooruitgang in streamlining tekst Eind juli tekst met drie delen: i) inhoud Akkoord; ii) inhoud Beslissingen; en iii) onbepaalde toewijzing. Dit plaatst delegaties onder druk om prioriteiten te stellen en draagvlak te zoeken voor controversiële punten Informeel overleg door Frankrijk en Peru moet politiek landingszones zoeken Integratie in brede multilaterale agenda en diplomatieke agenda en duidelijk sterk politiek momentum ten gunste van akkoord in Parijs Sedert 5 oktober non-paper met onderhandelingstekst voor uitkomst Parijs voor eerste bespreking op sessie ADP 19-23 oktober (in principe laatste formele onderhandeling voor Parijs) Slide 7
BELANGRIJKSTE INHOUDELIJKE UITDAGINGEN VOOR AKKOORD (1/3) 1. Het ambitieniveau - Beneden 2 C doelstelling lijkt verworven maar divergentie over vertalen naar lange termijn (decarbonisatie, zero emissions second part century, ), middellange termijn (2050) en peaking year - INDC s onvoldoende te Parijs en dus nood aan dynamisch akkoord met ambitiemechanisme + principes «no backsliding» en «progression» - Belang WS2 en Paris Lima Action Programma 2. Differentiatie en opheffing tweedeling tussen ontwikkelde en ontwikkelingslanden - Nood aan dynamisch systeem waarbij alle landen het maximale doen rekening houdend met hun omstandigheden (is politiek erg moeilijke klip) - Huidige tekst doet redelijk voorstel waarbij ook Braziliaans voorstel voor concentrische differentiatie wordt opgenomen - Voor «means of implementation» nog steeds onderscheid tussen ontwikkelde en ontwikkelingslanden Slide 8
Slide 9
BELANGRIJKSTE INHOUDELIJKE UITDAGINGEN VOOR AKKOORD (2/3) 3. Bindend karakter van het akkoord - Werken naar Protocol toe met aanvullende Beslissing: dit lijkt verworven - Discussie is verschoven naar bindend karakter van NDC s met: Kwestie anchoring language (bv. «Parties shall communicate, maintain, & implement INDC») Housing NDC (registry, depository, Annex) 4. Mate waarin het akkoord multilateral rules based zal zijn Essentieel voor vergelijkbaarheid van inspanningen en voor opvolging Systeem van transparantie en van accounting Ook kwestie van compliance systeem Maar: ontwikkelingslanden hebben weinig ervaring met rules based klimaatsysteem en Umbrella landen hebben weinig apetijt in multilateraal toezicht Slide 10
Slide 11
BELANGRIJKSTE INHOUDELIJKE UITDAGINGEN VOOR AKKOORD (3/3) 5. Nood tot politieke pariteit tussen adaptatie en mitigatie Is voor ontwikkelingslanden, die vaak weinig bijdroegen tot uitstoot en wel sterke impact voelen, essentieel politiek punt Verwachting is dat akkoord kwalitatieve doelstelling inzake weerbaarheid en verminderen kwetsbaarheid krijgt en dit uit te voeren via nationaal adaptiebeleid en internationale samenwerking Huidig tekst streeft naar pariteit maar wel duidelijk verschillende aanpak Loss & damage als deel van het akkoord 6. Mate waarin nieuwe financieringsdoelstellingen zullen opgenomen worden 100 miljard doelstelling van Kopenhagen als een floor? Vraag tot voorspelbaarheid en groeipaden, ook hier dynamisme Donorbasis mogelijk verbreden («those countries in a position / willing to do so») Kwantitatieve adaptatiedoelstelling Slide 12
CONCLUSIES PERSPECTIEF VOOR PARIJS Algemene inschatting: Kaarten voor akkoord in Parijs liggen zeker goed, maar vraag is of dit een voldoende sterk akkoord zal zijn? (Zie inhoudelijke uitdagingen) Parijs als laatste kans om 2 C doelstelling in bereik te houden INDC s hebben tot onverwachte schaalvergroting van klimaatbeleid geleid Unieke opportuniteit: Politiek momentum was nooit zo groot VS, EU, China en Brazilië zoeken actief naar akkoord Finaliteit van akkoord te Parijs wordt door geen enkel land expliciet in vraag gesteld Aanpak Frankrijk en co-voorzitters is inclusief en wekt vertrouwen Risicofactoren Onvoorziene belangrijke politieke ontwikkelingen Procesrisico (multilateralisme is de facto consensusbesluitvorming en daardoor erg kwetsbaar) End Slide 13